श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1133


ਮੁਹਰਨ ਕੇ ਕੁਲਿ ਸੁਨਤ ਉਚਰੇ ॥
मुहरन के कुलि सुनत उचरे ॥

आणि तो आवाज (मुहरांनी भरलेला) सर्वांना दिला.

ਪੁਤ੍ਰ ਪਉਤ੍ਰ ਤਾ ਦਿਨ ਤੇ ਤਾ ਕੇ ॥
पुत्र पउत्र ता दिन ते ता के ॥

त्या दिवसापासून त्यांचा मुलगा नातू

ਉਦਿਤ ਭਏ ਸੇਵਾ ਕਹ ਵਾ ਕੇ ॥੨॥
उदित भए सेवा कह वा के ॥२॥

त्यांच्या सेवेत रुजू झाले. 2.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਜੁ ਕਛੁ ਕਹੈ ਪ੍ਰਿਯ ਮਾਨਹੀ ਸੇਵਾ ਕਰਹਿ ਬਨਾਇ ॥
जु कछु कहै प्रिय मानही सेवा करहि बनाइ ॥

(तिने) जे सांगितले ते आनंददायी मानले आणि चांगली सेवा केली.

ਆਇਸੁ ਮੈ ਸਭ ਹੀ ਚਲੈ ਦਰਬੁ ਹੇਤ ਲਲਚਾਇ ॥੩॥
आइसु मै सभ ही चलै दरबु हेत ललचाइ ॥३॥

पैशाचा लोभी असल्याने सर्वजण (त्याची) परवानगी पाळतात. 3.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਜੋ ਆਗ੍ਯਾ ਤ੍ਰਿਯ ਕਰੈ ਸੁ ਮਾਨੈ ॥
जो आग्या त्रिय करै सु मानै ॥

(ती) स्त्री ज्याने परवानगी दिली, ते पाळतील

ਜੂਤਿਨ ਕੋ ਮੁਹਰੈ ਪਹਿਚਾਨੈ ॥
जूतिन को मुहरै पहिचानै ॥

आणि शूज सील म्हणून ओळखले.

ਆਜੁ ਕਾਲਿ ਬੁਢਿਯਾ ਮਰਿ ਜੈ ਹੈ ॥
आजु कालि बुढिया मरि जै है ॥

(त्यांना वाटायचे की) आज म्हातारी मरेल

ਸਭ ਹੀ ਦਰਬੁ ਹਮਾਰੋ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥੪॥
सभ ही दरबु हमारो ह्वै है ॥४॥

आणि सर्व संपत्ती आपली होईल. 4.

ਜਬ ਤਿਹ ਨਿਕਟਿ ਕੁਟੰਬ ਸਭਾਵੈ ॥
जब तिह निकटि कुटंब सभावै ॥

जेव्हा जेव्हा संपूर्ण कुटुंब त्याच्या जवळ येते,

ਤਹ ਬੁਢਿਯਾ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਵੈ ॥
तह बुढिया यौ बचन सुनावै ॥

तर ती म्हातारी त्यांना सांगायची.

ਜਿਯਤ ਲਗੇ ਇਹ ਦਰਬ ਹਮਾਰੋ ॥
जियत लगे इह दरब हमारो ॥

मी जिवंत असेपर्यंत ही संपत्ती माझी आहे.

ਬਹੁਰਿ ਲੀਜਿਯਹੁ ਪੂਤ ਤਿਹਾਰੋ ॥੫॥
बहुरि लीजियहु पूत तिहारो ॥५॥

मग हे पुत्रांनो! (ते) घेणे तुमचे आहे. ५.

