श्री दसाम ग्रंथ

पान - 721

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਨਾਮ ਮਾਲਾ ਪੁਰਾਣੇ ਚਕ੍ਰ ਨਾਮ ਦੁਤੀਯ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨॥

इति स्री नाम माला पुराणे चक्र नाम दुतीय धिआइ समापतम सतु सुभम सतु ॥२॥

नाम-माला पुराणातील “चक्राचे नाव” या शीर्षकाच्या दुसऱ्या अध्यायाचा शेवट.

ਅਥ ਸ੍ਰੀ ਬਾਣ ਕੇ ਨਾਮ ॥

अथ स्री बाण के नाम ॥

आता श्री बाण (बाण) चे वर्णन सुरु होते.

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

डोहरा

ਬਿਸਿਖ ਬਾਣ ਸਰ ਧਨੁਜ ਭਨ ਕਵਚਾਤਕ ਕੇ ਨਾਮ ॥

बिसिख बाण सर धनुज भन कवचातक के नाम ॥

बिशिख (बाण) बाण, सर, धनुज (धनुष्य, बाण पासून जन्मलेले) यांना 'कवचंतक' (कवच छेदन, बाण) या नावांनी संबोधले जाते.

ਸਦਾ ਹਮਾਰੀ ਜੈ ਕਰੋ ਸਕਲ ਕਰੋ ਮਮ ਕਾਮ ॥੭੫॥

सदा हमारी जै करो सकल करो मम काम ॥७५॥

हे धनुष्याचे पुत्र आणि कवच नष्ट करणारे महत्त्वपूर्ण बाण (बाण! आम्हाला विजय मिळवून द्या आणि आमचे कार्य पूर्ण करा.75.

ਧਨੁਖ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਚਰਿ ਅਗ੍ਰਜ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥

धनुख सबद प्रिथमै उचरि अग्रज बहुरि उचार ॥

प्रथम 'धनुख' शब्दाचा उच्चार करा आणि नंतर 'अग्रजा' (धनुष्यातून पुढे जाणारा बाण) हा शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਸੁਧਾਰ ॥੭੬॥

नाम सिलीमुख के सभै लीजहु चतुर सुधार ॥७६॥

प्रथम “धनुष” आणि नंतर “अग्रज” हा शब्द उच्चारल्यास बंदीची सर्व नावे बरोबर समजू शकतात.76.

ਪਨਚ ਸਬਦ ਪ੍ਰਿਥਮੈ ਉਚਰਿ ਅਗ੍ਰਜ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥

पनच सबद प्रिथमै उचरि अग्रज बहुरि उचार ॥

प्रथम 'पंच' (धनुष्य) शब्दाचा उच्चार करा आणि नंतर 'अग्रजा' शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਅਪਾਰ ॥੭੭॥

नाम सिलीमुख के सभै निकसत चलै अपार ॥७७॥

प्रथम “पनाच” आणि नंतर “अग्रज” हा शब्द उच्चारल्याने त्यांनी बानची सर्व नावे विकसित केली आहेत.77.

ਨਾਮ ਉਚਾਰਿ ਨਿਖੰਗ ਕੇ ਬਾਸੀ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥

नाम उचारि निखंग के बासी बहुरि बखान ॥

(प्रथम) 'निखंग' (भठ्ठा) नावाचा उच्चार करा आणि नंतर 'बसी' (निवासी) या शब्दाचा उच्चार करा.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਲੀਜਹੁ ਹ੍ਰਿਦੈ ਪਛਾਨ ॥੭੮॥

नाम सिलीमुख के सभै लीजहु ह्रिदै पछान ॥७८॥

निखंगची नावे उच्चारल्याने आणि नंतर “वंशी” चे वर्णन केल्यास बाणाची सर्व नावे कळू शकतात.78.

ਸਭ ਮ੍ਰਿਗਯਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਹਾ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥

सभ म्रिगयन के नाम कहि हा पद बहुरि उचार ॥

सर्व 'मृग्यांस' (प्राण्यांची) नावे सांगा आणि नंतर 'हा' हा शब्द उच्चार.

