श्री दसाम ग्रंथ

पान - 812


ਜੀਤਿ ਫਿਰੈ ਨਵਖੰਡਨ ਕੌ ਨਹਿ ਬਾਸਵ ਸੋ ਕਬਹੂੰ ਡਰਪਾਨੇ ॥
जीति फिरै नवखंडन कौ नहि बासव सो कबहूं डरपाने ॥

पृथ्वीचे नऊ खंड, आणि इंद्र देवाला घाबरत नव्हते,

ਤੇ ਤੁਮ ਸੌ ਲਰਿ ਕੈ ਮਰਿ ਕੈ ਭਟ ਅੰਤ ਕੋ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮ ਸਿਧਾਨੇ ॥੩੯॥
ते तुम सौ लरि कै मरि कै भट अंत को अंत के धाम सिधाने ॥३९॥

शेवटपर्यंत लढले आणि त्यांच्या स्वर्गीय निवासस्थानासाठी निघून गेले.(39)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਰਨ ਡਾਕਿਨਿ ਡਹਕਤ ਫਿਰਤ ਕਹਕਤ ਫਿਰਤ ਮਸਾਨ ॥
रन डाकिनि डहकत फिरत कहकत फिरत मसान ॥

ढेकर देणारे चेटकिणी आणि रडणारी भुते आजूबाजूला फिरू लागली.

ਬਿਨੁ ਸੀਸਨ ਡੋਲਤ ਸੁਭਟ ਗਹਿ ਗਹਿ ਕਰਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ॥੪੦॥
बिनु सीसन डोलत सुभट गहि गहि करन क्रिपान ॥४०॥

शिरच्छेद केलेले वीर हातात तलवारी घेऊन शेतात फिरले.(४०)

ਅਸਿ ਅਨੇਕ ਕਾਢੇ ਕਰਨ ਲਰਹਿ ਸੁਭਟ ਸਮੁਹਾਇ ॥
असि अनेक काढे करन लरहि सुभट समुहाइ ॥

म्यान नसलेल्या तलवारी असलेले असंख्य चॅम्पियन समोरासमोर लढत होते,

ਲਰਿ ਗਿਰਿ ਮਰਿ ਭੂ ਪਰ ਪਰੈ ਬਰੈ ਬਰੰਗਨਿ ਜਾਇ ॥੪੧॥
लरि गिरि मरि भू पर परै बरै बरंगनि जाइ ॥४१॥

हल्ला करणे आणि मृत्यूशी झुंज देणे, आणि परी देवीची प्रार्थना करणे, पृथ्वीवर लोळले गेले. (41)

ਅਨਤਰਯਾ ਜ੍ਯੋ ਸਿੰਧੁ ਕੋ ਚਹਤ ਤਰਨ ਕਰਿ ਜਾਉ ॥
अनतरया ज्यो सिंधु को चहत तरन करि जाउ ॥

ज्याला पोहता येत नव्हते, तो बोटीशिवाय कसा आणि

ਬਿਨੁ ਨੌਕਾ ਕੈਸੇ ਤਰੈ ਲਏ ਤਿਹਾਰੋ ਨਾਉ ॥੪੨॥
बिनु नौका कैसे तरै लए तिहारो नाउ ॥४२॥

तुझ्या नावाचा आधार, समुद्र ओलांडू?(42)

ਮੂਕ ਉਚਰੈ ਸਾਸਤ੍ਰ ਖਟ ਪਿੰਗ ਗਿਰਨ ਚੜਿ ਜਾਇ ॥
मूक उचरै सासत्र खट पिंग गिरन चड़ि जाइ ॥

मुका सहा शास्त्रे कशी सांगू शकतो, लंगडा माणूस चढू शकतो

ਅੰਧ ਲਖੈ ਬਦਰੋ ਸੁਨੈ ਜੋ ਤੁਮ ਕਰੌ ਸਹਾਇ ॥੪੩॥
अंध लखै बदरो सुनै जो तुम करौ सहाइ ॥४३॥

पर्वतांवर, आंधळा पाहू शकत होता आणि बहिरे ऐकू शकत होता? (43)

ਅਰਘ ਗਰਭ ਨ੍ਰਿਪ ਤ੍ਰਿਯਨ ਕੋ ਭੇਦ ਨ ਪਾਯੋ ਜਾਇ ॥
अरघ गरभ न्रिप त्रियन को भेद न पायो जाइ ॥

गरोदरपणात मूल, राजा आणि स्त्री यांचे चमत्कार अथांग असतात.

