श्री दसाम ग्रंथ

पान - 700


ਅਤਿ ਪਵਿਤ੍ਰ ਅਬਿਕਾਰ ਅਚਲ ਅਨਖੰਡ ਅਕਟ ਭਟ ॥
अति पवित्र अबिकार अचल अनखंड अकट भट ॥

अति पवित्र 'अबिकर' (नावाचा) एक अखंड आणि अखंड योद्धा आहे.

ਅਮਿਤ ਓਜ ਅਨਮਿਟ ਅਨੰਤ ਅਛਲਿ ਰਣਾਕਟ ॥
अमित ओज अनमिट अनंत अछलि रणाकट ॥

तो अत्यंत निष्कलंक, दुर्गुणरहित, अपरिवर्तनीय, अविभाज्य आणि अजिंक्य योद्धा आहे, ज्याचा महिमा अमर्याद आहे आणि जो अजिंक्य आणि कधीही फसवण्यायोग्य नाही,

ਧਰ ਅਸਤ੍ਰ ਸਸਤ੍ਰ ਸਾਮੁਹ ਸਮਰ ਜਿਦਿਨ ਨ੍ਰਿਪੋਤਮ ਗਰਜਿ ਹੈ ॥
धर असत्र ससत्र सामुह समर जिदिन न्रिपोतम गरजि है ॥

शस्त्रे आणि कवच धारण करून, हे उत्कृष्ट राजा! (जेव्हा) तो युद्धात गर्जना करतो,

ਟਿਕਿ ਹੈ ਇਕ ਭਟ ਨਹਿ ਸਮਰਿ ਅਉਰ ਕਵਣ ਤਬ ਬਰਜਿ ਹੈ ॥੨੪੨॥
टिकि है इक भट नहि समरि अउर कवण तब बरजि है ॥२४२॥

हे राजा! त्या दिवशी, मग शस्त्रे आणि शस्त्रे धरून, तो गडगडेल, मग कोणीही त्याच्यापुढे थांबू शकणार नाही आणि त्याला अडथळा देखील करू शकणार नाही.15.242.

ਇਕਿ ਬਿਦਿਆ ਅਰੁ ਲਾਜ ਅਮਿਟ ਅਤਿ ਹੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਰਣਿ ॥
इकि बिदिआ अरु लाज अमिट अति ही प्रताप रणि ॥

विद्या (शिकणे) आणि लज्जा (नम्रता) देखील अत्यंत तेजस्वी आहेत

ਭੀਮ ਰੂਪ ਭੈਰੋ ਪ੍ਰਚੰਡ ਅਮਿਟ ਅਦਾਹਣ ॥
भीम रूप भैरो प्रचंड अमिट अदाहण ॥

ते मोठे शरीर, शक्तिशाली आणि अविनाशी आहेत

ਅਤਿ ਅਖੰਡ ਅਡੰਡ ਚੰਡ ਪਰਤਾਪ ਰਣਾਚਲ ॥
अति अखंड अडंड चंड परताप रणाचल ॥

त्यांचा महिमा अत्यंत बलवान आणि अविभाज्य आहे

ਬ੍ਰਿਖਭ ਕੰਧ ਆਜਾਨ ਬਾਹ ਬਾਨੈਤ ਮਹਾਬਲਿ ॥
ब्रिखभ कंध आजान बाह बानैत महाबलि ॥

ते पराक्रमी, लांब सशस्त्र आणि बैलासारखे रुंद खांदे आहेत

ਇਹ ਛਬਿ ਅਪਾਰ ਜੋਧਾ ਜੁਗਲ ਜਿਦਿਨ ਨਿਸਾਨ ਬਜਾਇ ਹੈ ॥
इह छबि अपार जोधा जुगल जिदिन निसान बजाइ है ॥

अशा रीतीने, दोन योद्ध्यांची प्रतिमा मोठी आहे, ज्या दिवशी ते (रणांगणात) कर्णा वाजवतील,

ਭਜਿ ਹੈ ਭੂਪ ਤਜਿ ਲਾਜ ਸਭ ਏਕ ਨ ਸਾਮੁਹਿ ਆਇ ਹੈ ॥੨੪੩॥
भजि है भूप तजि लाज सभ एक न सामुहि आइ है ॥२४३॥

अशा रीतीने ज्या दिवशी हे दोन योद्धे त्यांचा कर्णा वाजवतील, तेव्हा सर्व राजे आपली विनयशीलता सोडून पळून जातील आणि त्यांच्यापैकी कोणीही त्यांचा सामना करणार नाही.16.243.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
नराज छंद ॥