ਨਾਮ ਸਭੈ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਣੁ ਹ੍ਰਿਦੈ ਨਿਰਧਾਰ ॥੭੯॥

नाम सभै स्री बान के जाणु ह्रिदै निरधार ॥७९॥

सर्व मृगांची नावे ठेवल्यानंतर आणि नंतर “हा” हा शब्द उच्चारल्यावर बाणाची सर्व नावे लक्षात येतात.७९.

ਸਕਲ ਕਵਚ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਭੇਦਕ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥

सकल कवच के नाम कहि भेदक बहुरि बखान ॥

कवचची सर्व नावे घ्या आणि नंतर 'भेडक' हा शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਸਤ ਚਲੈ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥੮੦॥

नाम सकल स्री बान के निकसत चलै प्रमान ॥८०॥

“कवच” (कवच) ची सर्व नावे उच्चारल्यानंतर आणि नंतर “भेडक” हा शब्द जोडल्यानंतर बाणांची सर्व नावे विकसित होत राहतील.80.

ਨਾਮ ਚਰਮ ਕੇ ਪ੍ਰਿਥਮ ਕਹਿ ਛੇਦਕ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥

नाम चरम के प्रिथम कहि छेदक बहुरि बखान ॥

प्रथम 'मोहन' (ढाल) ची नावे म्हणा आणि नंतर 'चेडक' (भेदक) शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਸਬੈ ਹੀ ਬਾਨ ਕੇ ਚਤੁਰ ਚਿਤ ਮੈ ਜਾਨੁ ॥੮੧॥

नाम सबै ही बान के चतुर चित मै जानु ॥८१॥

“चरम” ची नावे उच्चारल्यानंतर आणि “छेडक” हा शब्द जोडल्यानंतर, ज्ञानी लोकांना त्यांच्या मनातील बाणांची सर्व नावे कळतात.81.

ਸੁਭਟ ਨਾਮ ਉਚਾਰਿ ਕੈ ਹਾ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਸੁਨਾਇ ॥

सुभट नाम उचारि कै हा पद बहुरि सुनाइ ॥

प्रथम 'सुभट' (सुरमा) नावाचा उच्चार करा आणि नंतर 'हा' शब्दाचा उच्चार करा.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਬੈ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਬਨਾਇ ॥੮੨॥

नाम सिलीमुख के सबै लीजहु चतुर बनाइ ॥८२॥

“सुभट” हे नाव उच्चारल्यानंतर आणि नंतर “हा” हा शब्द जोडल्यानंतर, ज्ञानी लोक बाणांची सर्व नावे सांगतात.82.

ਸਭ ਪਛਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਪਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥

सभ पछन के नाम कहि पर पद बहुरि बखान ॥

सर्व पक्ष्यांची नावे सांगा आणि नंतर 'पर' (वारी) हा शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਬੈ ਚਿਤ ਮੈ ਚਤੁਰਿ ਪਛਾਨ ॥੮੩॥

नाम सिलीमुख के सबै चित मै चतुरि पछान ॥८३॥

सर्व पक्ष्यांची नावे उच्चारणे आणि नंतर त्यांच्यासोबत "पर" हा शब्द जोडणे, ज्ञानी लोक बाणची नावे ओळखतात.83.

ਪੰਛੀ ਪਰੀ ਸਪੰਖ ਧਰ ਪਛਿ ਅੰਤਕ ਪੁਨਿ ਭਾਖੁ ॥

पंछी परी सपंख धर पछि अंतक पुनि भाखु ॥

पक्षी, परी (पंख असलेला) स्पंख (पंख असलेला) पचिधर (पंख वाहक) (म्हणणे) नंतर 'अंतक' (समाप्त) शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਜਾਨ ਹ੍ਰਿਦੈ ਮੈ ਰਾਖੁ ॥੮੪॥

नाम सिलीमुख के सभै जान ह्रिदै मै राखु ॥८४॥

“अंतक” हा शब्द “पक्षी, परेश आणि पंखधर” या शब्दांसोबत जोडल्यानंतर बाणाची सर्व नावे लक्षात येतात.84.

