श्री दसाम ग्रंथ

पान - 514


ਯੌ ਪੀਅ ਕੀ ਤ੍ਰੀਅ ਬਾਤ ਸੁਨੀ ਦੁਖੁ ਕੀ ਤਬ ਬਾਤ ਸਭੈ ਬਿਸਰਾਈ ॥
यौ पीअ की त्रीअ बात सुनी दुखु की तब बात सभै बिसराई ॥

प्रेयसीचे बोलणे ऐकून रुक्मणी आपले सर्व दुःख विसरली

ਭੂਲਿ ਪਰੀ ਪ੍ਰਭੁ ਕੀਜੈ ਛਿਮਾ ਮੁਹਿ ਨਾਰ ਨਿਵਾਇ ਕੈ ਨਾਰਿ ਸੁਨਾਈ ॥
भूलि परी प्रभु कीजै छिमा मुहि नार निवाइ कै नारि सुनाई ॥

ती नतमस्तक होऊन म्हणाली, “हे परमेश्वरा! माझ्याकडून चूक झाली होती, मला क्षमा करा

ਅਉਰ ਕਰੀ ਉਪਮਾ ਪ੍ਰਭ ਕੀ ਜੁ ਕਬਿਤਨ ਮੈ ਬਰਨੀ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥
अउर करी उपमा प्रभ की जु कबितन मै बरनी नही जाई ॥

तिने जी परमेश्वराची स्तुती केली, त्याचे वर्णन करता येणार नाही

ਊਤਰ ਦੇਤ ਭਈ ਹਸਿ ਕੈ ਹਰਿ ਮੈ ਉਪਹਾਸ ਕੀ ਬਾਤ ਨ ਪਾਈ ॥੨੧੫੮॥
ऊतर देत भई हसि कै हरि मै उपहास की बात न पाई ॥२१५८॥

ती म्हणाली, “हे परमेश्वरा! मला तुमचा आनंद समजला नाही.” 2158.

ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥

डोहरा

ਮਾਨ ਕਥਾ ਰੁਕਮਿਨੀ ਕੀ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੀ ਚਿਤ ਲਾਇ ॥
मान कथा रुकमिनी की स्याम कही चित लाइ ॥

(कवी) श्यामने रुक्मणीच्या 'मान' ची कथा चित्सह सांगितली आहे.

ਆਗੇ ਕਥਾ ਸੁ ਹੋਇਗੀ ਸੁਨੀਅਹੁ ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਾਇ ॥੨੧੫੯॥
आगे कथा सु होइगी सुनीअहु प्रेम बढाइ ॥२१५९॥

कवी श्याम यांनी रुक्मणीची ही प्रशंसापर कथा रचली आहे त्यात स्वतःला सामावून घेत आणि आता काय होईल, कृपया आवडीने ऐका.2159.

ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥
कबियो बाच ॥

कवीचे भाषण:

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਕੀ ਜੇਤੀ ਤ੍ਰੀਆ ਸਭ ਕੋ ਦਸ ਹੂ ਦਸ ਪੁਤ੍ਰ ਦੀਏ ॥
स्री जदुबीर की जेती त्रीआ सभ को दस हू दस पुत्र दीए ॥

कृष्णाच्या ज्या सर्व पत्नी होत्या, त्या प्रत्येकाला दहा मुलगे आणि कन्या दिल्याबद्दल तो प्रसन्न झाला

ਅਰੁ ਏਕਹਿ ਏਕ ਦਈ ਦੁਹਿਤਾ ਤਿਨ ਕੇ ਸੁ ਹੁਲਾਸ ਬਢਾਇ ਹੀਏ ॥
अरु एकहि एक दई दुहिता तिन के सु हुलास बढाइ हीए ॥

त्यांनी त्यांच्या खांद्यावर पिवळे कपडे घातले होते,

ਸਭ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੀ ਮੂਰਤਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਸਭ ਕੰਧਿ ਪਟੰਬਰ ਪੀਤ ਲੀਏ ॥
सभ कान्रह की मूरति स्याम भनै सभ कंधि पटंबर पीत लीए ॥

(कवी) श्याम म्हणतात, ते सर्व श्रीकृष्णासारखे दिसत होते आणि त्यांच्या खांद्यावर पिवळा दुपट्टा होता.

