श्री दसाम ग्रंथ

पान - 569


ਨਹੀ ਕਰੋ ਚਿੰਤ ਚਿਤ ਮਾਝਿ ਏਕ ॥
नही करो चिंत चित माझि एक ॥

(आणि म्हणाले हे ब्राह्मण!) तुझ्या मनात एकही चिंता नको.

ਤਵ ਹੇਤੁ ਸਤ੍ਰੁ ਹਨਿ ਹੈ ਅਨੇਕ ॥੧੭੭॥
तव हेतु सत्रु हनि है अनेक ॥१७७॥

जेव्हा ब्राह्मणाने काल (मृत्यू) मध्यस्थी केली, तेव्हा तो त्याच्यासमोर हजर झाला आणि म्हणाला, "तुझ्या मनात काळजी करू नकोस, मी तुझ्यासाठी अनेक शत्रूंचा वध करीन."

ਤਬ ਪਰੀ ਸੂੰਕ ਭੋਹਰ ਮਝਾਰ ॥
तब परी सूंक भोहर मझार ॥

तेव्हा (कर्जदाराच्या) कपाळातून आवाज (ऐकू आला).

ਉਪਜਿਓ ਆਨਿ ਕਲਕੀ ਵਤਾਰ ॥
उपजिओ आनि कलकी वतार ॥

आणि कल्कि अवतार प्रकट झाला.

ਤਾੜ ਪ੍ਰਮਾਨੁ ਕਰਿ ਅਸਿ ਉਤੰਗ ॥
ताड़ प्रमानु करि असि उतंग ॥

(त्याच्या) हातात तलवारीएवढा उंच भाला होता.

ਤੁਰਕਛ ਸੁਵਛ ਤਾਜੀ ਸੁਰੰਗ ॥੧੭੮॥
तुरकछ सुवछ ताजी सुरंग ॥१७८॥

तेव्हा मंदिराच्या तळघरातून एक भयंकर आवाज ऐकू आला आणि कल्की अवतार प्रकट झाला, तो ताडाच्या झाडासारखा लांब होता, त्याने कंबरेने कंबर बांधली होती आणि तो एका सुंदर घोड्यावर स्वार होता.178.

ਸਿਰਖੰਡੀ ਛੰਦ ॥
सिरखंडी छंद ॥

सरखंडी श्लोक

ਵਜੇ ਨਾਦ ਸੁਰੰਗੀ ਧਗਾ ਘੋਰੀਆ ॥
वजे नाद सुरंगी धगा घोरीआ ॥

सुंदर रंगीत घंटा आणि घंटा प्रतिध्वनी,

ਨਚੇ ਜਾਣ ਫਿਰੰਗੀ ਵਜੇ ਘੁੰਘਰੂ ॥
नचे जाण फिरंगी वजे घुंघरू ॥

मोठा आवाज झाला आणि वीर आत्मे घोट्याभोवती लहान घंटा बांधून नाचू लागले.

ਗਦਾ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਨਿਖੰਗੀ ਝੂਲਨ ਬੈਰਖਾ ॥
गदा त्रिसूल निखंगी झूलन बैरखा ॥

गदा, त्रिशूळ, भाले, भाले यांचे झेंडे फडकवू लागले.

ਸਾਵਨ ਜਾਣ ਉਮੰਗੀ ਘਟਾ ਡਰਾਵਣੀ ॥੧੭੯॥
सावन जाण उमंगी घटा डरावणी ॥१७९॥

गदा, त्रिशूळ, तरतरी आणि भाले सावनच्या काळ्या ढगांप्रमाणे डोलत आणि लहरत होते.179.

ਬਾਣੇ ਅੰਗ ਭੁਜੰਗੀ ਸਾਵਲ ਸੋਹਣੇ ॥
बाणे अंग भुजंगी सावल सोहणे ॥

अंगावर काळ्या सापासारखे जाळे घातलेले असतात.

ਤ੍ਰੈ ਸੈ ਹਥ ਉਤੰਗੀ ਖੰਡਾ ਧੂਹਿਆ ॥
त्रै सै हथ उतंगी खंडा धूहिआ ॥

सैन्याने (कल्कीसह) सुंदर वस्त्रे परिधान केली होती आणि तीनशे हात लांब कल्किने आपली दुधारी तलवार बाहेर काढली.

