श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1424


ਜ਼ਿਮੀ ਲਾਲ ਸ਼ੁਦ ਚੂੰ ਗੁਲੇ ਲਾਲਹ ਰੰਗ ॥੧੬੨॥
ज़िमी लाल शुद चूं गुले लालह रंग ॥१६२॥

आणि पृथ्वी सर्वत्र लाल-फुलांच्या रंगात बदलली. (162)

ਹਹਾਹੂ ਦਰਾਮਦ ਚੁਪਹ ਨੰਦ ਰੂੰ ॥
हहाहू दरामद चुपह नंद रूं ॥

जेव्हा रक्त शोषणारे खंजीर बाहेर पडले,

ਦਿਹਾ ਦਿਹ ਸ਼ੁਦਹ ਖ਼ੰਜਰੇ ਖ਼ਾਰ ਖੂੰ ॥੧੬੩॥
दिहा दिह शुदह क़ंजरे क़ार खूं ॥१६३॥

युद्धक्षेत्रातून आरडाओरडा वाहत होता.(163)

ਬ ਰਖ਼ਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਯਕੇ ਤਾਬ ਰੰਗ ॥
ब रक़श अंदर आमद यके ताब रंग ॥

जेव्हा घोड्यांच्या पाठीवरचे दोन स्थिर योद्धे युद्धात उतरले,

ਬ ਰਖ਼ਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਦੁ ਚਾਲਾਕ ਜੰਗ ॥੧੬੪॥
ब रक़श अंदर आमद दु चालाक जंग ॥१६४॥

सगळीकडे रोषणाई होती.(१६४)

ਬ ਸ਼ੋਰਸ਼ ਦਰਾਮਦ ਸਰਾਫ਼ੀਲ ਸੂਰ ॥
ब शोरश दरामद सराफ़ील सूर ॥

ज्या प्रकारे एक स्राफिल देवदूत प्रकट होतो आणि तो सर्वत्र उद्दाम होतो,

ਬ ਰਖ਼ਸ਼ ਅੰਦਰ ਆਮਦ ਤਨੇ ਖ਼ਾਸ ਹੂਰ ॥੧੬੫॥
ब रक़श अंदर आमद तने क़ास हूर ॥१६५॥

(तसेच) शत्रू गोंधळून गेला आणि विस्कळीत झाला.(१६५)

ਬ ਸ਼ੋਰਸ਼ ਦਰਾਮਦ ਜ਼ਿ ਤਨ ਦਰ ਖ਼ਰੋਸ਼ ॥
ब शोरश दरामद ज़ि तन दर क़रोश ॥

जेव्हा सगळीकडे गोंधळ उडाला होता,

ਬ ਬਾਜੂਇ ਮਰਦਾ ਬਰਾਵੁਰਦ ਜੋਸ਼ ॥੧੬੬॥
ब बाजूइ मरदा बरावुरद जोश ॥१६६॥

सैनिकांचे हात रागाने फडफडले.(166)

ਯਕੇ ਫ਼ਰਸ਼ ਆਰਾਸਤ ਸੁਰਖ਼ ਅਤਲਸੇ ॥
यके फ़रश आरासत सुरक़ अतलसे ॥

चमकणारी जमीन वळली आणि लाल रंगात रंगवल्यासारखी दिसली,

ਬੁ ਖ਼ਾਨਦ ਚੁ ਮਕਤਬ ਜ਼ੁਬਾ ਪਹਿਲੂਏ ॥੧੬੭॥
बु क़ानद चु मकतब ज़ुबा पहिलूए ॥१६७॥

शाळेचा मजला ज्यावर मुले बसून वाचतात.(167)