ਸਭ ਅਕਾਸ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਚਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨ ॥

सभ अकास के नाम कहि चर पद बहुरि बखान ॥

आकाशाची सर्व नावे म्हणा आणि मग 'चार' (विखुरणारा) पाड म्हणा.

ਨਾਮ ਸਿਲੀਮੁਖ ਕੇ ਸਭੈ ਲੀਜੈ ਚਤੁਰ ਪਛਾਨ ॥੮੫॥

नाम सिलीमुख के सभै लीजै चतुर पछान ॥८५॥

"आकाश" ची सर्व नावे उच्चारणे आणि नंतर "चार" हा शब्द उच्चारणे, ज्ञानी लोक बाणची सर्व नावे ओळखतात.85.

ਖੰ ਅਕਾਸ ਨਭਿ ਗਗਨ ਕਹਿ ਚਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰੁ ॥

खं अकास नभि गगन कहि चर पद बहुरि उचारु ॥

ख, आकाश, नभा आणि गगन (शब्द) म्हणा आणि नंतर 'चर' (हलणारे) शब्द उच्चार करा.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਲੀਜਹੁ ਚਤੁਰ ਸੁ ਧਾਰ ॥੮੬॥

नाम सकल स्री बान के लीजहु चतुर सु धार ॥८६॥

“खे, आकाश, नभ आणि गगन” हे शब्द म्हटल्यावर आणि नंतर “चार” हा शब्द उच्चारल्यावर, ज्ञानी लोकांना बाणची सर्व नावे बरोबर समजू शकतात.86.

ਅਸਮਾਨ ਸਿਪਿਹਰ ਸੁ ਦਿਵ ਗਰਦੂੰ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੁ ॥

असमान सिपिहर सु दिव गरदूं बहुरि बखानु ॥

आकाश, सिपिहार, दिव आणि नंतर गर्दुन (फिरते आकाश) (शब्द) म्हणा.

ਪੁਨਿ ਚਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨ ॥੮੭॥

पुनि चर सबद बखानीऐ नाम बान के जान ॥८७॥

“आसमान, सिपीहीर, दिव, गर्दून इत्यादी” शब्द बोलल्यानंतर. आणि नंतर “चार” हा शब्द म्हटल्यावर बाणांची नावे कळतात.87.

ਪ੍ਰਿਥਮ ਨਾਮ ਕਹਿ ਚੰਦ੍ਰ ਕੇ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰੋ ਦੇਹੁ ॥

प्रिथम नाम कहि चंद्र के धर पद बहुरो देहु ॥

प्रथम चंद्रांची नावे सांगा, नंतर 'धर' (धारण करणारा) शब्द जोडा.

ਪੁਨਿ ਚਰ ਸਬਦ ਉਚਾਰੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੮੮॥

पुनि चर सबद उचारीऐ नाम बान लखि लेहु ॥८८॥

सुरुवातीला “चंद्र” हे नाव उच्चारले आणि नंतर “देह” हा शब्द जोडला आणि नंतर “चार” हा शब्द उच्चारल्यास बाणांची नावे तयार होतात.88.

ਗੋ ਮਰੀਚ ਕਿਰਨੰ ਛਟਾ ਧਰ ਧਰ ਕਹਿ ਮਨ ਮਾਹਿ ॥

गो मरीच किरनं छटा धर धर कहि मन माहि ॥

जा, मारीच, किरण, छटाधर (प्रकाश धारण करणारा चंद्र) (मग) मनात 'धर' हा शब्द म्हणा.

ਚਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਹੁਇ ਜਾਹਿ ॥੮੯॥

चर पद बहुरि बखानीऐ नाम बान हुइ जाहि ॥८९॥

"गो, मारीच, किरण, छटाधर इ." या शब्दांच्या शेवटी "चार" हा शब्द जोडल्यानंतर बाणांची नावे तयार होतात. 89.

