श्री दसाम ग्रंथ

पान - 234


ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਤਿਹੂੰ ਪੁਰ ਮਾਨੈ ॥੩੩੨॥
रूप अनूप तिहूं पुर मानै ॥३३२॥

तिने त्या सर्वांना कामदेव-अवतार मानले आणि तिच्या मनात विश्वास ठेवला की सौंदर्यात त्यांची बरोबरी कोणीही करू शकत नाही.332.

ਧਾਇ ਕਹਯੋ ਰਘੁਰਾਇ ਭਏ ਤਿਹ ॥
धाइ कहयो रघुराइ भए तिह ॥

जिथे रामा होती, (तिथे) धावत जाऊन पोहोचली (आणि असे म्हणाली).

ਜੈਸ ਨ੍ਰਿਲਾਜ ਕਹੈ ਨ ਕੋਊ ਕਿਹ ॥
जैस न्रिलाज कहै न कोऊ किह ॥

लाज न बाळगता रामासमोर येऊन ती म्हणाली:

ਹਉ ਅਟਕੀ ਤੁਮਰੀ ਛਬਿ ਕੇ ਬਰ ॥
हउ अटकी तुमरी छबि के बर ॥

(ती म्हणू लागली-) हे प्रिये! तुझ्या सौंदर्याने मी मोहित झालो आहे.

ਰੰਗ ਰੰਗੀ ਰੰਗਏ ਦ੍ਰਿਗ ਦੂਪਰ ॥੩੩੩॥
रंग रंगी रंगए द्रिग दूपर ॥३३३॥

तुझ्या सौंदर्यामुळे मी इथे थांबलो आहे आणि माझे मन तुझ्या मादक डोळ्यांच्या रंगाने रंगले आहे.���333.

ਰਾਮ ਬਾਚ ॥
राम बाच ॥

रामाचे भाषण

ਸੁੰਦਰੀ ਛੰਦ ॥
सुंदरी छंद ॥

सुंदरी श्लोक

ਜਾਹ ਤਹਾ ਜਹ ਭ੍ਰਾਤਿ ਹਮਾਰੇ ॥
जाह तहा जह भ्राति हमारे ॥

माझा धाकटा भाऊ जिथे बसला आहे तिथे जा,

ਵੈ ਰਿਝਹੈ ਲਖ ਨੈਨ ਤਿਹਾਰੇ ॥
वै रिझहै लख नैन तिहारे ॥

तू माझ्या भावाच्या ठिकाणी जा, जो तुझे सुंदर डोळे पाहून मोहित होईल

ਸੰਗ ਸੀਆ ਅਵਿਲੋਕ ਕ੍ਰਿਸੋਦਰ ॥
संग सीआ अविलोक क्रिसोदर ॥

माझ्याबरोबर पातळ त्वचेची सीता आहे,

ਕੈਸੇ ਕੈ ਰਾਖ ਸਕੋ ਤੁਮ ਕਉ ਘਰਿ ॥੩੩੪॥
कैसे कै राख सको तुम कउ घरि ॥३३४॥

���तुला दिसत आहे की माझ्याबरोबर सुंदर कंबरेची सीता आहे आणि अशा स्थितीत मी तुला माझ्या घरात कसे ठेवू शकतो.334.

ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਕਹ ਮੋਹ ਤਜਯੋ ਮਨ ॥
मात पिता कह मोह तजयो मन ॥

(सीता जिने) आपल्या मनातून माता-पिता यांची आसक्ती सोडली आहे

ਸੰਗ ਫਿਰੀ ਹਮਰੇ ਬਨ ਹੀ ਬਨ ॥
संग फिरी हमरे बन ही बन ॥

तिने आई-वडिलांबद्दलची ओढ सोडली आहे आणि ती माझ्यासोबत जंगलात फिरत आहे

ਤਾਹਿ ਤਜੌ ਕਸ ਕੈ ਸੁਨਿ ਸੁੰਦਰ ॥
ताहि तजौ कस कै सुनि सुंदर ॥

हे सौंदर्य! मी त्याला कसे सोडू शकतो?

ਜਾਹੁ ਤਹਾ ਜਹਾ ਭ੍ਰਾਤ ਕ੍ਰਿਸੋਦਰਿ ॥੩੩੫॥
जाहु तहा जहा भ्रात क्रिसोदरि ॥३३५॥

���हे सुंदर बाई! मी तिचा कसा त्याग करू, माझा भाऊ जिथे बसला आहे तिथे तू जा.���335.

ਜਾਤ ਭਈ ਸੁਨ ਬੈਨ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਹ ॥
जात भई सुन बैन त्रिया तह ॥

हे ऐकून ती स्त्री तेथे गेली.