ਬ ਮਰਦਮ ਚੁਨਾ ਕੁਸ਼ਤ ਸ਼ੁਦ ਕਾਰਜ਼ਾਰ ॥
ब मरदम चुना कुशत शुद कारज़ार ॥

इतक्या मोठ्या संख्येने मारले गेले,

ਜ਼ੁਬਾ ਦਰ ਗੁਜ਼ਾਰਮ ਨਿਯਾਯਦ ਸ਼ੁਮਾਰ ॥੧੬੮॥
ज़ुबा दर गुज़ारम नियायद शुमार ॥१६८॥

की त्यांची गणना करता आली नाही.(१६८)

ਗੁਰੇਜ਼ਾ ਸ਼ਵਦ ਸ਼ਾਹਿ ਮਾਯੰਦਰਾ ॥
गुरेज़ा शवद शाहि मायंदरा ॥

मयिंद्राचा राजा पळून गेला.

ਬ ਕੁਸ਼ਤੰਦ ਲਸ਼ਕਰ ਗਿਰਾ ਤਾ ਗਿਰਾ ॥੧੬੯॥
ब कुशतंद लशकर गिरा ता गिरा ॥१६९॥

कारण त्याचे बरेचसे सैन्य नष्ट झाले.(१६९)

ਕਿ ਪੁਸ਼ਤਸ਼ ਬਿਅਫ਼ਤਾਦ ਦੁਖ਼ਤਰ ਵਜ਼ੀਰ ॥
कि पुशतश बिअफ़ताद दुक़तर वज़ीर ॥

मंत्र्याच्या मुलीने त्याचा पाठलाग केला.

ਬਿ ਬਸਤੰਦ ਓ ਰਾ ਕਿ ਕਰਦੰਦ ਅਸੀਰ ॥੧੭੦॥
बि बसतंद ओ रा कि करदंद असीर ॥१७०॥

त्याला पकडले, बांधले आणि कैदी केले.(170)

ਬ ਨਿਜ਼ਦੇ ਬਿਯਾਵੁਰਦ ਜੋ ਸ਼ਾਹ ਖ਼ੇਸ਼ ॥
ब निज़दे बियावुरद जो शाह क़ेश ॥

तिने राजाला (मयिंद्र) शासकाकडे आणले,

ਬਿ ਗੁਫ਼ਤਹ ਕਿ ਏ ਸ਼ਾਹ ਸ਼ਾਹਾਨ ਵੇਸ਼ ॥੧੭੧॥
बि गुफ़तह कि ए शाह शाहान वेश ॥१७१॥

आणि म्हणाला, 'अरे, तू राजांचा राजा, (171)

ਬਿਗੋਯਦ ਕਿ ਈਂ ਸ਼ਾਹ ਮਾਯੰਦਰਾ ॥
बिगोयद कि ईं शाह मायंदरा ॥

'तो मयेंद्राचा राजा आहे,

ਬਿ ਬਸਤਹ ਬਿਯਾਵੁਰਦ ਨਿਜ਼ਦੇ ਸ਼ੁਮਾ ॥੧੭੨॥
बि बसतह बियावुरद निज़दे शुमा ॥१७२॥

'ज्याला मी तुझ्याकडे बांधून आणले आहे.(172)

ਅਗ਼ਰ ਤੋ ਬਿਗੋਈ ਬ ਜ਼ਾ ਈਂ ਬੁਰਮ ॥
अग़र तो बिगोई ब ज़ा ईं बुरम ॥

'तुम्ही हुकूम दिलात तर मी त्याला मारेन.

ਵਗ਼ਰ ਤੋ ਬਿਗੋਈ ਬਜ਼ਿੰਦਾ ਦਿਹਮ ॥੧੭੩॥
वग़र तो बिगोई बज़िंदा दिहम ॥१७३॥

'किंवा मी त्याला कुलूप आणि चावीखाली कैद करीन.' (173)

ਬਜ਼ਿੰਦਾ ਸਪੁਰਦੰਦ ਓ ਰਾ ਅਜ਼ੀਮ ॥
बज़िंदा सपुरदंद ओ रा अज़ीम ॥

त्याची रवानगी मोठ्या तुरुंगात करण्यात आली.