ਜਬ ਵਹੁ ਤ੍ਰਿਯਾ ਰੋਗਨੀ ਭਈ ॥
जब वहु त्रिया रोगनी भई ॥

जेव्हा ती स्त्री आजारी पडली,

ਕਾਜੀ ਕੁਟਵਾਰਹਿ ਕਹਿ ਗਈ ॥
काजी कुटवारहि कहि गई ॥

म्हणून काझी कोतवालांना म्हणाले

ਕਰਮ ਧਰਮ ਜੋ ਪ੍ਰਥਮ ਕਰੈਹੈ ॥
करम धरम जो प्रथम करैहै ॥

तो प्रथम जो माझी कृती करेल,

ਸੋ ਸੁਤ ਬਹੁਰਿ ਖਜਾਨੋ ਲੈਹੈ ॥੬॥
सो सुत बहुरि खजानो लैहै ॥६॥

त्याच मुलाला पुन्हा खजिना मिळेल. 6.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਕਰਮ ਧਰਮ ਸੁਤ ਜਬ ਲਗੇ ਕਰੈ ਨ ਪ੍ਰਥਮ ਬਨਾਇ ॥
करम धरम सुत जब लगे करै न प्रथम बनाइ ॥

जोपर्यंत माझी कृती (माझे) पुत्र प्रथम होत नाहीत

ਤਬ ਲੌ ਸੁਤਨ ਨ ਦੀਜਿਯਹੁ ਹਮਰੋ ਦਰਬੁ ਬੁਲਾਇ ॥੭॥
तब लौ सुतन न दीजियहु हमरो दरबु बुलाइ ॥७॥

तोपर्यंत माझ्या मुलांना बोलावून माझे पैसे देऊ नका. ७.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਕਿਤਿਕ ਦਿਨਨ ਬੁਢਿਯਾ ਮਰਿ ਗਈ ॥
कितिक दिनन बुढिया मरि गई ॥

काही दिवसांनी वृद्ध महिलेचा मृत्यू झाला.

ਤਿਨ ਕੇ ਹ੍ਰਿਦਨ ਖੁਸਾਲੀ ਭਈ ॥
तिन के ह्रिदन खुसाली भई ॥

त्यांच्या (नातवंडांच्या) हृदयात आनंद होता.

ਕਰਮ ਧਰਮ ਜੋ ਪ੍ਰਥਮ ਕਰੈਹੈ ॥
करम धरम जो प्रथम करैहै ॥

प्रथम, जे कृती करतील

ਪੁਨਿ ਇਹ ਬਾਟਿ ਖਜਾਨੋ ਲੈਹੈ ॥੮॥
पुनि इह बाटि खजानो लैहै ॥८॥

मग (ते) हा खजिना वाटून घेतील.8.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਕਰਮ ਧਰਮ ਤਾ ਕੇ ਕਰੇ ਅਤਿ ਧਨੁ ਸੁਤਨ ਲਗਾਇ ॥
करम धरम ता के करे अति धनु सुतन लगाइ ॥

पुत्रांनी पुष्कळ पैसा खर्च केला व त्याची कर्मे केली.

ਬਹੁਰਿ ਸੰਦੂਕ ਪਨ੍ਰਹੀਨ ਕੇ ਛੋਰਤ ਭੇ ਮਿਲਿ ਆਇ ॥੯॥
बहुरि संदूक पन्रहीन के छोरत भे मिलि आइ ॥९॥

मग ते एकत्र आले आणि चपलांचे फीते उघडू लागले. ९.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਇਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਤ੍ਰਿਯ ਸੇਵ ਕਰਾਈ ॥
इह चरित्र त्रिय सेव कराई ॥

पुत्रांना पैशाची लालूच दाखवून

ਸੁਤਨ ਦਰਬੁ ਕੌ ਲੋਭ ਦਿਖਾਈ ॥
सुतन दरबु कौ लोभ दिखाई ॥

स्त्रीने या पात्राची सेवा केली.