ਤਊ ਤਿਹਾਰੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਕਛੁ ਕਛੁ ਕਹੋ ਬਨਾਇ ॥੪੪॥
तऊ तिहारी क्रिपा ते कछु कछु कहो बनाइ ॥४४॥

तुमच्या आशीर्वादाने मी हे वर्णन केले आहे, जरी थोडी अतिशयोक्ती आहे. (44)

ਪ੍ਰਥਮ ਮਾਨਿ ਤੁਮ ਕੋ ਕਹੋ ਜਥਾ ਬੁਧਿ ਬਲੁ ਹੋਇ ॥
प्रथम मानि तुम को कहो जथा बुधि बलु होइ ॥

तू सर्वव्यापी आहेस असे मानून मी म्हणतो की, मी हे प्रतिपादन केले आहे

ਘਟਿ ਕਬਿਤਾ ਲਖਿ ਕੈ ਕਬਹਿ ਹਾਸ ਨ ਕਰਿਯਹੁ ਕੋਇ ॥੪੫॥
घटि कबिता लखि कै कबहि हास न करियहु कोइ ॥४५॥

माझ्या मर्यादित समजुतीने, आणि मी ते हसत नाही.(45)

ਪ੍ਰਥਮ ਧ੍ਯਾਇ ਸ੍ਰੀ ਭਗਵਤੀ ਬਰਨੌ ਤ੍ਰਿਯਾ ਪ੍ਰਸੰਗ ॥
प्रथम ध्याइ स्री भगवती बरनौ त्रिया प्रसंग ॥

आदरणीय विद्याशाखेच्या भक्तीने सुरुवात करण्यासाठी, मी स्त्री चमत्कारांचे वर्णन करतो.

ਮੋ ਘਟ ਮੈ ਤੁਮ ਹ੍ਵੈ ਨਦੀ ਉਪਜਹੁ ਬਾਕ ਤਰੰਗ ॥੪੬॥
मो घट मै तुम ह्वै नदी उपजहु बाक तरंग ॥४६॥

हे उत्कट सार्वत्रिक पराक्रम, मला माझ्या अंतःकरणातून कथनाच्या लहरी प्रस्तुत करण्यास सक्षम करा. (46)

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

सावय्या

ਮੇਰੁ ਕਿਯੋ ਤ੍ਰਿਣ ਤੇ ਮੁਹਿ ਜਾਹਿ ਗਰੀਬ ਨਿਵਾਜ ਨ ਦੂਸਰ ਤੋਸੌ ॥
मेरु कियो त्रिण ते मुहि जाहि गरीब निवाज न दूसर तोसौ ॥

पेंढ्यापासून तू माझा दर्जा सुमेर टेकड्यांइतका उंच करू शकतोस आणि गरीबांसाठी तुझ्यासारखा परोपकारी दुसरा कोणी नाही.

ਭੂਲ ਛਿਮੋ ਹਮਰੀ ਪ੍ਰਭੁ ਆਪੁ ਨ ਭੂਲਨਹਾਰ ਕਹੂੰ ਕੋਊ ਮੋ ਸੌ ॥
भूल छिमो हमरी प्रभु आपु न भूलनहार कहूं कोऊ मो सौ ॥

तुझ्यासारखा क्षम्य दुसरा कोणी नाही.

ਸੇਵ ਕਰੈ ਤੁਮਰੀ ਤਿਨ ਕੇ ਛਿਨ ਮੈ ਧਨ ਲਾਗਤ ਧਾਮ ਭਰੋਸੌ ॥
सेव करै तुमरी तिन के छिन मै धन लागत धाम भरोसौ ॥

तुमच्यासाठी थोडीशी सेवा त्वरित पुरस्कृत होते.

ਯਾ ਕਲਿ ਮੈ ਸਭਿ ਕਲਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਕੀ ਭਾਰੀ ਭੁਜਾਨ ਕੋ ਭਾਰੀ ਭਰੋਸੌ ॥੪੭॥
या कलि मै सभि कलि क्रिपान की भारी भुजान को भारी भरोसौ ॥४७॥

कलयुगात माणूस फक्त तलवार, विद्याशाखा आणि आत्मनिर्णयावर अवलंबून राहू शकतो.(४७)

ਖੰਡਿ ਅਖੰਡਨ ਖੰਡ ਕੈ ਚੰਡਿ ਸੁ ਮੁੰਡ ਰਹੇ ਛਿਤ ਮੰਡਲ ਮਾਹੀ ॥
खंडि अखंडन खंड कै चंडि सु मुंड रहे छित मंडल माही ॥

अमर वीरांचा नाश झाला आणि त्यांचे अभिमानाने भरलेले मस्तक पृथ्वीवर फेकले गेले.

