श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1184


ਯਾ ਸਮ ਸੁੰਦਰ ਪੁਰਖ ਇਹ ਦੈ ਹੈ ਖੋਜਿ ਮਿਲਾਇ ॥੯॥
या सम सुंदर पुरख इह दै है खोजि मिलाइ ॥९॥

तो (आम्ही) त्याच्यासारखा देखणा पुरुष शोधून त्याच्याशी लग्न करू. ९.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਪਰੀ ਰਾਜ ਕੀ ਪਰੀ ਸਭਾਗ੍ਰਯਾ ਪਾਇ ਕੈ ॥
परी राज की परी सभाग्रया पाइ कै ॥

शहा परीच्या सर्व परींची परवानगी मिळवून

ਚਲਤ ਭਈ ਸਖਿ ਸਹਸ ਸਿੰਗਾਰ ਬਨਾਇ ਕੈ ॥
चलत भई सखि सहस सिंगार बनाइ कै ॥

आणि हजारो (म्हणजे बरेच) सुंदर सजवून गेले.

ਖੋਜਿ ਫਿਰੀ ਸਭ ਦੇਸ ਨ ਸੁੰਦਰ ਪਾਇਯੋ ॥
खोजि फिरी सभ देस न सुंदर पाइयो ॥

(त्यांनी) सगळा देश शोधून काढला पण त्याच्या दर्जाचे सौंदर्य (कुंवर) कोणालाही सापडले नाही.

ਹੋ ਏਕ ਹੁਤੋ ਰਿਖਿ ਤਹ ਤਿਨ ਭੇਦ ਬਤਾਇਯੋ ॥੧੦॥
हो एक हुतो रिखि तह तिन भेद बताइयो ॥१०॥

तेथे एक ऋषी होते, त्यांनी ते रहस्य त्यांना सांगितले. 10.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਇਕ ਰਿਖਿ ਥੋ ਕਾਨਨ ਇਕ ਭੀਤਰ ॥
इक रिखि थो कानन इक भीतर ॥

एका जंगलात एक ऋषी राहत होता.

ਤਾ ਸਮ ਤਪੀ ਨ ਥੋ ਅਵਨੀ ਪਰ ॥
ता सम तपी न थो अवनी पर ॥

पृथ्वीवर ('अवनी') त्याच्यासारखा दुसरा संन्यासी नव्हता.

ਤਿਨਿਕ ਅਪਛਰਾ ਤਹਾ ਨਿਹਾਰੀ ॥
तिनिक अपछरा तहा निहारी ॥

त्याला तिथे एक बाळ दिसले

ਕ੍ਰਿਪਾ ਜਾਨਿ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰੀ ॥੧੧॥
क्रिपा जानि इह भाति उचारी ॥११॥

आणि दयाळूपणे असे म्हटले. 11.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਕੋ ਹੈ ਰੀ ਤੂ ਕਹ ਚਲੀ ਕ੍ਯੋਨ ਆਈ ਇਹ ਦੇਸ ॥
को है री तू कह चली क्योन आई इह देस ॥

एरी! तू कोण आहेस, कुठे गेला आहेस आणि या देशात का आला आहेस?

ਕੈ ਤੂ ਇਸਤ੍ਰੀ ਇੰਦ੍ਰ ਕੀ ਕੈ ਅਬਲਾ ਅਲਿਕੇਸ ॥੧੨॥
कै तू इसत्री इंद्र की कै अबला अलिकेस ॥१२॥

तू इंद्राची बायको आहेस की कुबेराची बायको? 12

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਕਿਹ ਕਾਰਨ ਤੇ ਤੈ ਹ੍ਯਾਂ ਆਈ ॥
किह कारन ते तै ह्यां आई ॥

तू इथे का आलास?

ਕਹੁ ਕਵਨੈ ਕਿਹ ਕਾਜ ਪਠਾਈ ॥
कहु कवनै किह काज पठाई ॥

तुम्हाला (इथे) कोणी पाठवले आहे ते सांगा.

ਸਾਚ ਕਹੇ ਬਿਨੁ ਜਾਨ ਨ ਦੈ ਹੌ ॥
साच कहे बिनु जान न दै हौ ॥

सत्य सांगितल्याशिवाय मी तुला जाऊ देणार नाही.

ਨਾਤਰ ਸ੍ਰਾਪ ਅਬੈ ਤੁਹਿ ਕੈ ਹੌ ॥੧੩॥
नातर स्राप अबै तुहि कै हौ ॥१३॥

नाहीतर मी तुला शिव्या देईन. 13.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਏਕ ਦਿਵਸ ਮੁਨਿ ਚਲੀ ਅਪਛਰਾ ਧਾਇ ਕੈ ॥
एक दिवस मुनि चली अपछरा धाइ कै ॥

(अपचाराने उत्तर दिले) हे मुनी ! एके दिवशी शहा परी घाईघाईने आला

ਨਿਰਖਿ ਕੁਅਰਿ ਕੋ ਰੂਪ ਰਹੀ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥
निरखि कुअरि को रूप रही उरझाइ कै ॥

आणि (एका) कुमारीचे रूप पाहून मंत्रमुग्ध झाले.

