श्री दसाम ग्रंथ

पान - 984


ਸਭੈ ਦੈਤ ਦੇਵਾਨ ਕੇ ਚਿਤ ਮੋਹੈ ॥੨੫॥
सभै दैत देवान के चित मोहै ॥२५॥

तिने जे काही पुरस्कार दिले, ते प्रत्येकाने स्वीकारले आणि कोणीही अवज्ञा दाखवली नाही.(२५)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਧਰਿਯੋ ਰੂਪ ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਤਹਾ ਆਪੁਨ ਤੁਰਤਿ ਮੁਰਾਰਿ ॥
धरियो रूप त्रिय को तहा आपुन तुरति मुरारि ॥

मुरारी (विष्णू) ने स्वतःला सुंदर स्त्री म्हणून झाकून ठेवले होते.

ਛਲੀ ਛਿਨਿਕ ਮੋ ਛਲਿ ਗਯੋ ਜਿਤੇ ਹੁਤੇ ਅਸੁਰਾਰਿ ॥੨੬॥
छली छिनिक मो छलि गयो जिते हुते असुरारि ॥२६॥

आणि लगेच भुतांना फसवले.(26)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਤੇਈਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੨੩॥੨੪੧੬॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ तेईसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१२३॥२४१६॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्र संभाषणाची 123 वी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण. (१२३)(२४१४)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਨਾਰਨੌਲ ਕੇ ਦੇਸ ਮੈ ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਇਕ ਨਾਥ ॥
नारनौल के देस मै बिजै सिंघ इक नाथ ॥

नारनौल देशात विजयसिंह नावाचा राजा राहत होता.

ਰੈਨਿ ਦਿਵਸ ਡਾਰਿਯੋ ਰਹੈ ਫੂਲ ਮਤੀ ਕੇ ਸਾਥ ॥੧॥
रैनि दिवस डारियो रहै फूल मती के साथ ॥१॥

तो बहुतेक वेळ फुलमातीशी पडून असायचा.(1)

ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਜਾ ਕੋ ਸਦਾ ਜਪਤ ਆਠਹੂੰ ਜਾਮ ॥
बिजै सिंघ जा को सदा जपत आठहूं जाम ॥

विजय सिंह ज्या व्यक्तीला दिवसातील आठही घड्याळे मानत असत.

ਫੂਲਨ ਕੇ ਸੰਗ ਤੋਲਿਯੈ ਫੂਲ ਮਤੀ ਜਿਹ ਨਾਮ ॥੨॥
फूलन के संग तोलियै फूल मती जिह नाम ॥२॥

फुल मती होती आणि ती फुलांच्या गुच्छासारखी होती.(2)

ਬਿਜੈ ਸਿੰਘ ਇਕ ਦਿਨ ਗਏ ਆਖੇਟਕ ਕੇ ਕਾਜ ॥
बिजै सिंघ इक दिन गए आखेटक के काज ॥

एके दिवशी विजयसिंह शिकार करण्याच्या उद्देशाने बाहेर पडला.

ਭ੍ਰਮਰ ਕਲਾ ਕੋ ਰੂਪ ਲਖਿ ਰੀਝ ਰਹੇ ਮਹਾਰਾਜ ॥੩॥
भ्रमर कला को रूप लखि रीझ रहे महाराज ॥३॥

तेथे त्याला एक भरम कला भेटली आणि त्याला तिच्याबद्दल तीव्र इच्छा वाटली.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਤਹ ਹੀ ਬ੍ਯਾਹ ਧਾਮ ਤ੍ਰਿਯ ਆਨੀ ॥
तह ही ब्याह धाम त्रिय आनी ॥

तिथे लग्न करून त्याने महिलेला घरी आणले.

ਰਾਵ ਹੇਰਿ ਸੋਊ ਲਲਚਾਨੀ ॥
राव हेरि सोऊ ललचानी ॥

तिच्याशी लग्न करा आणि तिला घरी आणा, कारण ती राजालाही चरबी होती.

ਫੂਲ ਮਤੀ ਸੁਨਿ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਈ ॥
फूल मती सुनि अधिक रिसाई ॥

फुल मती (नव्या लग्नाची चर्चा) खूप चिडली.

