श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1036


ਮੋ ਸੋ ਭੋਗ ਭਲੋ ਤੈ ਦਿਯੋ ॥
मो सो भोग भलो तै दियो ॥

तू माझे चांगलेच लाड केलेस

ਮੋਹਿ ਚਿਤ ਹਮਰੋ ਕੌ ਲਿਯੋ ॥
मोहि चित हमरो कौ लियो ॥

आणि माझ्या मनाला भुरळ घातली आहे.

ਤੋ ਪਰ ਚੋਟ ਮੈ ਨਹੀ ਡਾਰੋ ॥
तो पर चोट मै नही डारो ॥

तुम्हाला दुखवू नका (म्हणजे मारू नका).

ਏਕ ਚਰਿਤ ਤਨ ਤੁਮੈ ਨਿਕਾਰੋ ॥੫॥
एक चरित तन तुमै निकारो ॥५॥

आणि एक पात्र बनवून मी तुला (इथून) बाहेर काढतो. ५.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਅਰਧ ਸੂਰ ਜਬ ਚੜ੍ਯੋ ਸੁ ਦ੍ਰਿਗਨ ਨਿਹਾਰਿਹੌ ॥
अरध सूर जब चड़्यो सु द्रिगन निहारिहौ ॥

सूर्य अर्धा उगवला की मी माझ्या डोळ्यांनी पाहीन

ਤਬ ਤੋਰੋ ਗਹਿ ਹਾਥ ਨਦੀ ਮੈ ਡਾਰਿ ਹੌ ॥
तब तोरो गहि हाथ नदी मै डारि हौ ॥

मग मी तुझा हात धरून तुला नदीत ढकलीन.

ਤਬੈ ਹਾਥ ਅਰ ਪਾਵ ਅਧਿਕ ਤੁਮ ਮਾਰਿਯੋ ॥
तबै हाथ अर पाव अधिक तुम मारियो ॥

मग हातपाय खूप माराल

ਹੋ ਡੂਬਤ ਡੂਬਤ ਕਹਿ ਕੈ ਊਚ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥੬॥
हो डूबत डूबत कहि कै ऊच पुकारियो ॥६॥

आणि मोठ्या आवाजात म्हणा, 'बुडा, बुडा'. 6.

ਤਬ ਸਰਤਾ ਕੇ ਬਿਖੇ ਤਾਹਿ ਗਹਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥
तब सरता के बिखे ताहि गहि डारियो ॥

त्यानंतर त्याला पकडून नदीत ढकलले.

ਹਾਥ ਪਾਵ ਬਹੁ ਮਾਰਿ ਸੁ ਜਾਰ ਪੁਕਾਰਿਯੋ ॥
हाथ पाव बहु मारि सु जार पुकारियो ॥

(मग) तो माणूस हातपाय टाळ्या वाजवू लागला आणि जोरात ओरडू लागला.

ਡੂਬਤ ਤਿਹ ਲਖਿ ਲੋਗ ਪਹੂਚੈ ਆਇ ਕੈ ॥
डूबत तिह लखि लोग पहूचै आइ कै ॥

त्याला बुडताना पाहण्यासाठी अनेक लोक आले

ਹੋ ਹਾਥੋ ਹਾਥ ਉਬਾਰਿਯੋ ਲਯੋ ਬਚਾਇ ਕੈ ॥੭॥
हो हाथो हाथ उबारियो लयो बचाइ कै ॥७॥

आणि त्याला हाताशी धरून वाचवले. ७.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਇਕ ਸੌ ਪਚਾਨਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੫੫॥੩੦੮੬॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे इक सौ पचानवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥१५५॥३०८६॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्राच्या मंत्री भूप संवादाच्या १५५ व्या अध्यायाचा समारोप येथे आहे, सर्व शुभ आहे. १५५.३०८६. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਮਦ੍ਰ ਦੇਸ ਚੌਧਰੀ ਭਣਿਜੈ ॥
मद्र देस चौधरी भणिजै ॥

त्याला मद्रा देसचा (एक) चौधरी म्हणत.

ਰੋਸਨ ਸਿੰਘ ਤਿਹ ਨਾਮ ਕਹਿਜੈ ॥
रोसन सिंघ तिह नाम कहिजै ॥

त्याचे नाव (लोकांना) रोशन सिंग असे होते.