ਬੈਠ ਹੁਤੇ ਰਣਧੀਰ ਜਤੀ ਜਹ ॥
बैठ हुते रणधीर जती जह ॥

रामाचे हे शब्द ऐकून ती बाई सुर्पणखा तिकडे गेली तर लक्ष्मण बसले होते.

ਸੋ ਨ ਬਰੈ ਅਤਿ ਰੋਸ ਭਰੀ ਤਬ ॥
सो न बरै अति रोस भरी तब ॥

तेव्हा (लछमन) न लिहिल्यामुळे (शूर्पणखा) रागाने भरला होता.

ਨਾਕ ਕਟਾਇ ਗਈ ਗ੍ਰਿਹ ਕੋ ਸਭ ॥੩੩੬॥
नाक कटाइ गई ग्रिह को सभ ॥३३६॥

जेव्हा त्याने तिच्याशी लग्न करण्यास नकार दिला तेव्हा ती प्रचंड संतापाने भरली आणि नाक कापून तिच्या घरी गेली.336.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮ ਅਵਤਾਰ ਕਥਾ ਸੂਪਨਖਾ ਕੋ ਨਾਕ ਕਾਟਬੋ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੫॥
इति स्री बचित्र नाटके राम अवतार कथा सूपनखा को नाक काटबो धयाइ समापतम सतु सुभम सतु ॥५॥

बचित्तर नाटकातील राम अवताराच्या कथेतील सुरपणखाचे नाक कापल्याच्या प्रकरणाचा शेवट.

ਅਥ ਖਰਦੂਖਨ ਦਈਤ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
अथ खरदूखन दईत जुध कथनं ॥

खार आणि दुस्मान या राक्षसांशी झालेल्या युद्धाच्या वर्णनाची सुरुवात :

ਸੁੰਦਰੀ ਛੰਦ ॥
सुंदरी छंद ॥

सुंदरी श्लोक

ਰਾਵਨ ਤੀਰ ਰੁਰੋਤ ਭਈ ਜਬ ॥
रावन तीर रुरोत भई जब ॥

रावणाकडे गेल्यावर शूरोपणखा रडली

ਰੋਸ ਭਰੇ ਦਨੁ ਬੰਸ ਬਲੀ ਸਭ ॥
रोस भरे दनु बंस बली सभ ॥

जेव्हा सुरपणखा रावणाच्या जवळ रडत रडत निघून गेली, तेव्हा संपूर्ण राक्षस-वंश कोपाने भरला.

ਲੰਕਸ ਧੀਰ ਬਜੀਰ ਬੁਲਾਏ ॥
लंकस धीर बजीर बुलाए ॥

रावणाने (आणि त्यांच्या सल्ल्याने) रुग्ण मंत्र्यांना बोलावले.

ਦੂਖਨ ਔ ਖਰ ਦਈਤ ਪਠਾਏ ॥੩੩੭॥
दूखन औ खर दईत पठाए ॥३३७॥

लंकेच्या राजाने आपल्या मंत्र्यांना सल्लामसलत करण्यासाठी बोलावले आणि खर आणि दुषण या दोन राक्षसांना राम वगैरे मारण्यासाठी पाठवले. 337.

ਸਾਜ ਸਨਾਹ ਸੁਬਾਹ ਦੁਰੰ ਗਤ ॥
साज सनाह सुबाह दुरं गत ॥

सुंदर हातावर कठोर चिलखत घेऊन चालला.

ਬਾਜਤ ਬਾਜ ਚਲੇ ਗਜ ਗਜਤ ॥
बाजत बाज चले गज गजत ॥

आपले शस्त्रे परिधान करून सर्व लांब सशस्त्र योद्धे वाद्ये आणि हत्तींच्या गर्जना करत पुढे निघाले.

ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਦਸੋ ਦਿਸ ਕੂਕੇ ॥
मार ही मार दसो दिस कूके ॥

दहा दिशांनी मारहाणीचा आवाज आला.

ਸਾਵਨ ਕੀ ਘਟ ਜਯੋਂ ਘੁਰ ਢੂਕੇ ॥੩੩੮॥
सावन की घट जयों घुर ढूके ॥३३८॥

चारही बाजूंनी ‘मार, मार’ असा आवाज आला आणि सैन्य सावन महिन्याच्या ढगांप्रमाणे पुढे सरकले.338.

ਗਜਤ ਹੈ ਰਣਬੀਰ ਮਹਾ ਮਨ ॥
गजत है रणबीर महा मन ॥

प्रचंड सहनशक्तीचे योद्धे युद्धात गर्जना करत होते

ਤਜਤ ਹੈਂ ਨਹੀ ਭੂਮਿ ਅਯੋਧਨ ॥
तजत हैं नही भूमि अयोधन ॥

पराक्रमी योद्धे गडगडले आणि जमिनीवर ठामपणे उभे राहिले.