ਆਦਰ ਸੋ ਤਾ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਲ੍ਯਾਈ ॥੪॥
आदर सो ता को ग्रिह ल्याई ॥४॥

हे कळल्यावर फुल मती रागावली पण तिचे आदरपूर्वक स्वागत केले.(4)

ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਨੇਹ ਉਪਜਾਯੋ ॥
ता सौ अधिक नेह उपजायो ॥

त्याने (फुल मती) त्याच्यावर खूप आपुलकी दाखवली

ਧਰਮ ਭਗਨਿ ਕਰਿ ਤਾਹਿ ਬੁਲਾਯੋ ॥
धरम भगनि करि ताहि बुलायो ॥

तिने तिला उत्कट प्रेम दिले आणि तिला आपली सत्पुरुष-बहीण म्हणून हाक मारली.

ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਕੋਪ ਤ੍ਰਿਯ ਧਰਿਯੋ ॥
चित मै अधिक कोप त्रिय धरियो ॥

पण (त्या) स्त्रीने (फुल मती) मनात खूप राग ठेवला.

ਤਾ ਕੀ ਨਾਸ ਘਾਤ ਅਟਕਰਿਯੋ ॥੫॥
ता की नास घात अटकरियो ॥५॥

ती आतून चिडली होती आणि तिने तिचा नायनाट करण्याचा निर्णय घेतला होता.(5)

ਜਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯਾ ਉਪਾਸਿਕ ਜਾਨੀ ॥
जा की त्रिया उपासिक जानी ॥

त्या स्त्रीला (म्हणजे झोप) जिच्या उपासकाला माहीत होते,

ਵਹੈ ਘਾਤ ਚੀਨਤ ਭੀ ਰਾਨੀ ॥
वहै घात चीनत भी रानी ॥

ज्याचा ती आदर करत होती, तिला संपवण्याचे तिने ठरवले.

ਰੁਦ੍ਰ ਦੇਹਰੋ ਏਕ ਬਨਾਯੋ ॥
रुद्र देहरो एक बनायो ॥

(त्याने) रुद्राचे मंदिर बांधले

ਜਾ ਪਰ ਅਗਨਿਤ ਦਰਬ ਲਗਾਯੋ ॥੬॥
जा पर अगनित दरब लगायो ॥६॥

खूप पैसा खर्च करून तिला शिवमंदिर बांधले.(६)

ਦੋਊ ਸਵਤਿ ਤਹਾ ਚਲਿ ਜਾਵੈ ॥
दोऊ सवति तहा चलि जावै ॥

दोन्ही स्लीपर तिकडे जायचे

ਪੂਜਿ ਰੁਦ੍ਰ ਕੌ ਪੁਨਿ ਘਰ ਆਵੈ ॥
पूजि रुद्र कौ पुनि घर आवै ॥

दोन्ही सह-पत्नी तेथे गेल्या आणि शिवाची पूजा केली.

ਮਟ ਆਛੋ ਊਚੋ ਧੁਜ ਸੋਹੈ ॥
मट आछो ऊचो धुज सोहै ॥

मंदिर ('मुट'-मठ) खूप चांगले होते आणि त्याला सुशोभित करणारा उंच ध्वज होता

ਸੁਰ ਨਰ ਨਾਗ ਅਸੁਰ ਮਨ ਮੋਹੈ ॥੭॥
सुर नर नाग असुर मन मोहै ॥७॥

मंदिराचा शिखर खूप उंच होता आणि देव, भूत आणि सर्व ओथड यांनी त्याचे कौतुक केले.(७)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਪੁਰ ਬਾਸਨਿ ਸੁੰਦਰਿ ਸਭੈ ਤਿਹ ਠਾ ਕਰੈ ਪਯਾਨ ॥
पुर बासनि सुंदरि सभै तिह ठा करै पयान ॥

गावातील सर्व स्त्रिया त्या मंदिरात गेल्या.

