श्री दसाम ग्रंथ

पान - 888


ਏਕ ਦਿਵਸ ਨ੍ਰਿਪ ਸਭਾ ਬਨਾਈ ॥
एक दिवस न्रिप सभा बनाई ॥

एके दिवशी राजाची सभा झाली आणि त्याने सर्व स्त्रियांना बोलावले.

ਸਭ ਇਸਤ੍ਰੀ ਗ੍ਰਿਹ ਬੋਲਿ ਪਠਾਈ ॥
सभ इसत्री ग्रिह बोलि पठाई ॥

त्याने सांगितले की त्याला शेवटची रिंग होती.

ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕਹੀ ਮੁੰਦ੍ਰੀ ਮਮ ਗਈ ॥
न्रिपति कही मुंद्री मम गई ॥

राजा म्हणाला माझी अंगठी हरवली आहे.

ਵਹੁ ਕਹਿ ਉਠੀ ਚੀਨਿ ਮੈ ਲਈ ॥੬॥
वहु कहि उठी चीनि मै लई ॥६॥

दासी उठली आणि म्हणाली की ती तिच्याकडे आहे.(6)

ਯਹ ਮੁੰਦ੍ਰਿਕਾ ਕਹਾ ਤੇ ਪਾਈ ॥
यह मुंद्रिका कहा ते पाई ॥

(राजाने विचारले-) ही अंगठी (तुला) कुठून मिळाली?

ਡਾਰੀ ਹੁਤੀ ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਮਮ ਆਈ ॥
डारी हुती द्रिसटि मम आई ॥

'ही अंगठी कुठे सापडली?' 'ते एक मार्ग पडले होते,

ਸੋ ਮੈ ਕਰਿ ਉਠਾਇ ਕਰ ਲਈ ॥
सो मै करि उठाइ कर लई ॥

मी माझ्या हाताने ते उचलले.

ਲੈ ਰਾਜਾ ਜੀ ਤੁਮ ਕੌ ਦਈ ॥੭॥
लै राजा जी तुम कौ दई ॥७॥

'आणि मी तो उचलला. आता राजा, तुम्ही ते घ्या.'(७)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਜਾ ਕੋ ਪਰਮੇਸੁਰ ਦਈ ਮੈ ਤਾਹੂ ਕੋ ਦੀਨ ॥
जा को परमेसुर दई मै ताहू को दीन ॥

'ज्याला देवाने दिले, मी तिलाही देऊ दिले.'

ਭੇਦ ਨ ਕਾਹੂ ਤ੍ਰਿਯ ਲਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਛਲ ਗਯੋ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥੮॥
भेद न काहू त्रिय लहियो न्रिप छल गयो प्रबीन ॥८॥

राजाने कोणता फसवणूक केली हे पत्नीला समजू शकले नाही.(8)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਪੁਰਖ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਚੌਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੪॥੧੧੩੭॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने पुरख चरित्रे मंत्री भूप संबादे चौसठवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६४॥११३७॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची चौसष्टवी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण झाली. (६४)(११३५)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਰਾਇਕ ਰਾਠ ਮਹੋਬੇ ਰਹੈ ॥
राइक राठ महोबे रहै ॥

महोबे शहरात एक राजपूत राहत होता.

ਮਿਤ੍ਰ ਸਿੰਘ ਜਾ ਕੋ ਜਗ ਕਹੈ ॥
मित्र सिंघ जा को जग कहै ॥

जगात ते मित्तर सिंग या नावाने ओळखले जायचे.

ਦਛਿਨ ਪੈਂਡ ਚਲਨ ਨਹਿ ਦੇਈ ॥
दछिन पैंड चलन नहि देई ॥

त्याने लोकांना दक्षिणेच्या रस्त्यावरून चालण्याची परवानगी दिली नाही

ਕੂਟਿ ਲੂਟਿ ਲੋਗਨ ਕਹ ਲੇਈ ॥੧॥
कूटि लूटि लोगन कह लेई ॥१॥

तो लोकांना जवळ जाऊ देत नव्हता आणि मारहाण करून लुटायचा.