ਰਜਨੀਸਰ ਦਿਨਹਾ ਉਚਰਿ ਧਰ ਧਰ ਪਦ ਕਹਿ ਅੰਤਿ ॥

रजनीसर दिनहा उचरि धर धर पद कहि अंति ॥

(प्रथम) 'रजनीसार' (चंद्र) 'दिन्हा' (दिवसाचा नाश करणारा) (शब्द), नंतर (दोनदा) 'धर धार' हा शब्द म्हणा.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਨਿਕਰਤ ਜਾਹਿ ਅਨੰਤ ॥੯੦॥

नाम सकल स्री बान के निकरत जाहि अनंत ॥९०॥

“रजनीश्वर आणि दीन्हा” हे शब्द उच्चारल्यानंतर आणि शेवटी “धुरंधर” हा शब्द जोडल्यानंतर बाणांची नावे विकसित होतात.90.

ਰਾਤ੍ਰਿ ਨਿਸਾ ਦਿਨ ਘਾਤਨੀ ਚਰ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨ ॥

रात्रि निसा दिन घातनी चर धर सबद बखान ॥

रात्र, निसा, दिन घटनी म्हटल्यावर 'चार' आणि 'धार' पद म्हणा.

ਨਾਮ ਸਕਲ ਸ੍ਰੀ ਬਾਨ ਕੇ ਕਰੀਅਹੁ ਚਤੁਰ ਬਖਿਆਨ ॥੯੧॥

नाम सकल स्री बान के करीअहु चतुर बखिआन ॥९१॥

“चारधर” हा शब्द “रात्री, निशा आणि दिन-घाटिनी” या शब्दांसह उच्चारल्याने बाणाची सर्व नावे विकसित होतात.91.

ਸਸਿ ਉਪਰਾਜਨਿ ਰਵਿ ਹਰਨਿ ਚਰ ਕੋ ਲੈ ਕੈ ਨਾਮ ॥

ससि उपराजनि रवि हरनि चर को लै कै नाम ॥

शसी उपर्जनी (चंद्राचा निर्माता) आणि 'रवि हरणी' (सूर्याचा नाश करणारा) (हे शब्द आधी म्हणा, नंतर) 'चार' शब्द वापरा.

ਧਰ ਕਹਿ ਨਾਮ ਏ ਬਾਨ ਕੇ ਜਪੋ ਆਠਹੂੰ ਜਾਮ ॥੯੨॥

धर कहि नाम ए बान के जपो आठहूं जाम ॥९२॥

“रात्री” हे नाव उच्चारल्यावर, नंतर “चार” बोलणे आणि नंतर “धर” हा शब्द उच्चारल्यावर बाणांची सर्व नावे लक्षात येतात.92.

ਰੈਨ ਅੰਧਪਤਿ ਮਹਾ ਨਿਸਿ ਨਿਸਿ ਈਸਰ ਨਿਸਿ ਰਾਜ ॥

रैन अंधपति महा निसि निसि ईसर निसि राज ॥

रण अंधपती, 'महा निस्पती', 'निसी-इसार', 'निसी राज' आणि 'चंद्र',

ਚੰਦ੍ਰ ਬਾਨ ਚੰਦ੍ਰਹਿ ਧਰ੍ਯੋ ਚਿਤ੍ਰਨ ਕੇ ਬਧ ਕਾਜ ॥੯੩॥

चंद्र बान चंद्रहि धर्यो चित्रन के बध काज ॥९३॥

“रात्री, अंधकारपती, निस्पती” इत्यादी शब्द चंद्र-बाण या नावाने ओळखले जातात, जे “चंद्रमा” (चंद्र) च्या रूपाने अंधारात बुडलेल्या रूपांना मारतात.93.

ਸਭ ਕਿਰਨਨ ਕੇ ਨਾਮ ਕਹਿ ਧਰ ਪਦ ਬਹੁਰਿ ਉਚਾਰ ॥

सभ किरनन के नाम कहि धर पद बहुरि उचार ॥

किरणची सर्व नावे सांगा आणि नंतर 'धर' हा शब्द उच्चारणा.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਕਹੁ ਸਭ ਬਾਨ ਕੇ ਜਾਨੁ ਨਾਮ ਨਿਰਧਾਰ ॥੯੪॥

पुनि धर कहु सभ बान के जानु नाम निरधार ॥९४॥

सर्व किरणांची नावे सांगणे, नंतर “धर” हा शब्द उच्चारणे आणि नंतर “धर” हा शब्द पुन्हा उच्चारल्याने बाणांची सर्व नावे कळतात.94.