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਕੌ ਪੂਜਿ ਕੈ ਬਹੁਰ ਬਸੈ ਗ੍ਰਿਹ ਆਨਿ ॥੮॥
महा रुद्र कौ पूजि कै बहुर बसै ग्रिह आनि ॥८॥

आणि शिवाची मूर्ती करून आपापल्या घरी परतले.(८)

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अरिल

ਏਕ ਦਿਵਸ ਰਾਨੀ ਲੈ ਤਾ ਕੌ ਤਹ ਗਈ ॥
एक दिवस रानी लै ता कौ तह गई ॥

एके दिवशी राणी त्याला (भ्रमर कला) तिथे घेऊन गेली

ਨਿਜੁ ਕਰਿ ਅਸਿ ਗਹਿ ਵਾਹਿ ਮੂੰਡ ਕਾਟਤ ਭਈ ॥
निजु करि असि गहि वाहि मूंड काटत भई ॥

एके दिवशी राणी तिला तिथे घेऊन गेली, हातात तलवार घेऊन तिने तिचे डोके कापले.

ਸੀਸ ਕਾਟਿ ਸਿਵ ਊਪਰ ਦਯੋ ਚਰਾਇ ਕੈ ॥
सीस काटि सिव ऊपर दयो चराइ कै ॥

मस्तक कापून शिवाच्या मूर्तीवर घाला

ਹੋ ਰੋਵਤ ਨ੍ਰਿਪ ਪ੍ਰਤਿ ਆਪੁ ਉਚਾਰਿਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥੯॥
हो रोवत न्रिप प्रति आपु उचारियो आइ कै ॥९॥

कापलेले शीर तिने शिवाला दिले आणि तिने स्वतः येऊन राजाला सांगितले.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਧਰਮ ਭਗਨਿ ਮੁਹਿ ਸੰਗ ਲੈ ਰੁਦ੍ਰ ਦੇਹਰੇ ਜਾਇ ॥
धरम भगनि मुहि संग लै रुद्र देहरे जाइ ॥

'धार्मिक बहिणीने मला मंदिरात नेले आहे.

ਮੂੰਡ ਕਾਟਿ ਨਿਜੁ ਕਰ ਅਸਹਿ ਹਰ ਪਰ ਦਿਯੋ ਚਰਾਇ ॥੧੦॥
मूंड काटि निजु कर असहि हर पर दियो चराइ ॥१०॥

'आणि तिथे तिने आपले डोके कापून शिवाला सादर केले.'(10)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਯੌ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਤਹਾ ਨ੍ਰਿਪ ਆਯੋ ॥
यौ सुनि बात तहा न्रिप आयो ॥

हे ऐकून राजा तेथे आला.

ਜਹ ਤ੍ਰਿਯ ਤੌਨ ਨਾਰਿ ਕੌ ਘਾਯੋ ॥
जह त्रिय तौन नारि कौ घायो ॥

हे समजल्यावर राजा तिचं छिन्नविछिन्न मुंडकं पडलेल्या ठिकाणी आला.

ਤਾਹਿ ਨਿਹਾਰਿ ਚਕ੍ਰਿਤ ਚਿਤ ਰਹਿਯੋ ॥
ताहि निहारि चक्रित चित रहियो ॥

हे पाहून (राजा) मनात आश्चर्यचकित झाला.

ਤ੍ਰਿਯ ਕੋ ਕਛੁਕ ਬੈਨ ਨ ਕਹਿਯੋ ॥੧੧॥
त्रिय को कछुक बैन न कहियो ॥११॥

तो चकित झाला पण त्याने स्त्रीशी वाद घातला नाही.(11)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਮੂੰਡ ਕਾਟਿ ਜਿਨ ਨਿਜੁ ਕਰਨ ਹਰ ਪਰ ਦਿਯੋ ਚਰਾਇ ॥
मूंड काटि जिन निजु करन हर पर दियो चराइ ॥

(तो म्हणाला,) 'ज्या स्त्रीने आपले मस्तक कापले आहे आणि स्वतःच्या हातांनी शिवाला सादर केले आहे.

ਧੰਨ੍ਯੋ ਤ੍ਰਿਯਾ ਧੰਨਿ ਦੇਸ ਤਿਹ ਧੰਨ੍ਯ ਪਿਤਾ ਧੰਨਿ ਮਾਇ ॥੧੨॥
धंन्यो त्रिया धंनि देस तिह धंन्य पिता धंनि माइ ॥१२॥

'ती आणि तिचे पालक सन्मानास पात्र आहेत.'(12)