श्री दसाम ग्रंथ

पान - 154


ਨ੍ਰਿਪ ਕੇ ਸੰਗਿ ਜੋ ਮਿਲਿ ਜਾਤੁ ਭਏ ॥
न्रिप के संगि जो मिलि जातु भए ॥

त्या ब्राह्मणांनी राजाबरोबर जेवले.

ਨਰ ਸੋ ਰਜਪੂਤ ਕਹਾਤ ਭਏ ॥੧੮॥੩੦੮॥
नर सो रजपूत कहात भए ॥१८॥३०८॥

त्यांना राजपूत म्हणत.18.308.

ਤਿਨ ਜੀਤ ਬਿਜੈ ਕਹੁ ਰਾਉ ਚੜ੍ਯੋ ॥
तिन जीत बिजै कहु राउ चड़्यो ॥

त्यांना जिंकून घेतल्यानंतर, राजा (अजयसिंग) पुढील विजय मिळविण्यासाठी गेला.

ਅਤਿ ਤੇਜੁ ਪ੍ਰਚੰਡ ਪ੍ਰਤਾਪੁ ਬਢ੍ਯੋ ॥
अति तेजु प्रचंड प्रतापु बढ्यो ॥

त्याची महिमा आणि वैभव खूप वाढले.

ਜੋਊ ਆਨਿ ਮਿਲੇ ਅਰੁ ਸਾਕ ਦਏ ॥
जोऊ आनि मिले अरु साक दए ॥

ज्यांनी त्याच्यापुढे शरणागती पत्करली आणि आपल्या मुलींचे त्याच्याशी लग्न केले,

ਨਰ ਤੇ ਰਜਪੂਤ ਕਹਾਤ ਭਏ ॥੧੯॥੩੦੯॥
नर ते रजपूत कहात भए ॥१९॥३०९॥

त्यांना राजपूत असेही म्हणतात.19.309.

ਜਿਨ ਸਾਕ ਦਏ ਨਹਿ ਰਾਰਿ ਬਢੀ ॥
जिन साक दए नहि रारि बढी ॥

ज्यांनी आपल्या मुलींचे लग्न केले नाही, त्यांच्याशी भांडण वाढले.

ਤਿਨ ਕੀ ਇਨ ਲੈ ਜੜ ਮੂਲ ਕਢੀ ॥
तिन की इन लै जड़ मूल कढी ॥

त्याने (राजाने) त्यांचा समूळ उच्चाटन केला.

ਦਲ ਤੇ ਬਲ ਤੇ ਧਨ ਟੂਟਿ ਗਏ ॥
दल ते बल ते धन टूटि गए ॥

सैन्य, पराक्रम आणि संपत्ती संपली.

ਵਹਿ ਲਾਗਤ ਬਾਨਜ ਕਰਮ ਭਏ ॥੨੦॥੩੧੦॥
वहि लागत बानज करम भए ॥२०॥३१०॥

आणि त्यांनी व्यापाऱ्यांचा व्यवसाय स्वीकारला.20.310.

ਜੋਊ ਆਨਿ ਮਿਲੇ ਨਹਿ ਜੋਰਿ ਲਰੇ ॥
जोऊ आनि मिले नहि जोरि लरे ॥

ज्यांनी आत्मसमर्पण केले नाही आणि हिंसकपणे लढले,

ਵਹਿ ਬਾਧ ਮਹਾਗਨਿ ਹੋਮ ਕਰੇ ॥
वहि बाध महागनि होम करे ॥

त्यांचे शरीर मोठ्या आगीत बांधले गेले आणि राख झाले.

ਅਨਗੰਧ ਜਰੇ ਮਹਾ ਕੁੰਡ ਅਨਲੰ ॥
अनगंध जरे महा कुंड अनलं ॥

ते अग्नी-वेदी-खड्ड्यात नकळत जाळले गेले.

ਭਇਓ ਛਤ੍ਰੀਅ ਮੇਧੁ ਮਹਾ ਪ੍ਰਬਲੰ ॥੨੧॥੩੧੧॥
भइओ छत्रीअ मेधु महा प्रबलं ॥२१॥३११॥

अशा प्रकारे क्षत्रियांचा फार मोठा त्याग झाला.21.311.

