श्री दसाम ग्रंथ

पान - 622

ਚਚਕਤ ਚੰਦ ॥

चचकत चंद ॥

(राजाला पाहून) चंद्र आंधळा असायचा.

ਧਧਕਤ ਇੰਦ ॥

धधकत इंद ॥

इंद्राचे (हृदय) धडधडायचे.

ਫਨਿਮਨ ਫਟੰਤ ॥

फनिमन फटंत ॥

शेषनाग प्राण्यांना (पृथ्वीवर) मारत असे.

ਭੂਅਧਰ ਭਜੰਤ ॥੧੦੧॥

भूअधर भजंत ॥१०१॥

त्याच्या सान्निध्यात चंद्र आश्चर्यचकित होऊन उभा राहिला, इंद्राचे हृदय जोराने धडधडले, गणांचा नाश झाला आणि पर्वतही पळून गेले.101.

ਸੰਜੁਤਾ ਛੰਦ ॥

संजुता छंद ॥

संयुक्त श्लोक

ਜਸ ਠੌਰ ਠੌਰ ਸਬੋ ਸੁਨ੍ਯੋ ॥

जस ठौर ठौर सबो सुन्यो ॥

सर्वांनी (राजाचे) यश ठिकाणाहून ऐकले.

ਅਰਿ ਬ੍ਰਿੰਦ ਸੀਸ ਸਬੋ ਧੁਨ੍ਰਯੋ ॥

अरि ब्रिंद सीस सबो धुन्रयो ॥

सर्व शत्रू गट झुकले.

ਜਗ ਜਗ ਸਾਜ ਭਲੇ ਕਰੇ ॥

जग जग साज भले करे ॥

(त्याने) संसारात उत्तम यज्ञांची व्यवस्था केली

ਦੁਖ ਪੁੰਜ ਦੀਨਨ ਕੇ ਹਰੇ ॥੧੦੨॥

दुख पुंज दीनन के हरे ॥१०२॥

सर्वांनी अनेक ठिकाणी त्यांची स्तुती ऐकली आणि शत्रू, त्यांची स्तुती ऐकून भयभीत होऊन मानसिक यातना सहन करायच्या, त्यांनी उत्तम प्रकारे यज्ञ करून गरिबांची आसक्ती दूर केली.102.

ਇਤਿ ਜੁਜਾਤਿ ਰਾਜਾ ਮ੍ਰਿਤ ਬਸਿ ਹੋਤ ਭਏ ॥੫॥੫॥

इति जुजाति राजा म्रित बसि होत भए ॥५॥५॥

राजा ययाती आणि त्याच्या मृत्यूबद्दलच्या वर्णनाचा शेवट.

ਅਥ ਬੇਨ ਰਾਜੇ ਕੋ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥

अथ बेन राजे को राज कथनं ॥

आता राजा बेनच्या राजवटीचे वर्णन सुरू होते

ਸੰਜੁਤਾ ਛੰਦ ॥

संजुता छंद ॥

संयुक्त श्लोक

ਪੁਨਿ ਬੇਣੁ ਰਾਜ ਮਹੇਸ ਭਯੋ ॥

पुनि बेणु राज महेस भयो ॥

त्यानंतर बेनू पृथ्वीचा राजा झाला

ਨਿਜਿ ਡੰਡ ਕਾਹੂੰ ਤੇ ਨ ਲਯੋ ॥

निजि डंड काहूं ते न लयो ॥

ज्याने स्वतः कोणाकडूनही शिक्षा घेतली नव्हती.

ਜੀਅ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੁਖੀ ਨਰਾ ॥

जीअ भाति भाति सुखी नरा ॥

सर्व प्राणी आणि मानव आनंदी होते

ਅਤਿ ਗਰਬ ਸ੍ਰਬ ਛੁਟਿਓ ਧਰਾ ॥੧੦੩॥

अति गरब स्रब छुटिओ धरा ॥१०३॥

मग बेन पृथ्वीचा राजा झाला, त्याने कधीही कोणाकडून कर आकारला नाही, प्राणी विविध मार्गांनी आनंदी होते आणि कोणालाही त्याचा अभिमान नव्हता.103.

ਜੀਅ ਜੰਤ ਸਬ ਦਿਖਿਯਤ ਸੁਖੀ ॥

जीअ जंत सब दिखियत सुखी ॥

सर्व प्राणी आनंदी दिसत होते.