ਦੰਡਿ ਅਦੰਡਨ ਕੋ ਭੁਜਦੰਡਨ ਭਾਰੀ ਘਮੰਡ ਕਿਯੋ ਬਲ ਬਾਹੀ ॥
दंडि अदंडन को भुजदंडन भारी घमंड कियो बल बाही ॥

अहंकारी, ज्याला इतर कोणीही शिक्षा देऊ शकत नाही, आपण आपल्या जोरदार शस्त्रांनी गर्व कमी केला.

ਥਾਪਿ ਅਖੰਡਲ ਕੌ ਸੁਰ ਮੰਡਲ ਨਾਦ ਸੁਨਿਯੋ ਬ੍ਰਹਮੰਡ ਮਹਾ ਹੀ ॥
थापि अखंडल कौ सुर मंडल नाद सुनियो ब्रहमंड महा ही ॥

पुन्हा एकदा सृष्टीवर राज्य करण्यासाठी इंद्राची स्थापना झाली आणि आनंद झाला.

ਕ੍ਰੂਰ ਕਵੰਡਲ ਕੋ ਰਨ ਮੰਡਲ ਤੋ ਸਮ ਸੂਰ ਕੋਊ ਕਹੂੰ ਨਾਹੀ ॥੪੮॥
क्रूर कवंडल को रन मंडल तो सम सूर कोऊ कहूं नाही ॥४८॥

तू धनुष्याची पूजा करतोस आणि तुझ्यासारखा महान वीर दुसरा कोणी नाही.( 48)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਚੰਡੀ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਪ੍ਰਥਮ ਧ੍ਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧॥੪੮॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने चंडी चरित्रे प्रथम ध्याइ समापतम सतु सुभम सतु ॥१॥४८॥अफजूं॥

चंडी (देवी) चे हे शुभ चरित्र चरित्रांच्या पहिल्या दृष्टान्ताचा शेवट करते. आशीर्वादाने पूर्ण झाले. (१)(४८)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਚਿਤ੍ਰਵਤੀ ਨਗਰੀ ਬਿਖੈ ਚਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਨ੍ਰਿਪ ਏਕ ॥
चित्रवती नगरी बिखै चित्र सिंघ न्रिप एक ॥

चित्रवती नगरात चितारसिंह नावाचा राजा राहत होता.

ਤੇ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਸੰਪਤਿ ਘਨੀ ਰਥ ਗਜ ਬਾਜ ਅਨੇਕ ॥੧॥
ते के ग्रिह संपति घनी रथ गज बाज अनेक ॥१॥

त्याच्याकडे भरपूर संपत्ती होती आणि त्याच्याकडे असंख्य भौतिक वस्तू, रथ, हत्ती आणि घोडे होते.(1)

ਤਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਨੂਪ ਅਤਿ ਜੋ ਬਿਧਿ ਧਰਿਯੋ ਸੁਧਾਰਿ ॥
ता को रूप अनूप अति जो बिधि धरियो सुधारि ॥

त्याला सुंदर शारीरिक वैशिष्ट्ये बहाल करण्यात आली होती

ਸੁਰੀ ਆਸੁਰੀ ਕਿੰਨ੍ਰਨੀ ਰੀਝਿ ਰਹਤ ਪੁਰ ਨਾਰਿ ॥੨॥
सुरी आसुरी किंन्रनी रीझि रहत पुर नारि ॥२॥

देव आणि दानवांच्या पत्नी, स्फिंक्स आणि नगर परी, सर्व मंत्रमुग्ध झाले.

ਏਕ ਅਪਸਰਾ ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਜਾਤ ਸਿੰਗਾਰ ਬਨਾਇ ॥
एक अपसरा इंद्र के जात सिंगार बनाइ ॥

एक परी, स्वत:ला सजवून, राजांचा स्वर्गीय राजा इंद्राकडे जाण्यास तयार होती.

ਨਿਰਖ ਰਾਇ ਅਟਕਤਿ ਭਈ ਕੰਜ ਭਵਰ ਕੇ ਭਾਇ ॥੩॥
निरख राइ अटकति भई कंज भवर के भाइ ॥३॥

पण त्या राजाच्या दर्शनाने फुलपाखराप्रमाणे ती स्तब्ध झाली (३)

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अरिल

ਰਹੀ ਅਪਸਰਾ ਰੀਝਿ ਰੂਪ ਲਖਿ ਰਾਇ ਕੋ ॥
रही अपसरा रीझि रूप लखि राइ को ॥

राजाला पाहून परी मोहित झाली.

