श्री दसाम ग्रंथ

पान - 261


ਪਾਗੜਦੰਗ ਪੀਠੰ ਠਾਗੜਦੰਗ ਠੋਕੋ ॥
पागड़दंग पीठं ठागड़दंग ठोको ॥

नॉक माय बॅक (सो व्हॉट अबाउट वीड)

ਹਰੋ ਆਜ ਪਾਨੰ ਸੁਰੰ ਮੋਹ ਲੋਕੋ ॥੫੮੦॥
हरो आज पानं सुरं मोह लोको ॥५८०॥

माझ्या पाठीवर थाप मारून मी आज सर्व देवांचे निवासस्थान जिंकून घेईन.���580.

ਆਗੜਦੰਗ ਐਸੇ ਕਹਯੋ ਅਉ ਉਡਾਨੋ ॥
आगड़दंग ऐसे कहयो अउ उडानो ॥

(हनुमान) असे बोलून ते उडून गेले.

ਗਾਗੜਦੰਗ ਗੈਨੰ ਮਿਲਯੋ ਮਧ ਮਾਨੋ ॥
गागड़दंग गैनं मिलयो मध मानो ॥

हे शब्द उच्चारताच हनुमान उडून गेला आणि तो आकाशाशी एकरूप झाला असे वाटले.

ਰਾਗੜਦੰਗ ਰਾਮੰ ਆਗੜਦੰਗ ਆਸੰ ॥
रागड़दंग रामं आगड़दंग आसं ॥

रामा निराश होऊन बसली

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੈਠੇ ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਿਰਾਸੰ ॥੫੮੧॥
बागड़दंग बैठे नागड़दंग निरासं ॥५८१॥

मनात आशा ठेवून राम निराश होऊन बसला.581.

ਆਗੜਦੰਗ ਆਗੇ ਕਾਗੜਦੰਗ ਕੋਊ ॥
आगड़दंग आगे कागड़दंग कोऊ ॥

(हनुमानाच्या) आधी जो (आला)

ਮਾਗੜਦੰਗ ਮਾਰੇ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੋਊ ॥
मागड़दंग मारे सागड़दंग सोऊ ॥

जो कोणी हनुमानाच्या समोर आला त्याला त्याने मारले.

ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਾਕੀ ਤਾਗੜਦੰਗ ਤਾਲੰ ॥
नागड़दंग नाकी तागड़दंग तालं ॥

तलावात (अ) मोठा मंडप होता,

ਮਾਗੜਦੰਗ ਮਾਰੇ ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਿਸਾਲੰ ॥੫੮੨॥
मागड़दंग मारे बागड़दंग बिसालं ॥५८२॥

आणि अशा प्रकारे तो (सेना) मारून टाकीच्या काठावर पोहोचला.582.

ਆਗੜਦੰਗ ਏਕੰ ਦਾਗੜਦੰਗ ਦਾਨੋ ॥
आगड़दंग एकं दागड़दंग दानो ॥

एक धान्य (ऋषींच्या वेशात) लपवले होते,

ਚਾਗੜਦੰਗ ਚੀਰਾ ਦਾਗੜਦੰਗ ਦੁਰਾਨੋ ॥
चागड़दंग चीरा दागड़दंग दुरानो ॥

तिथे एक भयानक दिसणारा राक्षस लपला होता

ਦਾਗੜਦੰਗ ਦੋਖੀ ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੂਟੀ ॥
दागड़दंग दोखी बागड़दंग बूटी ॥

(पुढे जाऊन) तण पाहिले,

ਆਗੜਦੰਗ ਹੈ ਏਕ ਤੇ ਏਕ ਜੂਟੀ ॥੫੮੩॥
आगड़दंग है एक ते एक जूटी ॥५८३॥

आणि त्याच ठिकाणी हनुमानाने अनेक वनौषधी एकमेकांना गुंफलेल्या पाहिल्या.५८३.

ਚਾਗੜਦੰਗ ਚਉਕਾ ਹਾਗੜਦੰਗ ਹਨਵੰਤਾ ॥
चागड़दंग चउका हागड़दंग हनवंता ॥

महान योद्धा हनुमान (सर्व तण पाहून)

ਜਾਗੜਦੰਗ ਜੋਧਾ ਮਹਾ ਤੇਜ ਮੰਤਾ ॥
जागड़दंग जोधा महा तेज मंता ॥

हे पाहून अत्यंत तेजस्वी हनुमान विचलित झाले आणि वनौषधी काढून घ्यायची याबद्दल त्यांना संभ्रम वाटला.