नरज श्लोक

ਸੰਜੋਗ ਨਾਮ ਸੂਰਮਾ ਅਖੰਡ ਏਕ ਜਾਨੀਐ ॥
संजोग नाम सूरमा अखंड एक जानीऐ ॥

'संजोग' नावाचा एकच नायक ओळखला जातो,

ਸੁ ਧਾਮਿ ਧਾਮਿ ਜਾਸ ਕੋ ਪ੍ਰਤਾਪ ਆਜ ਮਾਨੀਐ ॥
सु धामि धामि जास को प्रताप आज मानीऐ ॥

संजोग (सुसंगत) नावाचा एक योद्धा आहे, जो प्रत्येक घरात गौरवशाली मानला जातो

ਅਡੰਡ ਔ ਅਛੇਦ ਹੈ ਅਭੰਗ ਤਾਸੁ ਭਾਖੀਐ ॥
अडंड औ अछेद है अभंग तासु भाखीऐ ॥

त्याला दंडनीय, अजिंक्य आणि निर्भय म्हणतात

ਬਿਚਾਰ ਆਜ ਤਉਨ ਸੋ ਜੁਝਾਰ ਕਉਨ ਰਾਖੀਐ ॥੨੪੪॥
बिचार आज तउन सो जुझार कउन राखीऐ ॥२४४॥

त्याच्याबद्दल काय वर्णन करावे? १७.२४४

ਅਖੰਡ ਮੰਡਲੀਕ ਸੋ ਪ੍ਰਚੰਡ ਬੀਰ ਦੇਖੀਐ ॥
अखंड मंडलीक सो प्रचंड बीर देखीऐ ॥

ताऱ्यांच्या या गोलाकारात आणखी एक शक्तिशाली योद्धा दिसतो

ਸੁਕ੍ਰਿਤ ਨਾਮ ਸੂਰਮਾ ਅਜਿਤ ਤਾਸੁ ਲੇਖੀਐ ॥
सुक्रित नाम सूरमा अजित तासु लेखीऐ ॥

त्याचे नाव सुकृती (चांगले काम) आहे आणि त्याला अजिंक्य मानले जाते

ਗਰਜਿ ਸਸਤ੍ਰ ਸਜਿ ਕੈ ਸਲਜਿ ਰਥ ਧਾਇ ਹੈ ॥
गरजि ससत्र सजि कै सलजि रथ धाइ है ॥

(जेव्हा) सशस्त्र आणि निर्लज्ज असेल, तो लाज न बाळगता रथाने चार्ज करेल,

ਅਮੰਡ ਮਾਰਤੰਡ ਜ੍ਯੋਂ ਪ੍ਰਚੰਡ ਸੋਭ ਪਾਇ ਹੈ ॥੨੪੫॥
अमंड मारतंड ज्यों प्रचंड सोभ पाइ है ॥२४५॥

जेव्हा तो आपल्या शस्त्रांनी सजलेला आणि रथावर आरूढ होऊन गर्जना करत बाहेर येतो तेव्हा तो सूर्यासारखा परम तेजस्वी दिसतो.18.245.

ਬਿਸੇਖ ਬਾਣ ਸੈਹਥੀ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਪਾਣਿ ਸਜਿ ਹੈ ॥
बिसेख बाण सैहथी क्रिपान पाणि सजि है ॥

विशेषतः (ज्याने) हातात बाण, भाला, तलवार धरली आहे.

ਅਮੋਹ ਨਾਮ ਸੂਰਮਾ ਸਰੋਹ ਆਨਿ ਗਜ ਹੈ ॥
अमोह नाम सूरमा सरोह आनि गज है ॥

अमोध नावाचा हा योद्धा जेव्हा आपला विशेष बाण, तलवार इत्यादि धारण करेल, तेव्हा

ਅਲੋਭ ਨਾਮ ਸੂਰਮਾ ਦੁਤੀਅ ਜੋ ਗਰਜਿ ਹੈ ॥
अलोभ नाम सूरमा दुतीअ जो गरजि है ॥

अलोभा नावाचा दुसरा नायक (सुद्धा) गर्जना करतो.

ਰਥੀ ਗਜੀ ਹਈ ਪਤੀ ਅਪਾਰ ਸੈਣ ਭਜਿ ਹੈ ॥੨੪੬॥
रथी गजी हई पती अपार सैण भजि है ॥२४६॥

आणि जेव्हा त्याच्यासोबत दुसरे गर्जना करणारे योद्धे अलोभ असतील, तेव्हा रथ, हत्ती आणि घोडे यांच्या स्वारांचे अनंत सैन्य पळून जातील.19.246.

ਹਠੀ ਜਪੀ ਤਪੀ ਸਤੀ ਅਖੰਡ ਬੀਰ ਦੇਖੀਐ ॥
हठी जपी तपी सती अखंड बीर देखीऐ ॥

(जे) हठी, जपी, तापी, सती आणि अखंड योद्धे दिसतात.