ਤਾਜੀ ਭਉਰ ਪਿਲੰਗੀ ਛਾਲਾ ਪਾਈਆ ॥
ताजी भउर पिलंगी छाला पाईआ ॥

घोडा (इंज) सिंहाने झेप घेतल्याप्रमाणे चालतो.

ਭੰਗੀ ਜਾਣ ਭਿੜੰਗੀ ਨਚੇ ਦਾਇਰੀ ॥੧੮੦॥
भंगी जाण भिड़ंगी नचे दाइरी ॥१८०॥

घोडे बिबट्यासारखे उगवले आणि फिरू लागले.180.

ਬਜੇ ਨਾਦ ਸੁਰੰਗੀ ਅਣੀਆਂ ਜੁਟੀਆਂ ॥
बजे नाद सुरंगी अणीआं जुटीआं ॥

हा सुंदर तास आहे आणि सैन्याच्या पुढच्या रँक ('अनिया') आहेत (एकत्र).

ਪੈਰੇ ਧਾਰ ਪਵੰਗੀ ਫਉਜਾ ਚੀਰ ਕੈ ॥
पैरे धार पवंगी फउजा चीर कै ॥

कर्णे वाजवले गेले आणि सैन्य एकमेकांना भिडले, योद्धे सैन्यातून पुढे गेले

ਉਠੈ ਛੈਲ ਛਲੰਗੀ ਛਾਲਾ ਪਾਈਆਂ ॥
उठै छैल छलंगी छाला पाईआं ॥

सुंदर झेप घेणारे योद्धे उठले आणि उडी मारली.

ਝਾੜਿ ਝੜਾਕ ਝੜੰਗੀ ਤੇਗਾ ਵਜੀਆਂ ॥੧੮੧॥
झाड़ि झड़ाक झड़ंगी तेगा वजीआं ॥१८१॥

ते फुटले आणि फिरले आणि तलवारींनी धक्काबुक्की केली.181.

ਸਮਾਨਕਾ ਛੰਦ ॥
समानका छंद ॥

समांक श्लोक

ਜੁ ਦੇਖ ਦੇਖ ਕੈ ਸਬੈ ॥
जु देख देख कै सबै ॥

त्याला पाहताच सर्वांची धावपळ उडाली.

ਸੁ ਭਾਜਿ ਭਾਜਿ ਗੇ ਤਬੇ ॥
सु भाजि भाजि गे तबे ॥

(जसे) असे म्हटले जाते,

ਕਹਿਓ ਸੁ ਸੋਭ ਸੋਭ ਹੀ ॥
कहिओ सु सोभ सोभ ही ॥

तशाच प्रकारे त्यांची सजावट केली जाते

ਬਿਲੋਕਿ ਲੋਕ ਲੋਭ ਹੀ ॥੧੮੨॥
बिलोकि लोक लोभ ही ॥१८२॥

त्याला पाहताच सर्वजण पळून गेले, सर्वांनी त्याला पाहण्याचा मोह केला.182.

ਪ੍ਰਚੰਡ ਰੂਪ ਰਾਜਈ ॥
प्रचंड रूप राजई ॥

(तो) भव्यपणे सजलेला आहे

ਬਿਲੋਕਿ ਭਾਨ ਲਾਜਈ ॥
बिलोकि भान लाजई ॥

(ज्याला) पाहून सूर्यालाही लाज वाटते.

ਸੁ ਚੰਡ ਤੇਜ ਇਉ ਲਸੈ ॥
सु चंड तेज इउ लसै ॥

त्याची थोरवी अशी चमकत आहे

ਪ੍ਰਚੰਡ ਜੋਤਿ ਕੋ ਹਸੈ ॥੧੮੩॥
प्रचंड जोति को हसै ॥१८३॥

त्याचे सामर्थ्यवान रूप पाहून सूर्य लाजाळू वाटतो आणि त्याचे तेज शक्तीशाली प्रकाशाची थट्टा करत आहे.183.

