श्री दसाम ग्रंथ

पान - 839


ਮੋ ਅਪਰਾਧ ਛਿਮਾਪਨ ਕਰਿਯਹੁ ॥੧੧॥
मो अपराध छिमापन करियहु ॥११॥

'पुन्हा कधीही अशी फसवणूक करण्याचा प्रयत्न करू नकोस आणि यावेळी मी तुझा अपराध क्षमा करतो.'(11)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਛਿਮਾ ਕਰਹੁ ਅਬ ਤ੍ਰਿਯ ਹਮੈ ਬਹੁਰਿ ਨ ਕਰਿਯਹੁ ਰਾਧਿ ॥
छिमा करहु अब त्रिय हमै बहुरि न करियहु राधि ॥

'आता, बाई, तू मलाही दोषमुक्त कर, कारण मला वादात रेंगाळायचे नाही.'

ਬੀਸ ਸਹੰਸ ਟਕਾ ਤਿਸੈ ਦਈ ਛਿਮਾਹੀ ਬਾਧਿ ॥੧੨॥
बीस सहंस टका तिसै दई छिमाही बाधि ॥१२॥

तेव्हा तिला दर सहा महिन्यांनी वीस हजार टका पेन्शन दिली जात असे. (१२) (१)

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੋ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੇਈਸਵੋ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੩॥੪੬੦॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रो मंत्री भूप संबादे तेईसवो चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२३॥४६०॥अफजूं॥

राजा आणि मंत्री यांच्या शुभ चरित्रांच्या संभाषणाची तेविसावी बोधकथा, आशीर्वादाने पूर्ण झाली. (२३)(४६०)

ਸੋਰਠਾ ॥
सोरठा ॥

सोर्था

ਦੀਨੋ ਬਹੁਰਿ ਪਠਾਇ ਬੰਦਸਾਲ ਪਿਤ ਪੂਤ ਕਉ ॥
दीनो बहुरि पठाइ बंदसाल पित पूत कउ ॥

वडिलांनी पुन्हा आपल्या मुलाला तुरुंगात पाठवले,

ਲੀਨੋ ਬਹੁਰਿ ਬੁਲਾਇ ਭੋਰ ਹੋਤ ਅਪੁਨੇ ਨਿਕਟਿ ॥੧॥
लीनो बहुरि बुलाइ भोर होत अपुने निकटि ॥१॥

आणि, सकाळ होताच, त्याने त्याला परत बोलावले.(1)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਪੁਨਿ ਮੰਤ੍ਰੀ ਇਕ ਕਥਾ ਉਚਾਰੀ ॥
पुनि मंत्री इक कथा उचारी ॥

मग मंत्र्याने एक गोष्ट सांगितली

ਸੁਨਹੁ ਰਾਇ ਇਕ ਬਾਤ ਹਮਾਰੀ ॥
सुनहु राइ इक बात हमारी ॥

मंत्री कथन करू लागले आणि म्हणाले, 'राजा, अजून एक किस्सा ऐका.

ਏਕ ਚਰਿਤ ਤ੍ਰਿਯ ਤੁਮਹਿ ਸੁਨਾਊ ॥
एक चरित त्रिय तुमहि सुनाऊ ॥

(मी) तुला त्रि-चरित्र सुनावतो,

ਤਾ ਤੇ ਤੁਮ ਕੌ ਅਧਿਕ ਰਿਝਾਊ ॥੨॥
ता ते तुम कौ अधिक रिझाऊ ॥२॥

मी तुम्हाला आणखी एक क्रितार सांगेन, जो तुम्हाला आनंद देईल -2

ਉਤਰ ਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਇਕ ਭਾਰੋ ॥
उतर देस न्रिपति इक भारो ॥

उत्तरेकडील देशात एक महान राजा होता.

ਸੂਰਜ ਬੰਸ ਮਾਹਿ ਉਜਿਯਾਰੋ ॥
सूरज बंस माहि उजियारो ॥

उत्तरेकडील एका देशात, एक राजा राहत होता जो आदरणीय सूर्यवंशाचा होता.

ਚੰਦ੍ਰਮਤੀ ਤਾ ਕੀ ਪਟਰਾਨੀ ॥
चंद्रमती ता की पटरानी ॥

त्याला चंद्रमती नावाची एक पटराणी होती.

