श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1156


ਗਹਿਰੀ ਨਦੀ ਬਿਖੈ ਲੈ ਡਾਰਿਸਿ ॥
गहिरी नदी बिखै लै डारिसि ॥

आणि खोल नदीत फेकून दिले.

ਜਿਯ ਅਪਨੇ ਕਾ ਲੋਭ ਨ ਕਰਾ ॥
जिय अपने का लोभ न करा ॥

त्याला आपल्या जीवाची पर्वा नव्हती.

ਇਹ ਛਲ ਰਾਹੁ ਅਸ੍ਵ ਕਹ ਹਰਾ ॥੧੩॥
इह छल राहु अस्व कह हरा ॥१३॥

या युक्तीने राहूने घोडा चोरला. 13.

ਜਬ ਬਾਜੀ ਹਜਰਤਿ ਕੋ ਗਯੋ ॥
जब बाजी हजरति को गयो ॥

जेव्हा राजाचा घोडा चोरीला गेला.

ਸਭਹਿਨ ਕੋ ਬਿਸਮੈ ਜਿਯ ਭਯੋ ॥
सभहिन को बिसमै जिय भयो ॥

(म्हणून) सर्वांच्या मनात मोठे आश्चर्य होते.

ਜਹਾ ਨ ਸਕਤ ਪ੍ਰਵੇਸ ਪਵਨ ਕਰਿ ॥
जहा न सकत प्रवेस पवन करि ॥

जिथे वारा सुद्धा शिरू शकत नव्हता,

ਤਹ ਤੇ ਲਯੋ ਤੁਰੰਗਮ ਕਿਨ ਹਰਿ ॥੧੪॥
तह ते लयो तुरंगम किन हरि ॥१४॥

तिथून घोडा कोणी नेला? 14.

ਪ੍ਰਾਤ ਬਚਨ ਹਜਰਤਿ ਇਮ ਕਿਯੋ ॥
प्रात बचन हजरति इम कियो ॥

सकाळी राजा असे बोलला

ਅਭੈ ਦਾਨ ਚੋਰਹਿ ਮੈ ਦਿਯੋ ॥
अभै दान चोरहि मै दियो ॥

की मी चोराचा जीव वाचवला.

ਜੋ ਵਹ ਮੋ ਕਹ ਬਦਨ ਦਿਖਾਵੈ ॥
जो वह मो कह बदन दिखावै ॥

जर त्याने मला त्याचा चेहरा दाखवला तर (माझ्याकडून)

ਬੀਸ ਸਹਸ੍ਰ ਅਸਰਫੀ ਪਾਵੈ ॥੧੫॥
बीस सहस्र असरफी पावै ॥१५॥

त्याला वीस हजार अशरफांचे बक्षीस मिळाले पाहिजे. १५.

ਅਭੈ ਦਾਨ ਤਾ ਕੌ ਮੈ ਦ੍ਰਯਾਯੋ ॥
अभै दान ता कौ मै द्रयायो ॥

राजाने कुराणचे पठण केले आणि शपथ घेतली

ਖਾਈ ਸਪਤ ਕੁਰਾਨ ਉਚਾਯੋ ॥
खाई सपत कुरान उचायो ॥

आणि त्याचा जीव वाचणार असल्याची घोषणा केली.

ਤਬ ਤ੍ਰਿਯ ਭੇਸ ਪੁਰਖ ਕੋ ਧਰਾ ॥
तब त्रिय भेस पुरख को धरा ॥

मग (त्या) स्त्रीने पुरुषाचे रूप धारण केले

ਸੇਰ ਸਾਹ ਕਹ ਸਿਜਦਾ ਕਰਾ ॥੧੬॥
सेर साह कह सिजदा करा ॥१६॥

आणि शेरशाहला नमन केले. 16.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਪੁਰਖ ਭੇਖ ਕਹ ਪਹਿਰ ਤ੍ਰਿਯ ਭੂਖਨ ਸਜੇ ਸੁਰੰਗ ॥
पुरख भेख कह पहिर त्रिय भूखन सजे सुरंग ॥