ਸਿਤਾਨਦ ਅਜ਼ੋ ਤਾਜ ਸ਼ਾਹੀ ਕਲੀਮ ॥੧੭੪॥
सितानद अज़ो ताज शाही कलीम ॥१७४॥

आणि त्याची राज्यकारभाराची छत हिरावून घेतली गेली.(१७४)

ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹਗੀ ਯਾਫ਼ਤ ਹੁਕਮੋ ਰਜ਼ਾਕ ॥
शहिनशाहगी याफ़त हुकमो रज़ाक ॥

प्रदात्याच्या कृपेने तिला राजसत्ता प्राप्त झाली,

ਕਸੇ ਦੁਸ਼ਮਨਾ ਰਾ ਕੁਨਦ ਚਾਕ ਚਾਕ ॥੧੭੫॥
कसे दुशमना रा कुनद चाक चाक ॥१७५॥

इतर अनेक सार्वभौमांना फाडून टाकल्यानंतर.(175)

ਚੁਨਾ ਕਰਦ ਸ਼ੁਦ ਕਸਦ ਮਿਹਨਤ ਕਸੇ ॥
चुना करद शुद कसद मिहनत कसे ॥

एवढ्या आवेशाने जो कर्म करतो,

ਕਿ ਰਹਮਤ ਬਬਖ਼ਸ਼ੀਦ ਜੋ ਰਹਮਤੇ ॥੧੭੬॥
कि रहमत बबक़शीद जो रहमते ॥१७६॥

त्याला त्याच्या उपकाराने बहाल केले आहे.(176)

ਕਿ ਓ ਸ਼ਾਹ ਬਾਨੂ ਸ਼ੁਦੋ ਮੁਲਕ ਸ਼ਾਹ ॥
कि ओ शाह बानू शुदो मुलक शाह ॥

राजकुमारी शासकाची पत्नी बनली,

ਕਿ ਸ਼ਾਹੀ ਹਮੀ ਯਾਫ਼ਤ ਹੁਕਮੇ ਇਲਾਹ ॥੧੭੭॥
कि शाही हमी याफ़त हुकमे इलाह ॥१७७॥

तिला ईश्वरी करुणेने राज्य मिळाले म्हणून.(१७७)

ਬਿਦਿਹ ਸਾਕੀਯਾ ਸਾਗ਼ਰੇ ਸਬਜ਼ ਆਬ ॥
बिदिह साकीया साग़रे सबज़ आब ॥

(कवी म्हणतो) 'अरे, साकी, मला हिरव्या द्रवाने भरलेला प्याला दे.

ਕਿ ਬੇਰੂੰ ਬਿਅਫ਼ਤਾਦ ਪਰਦਹ ਨਕਾਬ ॥੧੭੮॥
कि बेरूं बिअफ़ताद परदह नकाब ॥१७८॥

'जेणेकरून मी गुप्त ठेवू शकेन. (178)

ਬਿਦਿਹ ਸਾਕੀਯਾ ਸਬਜ਼ ਰੰਗੇ ਫ਼ਿਰੰਗ ॥
बिदिह साकीया सबज़ रंगे फ़िरंग ॥

'अरे साकी! मला युरोपची हिरवीगार वाइन दे,

ਕਿ ਵਕਤੇ ਬ ਕਾਰ ਅਸਤ ਅਜ਼ ਰੋਜ਼ ਜੰਗ ॥੧੭੯॥੧੦॥
कि वकते ब कार असत अज़ रोज़ जंग ॥१७९॥१०॥

ज्याची मला युद्धाच्या दिवशी गरज भासेल.(179)(10)

ੴ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫ਼ਤਹ ॥
ੴ वाहिगुरू जी की फ़तह ॥

परमेश्वर एकच आहे आणि विजय हा खऱ्या गुरूंचा आहे.