ਮਾਨਹੁ ਛੀਰ ਸਿੰਧ ਮਥਿਆਨੀ ॥੩॥
मानहु छीर सिंध मथिआनी ॥३॥

चंद्रमाती ही त्यांची प्रमुख राणी होती, जी जणू दुधाच्या खीरातून मंथन झाली होती (3)

ਏਕ ਸੁਤਾ ਤਾ ਕੇ ਭਵ ਲਯੋ ॥
एक सुता ता के भव लयो ॥

त्यांच्या घरी मुलगी झाली,

ਜਾਨਕ ਡਾਰਿ ਗੋਦ ਰਵਿ ਦਯੋ ॥
जानक डारि गोद रवि दयो ॥

त्यांना एका मुलीचा आशीर्वाद मिळाला, जिला स्वतः सूर्यदेवाने त्यांच्या कुशीत दिले होते.

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਬਾਢੀ ॥
जोबन जेब अधिक तिह बाढी ॥

त्याच्या कार्याचा महिमा मोठा होता,

ਮਾਨਹੁ ਚੰਦ੍ਰ ਸਾਰ ਮਥਿ ਕਾਢੀ ॥੪॥
मानहु चंद्र सार मथि काढी ॥४॥

तिच्या सौंदर्याला सीमा नव्हती ती चंद्राच्या शांततेसारखी होती.(4)

ਧਰਿਯੋ ਸੁਮੇਰ ਕੁਅਰਿ ਤਿਹ ਨਾਮਾ ॥
धरियो सुमेर कुअरि तिह नामा ॥

समीर कुरी असे तिचे नाव होते.

ਜਾ ਸਮ ਔਰ ਨ ਜਗ ਮੈ ਬਾਮਾ ॥
जा सम और न जग मै बामा ॥

तिला सुमेर कौर हे नाव देण्यात आले, जगात तिच्यासारखा दुसरा कोणीच नव्हता.

ਸੁੰਦਰਿ ਤਿਹੂੰ ਭਵਨ ਮਹਿ ਭਈ ॥
सुंदरि तिहूं भवन महि भई ॥

(ती) तीन लोकांमध्ये (सर्वात श्रेष्ठ) सौंदर्य होती,

ਜਾਨੁਕ ਕਲਾ ਚੰਦ੍ਰ ਕੀ ਵਈ ॥੫॥
जानुक कला चंद्र की वई ॥५॥

तिचं सौंदर्य तिन्ही जगांत पसरलं होतं, कारण तिच्याकडे चंद्रासारखा गुण होता (5)

ਜੋਬਨ ਜੇਬ ਅਧਿਕ ਤਿਹ ਧਰੀ ॥
जोबन जेब अधिक तिह धरी ॥

त्यांच्या कामाची खूप प्रतिमा होती

ਮੈਨ ਸੁਨਾਰ ਭਰਨੁ ਜਨੁ ਭਰੀ ॥
मैन सुनार भरनु जनु भरी ॥

ती इतकी सुंदर होती की, कामदेवही तिच्यासाठी काम करत होता.

ਵਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਜਾਤ ਨਹਿ ਕਹੀ ॥
वा की प्रभा जात नहि कही ॥

त्याच्या सौंदर्याचे वर्णन करता येत नाही

ਜਾਨਕ ਫੂਲ ਮਾਲਤੀ ਰਹੀ ॥੬॥
जानक फूल मालती रही ॥६॥

तिचे आकर्षण स्पष्ट केले जाऊ शकत नाही कारण ती फुलांच्या पुष्पगुच्छासारखी दिसते.(6)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਜਗੈ ਜੁਬਨ ਕੀ ਜੇਬ ਕੇ ਝਲਕਤ ਗੋਰੇ ਅੰਗ ॥
जगै जुबन की जेब के झलकत गोरे अंग ॥

तारुण्याच्या जागरणाने, तिच्या गोऱ्या रंगातून तिचे उपांग प्रतिबिंबित होते,

ਜਨੁ ਕਰਿ ਛੀਰ ਸਮੁੰਦ੍ਰ ਮੈ ਦਮਕਤ ਛੀਰ ਤਰੰਗ ॥੭॥
जनु करि छीर समुंद्र मै दमकत छीर तरंग ॥७॥

समुद्राच्या पाण्यात वर आणि खाली उडी मारणाऱ्या बर्फाच्या लाटांप्रमाणे.(7)

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपायी

ਦਛਿਨ ਦੇਸ ਨ੍ਰਿਪਤ ਵਹ ਬਰੀ ॥
दछिन देस न्रिपत वह बरी ॥

तिचा विवाह (अ) दक्षिण देशाच्या राजाशी झाला होता

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਭੋਗਨ ਕਰੀ ॥
भाति भाति के भोगन करी ॥

तिचे लग्न एका दक्षिणेकडील राजाशी झाले आणि तिला विविध प्रकारचे शारीरिक सुख मिळू लागले.