ਕੰਦ੍ਰਪ ਕਲਾ ਬਾਲ ਤਿਹ ਸੋਹੈ ॥
कंद्रप कला बाल तिह सोहै ॥

कंद्रप कला त्याची पत्नी होती

ਖਗ ਮ੍ਰਿਗ ਜਛ ਭੁਜੰਗਨ ਮੋਹੈ ॥੧॥
खग म्रिग जछ भुजंगन मोहै ॥१॥

(ज्याने) पक्षी, हरीण (किंवा वन्य प्राणी), यक्ष आणि भुजंग यांना मोहित केले. १.

ਤਾ ਕੇ ਧਾਮ ਅੰਨੁ ਧਨੁ ਭਾਰੀ ॥
ता के धाम अंनु धनु भारी ॥

त्याच्या घरात भरपूर धान्य आणि संपत्ती होती.

ਨਿਤਿ ਉਠਿ ਕਰੈ ਨਾਥ ਰਖਵਾਰੀ ॥
निति उठि करै नाथ रखवारी ॥

मालक रोज त्याची काळजी घेत असे.

ਜੌ ਅਤਿਥ ਮਾਗਨ ਕਹ ਆਵੈ ॥
जौ अतिथ मागन कह आवै ॥

जो जोगी (साध) शोधायला यायचा.

ਮੁਖ ਮਾਗਤ ਬਰੁ ਲੈ ਘਰੁ ਜਾਵੈ ॥੨॥
मुख मागत बरु लै घरु जावै ॥२॥

भिक्षेचे वरदान (दान) घेऊन तो घरी जात असे. 2.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਤਿਹ ਠਾ ਇਕ ਅਤਿਥ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਇ ਕੈ ॥
तिह ठा इक अतिथ पहूंच्यो आइ कै ॥

तेथे एक जोगी आला.

ਲਖਿ ਤਿਹ ਛਬਿ ਝਖ ਕੇਤੁ ਰਹੈ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥
लखि तिह छबि झख केतु रहै उरझाइ कै ॥

काम देव ('झक केतू') देखील त्यांची प्रतिमा पाहून फसत असे.

ਅਪ੍ਰਮਾਨ ਅਪ੍ਰਤਿਮ ਸਰੂਪ ਬਿਧਨੈ ਦਯੋ ॥
अप्रमान अप्रतिम सरूप बिधनै दयो ॥

देवाने (त्याला) सुंदर रूप दिले होते

ਹੋ ਭੂਤ ਭਵਿਖ ਭਵਾਨ ਨ ਕੋ ਐਸੌ ਭਯੋ ॥੩॥
हो भूत भविख भवान न को ऐसौ भयो ॥३॥

ज्यांच्यासारखा भूतकाळ, भविष्यकाळ आणि वर्तमानकाळात कोणीही नसेल. 3.

ਕੰਦ੍ਰਪ ਕਲਾ ਹੇਰਿ ਤਾ ਕੀ ਛਬ ਬਸਿ ਭਈ ॥
कंद्रप कला हेरि ता की छब बसि भई ॥

त्यांची प्रतिमा पाहून कांद्रप कला मंत्रमुग्ध झाले.

ਬਿਰਹ ਨਦੀ ਕੇ ਬੀਚ ਡੂਬਿ ਸਿਗਰੀ ਗਈ ॥
बिरह नदी के बीच डूबि सिगरी गई ॥

बिरहोन नदीत तिचा बुडून मृत्यू झाला.

ਪਠੈ ਸਹਚਰੀ ਤਿਹ ਗ੍ਰਿਹ ਲਿਯੋ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥
पठै सहचरी तिह ग्रिह लियो बुलाइ कै ॥

त्याने मोलकरीण पाठवून घरी बोलावले.

ਹੋ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਰਤਿ ਕਰੀ ਹਰਖ ਉਪਜਾਇ ਕੈ ॥੪॥
हो भाति भाति रति करी हरख उपजाइ कै ॥४॥

त्याच्याशी आनंदाने खेळलो. 4.

