श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1337


ਭੇਦ ਅਭੇਦ ਨਹਿ ਨੈਕੁ ਬਿਚਰੋ ॥੧੧॥
भेद अभेद नहि नैकु बिचरो ॥११॥

(त्यात) कोणत्याही प्रकारचा फरक विचारात घेऊ नका. 11.

ਜਬ ਹੀ ਘਾਤ ਨਾਰਿ ਤਿਨ ਪਾਈ ॥
जब ही घात नारि तिन पाई ॥

जेव्हा त्या बाईला संधी मिळाली.

ਬਾਜੂ ਬੰਦ ਲਯੋ ਸਰਕਾਈ ॥
बाजू बंद लयो सरकाई ॥

त्यामुळे हाताची पट्टी सरकली.

ਅਪਨੀ ਕਬਜ ਕਾਢਿ ਕਰਿ ਲਈ ॥
अपनी कबज काढि करि लई ॥

तुमची पावती ('ताबा') काढून घ्या.

ਸਤ ਕੀ ਡਾਰਿ ਤਵਨ ਮੈ ਗਈ ॥੧੨॥
सत की डारि तवन मै गई ॥१२॥

आणि त्यात शंभर (रुपये लिहिलेले) टाकले. 12.

ਕਿਤਕ ਦਿਨਨ ਕਹਿ ਦੇਹ ਰੁਪਇਯਾ ॥
कितक दिनन कहि देह रुपइया ॥

किती दिवसांनी (शहा) रुपये देण्यास सांगितले?

ਪਠੈ ਦਯੋ ਇਕ ਤਾਹਿ ਮਨਇਯਾ ॥
पठै दयो इक ताहि मनइया ॥

आणि तिथे एक माणूस ('मनैया' माणूस) पाठवला.

ਏਕ ਹਜਾਰ ਤਹਾ ਤੋ ਲ੍ਯਾਵਹੁ ॥
एक हजार तहा तो ल्यावहु ॥

त्या (त्याने) तिथून एक हजार रुपये आणावेत

ਆਨਿ ਬਨਿਜ ਕੋ ਕਾਜ ਚਲਾਵਹੁ ॥੧੩॥
आनि बनिज को काज चलावहु ॥१३॥

आणि आणून धंदा चालवा. 13.

ਤਿਨਕ ਹਜਾਰ ਨ ਤਾ ਕੌ ਦਿਯਾ ॥
तिनक हजार न ता कौ दिया ॥

तिने (महिला) त्याला एक हजार रुपये दिले नाहीत.

ਜਿਯ ਮੈ ਕੋਪ ਸਾਹ ਤਬ ਕਿਯਾ ॥
जिय मै कोप साह तब किया ॥

तेव्हा शहांना मनात राग आला.

ਬਾਧਿ ਲੈ ਗਯੋ ਤਾ ਕਹ ਤਹਾ ॥
बाधि लै गयो ता कह तहा ॥

त्याला बांधून तिथे नेले

ਕਾਜੀ ਕੋਟਵਾਰ ਥੋ ਜਹਾ ॥੧੪॥
काजी कोटवार थो जहा ॥१४॥

जिथे काझी आणि कोतवाल होते. 14.

ਮੋ ਤੇ ਬੀਸ ਲਾਖ ਇਨ ਲਿਯਾ ॥
मो ते बीस लाख इन लिया ॥

त्याने माझ्याकडून वीस लाख (रुपये) घेतले.

ਅਬ ਇਨ ਮੁਝੈ ਹਜਾਰ ਨ ਦਿਯਾ ॥
अब इन मुझै हजार न दिया ॥

आता मला हजारही देत नव्हते.

ਕਹੀ ਸਭੋ ਸਰਖਤ ਤਿਹ ਹੇਰੋ ॥
कही सभो सरखत तिह हेरो ॥

सगळे म्हणाले, त्याची पावती बघा.

ਇਨ ਕੋ ਅਬ ਹੀ ਨ੍ਯਾਇ ਨਿਬੇਰੋ ॥੧੫॥
इन को अब ही न्याइ निबेरो ॥१५॥

आता तरी त्यांना न्याय द्या. १५.

ਛੋਰਿ ਸਰਖਤਹਿ ਸਭਨ ਨਿਹਾਰੋ ॥
छोरि सरखतहि सभन निहारो ॥

ती उघडल्यानंतर सर्वांनी पावती पाहिली.

