श्री दसाम ग्रंथ

पान - 1363


ਛੂਹਨਿ ਸਹਸ ਅਸੁਰ ਕੀ ਸੈਨਾ ॥
छूहनि सहस असुर की सैना ॥

राक्षसांची एक हजार अस्पृश्य सेना,

ਧਾਵਤ ਭਈ ਅਰੁਨ ਕਰਿ ਨੈਨਾ ॥
धावत भई अरुन करि नैना ॥

ती लाल डोळे करून पुढे गेली.

ਧਾਵਤ ਕੋਪ ਅਮਿਤ ਕਰਿ ਭਏ ॥
धावत कोप अमित करि भए ॥

अमित (सेना दल) संतापला

ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਕੇ ਖਟ ਪਟ ਉਡਿ ਗਏ ॥੭੮॥
प्रिथवी के खट पट उडि गए ॥७८॥

आणि पृथ्वीचे सहा भाग (धूळ झाले) उडून गेले.७८.

ਏਕੈ ਪੁਰ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਰਹਿ ਗਈ ॥
एकै पुर प्रिथवी रहि गई ॥

पृथ्वी विवरासारखी उरली होती.

ਖਟ ਪਟ ਹਯਨ ਪਗਨ ਉਡਿ ਗਈ ॥
खट पट हयन पगन उडि गई ॥

घोड्यांच्या खुरांसह सहा तुकडे उडून गेले.

ਜਨੁ ਬਿਧਿ ਏਕੈ ਰਚਾ ਪਯਾਰਾ ॥
जनु बिधि एकै रचा पयारा ॥

(असे वाटले) जणू निर्मात्याने एकच नरक निर्माण केला आहे

ਗਗਨ ਰਚੇ ਦਸ ਤੀਨਿ ਸੁਧਾਰਾ ॥੭੯॥
गगन रचे दस तीनि सुधारा ॥७९॥

आणि तेरा आकाश निर्माण केले. ७९.

ਮਹਾਦੇਵ ਆਸਨ ਤੇ ਟਰਾ ॥
महादेव आसन ते टरा ॥

महादेव जागेवरून खाली पडला.

ਬ੍ਰਹਮਾ ਤ੍ਰਸਤ ਬੂਟ ਮਹਿ ਦੁਰਾ ॥
ब्रहमा त्रसत बूट महि दुरा ॥

ब्रह्मदेव घाबरले आणि झाडीत (म्हणजे कमळाची नाभी) प्रवेश केला.

ਨਿਰਖਿ ਬਿਸਨ ਰਨ ਅਧਿਕ ਡਰਾਨਾ ॥
निरखि बिसन रन अधिक डराना ॥

रण-भूमीला पाहून विष्णूही खूप घाबरला

ਦੁਰਾ ਸਿੰਧ ਕੇ ਬੀਚ ਲਜਾਨਾ ॥੮੦॥
दुरा सिंध के बीच लजाना ॥८०॥

आणि लॉज मारून समुद्रात लपायला गेला. 80.

ਕੜਾ ਕੜੀ ਮਾਚਾ ਘਮਸਾਨਾ ॥
कड़ा कड़ी माचा घमसाना ॥

भयंकर युद्ध सुरू झाले

ਨਿਰਖਤ ਦੇਵ ਦੈਤ ਜਾ ਨਾਨਾ ॥
निरखत देव दैत जा नाना ॥

ज्याला अनेक देव आणि राक्षसांनी पाहिले होते.

ਮਹਾ ਘੋਰ ਆਹਵ ਤਹ ਪਰਾ ॥
महा घोर आहव तह परा ॥

तेथे भीषण युद्ध झाले.

ਕਾਪੀ ਭੂਮਿ ਗਗਨ ਥਰਹਰਾ ॥੮੧॥
कापी भूमि गगन थरहरा ॥८१॥

पृथ्वी हादरली आणि आकाश थरथर कापलं. ८१.

