श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1246


ਰੂਪ ਕੇਤੁ ਰਾਜਾ ਇਕ ਤਹਾ ॥
रूप केतु राजा इक तहा ॥

रूप केतू नावाचा राजा होता.

ਰੂਪਮਾਨ ਅਰੁ ਸੂਰਾ ਮਹਾ ॥
रूपमान अरु सूरा महा ॥

जो अतिशय देखणा आणि शूर होता.

ਥਰਹਰ ਕੰਪੈ ਸਤ੍ਰੁ ਜਾ ਕੇ ਡਰ ॥
थरहर कंपै सत्रु जा के डर ॥

ज्याच्या भीतीने शत्रू थरथर कापत असत.

ਪ੍ਰਗਟ ਭਯੋ ਜਨੁ ਦੁਤਿਯ ਨਿਸਾਕਰ ॥੨॥
प्रगट भयो जनु दुतिय निसाकर ॥२॥

(असे दिसत होते) जणू दुसरा चंद्र जन्माला आला आहे. 2.

ਏਕ ਸਪੂਤ ਪੂਤ ਤਿਨ ਜਯੋ ॥
एक सपूत पूत तिन जयो ॥

त्यांच्या (घरी) महान पुत्राचा जन्म झाला.

ਜਾ ਸੌ ਔਰ ਨ ਜਗ ਮਹਿ ਭਯੋ ॥
जा सौ और न जग महि भयो ॥

जगात त्याच्यासारखा दुसरा कोणी नव्हता.

ਝਿਲਮਿਲ ਦੇ ਤਾ ਕੌ ਲਖਿ ਗਈ ॥
झिलमिल दे ता कौ लखि गई ॥

झिलमिल देईने त्याला पाहिले.

ਤਬ ਹੀ ਤੇ ਬਵਰੀ ਸੀ ਭਈ ॥੩॥
तब ही ते बवरी सी भई ॥३॥

तेव्हापासून ती वेडी झाली. 3.

ਵਾ ਸੌ ਬਾਧਾ ਅਧਿਕ ਸਨੇਹਾ ॥
वा सौ बाधा अधिक सनेहा ॥

(तो) त्याच्यावर खूप प्रेमळ झाला,

ਦ੍ਵੈ ਤੇ ਕਰੀ ਏਕ ਜਨੁ ਦੇਹਾ ॥
द्वै ते करी एक जनु देहा ॥

जणू दोन शरीरे एक झाली आहेत.

ਔਰ ਉਪਾਉ ਨ ਚਲਿਯੋ ਚਲਾਯੋ ॥
और उपाउ न चलियो चलायो ॥

जेव्हा (त्याला भेटण्याचे) दुसरे कोणतेही साधन काम करत नव्हते,

ਤਬ ਅਬਲਾ ਨਰ ਭੇਸ ਬਨਾਯੋ ॥੪॥
तब अबला नर भेस बनायो ॥४॥

मग अबला पुरुषाचा वेश धारण केला. 4.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਧਰਿ ਕਰਿ ਭੇਸ ਕਰੌਲ ਕੌ ਗਈ ਤਵਨ ਕੇ ਧਾਮ ॥
धरि करि भेस करौल कौ गई तवन के धाम ॥

(ती) शिकारीच्या वेशात त्याच्या घरी गेली.

ਸਭ ਕੋ ਨਰ ਜਾਨੇ ਤਿਸੈ ਕੋਈ ਨ ਜਾਨੈ ਬਾਮ ॥੫॥
सभ को नर जाने तिसै कोई न जानै बाम ॥५॥

सर्व पुरुष तिला समजले, कोणीही तिला स्त्री समजले नाही. ५.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਕੁਅਰਹਿ ਰੋਜ ਸਿਕਾਰ ਖਿਲਾਵੈ ॥
कुअरहि रोज सिकार खिलावै ॥

ती रोज कुमारची शिकार करायची

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਤਨ ਮ੍ਰਿਗਹਿ ਹਨਾਵੈ ॥
भाति भाति तन म्रिगहि हनावै ॥

आणि (त्याच्याकडून) सर्व प्रकारचे मृग (वन्य प्राणी) मारायचे.

ਇਕਲੀ ਫਿਰੈ ਸਜਨ ਕੇ ਸੰਗਾ ॥
इकली फिरै सजन के संगा ॥

अंगावर पुरुषी वेश धारण करून

ਪਹਿਰੇ ਪੁਰਖ ਭੇਸ ਕਹ ਅੰਗਾ ॥੬॥
पहिरे पुरख भेस कह अंगा ॥६॥

मैत्रिणीसोबत ती एकटी फिरायची. 6.

ਇਕ ਦਿਨ ਸਦਨ ਨ ਜਾਤ ਸੁ ਭਈ ॥
इक दिन सदन न जात सु भई ॥

एक दिवस तो घरी परतलाच नाही

ਪਿਤ ਤਨ ਕਹੀ ਸੁਤਾ ਮਰਿ ਗਈ ॥
पित तन कही सुता मरि गई ॥

आणि वडिलांना कळवले की (तुमची) मुलगी मरण पावली आहे.

ਅਪਨੀ ਠਵਰ ਬਕਰਿਯਹਿ ਜਾਰਾ ॥
अपनी ठवर बकरियहि जारा ॥

त्याच्या जागी एक बकरी जाळली

ਦੂਸਰ ਪੁਰਖ ਨ ਭੇਦ ਬਿਚਾਰਾ ॥੭॥
दूसर पुरख न भेद बिचारा ॥७॥

आणि इतर कोणत्याही माणसाला गुप्त समजू नका.7.