ਰੁਪਯਾ ਸੌ ਇਕ ਤਹਾ ਬਿਚਾਰੋ ॥
रुपया सौ इक तहा बिचारो ॥

तिथे फक्त शंभर रुपये (लिहिलेले) पाहिले.

ਸਾਚਾ ਤੇ ਝੂਠਾ ਤਿਹ ਕਿਯਾ ॥
साचा ते झूठा तिह किया ॥

(त्याने) खरे खोटे केले

ਸਭ ਧਨੁ ਹਰੋ ਕਾਢਿ ਤਿਹ ਦਿਯਾ ॥੧੬॥
सभ धनु हरो काढि तिह दिया ॥१६॥

आणि (त्याने) काढून घेतलेले सर्व पैसे (त्याने) घेतले आणि त्याला दिले. 16.

ਬਹੁਰਿ ਬਚਨ ਤਿਨ ਨਾਰਿ ਉਚਾਰੇ ॥
बहुरि बचन तिन नारि उचारे ॥

तेव्हा ती स्त्री शहाला म्हणाली,

ਮੈ ਨ ਰਹਤ ਹੌ ਗਾਵ ਤਿਹਾਰੇ ॥
मै न रहत हौ गाव तिहारे ॥

मी आता तुझ्या गावात राहणार नाही.

ਯੌ ਕਹਿ ਜਾਤ ਤਹਾ ਤੇ ਭਈ ॥
यौ कहि जात तहा ते भई ॥

एवढे बोलून ती निघून गेली.

ਸੋਫੀ ਯਹਿ ਕੂਟਿ ਭੰਗੇਰੀ ਗਈ ॥੧੭॥
सोफी यहि कूटि भंगेरी गई ॥१७॥

(तिने) लुटले आणि भांग पीत असलेल्या सोफीला नेले. १७.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਨਿਰਧਨ ਤੇ ਧਨਵੰਤ ਭੀ ਕਰਿ ਤਿਹ ਧਨ ਕੀ ਹਾਨਿ ॥
निरधन ते धनवंत भी करि तिह धन की हानि ॥

त्याचे पैसे वाया घालवून (म्हणजे लुटून) ती बिनधास्त श्रीमंत झाली.

ਸੋਫੀ ਕਹ ਅਮਲਿਨ ਛਰਾ ਦੇਖਤ ਸਕਲ ਜਹਾਨ ॥੧੮॥
सोफी कह अमलिन छरा देखत सकल जहान ॥१८॥

सर्व जगाच्या नजरेत जो (तो) सुफी पाळला तो फसला. १८.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖ੍ਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਤੀਨ ਸੌ ਚਉਰਾਸੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੩੮੪॥੬੮੯੦॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पख्याने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे तीन सौ चउरासी चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥३८४॥६८९०॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संवादाचा ३८४ वा अध्याय येथे संपतो, सर्व शुभ आहे.३८४.६८९०. चालते

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਚਿਤ੍ਰ ਕੇਤੁ ਰਾਜਾ ਇਕ ਪੂਰਬ ॥
चित्र केतु राजा इक पूरब ॥

पूर्वेला चित्र केतू नावाचा राजा होता

ਜਿਹ ਬਚਿਤ੍ਰ ਰਥ ਪੁਤ੍ਰ ਅਪੂਰਬ ॥
जिह बचित्र रथ पुत्र अपूरब ॥

ज्याला बचितरथ नावाचा अतुलनीय पुत्र होता.

ਚਿਤ੍ਰਾਪੁਰ ਨਗਰ ਤਿਹ ਸੋਹੈ ॥
चित्रापुर नगर तिह सोहै ॥

त्यांचे चित्रपूर शहर सुंदर होते

ਜਿਹ ਢਿਗ ਦੇਵ ਦੈਤ ਪੁਰ ਕੋ ਹੈ ॥੧॥
जिह ढिग देव दैत पुर को है ॥१॥

ज्याच्या समोर, देव आणि राक्षस (म्हणजे काहीही नव्हते) काय होते? १.

ਸ੍ਰੀ ਕਟਿ ਉਤਿਮ ਦੇ ਤਿਹ ਨਾਰੀ ॥
स्री कटि उतिम दे तिह नारी ॥

त्याच्या घरी काटी उटीमडे (देई) नावाची एक स्त्री होती.

ਸੂਰਜ ਵਤ ਤਿਹ ਧਾਮ ਦੁਲਾਰੀ ॥
सूरज वत तिह धाम दुलारी ॥

त्याला सूर्यासारखी मुलगी होती.