ਪਾਚ ਚੌਤਰੋ ਛੋਰਿ ਚੌਧਰੀ ਆਇਯੋ ॥
पाच चौतरो छोरि चौधरी आइयो ॥

(जेव्हा) पंचांचे चौबुत्र निघून चौधरी (घरात) आले.

ਕੁਠਿਆ ਮੋ ਚੌਧ੍ਰਨੀ ਤਾਹਿ ਛਪਾਇਯੋ ॥
कुठिआ मो चौध्रनी ताहि छपाइयो ॥

(तेव्हा) चौधरीनी त्याला (जोगी) कोठडीत लपवले.

ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰੇ ਬੈਨ ਮੂੜ ਸੌ ਕੋਪਿ ਕੈ ॥
बहुरि उचारे बैन मूड़ सौ कोपि कै ॥

तेव्हा तो संतापून त्या मूर्खाला (चौधरी) म्हणाला.

ਹੋ ਤਾ ਕੋ ਸਿਰ ਕੈ ਬਿਖੈ ਪਨਹਿਯਾ ਸੌ ਕੁ ਦੈ ॥੫॥
हो ता को सिर कै बिखै पनहिया सौ कु दै ॥५॥

की शंभर जोडे डोक्यात मारावेत. ५.

ਤੁਮਰੇ ਰਾਜ ਨ ਧਰੈ ਸੁਯੰਬਰ ਅੰਗ ਮੈ ॥
तुमरे राज न धरै सुयंबर अंग मै ॥

तुझ्या राज्यात मी माझ्या अंगावर सुंदर वस्त्रे घातलेली नाहीत.

ਆਛੋ ਸਦਨ ਸਵਾਰੋ ਦਯੋ ਨ ਦਰਬ ਤੈ ॥
आछो सदन सवारो दयो न दरब तै ॥

ना चांगले घर बांधले आहे ना (तुम्ही) पैसे दिले आहेत.

ਕਛੁ ਨ ਕੀਨੋ ਭੋਗ ਜਗਤ ਮੈ ਆਇ ਕੈ ॥
कछु न कीनो भोग जगत मै आइ कै ॥

दोघांनीही जगात येऊन मजा केली नाही.

ਬਿਪ੍ਰਨ ਦਿਯੋ ਸੁ ਕਛੁ ਨ ਦਾਨ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ॥੬॥
बिप्रन दियो सु कछु न दान बुलाइ कै ॥६॥

तसेच त्याने ब्राह्मणांना बोलावून काही दान वगैरे दिलेले नाही.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਤਬ ਮੂਰਖ ਐਸੀ ਬਿਧਿ ਭਾਖਿਯੋ ॥
तब मूरख ऐसी बिधि भाखियो ॥

मग तो मूर्ख असे म्हणाला

ਮੈ ਤੁਮ ਤੇ ਕਛੁ ਦਰਬੁ ਨ ਰਾਖਿਯੋ ॥
मै तुम ते कछु दरबु न राखियो ॥

की मी तुमच्यापासून कोणतीही संपत्ती लपवून ठेवली नाही.

ਜਾ ਕੌ ਰੁਚੈ ਤਿਸੀ ਕੋ ਦੀਜੈ ॥
जा कौ रुचै तिसी को दीजै ॥

ज्याला पाहिजे त्याला द्या.

ਮੋਰੀ ਕਛੂ ਕਾਨਿ ਨਹਿ ਕੀਜੈ ॥੭॥
मोरी कछू कानि नहि कीजै ॥७॥

माझी अजिबात काळजी करू नका.7.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਤਾਬ੍ਰ ਦਾਨ ਤੇ ਦੁਗਨ ਰੁਕਮ ਕੌ ਜਾਨੀਯੈ ॥
ताब्र दान ते दुगन रुकम कौ जानीयै ॥

(स्त्री म्हणाली) चांदी (दानाची योग्यता) तांब्याच्या दानापेक्षा दुप्पट आहे.

ਰੁਕਮ ਦਾਨ ਤੈ ਚੌਗੁਨ ਸ੍ਵਰਨਹਿੰ ਮਾਨੀਯੈ ॥
रुकम दान तै चौगुन स्वरनहिं मानीयै ॥

सोने (दान) हे चांदीच्या दानापेक्षा चौपट (पुण्यपूर्ण) मानले जाते.