ਸੁ ਕੋਪਿ ਕੋਪ ਕੈ ਹਠੀ ॥
सु कोपि कोप कै हठी ॥

हट्टी योद्धे अशा प्रकारे रागाने तापलेले आहेत,

ਚਪੈ ਚਿਰਾਇ ਜਿਉ ਭਠੀ ॥
चपै चिराइ जिउ भठी ॥

भट्टीच्या भांड्यांसारखे.

ਪ੍ਰਚੰਡ ਮੰਡਲੀ ਲਸੈ ॥
प्रचंड मंडली लसै ॥

तीक्ष्ण जीभ असलेली मंडळी चिडतात,

ਕਿ ਮਾਰਤੰਡ ਕੋ ਹਸੈ ॥੧੮੪॥
कि मारतंड को हसै ॥१८४॥

संतापाने सतत चालणारे योद्धे भट्टीसारखे भडकले आहेत, योद्धांचा शक्तिशाली गट अगदी सूर्याची टिंगल करत आहे.184.

ਸੁ ਕੋਪ ਓਪ ਦੈ ਬਲੀ ॥
सु कोप ओप दै बली ॥

क्रोध भडकवून, बलवान गेले

ਕਿ ਰਾਜ ਮੰਡਲੀ ਚਲੀ ॥
कि राज मंडली चली ॥

किंवा राज्य गमावले आहे.

ਸੁ ਅਸਤ੍ਰ ਸਸਤ੍ਰ ਪਾਨਿ ਲੈ ॥
सु असत्र ससत्र पानि लै ॥

हातात शस्त्रे धरलेली

ਬਿਸੇਖ ਬੀਰ ਮਾਨ ਕੈ ॥੧੮੫॥
बिसेख बीर मान कै ॥१८५॥

राजाचे सैनिक रागाने पुढे गेले आणि त्यांनी त्यांच्या हातात शस्त्रे धरली.185.

ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥
तोमर छंद ॥

तोमर श्लोक

ਭਟ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰ ਨਚਾਇ ॥
भट ससत्र असत्र नचाइ ॥

चिलखत आणि शस्त्रे नृत्य करून

ਚਿਤ ਕੋਪ ਓਪ ਬਢਾਇ ॥
चित कोप ओप बढाइ ॥

आणि मनातील रागाची तीव्रता वाढवून,

ਤੁਰਕਛ ਅਛ ਤੁਰੰਗ ॥
तुरकछ अछ तुरंग ॥

तुर्कस्तानच्या उत्तम घोड्यावर स्वार होऊन

ਰਣ ਰੰਗਿ ਚਾਰ ਉਤੰਗ ॥੧੮੬॥
रण रंगि चार उतंग ॥१८६॥

लढाईच्या कल्पनेने ओतप्रोत होऊन, संतप्त होऊन, घोड्यावर स्वार झालेले योद्धे आपले शस्त्र आणि शस्त्रे फिरवत आहेत.186.

ਕਰਿ ਕ੍ਰੋਧ ਪੀਸਤ ਦਾਤ ॥
करि क्रोध पीसत दात ॥

रागाने दात घासत

ਕਹਿ ਆਪੁ ਆਪਨ ਬਾਤ ॥
कहि आपु आपन बात ॥

आणि स्वतःची गोष्ट सांगून

ਭਟ ਭੈਰਹਵ ਹੈ ਧੀਰ ॥
भट भैरहव है धीर ॥

रुग्ण योद्धा आव्हान

ਕਰਿ ਕੋਪ ਛਾਡਤ ਤੀਰ ॥੧੮੭॥
करि कोप छाडत तीर ॥१८७॥

रागाच्या भरात ते दात घासत आहेत आणि स्वतःमध्ये बोलत आहेत आणि अहंकाराने भरलेले हे योद्धे बाण सोडत आहेत.187.

ਕਰ ਕੋਪ ਕਲਿ ਅਵਤਾਰ ॥
कर कोप कलि अवतार ॥

कल्कि अवतार चिडला

ਗਹਿ ਪਾਨਿ ਅਜਾਨ ਕੁਠਾਰ ॥
गहि पानि अजान कुठार ॥

आणि गुडघ्यापर्यंत हातात कुऱ्हाड धरून (लांब हाताने).

ਤਨਕੇਕ ਕੀਨ ਪ੍ਰਹਾਰ ॥
तनकेक कीन प्रहार ॥

त्यांनी एकमेकांना मारहाण केली