ਜੋ ਲਿੰਡਿਯਾਇ ਤਿਹ ਕੌ ਧਨ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥
जो लिंडियाइ तिह कौ धन ल्यावै ॥

जो भ्याड असेल तो त्याच्याकडून पैसे चोरायचा

ਜੋ ਐਠੈ ਤਿਹ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਵੈ ॥
जो ऐठै तिह मारि गिरावै ॥

त्याने भ्याडांना लुटले, आणि, जे धीर धरून उभे होते, त्यांना त्याने मारले.

ਲੂਟਿ ਕੂਟਿ ਸਭ ਹੀ ਕੌ ਲੇਈ ॥
लूटि कूटि सभ ही कौ लेई ॥

(अशा प्रकारे) तो सर्वांना लुटायचा

ਅਧਿਕ ਦਰਬੁ ਇਸਤ੍ਰੀ ਕੌ ਦੇਈ ॥੨॥
अधिक दरबु इसत्री कौ देई ॥२॥

सर्व लुटल्यानंतर तो यायचा आणि स्त्रीला संपत्ती द्यायचा.(2)

ਏਕ ਦਿਵਸ ਧਾਰਾ ਕੋ ਗਯੋ ॥
एक दिवस धारा को गयो ॥

एके दिवशी तो एका दरोडेखोराला मारायला गेला.

ਸੂਰਮਾਨ ਸੰਗ ਭੇਟਾ ਭਯੋ ॥
सूरमान संग भेटा भयो ॥

एकदा तो लुटायला गेला असताना त्याला एक योद्धा भेटला.

ਹੈ ਦੌਰਾਇ ਚਲਤ ਗਿਰ ਪਰਿਯੋ ॥
है दौराइ चलत गिर परियो ॥

धावताना घोडा पडला.

ਤਬ ਤਿਨ ਆਨ ਸੂਰਮਨ ਧਰਿਯੋ ॥੩॥
तब तिन आन सूरमन धरियो ॥३॥

वेगाने धावण्यासाठी त्याच्या घोड्याचा पाठलाग करत असताना तो मागे पडला आणि योद्ध्यांनी त्याला पकडले (3)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਬਾਧਿ ਕਾਲਪੀ ਲੈ ਗਏ ਤਾਹਿ ਹਨਨ ਕੇ ਭਾਇ ॥
बाधि कालपी लै गए ताहि हनन के भाइ ॥

त्याला बांधून मारण्यासाठी कलापी नगरात आणले.

ਤਨਕ ਭਨਕ ਸੁਨਿ ਤਿਹ ਤ੍ਰਿਯਾ ਤਹਾ ਪਹੂੰਚੀ ਆਇ ॥੪॥
तनक भनक सुनि तिह त्रिया तहा पहूंची आइ ॥४॥

बातमी मिळताच त्याची पत्नीही तेथे पोहोचली.(४)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਚੁਨਿ ਚੁਨਿ ਗੋਬਰ ਹੈ ਪਰ ਧਰੈ ॥
चुनि चुनि गोबर है पर धरै ॥

शेण उचलून घोड्यावर टाकले

ਕਾਹੂ ਕੀ ਸੰਕਾ ਨਹਿ ਕਰੈ ॥
काहू की संका नहि करै ॥

शरीरावर संशय येऊ नये म्हणून ती घोड्यांच्या शेणाची पोळी गोळा करत होती.

ਪਤਿ ਕੌ ਬਧ ਨ ਹੋਇ ਯੌ ਧਾਈ ॥
पति कौ बध न होइ यौ धाई ॥

तिचा नवरा मारला जाऊ नये म्हणून ती घाईघाईने निघून गेली.