ਜਿਹ ਸਮ ਸੁੰਦਰਿ ਨਾਰਿ ਨ ਕੋਈ ॥
जिह सम सुंदरि नारि न कोई ॥

जिच्यासारखी दुसरी सुंदर स्त्री नव्हती.

ਆਗੇ ਭਈ ਨ ਪਾਛੇ ਹੋਈ ॥੨॥
आगे भई न पाछे होई ॥२॥

(तेच) पूर्वी घडलेले नाही आणि नंतरही होणार नाही. 2.

ਬਾਨੀ ਰਾਇ ਤਹਾ ਇਕ ਸਾਹਾ ॥
बानी राइ तहा इक साहा ॥

बानी राय नावाचा एक शाह होता.

ਜਿਹ ਮੁਖੁ ਸਮ ਸੁੰਦਰਿ ਨਹਿ ਮਾਹਾ ॥
जिह मुखु सम सुंदरि नहि माहा ॥

ज्याचा चेहरा चंद्रासारखा सुंदर नव्हता ('महा').

ਸ੍ਰੀ ਗੁਲਜਾਰ ਰਾਇ ਸੁਤ ਤਾ ਕੇ ॥
स्री गुलजार राइ सुत ता के ॥

त्यांना गुलजार राय नावाचा मुलगा होता.

ਦੇਵ ਦੈਤ ਕੋਇ ਤੁਲਿ ਨ ਵਾ ਕੇ ॥੩॥
देव दैत कोइ तुलि न वा के ॥३॥

कोणीही देव आणि दैत्य त्याच्या बरोबरीचे नव्हते. 3.

ਰਾਜ ਸੁਤਾ ਤਾ ਕੋ ਲਖਿ ਰੂਪਾ ॥
राज सुता ता को लखि रूपा ॥

राज कुमारीने त्यांचे रूप पाहिले.

ਮੋਹਿ ਰਹੀ ਮਨ ਮਾਹਿ ਅਨੂਪਾ ॥
मोहि रही मन माहि अनूपा ॥

ती मनातल्या मनात अनुपच्या प्रेमात पडली.

ਏਕ ਸਹਚਰੀ ਤਹਾ ਪਠਾਈ ॥
एक सहचरी तहा पठाई ॥

(त्याने) एका मित्राला तिथे पाठवले.

ਜਿਹ ਤਿਹ ਭਾਤਿ ਤਹਾ ਲੈ ਆਈ ॥੪॥
जिह तिह भाति तहा लै आई ॥४॥

(ती गेली) तिने त्याला तिथे कसे आणले. 4.

ਮਿਲਤ ਕੁਅਰਿ ਤਾ ਸੌ ਸੁਖੁ ਪਾਯੋ ॥
मिलत कुअरि ता सौ सुखु पायो ॥

राज कुमारी यांना भेटून खूप आनंद झाला.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਮਿਲਿ ਭੋਗ ਕਮਾਯੋ ॥
भाति भाति मिलि भोग कमायो ॥

एकत्र (त्याच्यासोबत) भंतांचं रमण केलं.

ਚੁੰਬਨ ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਕੇ ਲੀਏ ॥
चुंबन भाति भाति के लीए ॥

अनेक प्रकारचे मुके घेतले.

ਭਾਤਿ ਅਨਿਕ ਕੇ ਆਸਨ ਕੀਏ ॥੫॥
भाति अनिक के आसन कीए ॥५॥

अनेक पद्धतींची आसने. ५.

ਤਬ ਲਗਿ ਮਾਤ ਪਿਤਾ ਤਹ ਆਯੋ ॥
तब लगि मात पिता तह आयो ॥

तोपर्यंत त्याचे आई-वडील तेथे आले.

ਨਿਰਖਿ ਸੁਤਾ ਚਿਤ ਮੈ ਦੁਖ ਪਾਯੋ ॥
निरखि सुता चित मै दुख पायो ॥

(त्यांना) पाहून राजकुमारीला तिच्या हृदयात वेदना झाल्या.

ਕਿਹ ਛਲ ਸੌ ਇਹ ਦੁਹੂੰ ਸੰਘਾਰੋ ॥
किह छल सौ इह दुहूं संघारो ॥

(मी विचार करू लागलो की) या दोघांना कुठल्यातरी युक्तीने मारावे

ਛਤ੍ਰ ਜਾਰ ਕੇ ਸਿਰ ਪਰ ਢਾਰੋ ॥੬॥
छत्र जार के सिर पर ढारो ॥६॥

आणि मित्राच्या डोक्यावर छत्री टांगू द्या. 6.