ਨਿਰਖਿ ਜੁਧ ਕਾਪਾ ਕਮਲੇਸਾ ॥
निरखि जुध कापा कमलेसा ॥

युद्ध पाहून विष्णू ('कमलेसा') थरथर कापला.

ਤਾ ਤੇ ਧਰਾ ਨਾਰਿ ਕਾ ਭੇਸਾ ॥
ता ते धरा नारि का भेसा ॥

असे करून त्याने स्त्रीचा वेश केला.

ਪਰਬਤੀਸ ਲਖਿ ਡਰਾ ਲਰਾਈ ॥
परबतीस लखि डरा लराई ॥

लढत पाहून शिवाही घाबरला

ਬਾਸਾ ਬਨ ਬਿਖੈ ਅਤਿਥ ਕਹਾਈ ॥੮੨॥
बासा बन बिखै अतिथ कहाई ॥८२॥

आणि जोगीला बोलावून जंगलात वस्ती केली. ८२.

ਕਾਰਤਿਕੇਯ ਹ੍ਵੈ ਰਹਾ ਬਿਹੰਡਲ ॥
कारतिकेय ह्वै रहा बिहंडल ॥

कार्तिकेय बिहंदल (उघड्या किंवा नपुंसक) झाला.

ਬ੍ਰਹਮ ਛਾਡਿ ਗ੍ਰਿਹ ਗਯੋ ਕਮੰਡਲ ॥
ब्रहम छाडि ग्रिह गयो कमंडल ॥

ब्रह्मदेव घर सोडून कमंडलमध्ये लपले.

ਪਬ ਪਿਸਾਨ ਪਗਨ ਭੇ ਤਬ ਹੀ ॥
पब पिसान पगन भे तब ही ॥

तेव्हापासून पर्वत पायदळी तुडवले जात आहेत

ਜਾਇ ਬਸੇ ਉਤਰ ਦਿਸਿ ਸਬ ਹੀ ॥੮੩॥
जाइ बसे उतर दिसि सब ही ॥८३॥

आणि ते सर्व उत्तर दिशेला स्थायिक झाले. ८३.

ਡਗੀ ਧਰਨਿ ਅੰਬਰਿ ਘਹਰਾਨਾ ॥
डगी धरनि अंबरि घहराना ॥

पृथ्वी हादरली आणि आकाशात गडगडाट झाला.

ਬਾਜ ਖੁਰਨ ਤੇ ਪਬ ਪਿਸਾਨਾ ॥
बाज खुरन ते पब पिसाना ॥

घोड्यांच्या खुरांनी पर्वत चिरडले होते.

ਅੰਧ ਗੁਬਾਰ ਭਯੋ ਬਾਨਨ ਤਨ ॥
अंध गुबार भयो बानन तन ॥

(बाणांच्या विपुलतेने) आंधळी तोफ डागली

ਹਾਥ ਬਿਲੋਕ੍ਯੋ ਜਾਤ ਨ ਆਪਨ ॥੮੪॥
हाथ बिलोक्यो जात न आपन ॥८४॥

आणि त्याचा हात दिसत नाही. ८४.

ਬਿਛੂਆ ਬਾਨ ਬਜ੍ਰ ਰਨ ਬਰਖਤ ॥
बिछूआ बान बज्र रन बरखत ॥

युद्धात विंचू, बाण, गडगडाट इत्यादींचा वर्षाव सुरू झाला

ਰਿਸਿ ਰਿਸਿ ਸੁਭਟ ਧਨੁਖ ਕਹ ਕਰਖਤ ॥
रिसि रिसि सुभट धनुख कह करखत ॥

आणि योद्धे रागाने आले आणि धुन्शाचा छळ करू लागले.

ਤਕਿ ਤਕਿ ਬਾਨ ਪ੍ਰਕੋਪ ਚਲਾਵੈ ॥
तकि तकि बान प्रकोप चलावै ॥

(ते) बांधलेले आणि रागाने भरलेले बाण सोडायचे.

ਭੇਦਿ ਤ੍ਰਾਨ ਤਨ ਪਰੈ ਪਰਾਵੈ ॥੮੫॥
भेदि त्रान तन परै परावै ॥८५॥

जो चिलखत ('ट्रान टॅन') छेदून ओलांडत असे.85.