(ती) स्त्री पुरुषाच्या वेशात आणि सुंदर अलंकारांनी सजलेली

ਸੇਰ ਸਾਹ ਸੌ ਇਮਿ ਕਹਾ ਮੈ ਤਵ ਹਰਾ ਤੁਰੰਗ ॥੧੭॥
सेर साह सौ इमि कहा मै तव हरा तुरंग ॥१७॥

शेरशाहाला असे म्हणाला की मी तुझा घोडा चोरला आहे. १७.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜਬ ਹਜਰਤਿ ਤਾ ਕੌ ਲਖਿ ਲਯੋ ॥
जब हजरति ता कौ लखि लयो ॥

जेव्हा राजाने त्याला पाहिले,

ਹਰਖਤ ਭਯੋ ਕੋਪ ਮਿਟਿ ਗਯੋ ॥
हरखत भयो कोप मिटि गयो ॥

(म्हणून तो) आनंदी झाला आणि राग नाहीसा झाला.

ਨਿਰਖਿ ਪ੍ਰਭਾ ਉਪਮਾ ਬਹੁ ਕੀਨੀ ॥
निरखि प्रभा उपमा बहु कीनी ॥

तिच्या सौंदर्याची खूप प्रशंसा झाली

ਬੀਸ ਸਹਸ੍ਰ ਅਸਰਫੀ ਦੀਨੀ ॥੧੮॥
बीस सहस्र असरफी दीनी ॥१८॥

आणि वीस हजार अश्रफी (बक्षीस म्हणून) दिल्या. १८.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਹਸਿ ਹਜਰਤਿ ਐਸੇ ਕਹਾ ਸੁਨੁ ਤਸਕਰ ਸੁੰਦ੍ਰੰਗ ॥
हसि हजरति ऐसे कहा सुनु तसकर सुंद्रंग ॥

राजा हसला आणि म्हणाला, हे सुंदर अंग असलेले चोर! ऐका

ਸੋ ਬਿਧਿ ਕਹੋ ਬਨਾਇ ਮੁਹਿ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਹਰਾ ਤੁਰੰਗ ॥੧੯॥
सो बिधि कहो बनाइ मुहि किह बिधि हरा तुरंग ॥१९॥

तू ज्या पद्धतीने घोडा चोरलास ते मला सांग. 19.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜਬ ਅਬਲਾ ਆਇਸੁ ਇਮਿ ਪਾਵਾ ॥
जब अबला आइसु इमि पावा ॥

जेव्हा महिलेला ही परवानगी मिळाली

ਮੁਹਰ ਰਾਖਿ ਮੇਖਨ ਲੈ ਆਵਾ ॥
मुहर राखि मेखन लै आवा ॥

(म्हणून तिने) सील ठेवून किल्ल्यावर आणले.

ਸਰਿਤਾ ਮੋ ਤ੍ਰਿਣ ਗੂਲ ਬਹਾਇਸਿ ॥
सरिता मो त्रिण गूल बहाइसि ॥

(तेव्हा) नदीत कख-कानचे तलाव अडवले गेले

ਰਛਪਾਲ ਤਾ ਪਰ ਡਹਕਾਇਸਿ ॥੨੦॥
रछपाल ता पर डहकाइसि ॥२०॥

आणि रक्षक त्यांच्याशी गोंधळले. 20.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਬਹੁਰਿ ਨਦੀ ਭੀਤਰ ਪਰੀ ਜਾਤ ਭਈ ਤਰਿ ਪਾਰਿ ॥
बहुरि नदी भीतर परी जात भई तरि पारि ॥

