श्री दसाम ग्रंथ

पान - 248


ਨਿਸਰਤ ਉਰ ਧਰ ॥੪੫੬॥
निसरत उर धर ॥४५६॥

त्यांची इच्छा अंत:करणात ठेवून सोडत आहेत.456.

ਉਝਰਤ ਜੁਝ ਕਰ ॥
उझरत जुझ कर ॥

(योद्धा) युद्धात अडकतात.

ਬਿਝੁਰਤ ਜੁਝ ਨਰ ॥
बिझुरत जुझ नर ॥

योद्धे आपापसात गुरफटले आहेत आणि सर्व एकमेकांशी लढत आहेत,

ਹਰਖਤ ਮਸਹਰ ॥
हरखत मसहर ॥

मांसाहारी (प्राणी) आनंदी असतात.

ਬਰਖਤ ਸਿਤ ਸਰ ॥੪੫੭॥
बरखत सित सर ॥४५७॥

काही लोक आनंदित होऊन बाणांचा वर्षाव करत आहेत.457.

ਝੁਰ ਝਰ ਕਰ ਕਰ ॥
झुर झर कर कर ॥

काही (योद्धे) घाम गाळत आहेत

ਡਰਿ ਡਰਿ ਧਰ ਹਰ ॥
डरि डरि धर हर ॥

ज्या लोकांच्या मनात भीती आहे, ते शिवाचे ध्यान करत आहेत आणि

ਹਰ ਬਰ ਧਰ ਕਰ ॥
हर बर धर कर ॥

हातात तलवारी घेऊन अनेक योद्धे

ਬਿਹਰਤ ਉਠ ਨਰ ॥੪੫੮॥
बिहरत उठ नर ॥४५८॥

त्यांच्या रक्षणासाठी शिवाचे स्मरण करून ते थरथर कापतात.458.

ਉਚਰਤ ਜਸ ਨਰ ॥
उचरत जस नर ॥

बंदिजनांनी यशाचा जप केला.

ਬਿਚਰਤ ਧਸਿ ਨਰ ॥
बिचरत धसि नर ॥

आवाज वाढताच लोक आपापल्या घरात जातात आणि

ਥਰਕਤ ਨਰ ਹਰ ॥
थरकत नर हर ॥

(रागामुळे) पुरुष सिंहासारखे थरथर कापत आहेत.

ਬਰਖਤ ਭੁਅ ਪਰ ॥੪੫੯॥
बरखत भुअ पर ॥४५९॥

येथील योद्धे पृथ्वीवर पडत आहेत, मनुष्य-सिंह अवताराप्रमाणे फिरत आहेत.459.

ਤਿਲਕੜੀਆ ਛੰਦ ॥
तिलकड़ीआ छंद ॥

तिलकरिया श्लोक

ਚਟਾਕ ਚੋਟੈ ॥
चटाक चोटै ॥

(नायक) वार करून (तलवारीला) जखमी करतो.

ਅਟਾਕ ਓਟੈ ॥
अटाक ओटै ॥

तलवारींच्या वारांमुळे ढालींवर ठोठावणारे आवाज येत आहेत आणि योद्धे ढालींपासून स्वतःला वाचवत आहेत.

ਝੜਾਕ ਝਾੜੈ ॥
झड़ाक झाड़ै ॥

(मग) ते धक्काबुक्की करतात आणि तलवारी काढतात.

ਤੜਾਕ ਤਾੜੈ ॥੪੬੦॥
तड़ाक ताड़ै ॥४६०॥

शस्त्रे मारली जात आहेत आणि (योद्ध्यांना) लक्ष्य बनवून मारले जात आहे.460.

ਫਿਰੰਤ ਹੂਰੰ ॥
फिरंत हूरं ॥

(आकाशात) वावटळी आहेत

ਬਰੰਤ ਸੂਰੰ ॥
बरंत सूरं ॥

आणि सैनिकांना गणवेश आहे.

ਰਣੰਤ ਜੋਹੰ ॥
रणंत जोहं ॥

जो कोणी गोगलगायीचे घोरणे पाहतो

ਉਠੰਤ ਕ੍ਰੋਹੰ ॥੪੬੧॥
उठंत क्रोहं ॥४६१॥

स्वर्गीय स्त्रिया रणांगणात फिरत आहेत आणि योद्ध्यांचा विवाह करीत आहेत, ते युद्ध पाहत आहेत आणि त्यांना प्राप्त करण्याची इच्छा बाळगणारे योद्धे प्रचंड क्रोधित होत आहेत.461.

ਭਰੰਤ ਪਤ੍ਰੰ ॥
भरंत पत्रं ॥

योगाने हृदय भरते,

ਤੁਟੰਤ ਅਤ੍ਰੰ ॥
तुटंत अत्रं ॥

चिलखत तुटते.

ਝੜੰਤ ਅਗਨੰ ॥
झड़ंत अगनं ॥

(तलवारीच्या गडगडाटाने) ठिणग्या उडतात.

ਜਲੰਤ ਜਗਨੰ ॥੪੬੨॥
जलंत जगनं ॥४६२॥

वाट्या रक्ताने भरल्या आहेत, हात तुटत आहेत, आगीच्या ठिणग्या चमकत आहेत.462.