ਤੁ ਈਂ ਦਸਤਗੀਰ ਅਸਤ ਦਰ ਮਾਦਗਾ ॥
तु ईं दसतगीर असत दर मादगा ॥

तुडवलेल्या आम्हांला तू मार्गदर्शक आहेस,

ਤੁ ਈਂ ਕਾਰ ਸਾਜ਼ ਅਸਤ ਬੇਚਾਰਗਾ ॥੧॥
तु ईं कार साज़ असत बेचारगा ॥१॥

आणि तू अशक्त लोकांचे पुनरुज्जीवन करणारा आहेस. (1)

ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹਿ ਬਖਸ਼ਿੰਦਏ ਬੇ ਨਿਆਜ਼ ॥
शहिनशाहि बखशिंदए बे निआज़ ॥

इच्छुक नसलेल्यांनाही तू राज्य देतोस.

ਜ਼ਿਮੀਨੋ ਜ਼ਮਾ ਰਾ ਤੁਈਂ ਕਾਰਸਾਜ਼ ॥੨॥
ज़िमीनो ज़मा रा तुईं कारसाज़ ॥२॥

स्वर्ग आणि पृथ्वी, सर्व तुझ्या आज्ञेखाली कार्य करतात.(२)

ਹਿਕਾਯਤ ਸ਼ੁਨੀਦੇਮ ਸ਼ਾਹੇ ਕਲਿਜੰਰ ॥
हिकायत शुनीदेम शाहे कलिजंर ॥

ही आता कलंधरच्या राजाची कहाणी आहे,

ਕੁਨਾ ਨੀਦ ਯਕ ਦਰ ਚੁ ਅਜ਼ ਕੋਹ ਮੰਜਰ ॥੩॥
कुना नीद यक दर चु अज़ कोह मंजर ॥३॥

ज्याने एक स्मारकीय प्रवेशद्वार बांधले होते.(3)

ਯਕੇ ਪਿਸਰ ਓ ਬੂਦ ਹੁਸਨੁਲ ਜਮਾਲ ॥
यके पिसर ओ बूद हुसनुल जमाल ॥

त्याला एक मुलगा होता जो देखणा होता,

ਕਿ ਲਾਯਕ ਜਹਾ ਬੂਦ ਅਜ਼ ਮੁਲਕ ਮਾਲ ॥੪॥
कि लायक जहा बूद अज़ मुलक माल ॥४॥

आणि ज्याच्या बुद्धीने त्याला आपल्या देशांचे व्यवहार व्यवस्थापित करण्यास पात्र बनवले.(4)

ਯਕੇ ਸ਼ਾਹਿ ਓ ਜਾਵ ਦੁਖ਼ਤਰ ਅਜ਼ੋ ॥
यके शाहि ओ जाव दुक़तर अज़ो ॥

त्याच ठिकाणी, एका उद्योगपतीची मुलगी होती,

ਕਿ ਦੀਗਰ ਨ ਜ਼ਨ ਬੂਦ ਸਮਨ ਬਰ ਕਜ਼ੋ ॥੫॥
कि दीगर न ज़न बूद समन बर कज़ो ॥५॥

ती चमेलीच्या पानांसारखी नाजूक होती.(5)

ਵਜ਼ਾ ਦੁਖ਼ਤਰੇ ਸ਼ਾਹ ਆਂ ਪਿਸਰ ਸ਼ਾਹ ॥
वज़ा दुक़तरे शाह आं पिसर शाह ॥

ती मुलगी राजाच्या मुलाच्या प्रेमात पडली.

ਸ਼ੁਦ ਆਸ਼ੁਫ਼ਤਹ ਬਰ ਵੈ ਚੁ ਬਰ ਸ਼ਮਸ਼ ਮਾਹ ॥੬॥
शुद आशुफ़तह बर वै चु बर शमश माह ॥६॥

सूर्यासाठी चंद्र जितका पडतो तितका.(6)