त्यानंतर ती नदीत पडली आणि पोहत पलीकडे गेली

ਸਾਹਿ ਝਰੋਖਾ ਕੇ ਤਰੇ ਲਾਗਤ ਭਈ ਸੁਧਾਰਿ ॥੨੧॥
साहि झरोखा के तरे लागत भई सुधारि ॥२१॥

आणि राजाची खिडकी खाली गेली. २१.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜਬ ਘਰਿਯਾਰੀ ਘਰੀ ਬਜਾਵੈ ॥
जब घरियारी घरी बजावै ॥

जेव्हा घड्याळ वाजते,

ਤਬ ਵਹ ਮੇਖਿਕ ਤਹਾ ਲਗਾਵੈ ॥
तब वह मेखिक तहा लगावै ॥

त्यामुळे ती तिथे किल्ला बांधायची.

ਬੀਤਾ ਦਿਵਸ ਰਜਨਿ ਬਡਿ ਗਈ ॥
बीता दिवस रजनि बडि गई ॥

दिवस सरला आणि रात्र वाढली,

ਤਬ ਤ੍ਰਿਯ ਤਹਾ ਪਹੂਚਤ ਭਈ ॥੨੨॥
तब त्रिय तहा पहूचत भई ॥२२॥

त्यानंतर महिला तेथे पोहोचली. 22.

ਅੜਿਲ ॥
अड़िल ॥

अविचल:

ਤੈਸਹਿ ਛੋਰਿ ਤੁਰੰਗ ਝਰੋਖਾ ਬੀਚ ਕਰਿ ॥
तैसहि छोरि तुरंग झरोखा बीच करि ॥

तसाच घोडा उघडून खिडकीतून बाहेर काढण्यात आला

ਜਲ ਮੋ ਪਰੀ ਕੁਦਾਇ ਜਾਤ ਭੀ ਪਾਰ ਤਰਿ ॥
जल मो परी कुदाइ जात भी पार तरि ॥

आणि पाण्यात आला आणि पोहत ओलांडला.

ਸਭ ਲੋਕਨ ਕੌ ਕੌਤਕ ਅਧਿਕ ਦਿਖਾਇ ਕੈ ॥
सभ लोकन कौ कौतक अधिक दिखाइ कै ॥

सर्व लोकांना खूप (चांगला) कौतुक दाखवून

ਹੋ ਸੇਰ ਸਾਹ ਸੌ ਬਚਨ ਕਹੇ ਮੁਸਕਾਇ ਕੈ ॥੨੩॥
हो सेर साह सौ बचन कहे मुसकाइ कै ॥२३॥

आणि हसून शेरशाहला म्हणाला. 23.

ਇਹੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਪ੍ਰਥਮ ਬਾਜ ਮੁਰਿ ਕਰ ਪਰਿਯੋ ॥
इही भाति सो प्रथम बाज मुरि कर परियो ॥

तसाच पहिला घोडा माझ्या हातात दिला

ਦੁਤਿਯ ਅਸ੍ਵ ਤਵ ਨਿਰਖਿਤ ਇਹ ਛਲ ਸੌ ਹਰਿਯੋ ॥
दुतिय अस्व तव निरखित इह छल सौ हरियो ॥

आणि दुसरा घोडा तुमच्या नजरेत या युक्तीने चोरीला गेला आहे.

ਸੇਰ ਸਾਹਿ ਤਬ ਕਹਿਯੋ ਕਹਾ ਬੁਧਿ ਕੋ ਭਯੋ ॥
सेर साहि तब कहियो कहा बुधि को भयो ॥

शेरशाह म्हणाला (माझ्या) बुद्धिमत्तेचे काय झाले

ਹੋ ਰਾਹਾ ਥੋ ਜਹਾ ਤਹੀ ਸੁਰਾਹਾ ਹੂੰ ਗਯੋ ॥੨੪॥
हो राहा थो जहा तही सुराहा हूं गयो ॥२४॥

जिथे राहु होता, तिथे सुराहूही गेला. २४.