ਪ੍ਰਚੰਡ ਮਾਰਤੰਡ ਜ੍ਯੋਂ ਅਡੰਡ ਤਾਸੁ ਲੇਖੀਐ ॥
प्रचंड मारतंड ज्यों अडंड तासु लेखीऐ ॥

तुम्ही अनेक योद्धे पाहू शकता, सूर्यासारखे तेजस्वी आणि अशिक्षित, जे अखंड, उपासक, तपस्वी आणि सत्यवादी असू शकतात.

ਅਜਿਤਿ ਜਉਨ ਜਗਤ ਤੇ ਪਵਿਤ੍ਰ ਅੰਗ ਜਾਨੀਐ ॥
अजिति जउन जगत ते पवित्र अंग जानीऐ ॥

जे लोक जगात अविनाशी आहेत, (त्यांना) पवित्र अवयव (शरीर) मानले जातात.

ਅਕਾਮ ਨਾਮ ਸੂਰਮਾ ਭਿਰਾਮ ਤਾਸੁ ਮਾਨੀਐ ॥੨੪੭॥
अकाम नाम सूरमा भिराम तासु मानीऐ ॥२४७॥

परंतु हे अजिंक्य आणि शुद्ध अंगी असलेले योद्धे अकाम (इच्छारहित) आहेत.20.247.

ਅਕ੍ਰੋਧ ਜੋਧ ਕ੍ਰੋਧ ਕੈ ਬਿਰੋਧ ਸਜਿ ਹੈ ਜਬੈ ॥
अक्रोध जोध क्रोध कै बिरोध सजि है जबै ॥

अक्रोधा (नाव दिलेला) योद्धा जेव्हा रागावेल तेव्हा 'बिरोध' (युद्ध) ला जाईल

ਬਿਸਾਰਿ ਲਾਜ ਸੂਰਮਾ ਅਪਾਰ ਭਾਜਿ ਹੈ ਸਭੈ ॥
बिसारि लाज सूरमा अपार भाजि है सभै ॥

अक्रोध नावाचा हा योद्धा जेव्हा या रागाच्या भरात रणांगणात असेल, तेव्हा सर्व योद्धे आपली नम्रता विसरून पळून जातील.

ਅਖੰਡ ਦੇਹਿ ਜਾਸ ਕੀ ਪ੍ਰਚੰਡ ਰੂਪ ਜਾਨੀਐ ॥
अखंड देहि जास की प्रचंड रूप जानीऐ ॥

ज्याचे शरीर अखंड आहे आणि ते महान स्वरूपाचे आहे,

ਸੁ ਲਜ ਨਾਮ ਸੂਰਮਾ ਸੁ ਮੰਤ੍ਰਿ ਤਾਸੁ ਮਾਨੀਐ ॥੨੪੮॥
सु लज नाम सूरमा सु मंत्रि तासु मानीऐ ॥२४८॥

तोच योद्धा आहे ज्याचे शरीर अविभाज्य आहे, ज्याचे रूप शक्तिशाली आहे आणि जो विनम्र आहे.21.248.

ਸੁ ਪਰਮ ਤਤ ਆਦਿ ਦੈ ਨਿਰਾਹੰਕਾਰ ਗਰਜਿ ਹੈ ॥
सु परम तत आदि दै निराहंकार गरजि है ॥

'परम तत्' (योद्धा) ते 'निर्हंकार' (सकट) ऐकू येईल.

ਬਿਸੇਖ ਤੋਰ ਸੈਨ ਤੇ ਅਸੇਖ ਬੀਰ ਬਰਜਿ ਹੈ ॥
बिसेख तोर सैन ते असेख बीर बरजि है ॥

परम तत्वाचा हा अहंकाररहित योद्धा जेव्हा गर्जना करेल, तेव्हा तो विशेषतः सैन्याचा नाश करेल आणि अनेक लढवय्यांचा विरोध करेल.

ਸਰੋਖ ਸੈਹਥੀਨ ਲੈ ਅਮੋਘ ਜੋਧ ਜੁਟਿ ਹੈ ॥
सरोख सैहथीन लै अमोघ जोध जुटि है ॥

योद्धे क्रोधित होतील आणि पराक्रमी भाल्यासह युद्धात (सशस्त्र) सामील होतील.

ਅਸੇਖ ਬੀਰ ਕਾਰਮਾਦਿ ਕ੍ਰੂਰ ਕਉਚ ਤੁਟ ਹੈ ॥੨੪੯॥
असेख बीर कारमादि क्रूर कउच तुट है ॥२४९॥

अनेक योद्धे एकत्र येत, त्यांची अखंड शस्त्रे घेऊन त्याला प्रचंड क्रोधाने सामोरे जातील आणि अनेक योद्धे, धनुष्य आणि भयानक शस्त्रास्त्रे तुटतील.22.249.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
नराज छंद ॥

नरज श्लोक

ਸਭਗਤਿ ਏਕ ਭਾਵਨਾ ਸੁ ਕ੍ਰੋਧ ਸੂਰ ਧਾਇ ਹੈ ॥
सभगति एक भावना सु क्रोध सूर धाइ है ॥

एक उत्साही 'भगती' (नाव असलेला) योद्धा रागाने बाहेर पडतो.