ਜਬ ਹੀ ਭਏ ਅਮਿਤ ਰਣ ਜੋਧਾ ॥
जब ही भए अमित रण जोधा ॥

जेव्हा रणांगणात अनेक योद्धे (एकत्र झाले),

ਬਾਢ੍ਯੋ ਮਹਾ ਕਾਲ ਕੈ ਕ੍ਰੋਧਾ ॥
बाढ्यो महा काल कै क्रोधा ॥

त्यामुळे महाकालाचा कोप वाढला.

ਮਹਾ ਕੋਪ ਕਰਿ ਬਿਸਿਖ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥
महा कोप करि बिसिख प्रहारे ॥

(त्याला) खूप राग आला आणि त्याने बाण सोडले

ਅਧਿਕ ਸਤ੍ਰੁ ਛਿਨ ਮਾਝ ਸੰਘਾਰੇ ॥੮੬॥
अधिक सत्रु छिन माझ संघारे ॥८६॥

आणि बरेच शत्रू मारले. ८६.

ਰਕਤ ਸੰਬੂਹ ਧਰਨਿ ਤਬ ਪਰਾ ॥
रकत संबूह धरनि तब परा ॥

तेव्हा खूप रक्त जमिनीवर पडले.

ਤਾ ਤੇ ਬਹੁ ਦਾਨ੍ਵਨ ਬਪੁ ਧਰਾ ॥
ता ते बहु दान्वन बपु धरा ॥

अनेक दिग्गजांनी त्याच्यापासून शरीरे धारण केली.

ਏਕ ਏਕ ਸਰ ਸਭਹਿ ਚਲਾਏ ॥
एक एक सर सभहि चलाए ॥

(त्यांनी) प्रत्येकाने एक बाण सोडला.

ਤਿਨ ਤੇ ਅਸੁਰ ਅਨਿਕ ਹ੍ਵੈ ਧਾਏ ॥੮੭॥
तिन ते असुर अनिक ह्वै धाए ॥८७॥

त्यांच्यापासून अनेक राक्षस जन्मले आणि पडले. ८७.

ਆਏ ਜਿਤਕ ਤਿਤਕ ਤਹ ਮਾਰੇ ॥
आए जितक तितक तह मारे ॥

जेवढे (पुढे) आले, तेवढे (महायुग) मारले.

ਬਹੇ ਧਰਨਿ ਪਰ ਰਕਤ ਪਨਾਰੇ ॥
बहे धरनि पर रकत पनारे ॥

जमिनीवर रक्त वाहत होते.

ਤਿਨ ਤੇ ਅਮਿਤ ਅਸੁਰਨ ਬਪੁ ਧਰਾ ॥
तिन ते अमित असुरन बपु धरा ॥

असंख्य राक्षसांनी त्याच्यापासून शरीरे धारण केली,

ਹਮ ਤੇ ਜਾਤ ਬਿਚਾਰ ਨ ਕਰਾ ॥੮੮॥
हम ते जात बिचार न करा ॥८८॥

ज्यांचा माझा विचार होत नाही. ८८.

ਡਗਮਗ ਲੋਕ ਚਤੁਰਦਸ ਭਏ ॥
डगमग लोक चतुरदस भए ॥

चौदा जण दगावले

ਅਸੁਰਨ ਸਾਥ ਸਕਲ ਭਰਿ ਗਏ ॥
असुरन साथ सकल भरि गए ॥

आणि राक्षसांनी भरलेले.

ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨ ਸਭੈ ਡਰਪਾਨੇ ॥
ब्रहमा बिसन सभै डरपाने ॥

ब्रह्मा, विष्णू वगैरे सगळे घाबरले

ਮਹਾ ਕਾਲ ਕੀ ਸਰਨਿ ਸਿਧਾਨੇ ॥੮੯॥
महा काल की सरनि सिधाने ॥८९॥

आणि महान युगात आश्रय घेतला. ८९.