श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1263


ਚਹਿਯਤ ਹਨੀ ਕਿ ਤੁਰਤ ਨਿਕਾਰੀ ॥
चहियत हनी कि तुरत निकारी ॥

ते त्वरित मारले पाहिजे किंवा काढून टाकले पाहिजे.

ਭਲੋ ਨ ਗਵਨ ਕਰੋ ਤਾ ਕੇ ਛਿਨ ॥
भलो न गवन करो ता के छिन ॥

चिमूटभरही त्याच्याकडे जाऊ नये हेच बरे

ਦੁਰਾਚਾਰ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰਤ ਜੁ ਨਿਸ ਦਿਨ ॥੧੦॥
दुराचार त्रिय करत जु निस दिन ॥१०॥

रात्रंदिवस गैरवर्तन करणारी स्त्री. 10.

ਇਨ ਕੇ ਜੋਗ ਏਕ ਤ੍ਰਿਯ ਅਹੀ ॥
इन के जोग एक त्रिय अही ॥

एक स्त्री त्यांच्यासाठी पात्र आहे

ਏਕ ਸਾਹ ਕੇ ਜਾਈ ਕਹੀ ॥
एक साह के जाई कही ॥

ज्याचा जन्म एका शहाच्या घरी झाला असे म्हणतात.

ਜ੍ਯੋਂ ਇਹ ਨ੍ਰਿਪ ਪੁਰਖਨ ਕੋ ਰਾਜਾ ॥
ज्यों इह न्रिप पुरखन को राजा ॥

हे राज्य माणसांचे राजा आहे म्हणून,

ਤ੍ਰਯੋ ਵਹੁ ਨਾਰਿ ਤ੍ਰਿਯਨ ਸਿਰਤਾਜਾ ॥੧੧॥
त्रयो वहु नारि त्रियन सिरताजा ॥११॥

त्याचप्रमाणे ती महिलांचा मुकुट आहे. 11.

ਜੌ ਵਾ ਕੌ ਰਾਜਾ ਗ੍ਰਿਹ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥
जौ वा कौ राजा ग्रिह ल्यावै ॥

जर राजाने त्याला (त्याच्या) घरी आणले,

ਰਾਜ ਪਾਟ ਤਬ ਸਕਲ ਸੁਹਾਵੈ ॥
राज पाट तब सकल सुहावै ॥

तेव्हा (त्याचे) संपूर्ण राज्य वैभवशाली होईल.

ਤਾਹਿ ਲਖੇ ਤ੍ਰਿਯ ਸਭ ਦੁਰਿ ਜਾਹੀ ॥
ताहि लखे त्रिय सभ दुरि जाही ॥

त्याला पाहून सर्व स्त्रिया लपून बसतील.

ਜਿਮਿ ਉਡਗਨ ਰਵਿ ਕੀ ਪਰਛਾਹੀ ॥੧੨॥
जिमि उडगन रवि की परछाही ॥१२॥

ज्याप्रमाणे सूर्याच्या सावलीमुळे तारे ( नाहीसे होतात ). 12.

ਜਬ ਰਾਜੈ ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੁਨ ਪਾਯੋ ॥
जब राजै इह बिधि सुन पायो ॥

राजाने हे ऐकले

ਇਹੈ ਮਤੋ ਜਿਯ ਮਾਝ ਪਕਾਯੋ ॥
इहै मतो जिय माझ पकायो ॥

म्हणून मी ही कल्पना माझ्या मनात पक्की केली

ਦੁਰਾਚਾਰਿ ਇਸਤ੍ਰੀ ਪਰਹਰੌ ॥
दुराचारि इसत्री परहरौ ॥

की दुष्कृत्याने स्त्रीचा त्याग करावा

ਨਿਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਲੈ ਕਰੌ ॥੧੩॥
निजु त्रिय साह सुता लै करौ ॥१३॥

आणि शहाच्या मुलीला पत्नी म्हणून घ्या. 13.