ਆਗੜਦੰਗ ਉਖਾਰਾ ਪਾਗੜਦੰਗ ਪਹਾਰੰ ॥
आगड़दंग उखारा पागड़दंग पहारं ॥

म्हणून) डोंगर खोदला

ਆਗੜਦੰਗ ਲੈ ਅਉਖਧੀ ਕੋ ਸਿਧਾਰੰ ॥੫੮੪॥
आगड़दंग लै अउखधी को सिधारं ॥५८४॥

तो संपूर्ण पर्वत उखडला आणि औषधी वनस्पती घेऊन परतला.584.

ਆਗੜਦੰਗ ਆਏ ਜਹਾ ਰਾਮ ਖੇਤੰ ॥
आगड़दंग आए जहा राम खेतं ॥

जिथे श्रीरामजी रणभूमीवर बसले होते

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬੀਰੰ ਜਹਾ ਤੇ ਅਚੇਤੰ ॥
बागड़दंग बीरं जहा ते अचेतं ॥

लक्ष्मण बेशुद्धावस्थेत पडलेल्या पर्वताच्या सहाय्याने तो रणांगणात पोहोचला

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਿਸਲਯਾ ਮਾਗੜਦੰਗ ਮੁਖੰ ॥
बागड़दंग बिसलया मागड़दंग मुखं ॥

(त्याच्या तोंडात) 'बिसराया' तण घालणे

ਡਾਗੜਦੰਗ ਡਾਰੀ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੁਖੰ ॥੫੮੫॥
डागड़दंग डारी सागड़दंग सुखं ॥५८५॥

अपोथेकरी सुशनाने लक्ष्मण महिन्यात आवश्यक औषधी वनस्पती टाकली.585.

ਜਾਗੜਦੰਗ ਜਾਗੇ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੂਰੰ ॥
जागड़दंग जागे सागड़दंग सूरं ॥

(लक्ष्मण प्रसन्न होऊन) सर्व योद्धे जागे झाले

ਘਾਗੜਦੰਗ ਘੁਮੀ ਹਾਗੜਦੰਗ ਹੂਰੰ ॥
घागड़दंग घुमी हागड़दंग हूरं ॥

पराक्रमी योद्धा लक्ष्मण पुन्हा शुद्धीवर आला आणि फिरणाऱ्या स्वर्गीय मुली परत गेल्या.

ਛਾਗੜਦੰਗ ਛੂਟੇ ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਾਦੰ ॥
छागड़दंग छूटे नागड़दंग नादं ॥

आवाज येऊ लागला

ਬਾਗੜਦੰਗ ਬਾਜੇ ਨਾਗੜਦੰਗ ਨਾਦੰ ॥੫੮੬॥
बागड़दंग बाजे नागड़दंग नादं ॥५८६॥

रणांगणात महान कर्णे वाजले.586.

ਤਾਗੜਦੰਗ ਤੀਰੰ ਛਾਗੜਦੰਗ ਛੂਟੇ ॥
तागड़दंग तीरं छागड़दंग छूटे ॥

बाण फिरू लागले

ਗਾਗੜਦੰਗ ਗਾਜੀ ਜਾਗੜਦੰਗ ਜੁਟੇ ॥
गागड़दंग गाजी जागड़दंग जुटे ॥

बाण सोडले आणि योद्धे पुन्हा एकमेकांशी लढू लागले.

ਖਾਗੜਦੰਗ ਖੇਤੰ ਸਾਗੜਦੰਗ ਸੋਏ ॥
खागड़दंग खेतं सागड़दंग सोए ॥

जे वाळवंटात (अशुद्ध) झोपलेले आहेत,

ਪਾਗੜਦੰਗ ਤੇ ਪਾਕ ਸਾਹੀਦ ਹੋਏ ॥੫੮੭॥
पागड़दंग ते पाक साहीद होए ॥५८७॥

रणांगणात मरणारे शूर सैनिक खरे शहीद झाले.587.

ਕਲਸ ॥
कलस ॥

कलस

ਮਚੇ ਸੂਰਬੀਰ ਬਿਕ੍ਰਾਰੰ ॥
मचे सूरबीर बिक्रारं ॥

महान योद्धे गुथम-गुठ्ठा (आपापसात) झाले आहेत.

ਨਚੇ ਭੂਤ ਪ੍ਰੇਤ ਬੈਤਾਰੰ ॥
नचे भूत प्रेत बैतारं ॥

भयंकर योद्धे भूतांशी लढण्यात गढून गेले आणि बैताल नाचू लागले.

ਝਮਝਮ ਲਸਤ ਕੋਟਿ ਕਰਵਾਰੰ ॥
झमझम लसत कोटि करवारं ॥

लाखो तलवारी चमकू लागल्या आहेत.