ਤਿਨ ਕੇ ਅੰਤ ਨ ਕਛੁ ਕਰ ਆਯੋ ॥
तिन के अंत न कछु कर आयो ॥

शेवटी त्यांच्या हाती काहीच लागले नाही

ਛਲ ਬਲ ਅਪਨੋ ਮੂੰਡ ਮੁੰਡਾਯੋ ॥੧੦॥
छल बल अपनो मूंड मुंडायो ॥१०॥

आणि फसवणूक करून मुंडण केले. 10.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਚਰਿਤ੍ਰ ਪਖਯਾਨੇ ਤ੍ਰਿਯਾ ਚਰਿਤ੍ਰੇ ਮੰਤ੍ਰੀ ਭੂਪ ਸੰਬਾਦੇ ਦੋਇ ਸੌ ਉਨਤੀਸ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੨੨੯॥੪੩੪੪॥ਅਫਜੂੰ॥
इति स्री चरित्र पखयाने त्रिया चरित्रे मंत्री भूप संबादे दोइ सौ उनतीस चरित्र समापतम सतु सुभम सतु ॥२२९॥४३४४॥अफजूं॥

श्री चरित्रोपाख्यानच्या त्रिचरित्रातील मंत्री भूप संवादाचा २२९ वा अध्याय येथे संपतो, सर्व शुभ आहे. २२९.४३४. चालते

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

दुहेरी:

ਮਾਲਨੇਰ ਕੇ ਦੇਸ ਮੈ ਮਰਗਜ ਪੁਰ ਇਕ ਗਾਉਾਂ ॥
मालनेर के देस मै मरगज पुर इक गाउां ॥

मालनेर देशात मर्गजपूर नावाचे गाव होते.

ਸਾਹ ਏਕ ਤਿਹ ਠਾ ਬਸਤ ਮਦਨ ਸਾਹ ਤਿਹ ਨਾਉ ॥੧॥
साह एक तिह ठा बसत मदन साह तिह नाउ ॥१॥

तेथे एक राजा राहत होता; त्याचे नाव मदन शाह. १.

ਮਦਨ ਮਤੀ ਤਾ ਕੀ ਤ੍ਰਿਯਾ ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥
मदन मती ता की त्रिया जा को रूप अपार ॥

मदन मती ही त्यांची पत्नी होती, जिचे सौंदर्य फार मोठे होते.

ਆਪੁ ਮਦਨ ਠਠਕੇ ਰਹੈ ਤਿਹ ਰਤਿ ਰੂਪ ਬਿਚਾਰ ॥੨॥
आपु मदन ठठके रहै तिह रति रूप बिचार ॥२॥

तिला रती मानून कामदेव आश्चर्यचकित व्हायचे. 2.

ਚੇਲਾ ਰਾਮ ਤਹਾ ਹੁਤੋ ਏਕ ਸਾਹ ਕੋ ਪੂਤ ॥
चेला राम तहा हुतो एक साह को पूत ॥

तेथे शहाचा चेलाराम नावाचा मुलगा राहत होता

ਸਗਲ ਗੁਨਨ ਭੀਤਰ ਚਤੁਰ ਸੁੰਦਰ ਮਦਨ ਸਰੂਪ ॥੩॥
सगल गुनन भीतर चतुर सुंदर मदन सरूप ॥३॥

जो सर्व गुणांनी हुशार आणि कामदेवाच्या रूपासारखा सुंदर होता. 3.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चोवीस:

ਚੇਲਾ ਰਾਮ ਜਬੈ ਤ੍ਰਿਯ ਲਹਿਯੋ ॥
चेला राम जबै त्रिय लहियो ॥

जेव्हा त्या स्त्रीने चेला रामला पाहिले.

ਤਾ ਕੋ ਤਬੈ ਮਦਨ ਤਨ ਗਹਿਯੋ ॥
ता को तबै मदन तन गहियो ॥

तेव्हापासून त्यांच्या शरीरावर काम देवाचे नियंत्रण होते.

ਤਰੁਨਿ ਤਦਿਨ ਤੇ ਰਹਤ ਲੁਭਾਈ ॥
तरुनि तदिन ते रहत लुभाई ॥

त्या दिवसापासून ती बाई (चेला रामचे) मोहित झाली.

ਨਿਰਖਿ ਸਜਨ ਛਬਿ ਰਹੀ ਬਿਕਾਈ ॥੪॥
निरखि सजन छबि रही बिकाई ॥४॥

आणि ती गृहस्थांची प्रतिमा पाहून विकायची. 4.