ਛਾਜਤ ਹੈ ਚਖ ਸ੍ਰੋਣਤ ਸੋ ਸਰ ॥
छाजत है चख स्रोणत सो सर ॥

ज्याच्या नयनांना रक्ताच्या तलावासारखे शोभले होते

ਨਾਦਿ ਕਰੈਂ ਕਿਲਕਾਰ ਭਯੰਕਰ ॥੩੩੯॥
नादि करैं किलकार भयंकर ॥३३९॥

रक्ताचे साठे फुलले आणि योद्ध्यांनी भयंकर आरडाओरडा केला.339.

ਤਾਰਕਾ ਛੰਦ ॥
तारका छंद ॥

तारका श्लोक

ਰਨਿ ਰਾਜ ਕੁਮਾਰ ਬਿਰਚਹਿਗੇ ॥
रनि राज कुमार बिरचहिगे ॥

रणमध्ये राज कुमार (राम आणि लक्ष्मण) यांची भूमिका असेल.

ਸਰ ਸੇਲ ਸਰਾਸਨ ਨਚਹਿਗੇ ॥
सर सेल सरासन नचहिगे ॥

जेव्हा राजपुत्र लढाईला सुरुवात करतील, तेव्हा भाले आणि शाफ्टचे नृत्य होईल.

ਸੁ ਬਿਰੁਧ ਅਵਧਿ ਸੁ ਗਾਜਹਿਗੇ ॥
सु बिरुध अवधि सु गाजहिगे ॥

(योद्धे) रामाच्या (अवधिसु) विरुद्ध गर्जना करतील.

ਰਣ ਰੰਗਹਿ ਰਾਮ ਬਿਰਾਜਹਿਗੇ ॥੩੪੦॥
रण रंगहि राम बिराजहिगे ॥३४०॥

विरोधी शक्तींना पाहून योद्धे गर्जना करतील आणि राम युद्धाच्या मूडमध्ये लीन होतील.340.

ਸਰ ਓਘ ਪ੍ਰਓਘ ਪ੍ਰਹਾਰੈਗੇ ॥
सर ओघ प्रओघ प्रहारैगे ॥

शक्य तितके बाण सोडतील,

ਰਣਿ ਰੰਗ ਅਭੀਤ ਬਿਹਾਰੈਗੇ ॥
रणि रंग अभीत बिहारैगे ॥

बाणांचा वर्षाव होईल आणि लढवय्ये निर्भयपणे रणांगणात फिरतील.

ਸਰ ਸੂਲ ਸਨਾਹਰਿ ਛੁਟਹਿਗੇ ॥
सर सूल सनाहरि छुटहिगे ॥

बाण, त्रिशूळ आणि खर्ग (सनहरी) जातील

ਦਿਤ ਪੁਤ੍ਰ ਪਰਾ ਪਰ ਲੁਟਹਿਗੇ ॥੩੪੧॥
दित पुत्र परा पर लुटहिगे ॥३४१॥

त्रिशूळ आणि बाण मारले जातील आणि राक्षसांचे पुत्र धुळीत लोळतील.341.

ਸਰ ਸੰਕ ਅਸੰਕਤ ਬਾਹਹਿਗੇ ॥
सर संक असंकत बाहहिगे ॥

संशयाच्या भीतीने ते बाण सोडतील

ਬਿਨੁ ਭੀਤ ਭਯਾ ਦਲ ਦਾਹਹਿਗੇ ॥
बिनु भीत भया दल दाहहिगे ॥

ते निःसंशयपणे बाण सोडतील आणि शत्रूच्या सैन्याचा नाश करतील.

ਛਿਤਿ ਲੁਥ ਬਿਲੁਥ ਬਿਥਾਰਹਿਗੇ ॥
छिति लुथ बिलुथ बिथारहिगे ॥

चिठ्ठ्या आणि चिठ्ठ्या पृथ्वीवर विखुरतील

ਤਰੁ ਸਣੈ ਸਮੂਲ ਉਪਾਰਹਿਗੇ ॥੩੪੨॥
तरु सणै समूल उपारहिगे ॥३४२॥

प्रेत पृथ्वीवर विखुरले जातील आणि महान योद्धे झाडे उपटून टाकतील.342.

ਨਵ ਨਾਦ ਨਫੀਰਨ ਬਾਜਤ ਭੇ ॥
नव नाद नफीरन बाजत भे ॥

नवीन नाद आणि नफिरी वाजू लागल्या,