ਚਿਤ ਮਹਿ ਕਿਯਾ ਬਿਚਾਰ ਕੁਅਰ ਹੂੰ ਪਾਇਯੈ ॥
चित महि किया बिचार कुअर हूं पाइयै ॥

(त्याने) मनात विचार केला की ही कुमारी

ਹੋ ਐਸੋ ਸੁੰਦਰ ਖੋਜਿ ਸੁ ਯਾਹਿ ਮਿਲਾਇਯੈ ॥੧੪॥
हो ऐसो सुंदर खोजि सु याहि मिलाइयै ॥१४॥

त्याचप्रमाणे सुंदर कुमारिका शोधून विलीन केल्या पाहिजेत. 14.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਹਮ ਸੀ ਸਖੀ ਸਹਸ੍ਰਨ ਸੁੰਦਰਿ ॥
हम सी सखी सहस्रन सुंदरि ॥

माझ्यासारख्या हजारो सुंदर मित्रांना

ਪਠੈ ਦਈ ਦਸਹੂੰ ਦਿਸਿ ਮੁਨਿ ਬਰ ॥
पठै दई दसहूं दिसि मुनि बर ॥

हे महान ऋषी ! दहा दिशांना पाठवले.

ਖੋਜਿ ਥਕੀ ਪ੍ਰੀਤਮ ਨਹਿ ਪਾਯੋ ॥
खोजि थकी प्रीतम नहि पायो ॥

(आम्ही सर्वांनी) शोधाशोध करून थकलो, पण (त्याच्यासाठी) प्रीतम सापडला नाही.

ਦੇਸ ਦੇਸ ਸਭ ਹੇਰਿ ਗਵਾਯੋ ॥੧੫॥
देस देस सभ हेरि गवायो ॥१५॥

देशोदेशी प्रवास करून सर्व (वेळ व्यर्थ) गमावले. १५.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਖੋਜਿ ਦੇਸ ਬ੍ਯਾਕੁਲ ਭਈ ਆਈ ਤੁਮਰੇ ਪਾਸ ॥
खोजि देस ब्याकुल भई आई तुमरे पास ॥

शोधून शोधून मी तुझ्याकडे आलो.

ਦੀਜੈ ਸੁਘਰ ਬਤਾਇ ਕਹੂੰ ਕਾਰਜ ਆਵਹਿ ਰਾਸ ॥੧੬॥
दीजै सुघर बताइ कहूं कारज आवहि रास ॥१६॥

हे सुघड (सुजन!), मला काही (उप) सांग म्हणजे कार्य पूर्ण होईल. 16.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਬ੍ਰਹਮਾ ਏਕ ਪੁਰਖ ਉਪਜਾਯੋ ॥
ब्रहमा एक पुरख उपजायो ॥

(ऋषी म्हणाले) ब्रह्मदेवाने मनुष्य निर्माण केला आहे

ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਧਾਮ ਜਨਮ ਤਿਨ ਪਾਯੋ ॥
न्रिप के धाम जनम तिन पायो ॥

आणि तो राजाच्या घरी जन्माला येतो.

ਸਾਤ ਸਮੁੰਦ੍ਰਨ ਪਾਰ ਬਸਤ ਸੋ ॥
सात समुंद्रन पार बसत सो ॥

तो सातासमुद्रापलीकडे राहतो.

ਕੋ ਪਹੁਚੈ ਤਿਹ ਲ੍ਯਾਇ ਸਕਤ ਸੋ ॥੧੭॥
को पहुचै तिह ल्याइ सकत सो ॥१७॥

तिथे पोहोचून त्याला कोण घेऊन येईल. १७.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਰਿਖਿ ਕੇ ਇਹ ਬਿਧਿ ਬਚਨ ਸੁਨਿ ਚਲਤ ਭਈ ਸੁ ਕੁਮਾਰਿ ॥
रिखि के इह बिधि बचन सुनि चलत भई सु कुमारि ॥

ऋषींचे असे बोलणे ऐकून ती परी निघून गेली

ਸਪਤ ਸਿੰਧ ਕੇ ਛਿਨਿਕ ਮਹਿ ਜਾਤ ਭਈ ਉਹਿ ਪਾਰ ॥੧੮॥
सपत सिंध के छिनिक महि जात भई उहि पार ॥१८॥

आणि एका झटक्यात सात समुद्र पार केले. १८.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਸੁੰਦਰ ਸਦਨ ਹੁਤੋ ਜਹ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ॥
सुंदर सदन हुतो जह न्रिप बर ॥

(तिथे) राजाचा सुंदर महाल होता,

ਜਾਤ ਭਈ ਸੁੰਦਰਿ ਤਾਹਿ ਘਰ ॥
जात भई सुंदरि ताहि घर ॥

सुंदरी त्या घरी गेली.

ਜਹ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਆਸ੍ਰਮ ਸੁਨਿ ਲੀਯਾ ॥
जह न्रिप सुत आस्रम सुनि लीया ॥

जिथे राजाच्या मुलाचे वास्तव्य ऐकले होते,

ਗਈ ਤਹਾ ਤਿਨ ਬਿਲਮ ਨ ਕੀਯਾ ॥੧੯॥
गई तहा तिन बिलम न कीया ॥१९॥

क्षणाचाही विलंब न करता तिथे पोहोचलो. 19.

ਲੋਕੰਜਨ ਡਾਰਤ ਚਖ ਭਈ ॥
लोकंजन डारत चख भई ॥

(त्याने) डोळ्यांत जादूचा सूरमा टाकला.

ਪਰਗਟ ਹੁਤੀ ਲੋਪ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥
परगट हुती लोप ह्वै गई ॥

(जो) प्रकट स्वरुपात होता, (अँटीमोनी पिऊन) नाहीसा झाला.

ਯਹ ਸਭ ਹੀ ਕੋ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰੈ ॥
यह सभ ही को रूप निहारै ॥

ती सर्व रूपे पाहू शकत होती,