ਸਭ ਸਮੁੰਦਰ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਅੰਤਿ ਸਬਦ ਸੁਤ ਦੇਹੁ ॥

सभ समुंदर के नाम लै अंति सबद सुत देहु ॥

सर्व महासागरांची नावे घ्या आणि शेवटी 'सूत' हा शब्द म्हणा.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਉਚਾਰੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੯੫॥

पुनि धर सबद उचारीऐ नाम बान लखि लेहु ॥९५॥

“समुद्र” (महासागर) ची सर्व नावे सांगून, शेवटी “शतदेह” हा शब्द जोडून “धर” हा शब्द उच्चारला की बाणाची सर्व नावे पुढे येतात.95.

ਜਲਪਤਿ ਜਲਾਲੈ ਨਦੀ ਪਤਿ ਕਹਿ ਸੁਤ ਪਦ ਕੋ ਦੇਹੁ ॥

जलपति जलालै नदी पति कहि सुत पद को देहु ॥

(प्रथम) 'जलपती', 'जललाई' (पाण्याचे ठिकाण) 'नाडी पाटी' (शब्द) म्हणा आणि नंतर 'सूत' शब्द जोडा.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੯੬॥

पुनि धर सबद बखानीऐ नाम बान लखि लेहु ॥९६॥

“समुद्र” (महासागर) हा शब्द म्हटल्यावर, “शतदेह” हा शब्द जोडून नंतर “धार” हा शब्द म्हटल्यावर बाणाची सर्व नावे समजू शकतात.96.

ਨੀਰਾਲੈ ਸਰਤਾਧਿਪਤਿ ਕਹਿ ਸੁਤ ਪਦ ਕੋ ਦੇਹੁ ॥

नीरालै सरताधिपति कहि सुत पद को देहु ॥

(प्रथम) 'निरालाय' 'सार्थाधिपति' (शब्द) म्हणा आणि नंतर 'सूत' शब्द जोडा.

ਪੁਨਿ ਧਰ ਸਬਦ ਬਖਾਨੀਐ ਨਾਮ ਬਾਨ ਲਖਿ ਲੇਹੁ ॥੯੭॥

पुनि धर सबद बखानीऐ नाम बान लखि लेहु ॥९७॥

“नीरल्य आणि सरिताधपती” हे शब्द उच्चारल्यावर, नंतर “शत” जोडून “धर” म्हटल्यावर बाणांची नावे उच्चारली जातात.97.

ਸਭੈ ਝਖਨ ਕੇ ਨਾਮ ਲੈ ਬਿਰੀਆ ਕਹਿ ਲੇ ਏਕ ॥

सभै झखन के नाम लै बिरीआ कहि ले एक ॥

झखानची सर्व नावे घ्या आणि एकदा 'बिरिया' म्हणा.

ਸੁਤ ਧਰ ਕਹੁ ਸਭ ਨਾਮ ਸਰ ਨਿਕਸਤ ਜਾਹਿ ਅਨੇਕ ॥੯੮॥

सुत धर कहु सभ नाम सर निकसत जाहि अनेक ॥९८॥

सर्व वादांना एकदा नामकरण केले आणि नंतर “शतधर” हा शब्द उच्चारला की बाणाची अनेक नावे विकसित होतात.98.

सूची (1 - 1428)

Jaap पान: 1 - 10

Akal Ustat पान: 11 - 38

Bachittar Natak पान: 39 - 73

Chandi Charittar Ukat Bilas पान: 74 - 99

Chandi Charittar पान: 100 - 118

Vaar Sri Bhagauti Ji Ki पान: 119 - 126

Gyan Prabodh पान: 127 - 154

Chaubees Avtaar पान: 155 - 610

Brahma Avtaar पान: 611 - 634

Rudra Avtaar पान: 635 - 708

Shabad Hazare पान: 709 - 712

33 Svaiyay पान: 712 - 716

Khalsa Mahima पान: 716 - 716

Shastar Naam Mala पान: 717 - 808

Charitropakhyan पान: 809 - 1388

Zafarnama पान: 1389 - 1394

Hikayat पान: 1394 - 1428