ਇਤਿ ਅਜੈ ਸਿੰਘ ਕਾ ਰਾਜ ਸੰਪੂਰਨ ਭਇਆ ॥
इति अजै सिंघ का राज संपूरन भइआ ॥

अजयसिंगच्या राजवटीचे संपूर्ण वर्णन येथे संपते.

ਜਗਰਾਜ ॥ ਤੋਮਰ ਛੰਦ ॥ ਤ੍ਵਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
जगराज ॥ तोमर छंद ॥ त्वप्रसादि ॥

राजा जग: तोमर श्लोक तुझ्या कृपेने

ਬਿਆਸੀ ਬਰਖ ਪਰਮਾਨ ॥
बिआसी बरख परमान ॥

बावन्न वर्षे,

ਦਿਨ ਦੋਇ ਮਾਸ ਅਸਟਾਨ ॥
दिन दोइ मास असटान ॥

बेचऐंशी वर्षे, आठ महिने आणि दोन दिवस,

ਬਹੁ ਰਾਜੁ ਭਾਗ ਕਮਾਇ ॥
बहु राजु भाग कमाइ ॥

राज्य-भाग चांगला कमावुन

ਪੁਨਿ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਨ੍ਰਿਪਰਾਇ ॥੧॥੩੧੨॥
पुनि न्रिप को न्रिपराइ ॥१॥३१२॥

राजांचा राजा (अजयसिंग) अतिशय समृद्धपणे राज्य करत होता.1.312.

ਸੁਨ ਰਾਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥
सुन राज राज महान ॥

ऐक, राजांच्या महान राजा

ਦਸ ਚਾਰਿ ਚਾਰਿ ਨਿਧਾਨ ॥
दस चारि चारि निधान ॥

ऐका, महान राज्याचा राजा, जो चौदा विद्यांचा खजिना होता

ਦਸ ਦੋਇ ਦੁਆਦਸ ਮੰਤ ॥
दस दोइ दुआदस मंत ॥

दहा आणि दोन बारा (अक्षरी) मंत्र

ਧਰਨੀ ਧਰਾਨ ਮਹੰਤਿ ॥੨॥੩੧੩॥
धरनी धरान महंति ॥२॥३१३॥

ज्याने बारा अक्षरांचे मंत्र पठण केले आणि पृथ्वीवर सर्वोच्च सार्वभौम होते.2.313.

ਪੁਨਿ ਭਯੋ ਉਦੋਤ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥
पुनि भयो उदोत न्रिपाल ॥

मग महाराज (जग) प्रकट झाले (उदोत).

ਰਸ ਰਤਿ ਰੂਪ ਰਸਾਲ ॥
रस रति रूप रसाल ॥

मग महान राजा जगाने जन्म घेतला, जो अतिशय सुंदर आणि प्रेमळ होता

ਅਤਿ ਭਾਨ ਤੇਜ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥
अति भान तेज प्रचंड ॥

(त्याचे) तेज सूर्यापेक्षा जास्त होते

ਅਨਖੰਡ ਤੇਜ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥੩॥੩੧੪॥
अनखंड तेज प्रचंड ॥३॥३१४॥

जो सूर्यापेक्षा अत्यंत तेजस्वी होता, त्याचा महान तेज अविनाशी होता.3.314.

ਤਿਨਿ ਬੋਲਿ ਬਿਪ੍ਰ ਮਹਾਨ ॥
तिनि बोलि बिप्र महान ॥

त्याने (अनेक) थोर ब्राह्मणांना बोलावले

ਪਸੁ ਮੇਧ ਜਗ ਰਚਾਨ ॥
पसु मेध जग रचान ॥

त्यांनी सर्व थोर ब्राह्मणांना बोलावले. पशू बलिदान करण्यासाठी,

ਦਿਜ ਪ੍ਰਾਗ ਜੋਤ ਬੁਲਾਇ ॥
दिज प्राग जोत बुलाइ ॥

ज्योतिषाची गीता आणि स्वतः (आसामची)

ਅਪਿ ਕਾਮਰੂਪ ਕਹਾਇ ॥੪॥੩੧੫॥
अपि कामरूप कहाइ ॥४॥३१५॥

त्यांनी अत्यंत दुबळे ब्राह्मण म्हटले, जे स्वत:ला कामदेवसारखे अतिशय सुंदर म्हणवतात.4.315.