ਸਾਹ ਲਹਿਯੋ ਦੁਹਿਤਾ ਮਰ ਗਈ ॥
साह लहियो दुहिता मर गई ॥

मुलगा मृत झाल्याचे शहा यांच्या लक्षात आले.

ਯੌ ਨਹੀ ਲਖਿਯੋ ਕਰੌਲਨ ਭਈ ॥
यौ नही लखियो करौलन भई ॥

(पण त्याला) समजले नाही की (कन्या) शिकारी झाली आहे.

ਸੰਗ ਨਿਤ ਲੈ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਕੌ ਜਾਵੈ ॥
संग नित लै न्रिप सुत कौ जावै ॥

(ती) राजाच्या मुलाला रोज बरोबर घेऊन जात असे

ਬਨ ਉਪਬਨ ਭੀਤਰ ਭ੍ਰਮਿ ਆਵੈ ॥੮॥
बन उपबन भीतर भ्रमि आवै ॥८॥

आणि ती बान, उपबान मध्ये ये-जा करत असे. 8.

ਬਹੁਤ ਕਾਲ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਤਾਯੋ ॥
बहुत काल इह भाति बितायो ॥

त्यामुळे त्याचा बराच वेळ गेला

ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਕਹ ਬਹੁ ਬਿਰਮਾਯੋ ॥
राज कुअर कह बहु बिरमायो ॥

आणि राज कुमारला खूप आनंद दिला.

ਸੋ ਤਾ ਕਹ ਨਹਿ ਨਾਰਿ ਪਛਾਨੈ ॥
सो ता कह नहि नारि पछानै ॥

त्याने तिला स्त्री म्हणून ओळखले नाही.

ਭਲੋ ਕਰੌਲ ਤਾਹਿ ਕਰਿ ਮਾਨੈ ॥੯॥
भलो करौल ताहि करि मानै ॥९॥

तो फक्त एक चांगला शिकारी मानला जात असे. ९.

ਇਕ ਦਿਨ ਗਏ ਗਹਿਰ ਬਨ ਦੋਊ ॥
इक दिन गए गहिर बन दोऊ ॥

एके दिवशी दोघेही जाडजूड बनात गेले.

ਸਾਥੀ ਦੁਤਿਯ ਨ ਪਹੁਚਾ ਕੋਊ ॥
साथी दुतिय न पहुचा कोऊ ॥

दुसरा कोणीही सोबती (त्याला तेथे) पोहोचू शकला नाही.

ਅਥ੍ਰਯੋ ਦਿਵਸ ਰਜਨੀ ਹ੍ਵੈ ਆਈ ॥
अथ्रयो दिवस रजनी ह्वै आई ॥

दिवस सरला आणि रात्र आली.

ਏਕ ਬ੍ਰਿਛ ਤਰ ਬਸੇ ਬਨਾਈ ॥੧੦॥
एक ब्रिछ तर बसे बनाई ॥१०॥

त्यांनी एका पुलाखालून जागा बनवली आणि मुक्काम केला. 10.

ਤਹ ਇਕ ਆਯੋ ਸਿੰਘ ਅਪਾਰਾ ॥
तह इक आयो सिंघ अपारा ॥

एक मोठा सिंह तिथे आला.

ਕਾਢੇ ਦਾਤ ਬਡੇ ਬਿਕਰਾਰਾ ॥
काढे दात बडे बिकरारा ॥

त्याचे भयंकर दात होते.

ਤਾਹਿ ਨਿਰਖਿ ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਡਰ ਪਾਯੋ ॥
ताहि निरखि न्रिप सुत डर पायो ॥

त्याला पाहून राजपुत्र घाबरला.

ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਧੀਰ ਬੰਧਾਯੋ ॥੧੧॥
साह सुता तिह धीर बंधायो ॥११॥

शहा यांच्या मुलीने त्यांना धीर दिला. 11.

ਤਬ ਤਿਹ ਤਾਕਿ ਤੁਪਕ ਸੌ ਮਾਰਿਯੋ ॥
तब तिह ताकि तुपक सौ मारियो ॥

मग त्याला पाहून (शिकारीने) त्याला बंदुकीने मारले

ਨ੍ਰਿਪ ਸੁਤ ਦੇਖਤ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥
न्रिप सुत देखत सिंघ प्रहारियो ॥

आणि राज कुमारने पाहिल्याप्रमाणे सिंहाला वश केले.

ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਅਸ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥
राज कुअर अस बचन उचारे ॥

(तेव्हा) राजकुमार म्हणाला, (हे शिकारी!)

ਮਾਗਹੁ ਜੋ ਜਿਯ ਰੁਚਤ ਤਿਹਾਰੇ ॥੧੨॥
मागहु जो जिय रुचत तिहारे ॥१२॥

जे येईल ते मागा. 12.

ਤਬ ਤਿਨ ਤਾ ਸੌ ਬ੍ਰਿਥਾ ਉਚਾਰੀ ॥
तब तिन ता सौ ब्रिथा उचारी ॥

मग तिने (शिकारी बनलेल्या मुलीने) त्याला संपूर्ण कथा सांगितली

ਰਾਜ ਕੁਅਰ ਮੈ ਸਾਹ ਦੁਲਾਰੀ ॥
राज कुअर मै साह दुलारी ॥

अहो राजकुमार! मी शहा यांची मुलगी आहे.

ਤੋ ਸੌ ਮੋਰਿ ਲਗਨਿ ਲਗ ਗਈ ॥
तो सौ मोरि लगनि लग गई ॥

मी तुझ्या प्रेमात पडलो आहे.

ਤਾ ਤੇ ਭੇਸ ਧਰਤ ਇਹ ਭਈ ॥੧੩॥
ता ते भेस धरत इह भई ॥१३॥

त्यामुळेच त्याचा वेष झाला आहे. 13.