ਝਲਹਲੰਤ ਉਜਲ ਅਸਿ ਧਾਰੰ ॥੫੮੮॥
झलहलंत उजल असि धारं ॥५८८॥

वार अनेक हातांनी ठोठावलेले आवाज निर्माण करत होते आणि तलवारीच्या पांढऱ्या कडा चमकल्या होत्या.588.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥
त्रिभंगी छंद ॥

त्रिभंगी श्लोक

ਉਜਲ ਅਸ ਧਾਰੰ ਲਸਤ ਅਪਾਰੰ ਕਰਣ ਲੁਝਾਰੰ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ॥
उजल अस धारं लसत अपारं करण लुझारं छबि धारं ॥

तलवारीच्या पांढऱ्या कडा, वैभव वाढवणारे, प्रभावी दिसत होते

ਸੋਭਿਤ ਜਿਮੁ ਆਰੰ ਅਤ ਛਬਿ ਧਾਰੰ ਸੁ ਬਧ ਸੁਧਾਰੰ ਅਰ ਗਾਰੰ ॥
सोभित जिमु आरं अत छबि धारं सु बध सुधारं अर गारं ॥

या तलवारी शत्रूंचा नाश करणाऱ्या आहेत आणि करवतांसारख्या दिसतात

ਜੈਪਤ੍ਰੰ ਦਾਤੀ ਮਦਿਣੰ ਮਾਤੀ ਸ੍ਰੋਣੰ ਰਾਤੀ ਜੈ ਕਰਣੰ ॥
जैपत्रं दाती मदिणं माती स्रोणं राती जै करणं ॥

ते विजय मिळवून, रक्ताने स्नान करून शत्रूला घाबरवतात,

ਦੁਜਨ ਦਲ ਹੰਤੀ ਅਛਲ ਜਯੰਤੀ ਕਿਲਵਿਖ ਹੰਤੀ ਭੈ ਹਰਣੰ ॥੫੮੯॥
दुजन दल हंती अछल जयंती किलविख हंती भै हरणं ॥५८९॥

मादक जुलमींचा नाश करून आणि सर्व दुर्गुणांचा नाश करून.589.

ਕਲਸ ॥
कलस ॥

कलस

ਭਰਹਰੰਤ ਭਜਤ ਰਣ ਸੂਰੰ ॥
भरहरंत भजत रण सूरं ॥

कोलाहलामुळे योद्धे रणाकडे पळत आहेत.

ਥਰਹਰ ਕਰਤ ਲੋਹ ਤਨ ਪੂਰੰ ॥
थरहर करत लोह तन पूरं ॥

गोंधळ उडाला, योद्धे धावले आणि चिलखत घातलेले त्यांचे शरीर थरथर कापले

ਤੜਭੜ ਬਜੈਂ ਤਬਲ ਅਰੁ ਤੂਰੰ ॥
तड़भड़ बजैं तबल अरु तूरं ॥

तबला आणि तुतारी जोरात वाजत आहेत.

ਘੁਮੀ ਪੇਖ ਸੁਭਟ ਰਨ ਹੂਰੰ ॥੫੯੦॥
घुमी पेख सुभट रन हूरं ॥५९०॥

युद्धात कर्णे जोरदारपणे वाजले आणि पराक्रमी योद्ध्यांना पाहून स्वर्गीय बंधू पुन्हा त्यांच्या दिशेने पुढे सरसावले.590.

ਤ੍ਰਿਭੰਗੀ ਛੰਦ ॥
त्रिभंगी छंद ॥

त्रिभंगी श्लोक

ਘੁੰਮੀ ਰਣ ਹੂਰੰ ਨਭ ਝੜ ਪੂਰੰ ਲਖ ਲਖ ਸੂਰੰ ਮਨ ਮੋਹੀ ॥
घुंमी रण हूरं नभ झड़ पूरं लख लख सूरं मन मोही ॥

स्वर्गातून परत आल्यावर बंधू योद्धांकडे सरकले आणि त्यांचे मन मंत्रमुग्ध केले

ਆਰੁਣ ਤਨ ਬਾਣੰ ਛਬ ਅਪ੍ਰਮਾਣੰ ਅਤਿਦੁਤ ਖਾਣੰ ਤਨ ਸੋਹੀ ॥
आरुण तन बाणं छब अप्रमाणं अतिदुत खाणं तन सोही ॥

त्यांचे शरीर रक्ताने भरलेल्या बाणांसारखे लाल होते आणि त्यांचे सौंदर्य अतुलनीय होते