ਦੋਇ ਪੁਤ੍ਰ ਕੰਨ੍ਯਾ ਇਕ ਭਈ ॥
दोइ पुत्र कंन्या इक भई ॥

(तिच्या पोटातून) दोन मुलगे आणि एक मुलगी झाली,

ਜਾਨੁਕ ਰਾਸਿ ਰੂਪਿ ਕੀ ਵਈ ॥੮॥
जानुक रासि रूपि की वई ॥८॥

तिने दोन मुलगे आणि एका मुलीला जन्म दिला, जे वैभवाचे प्रतीक होते.(8)

ਕਿਤਕਿ ਦਿਨਨ ਰਾਜਾ ਵਹੁ ਮਰਿਯੋ ॥
कितकि दिनन राजा वहु मरियो ॥

काही काळानंतर तो राजा मरण पावला.

ਤਿਹ ਸਿਰ ਛਤ੍ਰੁ ਪੂਤ ਬਿਧਿ ਧਰਿਯੋ ॥
तिह सिर छत्रु पूत बिधि धरियो ॥

त्यानंतर लवकरच राजा मरण पावला, सार्वभौमत्वाचा मुकुट पुत्राच्या डोक्यावर घातला गेला.

ਕੋ ਆਗ੍ਯਾ ਤਾ ਕੀ ਤੇ ਟਰੈ ॥
को आग्या ता की ते टरै ॥

त्याची परवानगी कोण टाळू शकेल?

ਜੋ ਭਾਵੇ ਚਿਤ ਮੈ ਸੋ ਕਰੈ ॥੯॥
जो भावे चित मै सो करै ॥९॥

आणि मग ज्याच्या आदेशाचे कोणतेही शरीर खंडन करू शकत नाही आणि तो त्याला आवडेल त्या मार्गाने करू शकत होता (9)

ਐਸ ਭਾਤਿ ਬਹੁ ਕਾਲ ਬਿਹਾਨ੍ਰਯੋ ॥
ऐस भाति बहु काल बिहान्रयो ॥

असाच बराच वेळ गेला.

ਚੜਿਯੋ ਬਸੰਤ ਸਭਨ ਜਿਯ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥
चड़ियो बसंत सभन जिय जान्यो ॥

बराच वेळ गेला, आणि वसंत ऋतु प्रबळ झाला.

ਤਾ ਤੇ ਪਿਯ ਬਿਨ ਰਹਿਯੋ ਨ ਪਰੈ ॥
ता ते पिय बिन रहियो न परै ॥

तिला (विधवा राणी) तिच्या प्रियकराशिवाय सहन होत नव्हते

ਬਿਰਹ ਬਾਨ ਭਏ ਹਿਯਰਾ ਜਰੈ ॥੧੦॥
बिरह बान भए हियरा जरै ॥१०॥

जसे तिचे हृदय वियोगाच्या बाणांनी छिन्नभिन्न झाले होते.(10)

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दोहिरा

ਬਿਰਹ ਬਾਨ ਗਾੜੇ ਲਗੇ ਕੈਸਕ ਬੰਧੈ ਧੀਰ ॥
बिरह बान गाड़े लगे कैसक बंधै धीर ॥

वियोगाचे बाण तिला चिमटीत असताना ती कशी सहन करेल आणि स्वतःला सावरेल?

ਮੁਖ ਫੀਕੀ ਬਾਤੈ ਕਰੈ ਪੇਟ ਪਿਯਾ ਕੀ ਪੀਰ ॥੧੧॥
मुख फीकी बातै करै पेट पिया की पीर ॥११॥

ती नेहमीप्रमाणे बोलली, पण हृदयात तिला तिच्या पत्नीसाठी टोचले गेले.(11)