ਦੁਹੂੰਅਨ ਕੇ ਫਾਸੀ ਗਰੁ ਡਾਰੀ ॥
दुहूंअन के फासी गरु डारी ॥

दोघांना (पालकांना) सापळ्यात टाकले

ਪਿਤਾ ਸਹਿਤ ਮਾਤਾ ਹਨਿ ਡਾਰੀ ॥
पिता सहित माता हनि डारी ॥

आणि वडिलांसह आईची हत्या केली.

ਫਾਸ ਕੰਠ ਤੇ ਲਈ ਨਕਾਰੀ ॥
फास कंठ ते लई नकारी ॥

(मग) त्यांच्या गळ्यातील फास घेतला

ਬੋਲਿ ਲੋਗ ਸਭ ਐਸ ਉਚਾਰੀ ॥੭॥
बोलि लोग सभ ऐस उचारी ॥७॥

आणि लोकांना बोलावून असे म्हणू लागले.7.

ਇਨ ਦੁਹੂੰ ਜੋਗ ਸਾਧਨਾ ਸਾਧੀ ॥
इन दुहूं जोग साधना साधी ॥

या दोघांनी योग साधना केली आहे.

ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਨੀ ਜੁਤ ਪਵਨ ਅਰਾਧੀ ॥
न्रिप रानी जुत पवन अराधी ॥

राणीसह राजाने प्राणायाम केला (म्हणजे दशम दरवाजातून प्राण अर्पण केला).

ਬਾਰਹ ਬਰਿਸ ਬੀਤ ਹੈ ਜਬ ਹੀ ॥
बारह बरिस बीत है जब ही ॥

जेव्हा बारा वर्षे झाली,

ਜਗਿ ਹੈ ਛਾਡਿ ਤਾਰਿਯਹਿ ਤਬ ਹੀ ॥੮॥
जगि है छाडि तारियहि तब ही ॥८॥

मग समाधी सोडल्यावर ते जागे होतील. 8.

ਤਬ ਲਗਿ ਤਾਤ ਦਿਯਾ ਮੁਹਿ ਰਾਜਾ ॥
तब लगि तात दिया मुहि राजा ॥

तोपर्यंत वडिलांनी मला राज्य दिले आहे

ਰਾਜ ਸਾਜ ਕਾ ਸਕਲ ਸਮਾਜਾ ॥
राज साज का सकल समाजा ॥

आणि राज्याचे इतर सर्व सापळे (सुध्दा नियुक्त केलेले) आहेत.

ਤਬ ਲਗਿ ਤਾ ਕੋ ਰਾਜ ਕਮੈ ਹੋ ॥
तब लगि ता को राज कमै हो ॥

तोपर्यंत (मी) त्यांचे राज्य करीन.

ਜਬ ਜਗ ਹੈ ਤਾ ਕੌ ਤਬ ਦੈ ਹੋ ॥੯॥
जब जग है ता कौ तब दै हो ॥९॥

ते जागे झाल्यावर मी त्यांना देईन. ९.

ਇਹ ਛਲ ਤਾਤ ਮਾਤ ਕਹ ਘਾਈ ॥
इह छल तात मात कह घाई ॥

या युक्तीने पालकांची हत्या केली

ਲੋਗਨ ਸੌ ਇਹ ਭਾਤਿ ਜਨਾਈ ॥
लोगन सौ इह भाति जनाई ॥

आणि लोकांना तसे सांगितले.

ਜਬ ਅਪਨੋ ਦ੍ਰਿੜ ਰਾਜ ਪਕਾਯੋ ॥
जब अपनो द्रिड़ राज पकायो ॥

जेव्हा त्याने आपले राज्य स्थापन केले.

ਛਤ੍ਰ ਮਿਤ੍ਰ ਕੇ ਸੀਸ ਫਿਰਾਯੋ ॥੧੦॥
छत्र मित्र के सीस फिरायो ॥१०॥

(पुन्हा) मित्राच्या डोक्यावर राज्य-छत्र फिरले. 10.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਤਾਤ ਮਾਤ ਇਹ ਭਾਤਿ ਹਨਿ ਦਿਯੋ ਮਿਤ੍ਰ ਕੌ ਰਾਜ ॥
तात मात इह भाति हनि दियो मित्र कौ राज ॥

त्याने आपल्या आई-वडिलांचा असाच खून करून आपल्या मित्राला राज्य दिले.