ਤੁਟੰਤ ਖੋਲੰ ॥
तुटंत खोलं ॥

हेल्मेट (योद्ध्यांची) तुटलेली आहेत

ਜੁਟੰਤ ਟੋਲੰ ॥
जुटंत टोलं ॥

आणि (त्यांचे) बँड (एकत्र) जमले आहेत.

ਖਿਮੰਤ ਖਗੰ ॥
खिमंत खगं ॥

तलवारी चमकणे,

ਉਠੰਤ ਅਗੰ ॥੪੬੩॥
उठंत अगं ॥४६३॥

योद्धे लढत आहेत, शस्त्रास्त्रे तुटत आहेत, ढालींवर भाले पडत आहेत आणि ठिणग्या उठत आहेत.463.

ਚਲੰਤ ਬਾਣੰ ॥
चलंत बाणं ॥

बाण उडतात,

ਰੁਕੰ ਦਿਸਾਣੰ ॥
रुकं दिसाणं ॥

दिशा थांबल्या आहेत.

ਪਪਾਤ ਸਸਤ੍ਰੰ ॥
पपात ससत्रं ॥

आरमार स्ट्राइक,

ਅਘਾਤ ਅਸਤ੍ਰੰ ॥੪੬੪॥
अघात असत्रं ॥४६४॥

बाण सोडल्याबरोबर, दिशा वळल्या आहेत, वार आहेत आणि ठिणग्या उठत आहेत.464.

ਖਹੰਤ ਖਤ੍ਰੀ ॥
खहंत खत्री ॥

बख्तरबंद योद्धे खातात,

ਭਿਰੰਤ ਅਤ੍ਰੀ ॥
भिरंत अत्री ॥

शस्त्रांची चकमक.

ਬੁਠੰਤ ਬਾਣੰ ॥
बुठंत बाणं ॥

बाणांचा वर्षाव होतो.

ਖਿਵੈ ਕ੍ਰਿਪਾਣੰ ॥੪੬੫॥
खिवै क्रिपाणं ॥४६५॥

क्षत्रिय हातात शस्त्रे घेऊन लढत आहेत, बाण सोडत आहेत आणि तलवारीने प्रहार करत आहेत.465.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਲੁਥ ਜੁਥ ਬਿਥੁਰ ਰਹੀ ਰਾਵਣ ਰਾਮ ਬਿਰੁਧ ॥
लुथ जुथ बिथुर रही रावण राम बिरुध ॥

रावणाचे (सैन्य) रामाचे शत्रू टोळक्यात विखुरलेले आहेत.

ਹਤਯੋ ਮਹੋਦਰ ਦੇਖ ਕਰ ਹਰਿ ਅਰਿ ਫਿਰਯੋ ਸੁ ਕ੍ਰੁਧ ॥੪੬੬॥
हतयो महोदर देख कर हरि अरि फिरयो सु क्रुध ॥४६६॥

राम आणि रावण यांच्यातील या युद्धात प्रेतांचे पुंजके इकडे-तिकडे विखुरले गेले आणि महोदरला मारलेले पाहून इंद्रजीत (मेघंड) पुढे निघाले.४६६.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਰਾਮਵਤਾਰ ਮਹੋਦਰ ਮੰਤ੍ਰੀ ਬਧਹਿ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ॥
इति स्री बचित्र नाटके रामवतार महोदर मंत्री बधहि धिआइ समापतम सतु ॥

बचित्तर नाटकातील रामावतार मधील महोदर मंत्री यांची हत्या या प्रकरणाचा शेवट.

ਅਥ ਇੰਦ੍ਰਜੀਤ ਜੁਧ ਕਥਨੰ ॥
अथ इंद्रजीत जुध कथनं ॥

आता इंद्रजीतसोबतच्या युद्धाचे वर्णन सुरू होते.

ਸਿਰਖਿੰਡੀ ਛੰਦ ॥
सिरखिंडी छंद ॥

सरखिंडी श्लोक

ਜੁਟੇ ਵੀਰ ਜੁਝਾਰੇ ਧਗਾ ਵਜੀਆਂ ॥
जुटे वीर जुझारे धगा वजीआं ॥

आरडाओरडा झाला आणि योद्धे एकत्र आले (एकत्र).

ਬਜੇ ਨਾਦ ਕਰਾਰੇ ਦਲਾ ਮੁਸਾਹਦਾ ॥
बजे नाद करारे दला मुसाहदा ॥

कर्णे वाजले आणि योद्धे एकमेकांना सामोरे गेले आणि दोन्ही सैन्यांचा गडगडाट होत असताना युद्धासाठी सज्ज झाले.

ਲੁਝੇ ਕਾਰਣਯਾਰੇ ਸੰਘਰ ਸੂਰਮੇ ॥
लुझे कारणयारे संघर सूरमे ॥

युद्धात मरण पावलेले वीर लढत आहेत.

ਵੁਠੇ ਜਾਣੁ ਡਰਾਰੇ ਘਣੀਅਰ ਕੈਬਰੀ ॥੪੬੭॥
वुठे जाणु डरारे घणीअर कैबरी ॥४६७॥

ज्यांनी अतिशय कठीण कार्य केले, ते एकमेकांशी लढले आणि बाण भयंकर उडणाऱ्या नागांप्रमाणे सोडले गेले.467.