ਅਸੇਖ ਮਾਰਤੰਡ ਜ੍ਯੋਂ ਬਿਸੇਖ ਸੋਭ ਪਾਇ ਹੈ ॥
असेख मारतंड ज्यों बिसेख सोभ पाइ है ॥

सर्व योद्धे भावनिक रीत्या संतप्त होऊन शत्रूवर तुटून पडतील आणि अनेक सूर्याप्रमाणे भव्य दिसू लागतील.

ਸੰਘਾਰਿ ਸੈਣ ਸਤ੍ਰੁਵੀ ਜੁਝਾਰ ਜੋਧ ਜੁਟਿ ਹੈ ॥
संघारि सैण सत्रुवी जुझार जोध जुटि है ॥

शत्रूंच्या सैन्याचा नाश करण्यासाठी योद्धे हात जोडतील

ਕਰੂਰ ਕੂਰ ਸੂਰਮਾ ਤਰਕ ਤੰਗ ਤੁਟਿ ਹੈ ॥੨੫੦॥
करूर कूर सूरमा तरक तंग तुटि है ॥२५०॥

ते जुलमी सेनानी बनवलेल्या सैन्याला तोडून टाकतील.23.250.

ਸਿਮਟਿ ਸੂਰ ਸੈਹਥੀ ਸਰਕਿ ਸਾਗ ਸੇਲ ਹੈ ॥
सिमटि सूर सैहथी सरकि साग सेल है ॥

(ते) योद्धे, तलवारी आणि भाले घेऊन (पुढे) चालतात.

ਦੁਰੰਤ ਘਾਇ ਝਾਲਿ ਕੈ ਅਨੰਤ ਸੈਣ ਪੇਲਿ ਹੈ ॥
दुरंत घाइ झालि कै अनंत सैण पेलि है ॥

योद्धे माघार घेतल्यानंतर आपल्या भांगेवर प्रहार करतील आणि अनेक जखमा सहन करून असंख्य सैन्याचा वध करतील.

ਤਮਕਿ ਤੇਗ ਦਾਮਿਣੀ ਸੜਕਿ ਸੂਰ ਮਟਿ ਹੈ ॥
तमकि तेग दामिणी सड़कि सूर मटि है ॥

विजेसारख्या चमकणाऱ्या तलवारी, योद्धे चालतात ('माती').

ਨਿਪਟਿ ਕਟਿ ਕੁਟਿ ਕੈ ਅਕਟ ਅੰਗ ਸਟਿ ਹੈ ॥੨੫੧॥
निपटि कटि कुटि कै अकट अंग सटि है ॥२५१॥

विजेसारखी चमकणारी तलवार योद्ध्यांमध्ये खळबळ निर्माण करेल आणि त्यांचे हातपाय कापून फेकून देईल.24.251.

ਨਿਪਟਿ ਸਿੰਘ ਜ੍ਯੋਂ ਪਲਟਿ ਸੂਰ ਸੇਲ ਬਾਹਿ ਹੈ ॥
निपटि सिंघ ज्यों पलटि सूर सेल बाहि है ॥

सिंहाप्रमाणे योद्धे भाले फेकतात.

ਬਿਸੇਖ ਬੂਥਨੀਸ ਕੀ ਅਸੇਖ ਸੈਣ ਗਾਹਿ ਹੈ ॥
बिसेख बूथनीस की असेख सैण गाहि है ॥

सिंहासारखे वळणारे, योद्धे भाले मारतील आणि प्रमुख सेनापतींच्या सैन्यावर मंथन करतील

ਅਰੁਝਿ ਬੀਰ ਅਪ ਮਝਿ ਗਝਿ ਆਨਿ ਜੁਝਿ ਹੈ ॥
अरुझि बीर अप मझि गझि आनि जुझि है ॥

गुठम ('गझी') असलेले योद्धे येतात आणि आपापसात लढतात.

ਬਿਸੇਖ ਦੇਵ ਦਈਤ ਜਛ ਕਿੰਨਰ ਕ੍ਰਿਤ ਬੁਝਿ ਹੈ ॥੨੫੨॥
बिसेख देव दईत जछ किंनर क्रित बुझि है ॥२५२॥

हे योद्धे एकमेकांपासून दूर अंतरावर जाऊन शत्रूच्या सैन्याशी अशा प्रकारे लढायला येतील की देव, दानव, यक्ष, किन्नर इत्यादी त्यांना ओळखणार नाहीत.25.252.