ਇਹ ਮਿਸਿ ਨਿਕਟਿ ਪਹੂਚੀ ਆਈ ॥੫॥
इह मिसि निकटि पहूची आई ॥५॥

आपल्या पतीला फाशीपासून वाचवण्यासाठी ती वेगाने धावत तिथे पोहोचली.(5)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਝਟਕਿ ਬਾਹ ਤੇ ਨਿਜੁ ਪਤਿਹ ਹੈ ਪਰ ਲਯੋ ਚਰਾਇ ॥
झटकि बाह ते निजु पतिह है पर लयो चराइ ॥

तिने त्याच्या (योद्धाच्या) हाताला धक्का दिला आणि तिच्या पतीला तिचा घोडा घेऊन गेला.

ਤਾਹੀ ਕੌ ਅਸਿ ਛੀਨਿ ਕੈ ਤਾਹਿ ਚੰਡਾਰਹਿ ਘਾਇ ॥੬॥
ताही कौ असि छीनि कै ताहि चंडारहि घाइ ॥६॥

आणि त्याची तलवार घेऊन तिने त्याला (योद्धा) मारले.(6)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਜਵਨ ਸ੍ਵਾਰ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਤਿਹ ਮਾਰਿਯੋ ॥
जवन स्वार पहूंच्यो तिह मारियो ॥

तेथे पोहोचलेल्या स्वारानेही त्याचा खून केला

ਏਕੈ ਬਾਨ ਮਾਰਿ ਹੀ ਡਾਰਿਯੋ ॥
एकै बान मारि ही डारियो ॥

जो कोणी घोडेस्वार पुढे आला, तिने त्याला बाणाने मारले.

ਕਾਹੂ ਤੇ ਚਿਤ ਡਰਤ ਨ ਭਈ ॥
काहू ते चित डरत न भई ॥

(ती) कोणाला घाबरत नाही

ਨਿਜੁ ਪਤਿ ਲੈ ਪੁਰਵਾ ਕਹ ਗਈ ॥੭॥
निजु पति लै पुरवा कह गई ॥७॥

तिने शरीराची फारशी पर्वा केली नाही, तिच्या पतीला घेऊन घरी आणले.(7)(1)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਪੈਸਠਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੬੫॥੧੧੪੪॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे पैसठवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥६५॥११४४॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची चौसष्टवी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण झाली. (६४)(११३५)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਦੁਹਿਤਾ ਏਕ ਵਜੀਰ ਕੀ ਰੂਪ ਸਹਰ ਕੇ ਮਾਹਿ ॥
दुहिता एक वजीर की रूप सहर के माहि ॥

रूप नगरात एका मंत्र्याला मुलगी झाली.

ਤਾ ਕੇ ਸਮ ਤਿਹੂੰ ਲੋਕ ਮੈ ਰੂਪਵਤੀ ਕਊ ਨਾਹਿ ॥੧॥
ता के सम तिहूं लोक मै रूपवती कऊ नाहि ॥१॥

तिन्ही जगात तिच्यासारखी सुंदर कोणीही नव्हती.(1)

ਅਗਨਤ ਧਨੁ ਬਿਧਿ ਘਰ ਦਯੋ ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਕੌ ਪਾਇ ॥
अगनत धनु बिधि घर दयो अमित रूप कौ पाइ ॥

सौंदर्यासोबतच देवाने तिला भरपूर संपत्तीही दिली आहे.

ਲੋਕ ਚੌਦਹੂੰ ਮੈ ਸਦਾ ਰੋਸਨ ਰੋਸਨ ਰਾਇ ॥੨॥
लोक चौदहूं मै सदा रोसन रोसन राइ ॥२॥

त्याचा प्रभाव सर्व चौदा खंडांमध्ये पसरला होता.(२)

ਸਾਮ ਦੇਸ ਕੇ ਸਾਹ ਕੋ ਸੁੰਦਰ ਏਕ ਸਪੂਤ ॥
साम देस के साह को सुंदर एक सपूत ॥

सयाम देशाच्या शाहचा एक सान होता,