ਕਰੁਨਾਨਿਧਿ ਕਉਤੁਕ ਦੇਖਨ ਕਉ ਇਹ ਭੂ ਪਰ ਆਇ ਚਰਿਤ੍ਰ ਕੀਏ ॥੨੧੬੦॥
करुनानिधि कउतुक देखन कउ इह भू पर आइ चरित्र कीए ॥२१६०॥

ते सर्व कृष्णाचे निरूपण होते. (जगाचे) अद्भुत खेळ पाहण्यासाठी कृष्ण, दयेचा सागर या पृथ्वीवर अवतरला होता.2160.

ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਦਸਮ ਸਿਕੰਧ ਪੁਰਾਣੇ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਰੁਕਮਿਨੀ ਉਪਹਾਸ ਬਰਨਨ ਸਮਾਪਤੰ ॥
इति स्री दसम सिकंध पुराणे बचित्र नाटक ग्रंथे क्रिसनावतारे रुकमिनी उपहास बरनन समापतं ॥

(दसम स्कंध पुराण) च्या बचित्तर नाटकातील रुक्मणीसोबतच्या सुखाच्या वर्णनाचा शेवट

ਅਨਰੁਧ ਜੀ ਕੋ ਬ੍ਯਾਹ ਕਥਨੰ ॥
अनरुध जी को ब्याह कथनं ॥

अनिरुद्धच्या लग्नाचे वर्णन

ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥

स्वय्या

ਤਉ ਹੀ ਲਉ ਪੌਤ੍ਰ ਕੀ ਬ੍ਯਾਹ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਰੁਚਿ ਮਾਨਿ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
तउ ही लउ पौत्र की ब्याह क्रिपानिधि स्याम भनै रुचि मानि बिचारियो ॥

मग कृष्णाने आपला मुलगा अनिरुद्ध याच्याशी लग्न करण्याचा विचार केला

ਸੁੰਦਰ ਥੀ ਰੁਕਮੀ ਕੀ ਸੁਤਾ ਤਿਹ ਬ੍ਯਾਹਹਿ ਕੋ ਸਭ ਸਾਜਿ ਸਵਾਰਿਯੋ ॥
सुंदर थी रुकमी की सुता तिह ब्याहहि को सभ साजि सवारियो ॥

रुक्मणीची मुलगीही सुंदर होती आणि तिचा विवाहही सोहळा पार पडायचा होता

ਟੀਕਾ ਦੀਯੋ ਤਿਹ ਭਾਲ ਮੈ ਕੁੰਕਮ ਅਉ ਮਿਲਿ ਬਿਪ੍ਰਨ ਬੇਦ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
टीका दीयो तिह भाल मै कुंकम अउ मिलि बिप्रन बेद उचारियो ॥

तिच्या कपाळावर कुंकू लावले आणि सर्व ब्राह्मणांनी मिळून वेद पठण केले.

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਤ੍ਰੀਆ ਸੰਗ ਲੈ ਬਲਭਦ੍ਰ ਸੁ ਕਉਤਕ ਕਾਜ ਸਿਧਾਰਿਯੋ ॥੨੧੬੧॥
स्री जदुबीर त्रीआ संग लै बलभद्र सु कउतक काज सिधारियो ॥२१६१॥

कृष्ण आपल्या सर्व बायकांना बरोबर घेऊन बलरामांसह तमाशा पाहण्यासाठी आला.2161.

ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥

चौपाई

ਕਿਸਨ ਜਬੈ ਤਿਹ ਪੁਰ ਮੈ ਗਏ ॥
किसन जबै तिह पुर मै गए ॥

श्रीकृष्ण त्या नगरीत गेल्यावर,

ਅਤਿ ਉਪਹਾਸ ਠਉਰ ਤਿਹ ਭਏ ॥
अति उपहास ठउर तिह भए ॥

जेव्हा कृष्ण नगरात गेला तेव्हा तेथे अनेक प्रकारचे करमणूक आणि आनंदाचे प्रकार घडले

ਰੁਕਮਿਨਿ ਜਬ ਰੁਕਮੀ ਦਰਸਾਯੋ ॥
रुकमिनि जब रुकमी दरसायो ॥

जेव्हा रुक्माणीने रुक्मीला पाहिले.