ਪ੍ਰਾਤੈ ਕਾਲ ਧਾਮ ਜਬ ਆਯੋ ॥
प्रातै काल धाम जब आयो ॥

सकाळी (राजा) घरी आल्यावर ते आले

ਨੇਗੀ ਮਹਤਨ ਬੋਲਿ ਪਠਾਯੋ ॥
नेगी महतन बोलि पठायो ॥

आणि चौधरींना बोलावले.

ਸਾਹ ਸੁਤਾ ਜਿਹ ਤਿਹ ਬਿਧਿ ਲਈ ॥
साह सुता जिह तिह बिधि लई ॥

जसे की शहाची मुलगी कशी मिळवायची

ਰਾਨੀ ਡਾਰਿ ਹ੍ਰਿਦੈ ਤੇ ਦਈ ॥੧੪॥
रानी डारि ह्रिदै ते दई ॥१४॥

आणि राणीला हृदयातून काढून टाकले. 14.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤਹ ਚੰਚਲਾ ਤਾ ਕੋ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਇ ॥
इह चरित्र तह चंचला ता को चरित दिखाइ ॥

हे पात्र त्या स्त्रीने त्याला (राजाला) दाखवले होते.

ਨਿਜੁ ਤ੍ਰਿਯ ਸਾਥ ਤੁਰਾਇ ਤਿਹ ਆਪਨ ਭਜ੍ਯੋ ਬਨਾਇ ॥੧੫॥
निजु त्रिय साथ तुराइ तिह आपन भज्यो बनाइ ॥१५॥

त्याने तिला आपल्या पत्नीपासून वेगळे केले आणि तिच्याशी एकात्मतेचा आनंद घेऊ लागला. १५.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਚੌਦਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੧੪॥੫੯੭੩॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ चौदह चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३१४॥५९७३॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानातील त्रिचरित्राच्या मंत्री भूप संबदाच्या ३१४ व्या चरित्राचा समारोप येथे आहे, सर्व शुभ आहे.३१४.५९७३. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਸਹਿਰ ਇਟਾਵਾ ਗੰਗ ਤੀਰ ਜਹ ॥
सहिर इटावा गंग तीर जह ॥

गंगा नदीच्या काठावर इटावा शहर कोठे होते?

ਪਾਲ ਸੁ ਪਛਿਮ ਹੁਤੇ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤਹ ॥
पाल सु पछिम हुते न्रिपति तह ॥

पचिम पाल नावाचा राजा होता.

ਨਾਰਿ ਸੁ ਪਛਿਮ ਦੇ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ॥
नारि सु पछिम दे ता के घर ॥

त्यांच्या घरात पचिमडे (देई) नावाची एक स्त्री राहात होती.

ਸੁਰੀ ਨਾਗਨੀ ਨਰੀ ਨ ਸਰਬਰ ॥੧॥
सुरी नागनी नरी न सरबर ॥१॥

त्याच्यासारखा देव, नाग किंवा मानव (पुरुष) स्त्री नव्हती. १.

ਬਾਢੀ ਏਕ ਰਾਨਿਯਹਿ ਹੇਰਾ ॥
बाढी एक रानियहि हेरा ॥

राणीने (एकदा) एक बधी (सुतार) पाहिला.

ਮਦਨ ਦੇਹ ਤਬ ਹੀ ਤਿਹ ਘੇਰਾ ॥
मदन देह तब ही तिह घेरा ॥

तेव्हाच तिचे शरीर कामदेवाने व्यापले (म्हणजे कामात तल्लीन झाले).

ਅਧਿਕ ਨੇਹ ਤਿਹ ਸਾਥ ਬਢਾਯੋ ॥
अधिक नेह तिह साथ बढायो ॥

ती (राणी) त्याच्यावर खूप प्रेम करू लागली

ਰਾਜਾ ਕੋ ਚਿਤ ਤੇ ਬਿਸਰਾਯੋ ॥੨॥
राजा को चित ते बिसरायो ॥२॥

आणि राजाला चित्त विसरायला लावले. 2.