ਪਠੀ ਦੂਤਿਕਾ ਛਲ ਕਰਿ ਮਿਲਨ ਉਪਾਇ ਕੋ ॥
पठी दूतिका छल करि मिलन उपाइ को ॥

त्याला भेटायचे ठरवून तिने तिच्या मेसेंजरला फोन केला.

ਬਿਨੁ ਪ੍ਰੀਤਮ ਕੇ ਮਿਲੇ ਹਲਾਹਲ ਪੀਵਹੋ ॥
बिनु प्रीतम के मिले हलाहल पीवहो ॥

'माझ्या प्रेयसीला भेटल्याशिवाय मी विष घेईन,' तिने तिला सांगितले

ਹੋ ਮਾਰਿ ਕਟਾਰੀ ਮਰਿਹੋ ਘਰੀ ਨ ਜੀਵਹੋ ॥੪॥
हो मारि कटारी मरिहो घरी न जीवहो ॥४॥

मेसेंजर, 'किंवा मी माझ्यावर खंजीर खुपसतो.'(4)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਤਾਹਿ ਦੂਤਿਕਾ ਰਾਇ ਸੋ ਭੇਦ ਕਹ੍ਯੋ ਸਮੁਝਾਇ ॥
ताहि दूतिका राइ सो भेद कह्यो समुझाइ ॥

दूताने राजाला तिच्याशी (परी) सहानुभूती दाखवली.

ਬਰੀ ਰਾਇ ਸੁਖ ਪਾਇ ਮਨ ਦੁੰਦਭਿ ਢੋਲ ਬਜਾਇ ॥੫॥
बरी राइ सुख पाइ मन दुंदभि ढोल बजाइ ॥५॥

आणि ढोलाच्या तालावर आनंदित होऊन राजाने तिला आपली वधू म्हणून घेतले.(5)

ਏਕ ਪੁਤ੍ਰ ਤਾ ਤੇ ਭਯੋ ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਕੀ ਖਾਨਿ ॥
एक पुत्र ता ते भयो अमित रूप की खानि ॥

परीने एका सुंदर मुलाला जन्म दिला,

ਮਹਾ ਰੁਦ੍ਰ ਹੂੰ ਰਿਸਿ ਕਰੇ ਕਾਮਦੇਵ ਪਹਿਚਾਨਿ ॥੬॥
महा रुद्र हूं रिसि करे कामदेव पहिचानि ॥६॥

जो शिवासारखा शक्तिशाली आणि कामदेव, कामदेव सारखा उत्कट होता.(6)

ਬਹੁਤ ਬਰਸਿ ਸੰਗ ਅਪਸਰਾ ਭੂਪਤਿ ਮਾਨੇ ਭੋਗ ॥
बहुत बरसि संग अपसरा भूपति माने भोग ॥

राजाला अनेक वर्षे परीशी प्रेम करण्याचा आनंद होता,

ਬਹੁਰਿ ਅਪਸਰਾ ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਜਾਤ ਭਈ ਉਡਿ ਲੋਗ ॥੭॥
बहुरि अपसरा इंद्र के जात भई उडि लोग ॥७॥

पण एके दिवशी परी इंद्राच्या प्रदेशात गेली.(७)

ਤਿਹ ਬਿਨੁ ਭੂਤਤਿ ਦੁਖਿਤ ਹ੍ਵੈ ਮੰਤ੍ਰੀ ਲਏ ਬੁਲਾਇ ॥
तिह बिनु भूतति दुखित ह्वै मंत्री लए बुलाइ ॥

तिच्या सहवासाशिवाय राजाला खूप त्रास झाला आणि त्याने आपल्या मंत्र्यांना बोलावले.

ਚਿਤ੍ਰ ਚਿਤ੍ਰਿ ਤਾ ਕੋ ਤੁਰਿਤ ਦੇਸਨ ਦਯੋ ਪਠਾਇ ॥੮॥
चित्र चित्रि ता को तुरित देसन दयो पठाइ ॥८॥

त्याने तिची चित्रे तयार करून घेतली आणि देश-विदेशात तिचा शोध घेण्यासाठी ती सर्वत्र प्रदर्शित केली.(8)