ਤਰਿ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਆਵਤ ਨ ਦੁਖੀ ॥

तरि द्रिसटि आवत न दुखी ॥

कोणालाही दुखापत झाल्याचे दिसत नव्हते.

ਸਬ ਠੌਰ ਠੌਰ ਪ੍ਰਿਥੀ ਬਸੀ ॥

सब ठौर ठौर प्रिथी बसी ॥

संपूर्ण पृथ्वी सर्व ठिकाणी व्यवस्थित वसलेली होती.

ਜਨੁ ਭੂਮਿ ਰਾਜ ਸਿਰੀ ਲਸੀ ॥੧੦੪॥

जनु भूमि राज सिरी लसी ॥१०४॥

जीव नानाप्रकारे सुखी झाले आणि झाडांना सुद्धा दु:ख दिसत नव्हते, पृथ्वीवर सर्वत्र राजाची स्तुती होत होती.104.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਰਾਜ ਕਮਾਇ ਕੈ ॥

इह भाति राज कमाइ कै ॥

अशा प्रकारे राज्य मिळवून

ਸੁਖ ਦੇਸ ਸਰਬ ਬਸਾਇ ਕੈ ॥

सुख देस सरब बसाइ कै ॥

आणि संपूर्ण देश सुखाने स्थायिक करून

ਬਹੁ ਦੋਖ ਦੀਨਨ ਕੇ ਦਹੇ ॥

बहु दोख दीनन के दहे ॥

दीन (अजीज) यांनी लोकांच्या अनेक दुःखांचा नाश केला.

ਸੁਨਿ ਥਕਤ ਦੇਵ ਸਮਸਤ ਭਏ ॥੧੦੫॥

सुनि थकत देव समसत भए ॥१०५॥

अशा रीतीने आपल्या सर्व देशाला सुखी ठेवून राजाने नीच लोकांचे अनेक दु:ख दूर केले आणि त्याचे वैभव पाहून सर्व देवांनीही त्याचे कौतुक केले.105.

ਬਹੁ ਰਾਜ ਸਾਜ ਕਮਾਇ ਕੈ ॥

बहु राज साज कमाइ कै ॥

दीर्घकाळ राज्य समाजाची कमाई करून

ਸਿਰਿ ਅਤ੍ਰਪਤ੍ਰ ਫਿਰਾਇ ਕੈ ॥

सिरि अत्रपत्र फिराइ कै ॥

आणि डोक्यावर छत्री घेऊन

ਪੁਨਿ ਜੋਤਿ ਜੋਤਿ ਬਿਖੈ ਮਿਲੀ ॥

पुनि जोति जोति बिखै मिली ॥

त्याची ज्योत (सर्वशक्तिमानाच्या) ज्योतीत विलीन झाली.

ਅਰਿ ਛੈਨੁ ਬੇਨੁ ਮਹਾਬਲੀ ॥੧੦੬॥

अरि छैनु बेनु महाबली ॥१०६॥

बराच काळ राज्य करून आणि त्याच्या डोक्यावर छत फिरवून त्या पराक्रमी राजा बेनच्या आत्म्याचा प्रकाश परमेश्वराच्या सर्वोच्च प्रकाशात विलीन झाला.106.

ਅਬਿਕਾਰ ਭੂਪ ਜਿਤੇ ਭਏ ॥

अबिकार भूप जिते भए ॥

जेवढे राजे दुर्गुणांपासून मुक्त झाले,

ਕਰਿ ਰਾਜ ਅੰਤ ਸਮੈ ਗਏ ॥

करि राज अंत समै गए ॥

(त्यांनी) राज्य केले आणि शेवटी (देवात) विलीन झाले.

ਕਬਿ ਕੌਨ ਨਾਮ ਤਿਨੈ ਗਨੈ ॥

कबि कौन नाम तिनै गनै ॥

कोणते कवी त्यांची नावे मोजू शकतात,

ਸੰਕੇਤ ਕਰਿ ਇਤੇ ਭਨੈ ॥੧੦੭॥

संकेत करि इते भनै ॥१०७॥

सर्व निष्कलंक राजे त्यांच्या शासनानंतर शेवटी परमेश्वरात विलीन झाले, त्यांची नावे कोणता कवी सांगू शकेल? म्हणून, मी त्यांच्याबद्दल फक्त इशारा दिला आहे.107.