ਦਿਜ ਕਾਮਰੂਪ ਅਨੇਕ ॥
दिज कामरूप अनेक ॥

काम-रूप (तीर्थ) पासून अनेक ब्राह्मण.

ਨ੍ਰਿਪ ਬੋਲਿ ਲੀਨ ਬਿਸੇਖ ॥
न्रिप बोलि लीन बिसेख ॥

कुएड सारख्या अनेक सुंदर ब्राह्मणांना राजाने विशेषतः आमंत्रित केले होते.

ਸਭ ਜੀਅ ਜਗ ਅਪਾਰ ॥
सभ जीअ जग अपार ॥

सर्व जगांतील अफाट प्राणी (एकत्र केलेले)

ਮਖ ਹੋਮ ਕੀਨ ਅਬਿਚਾਰ ॥੫॥੩੧੬॥
मख होम कीन अबिचार ॥५॥३१६॥

जगातील असंख्य प्राणी अविचारीपणे वेदी-खड्ड्यात पकडले गेले आणि जाळले गेले.5.316.

ਪਸੁ ਏਕ ਪੈ ਦਸ ਬਾਰ ॥
पसु एक पै दस बार ॥

(ब्राह्मण) प्रत्येक प्राण्यावर दहा वेळा

ਪੜਿ ਬੇਦ ਮੰਤ੍ਰ ਅਬਿਚਾਰ ॥
पड़ि बेद मंत्र अबिचार ॥

एका प्राण्यावर दहा वेळा वैदिक मंत्र अविचारीपणे पाठ केला.

ਅਬਿ ਮਧਿ ਹੋਮ ਕਰਾਇ ॥
अबि मधि होम कराइ ॥

(हवन कुंडात) बकऱ्यांचा ('अबी') बळी देऊन.

ਧਨੁ ਭੂਪ ਤੇ ਬਹੁ ਪਾਇ ॥੬॥੩੧੭॥
धनु भूप ते बहु पाइ ॥६॥३१७॥

त्या प्राण्याला वेदी-खड्ड्यात जाळण्यात आले, ज्यासाठी राजाकडून बरीच संपत्ती प्राप्त झाली.6.317.

ਪਸੁ ਮੇਘ ਜਗ ਕਰਾਇ ॥
पसु मेघ जग कराइ ॥

पशुबळी करून

ਬਹੁ ਭਾਤ ਰਾਜੁ ਸੁਹਾਇ ॥
बहु भात राजु सुहाइ ॥

पशु-बलिदान केल्याने राज्याची अनेक प्रकारे भरभराट झाली.

ਬਰਖ ਅਸੀਹ ਅਸਟ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
बरख असीह असट प्रमान ॥

ऐंशी वर्षे

ਦੁਇ ਮਾਸ ਰਾਜੁ ਕਮਾਨ ॥੭॥੩੧੮॥
दुइ मास राजु कमान ॥७॥३१८॥

अठ्ठ्याऐंशी वर्षे दोन महिने राजाने राज्य केले.७.३१८.

ਪੁਨ ਕਠਨ ਕਾਲ ਕਰਵਾਲ ॥
पुन कठन काल करवाल ॥

मग कठोर काळाची तलवार,

ਜਗ ਜਾਰੀਆ ਜਿਹ ਜੁਵਾਲ ॥
जग जारीआ जिह जुवाल ॥

मग मृत्यूची भयंकर तलवार, ज्याच्या ज्वालाने जग जाळून टाकले आहे

ਵਹਿ ਖੰਡੀਆ ਅਨਖੰਡ ॥
वहि खंडीआ अनखंड ॥

त्याने अविनाशी (जग राजे) चिरडले.

ਅਨਖੰਡ ਰਾਜ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥੮॥੩੧੯॥
अनखंड राज प्रचंड ॥८॥३१९॥

अटूट राजा मोडला, ज्याची राजवट संपूर्ण वैभवशाली होती.8.319.