ਐਸੀ ਰਸਿਗੀ ਤਾ ਸੌ ਨਾਰੀ ॥
ऐसी रसिगी ता सौ नारी ॥

त्याच्याबरोबर (ती) स्त्री इतकी लीन झाली,

ਜਾ ਤੇ ਪਤਿ ਤਨ ਪ੍ਰੀਤਿ ਬਿਸਾਰੀ ॥
जा ते पति तन प्रीति बिसारी ॥

जे करून ती पतीचे प्रेम विसरली.

ਗੇਰੂ ਘੋਰਿ ਪਾਨ ਕਰਿ ਲੀਯੋ ॥
गेरू घोरि पान करि लीयो ॥

(त्याने एके दिवशी) गेरू विरघळवून ते प्यायले

ਮੁਖ ਤੇ ਡਾਰਿ ਲਖਤ ਨ੍ਰਿਪ ਦੀਯੋ ॥੩॥
मुख ते डारि लखत न्रिप दीयो ॥३॥

आणि राजाच्या नजरेत त्याने ते तोंडातून दिले. 3.

ਜਾਨਾ ਸ੍ਰੋਣ ਬਦਨ ਤੇ ਬਮਾ ॥
जाना स्रोण बदन ते बमा ॥

(राजाला) समजले की (त्याला) तोंडातून रक्ताची उलटी झाली आहे.

ਨ੍ਰਿਪ ਮਨ ਮੈ ਇਹ ਸੂਲ ਨ ਛਮਾ ॥
न्रिप मन मै इह सूल न छमा ॥

ही वेदना (सुल) राजाला सहन होत नव्हती.

ਅਤਿ ਆਤੁਰ ਹ੍ਵੈ ਬੈਦ ਬੁਲਾਏ ॥
अति आतुर ह्वै बैद बुलाए ॥

खूप चिंताग्रस्त होऊन (त्याने) वैद्याला बोलावले

ਚਿਹਨ ਰੋਗ ਤਿਹ ਨਾਰਿ ਸੁਨਾਏ ॥੪॥
चिहन रोग तिह नारि सुनाए ॥४॥

आणि त्या स्त्रीच्या आजाराची लक्षणे (वैद्याला) सांगा. 4.

ਤਬ ਤਿਨ ਪੀ ਗੇਰੂ ਪੁਨਿ ਡਾਰਾ ॥
तब तिन पी गेरू पुनि डारा ॥

मग तिने (स्त्री) पुन्हा गेरू प्यायले.

ਸ੍ਰੋਣ ਬਮਾ ਸਭਹੂਨ ਬਿਚਾਰਾ ॥
स्रोण बमा सभहून बिचारा ॥

(त्याला) रक्ताच्या उलट्या झाल्या असा सर्वांचा समज होता.

ਤਬ ਪਤਿ ਸੋ ਇਮ ਨਾਰਿ ਉਚਾਰੋ ॥
तब पति सो इम नारि उचारो ॥

तेव्हा ती स्त्री आपल्या पतीला म्हणाली,

ਅਬ ਰਾਨੀ ਕਹ ਮਰੀ ਬਿਚਾਰੋ ॥੫॥
अब रानी कह मरी बिचारो ॥५॥

आता राणीला मृत समजा. ५.

ਰਾਨੀ ਕਹਤ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੋ ਕਰਿਯਹੁ ॥
रानी कहत न्रिपति सो करियहु ॥

राणी राजाला म्हणू लागली की (मी सांगितल्याप्रमाणे तुम्ही) करा.

ਮੇਰੋ ਬਹੁਰਿ ਨ ਬਦਨ ਨਿਹਰਿਯਹੁ ॥
मेरो बहुरि न बदन निहरियहु ॥

पुन्हा माझ्या चेहऱ्याकडे पाहू नकोस.

ਔਰ ਸਖੀ ਕਾਹੂ ਨ ਦਿਖੈਯੋ ॥
और सखी काहू न दिखैयो ॥

इतर कोणालाही दाखवू नका.

ਰਾਨੀ ਜਾਇ ਜਾਰ ਘਰਿ ਐਯੋ ॥੬॥
रानी जाइ जार घरि ऐयो ॥६॥

जाऊन राणीला जाळल्यावरच घरी या. 6.