ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 श्री दसाम ग्रंथ
पान - 938
ਜੂਠ ਕੂਠ ਤੁਰਕਨ ਕੀ ਖਾਵੋ ॥੧੩॥
जूठ कूठ तुरकन की खावो ॥१३॥'तुम्ही हीरचे नाव धारण करून तुर्क (मुस्लिम) घरचे अन्न खाऊन टाकता.'(१३)
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥दोहिरा
ਤਬ ਅਬਲਾ ਕੰਪਤਿ ਭਈ ਤਾ ਕੇ ਪਰਿ ਕੈ ਪਾਇ ॥
तब अबला कंपति भई ता के परि कै पाइ ॥मग ती मुलगी थरथर कापत मुन्नीच्या पाया पडली आणि विनंती केली,
ਕ੍ਰਯੋਹੂ ਹੋਇ ਉਧਾਰ ਮਮ ਸੋ ਦਿਜ ਕਹੋ ਉਪਾਇ ॥੧੪॥
क्रयोहू होइ उधार मम सो दिज कहो उपाइ ॥१४॥'मला काही संकल्प सांगा म्हणजे मी या दुःखातून सुटू शकेन.'(14)
ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥चौपायी
ਇੰਦ੍ਰ ਸੁ ਮ੍ਰਿਤ ਮੰਡਲ ਜਬ ਜੈਹੈ ॥
इंद्र सु म्रित मंडल जब जैहै ॥इंद्र जाईल तेव्हां मृत लोकीं
ਰਾਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮੁ ਕਹੈ ਹੈ ॥
राझा अपनो नामु कहै है ॥(उत्तर) 'जेव्हा इंद्र देव सांसारिक जगात जाईल, तेव्हा तो स्वतःला रांझा म्हणवेल.
ਤੋ ਸੌ ਅਧਿਕ ਪ੍ਰੀਤਿ ਉਪਜਾਵੈ ॥
तो सौ अधिक प्रीति उपजावै ॥तुझ्यावर जास्त प्रेम करेल
ਅਮਰਵਤੀ ਬਹੁਰਿ ਤੁਹਿ ਲ੍ਯਾਵੈ ॥੧੫॥
अमरवती बहुरि तुहि ल्यावै ॥१५॥'तो तुमच्या प्रेमात पडेल आणि तुम्हाला अमरावतीला (मुक्तीचे क्षेत्र) परत आणेल.(15)
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥दोहिरा
ਜੂਨਿ ਜਾਟ ਕੀ ਤਿਨ ਧਰੀ ਮ੍ਰਿਤ ਮੰਡਲ ਮੈ ਆਇ ॥
जूनि जाट की तिन धरी म्रित मंडल मै आइ ॥एका जाटाच्या घरात तिचा जन्म झाला.
ਚੂਚਕ ਕੇ ਉਪਜੀ ਭਵਨ ਹੀਰ ਨਾਮ ਧਰਵਾਇ ॥੧੬॥
चूचक के उपजी भवन हीर नाम धरवाइ ॥१६॥ती चूचाकच्या घरात प्रकट झाली आणि स्वतःला हीर म्हणू लागली.(१६)
ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥चौपायी
ਇਸੀ ਭਾਤਿ ਸੋ ਕਾਲ ਬਿਹਾਨ੍ਰਯੋ ॥
इसी भाति सो काल बिहान्रयो ॥असाच वेळ निघून गेला.
ਬੀਤਯੋ ਬਰਖ ਏਕ ਦਿਨ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥
बीतयो बरख एक दिन जान्यो ॥वेळ निघून गेली आणि वर्षे गेली,
ਬਾਲਾਪਨੋ ਛੂਟਿ ਜਬ ਗਯੋ ॥
बालापनो छूटि जब गयो ॥जेव्हा बालपण संपले
ਜੋਬਨ ਆਨਿ ਦਮਾਮੋ ਦਯੋ ॥੧੭॥
जोबन आनि दमामो दयो ॥१७॥बालपण सोडले गेले आणि युथचे ढोल वाजवू लागले.(l7)
ਰਾਝਾ ਚਾਰਿ ਮਹਿਖਿਯਨ ਆਵੈ ॥
राझा चारि महिखियन आवै ॥म्हशी चरून रांजा परत येतो.
ਤਾ ਕੋ ਹੇਰਿ ਹੀਰ ਬਲਿ ਜਾਵੈ ॥
ता को हेरि हीर बलि जावै ॥गुरे चारून रांजा परत यायचा तेव्हा हीर वेडी व्हायची.
ਤਾ ਸੌ ਅਧਿਕ ਨੇਹੁ ਉਪਜਾਯੋ ॥
ता सौ अधिक नेहु उपजायो ॥त्याच्यावर खूप प्रेम केले
ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਸੌ ਮੋਹ ਬਢਾਯੋ ॥੧੮॥
भाति भाति सौ मोह बढायो ॥१८॥तिने त्याच्याबद्दल तीव्र प्रेमाचे चित्रण केले आणि अनेक स्नेहांचा वर्षाव केला.(18)
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥दोहिरा
ਖਾਤ ਪੀਤ ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਸੋਵਤ ਜਾਗਤ ਨਿਤਿ ॥
खात पीत बैठत उठत सोवत जागत निति ॥खाणे, पिणे, बसणे, उभे राहणे, झोपणे आणि जागे होणे,
ਕਬਹੂੰ ਨ ਬਿਸਰੈ ਚਿਤ ਤੇ ਸੁੰਦਰ ਦਰਸ ਨਮਿਤ ॥੧੯॥
कबहूं न बिसरै चित ते सुंदर दरस नमित ॥१९॥सर्व वेळ ती त्याला तिच्या मनापासून दूर ठेवणार नाही.(19)
ਹੀਰ ਬਾਚ ॥
हीर बाच ॥हीर चर्चा
ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥स्वत:
ਬਾਹਰ ਜਾਉ ਤੌ ਬਾਹਰ ਹੀ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵਤ ਆਵਤ ਸੰਗ ਲਗੇਹੀ ॥
बाहर जाउ तौ बाहर ही ग्रिह आवत आवत संग लगेही ॥'तो बाहेर गेला तर मीही बाहेर जातो.
ਜੌ ਹਠਿ ਬੈਠਿ ਰਹੋ ਘਰ ਮੈ ਪਿਯ ਪੈਠਿ ਰਹੈ ਹਿਯ ਮੈ ਪਹਿ ਲੇਹੀ ॥
जौ हठि बैठि रहो घर मै पिय पैठि रहै हिय मै पहि लेही ॥'तो घरी राहिला तर मला वाटते की मी त्याच्यासोबत बसलो आहे.
ਨੀਂਦ ਹਮੈ ਨਕਵਾਨੀ ਕਰੀ ਛਿਨ ਹੀ ਛਿਨ ਰਾਮ ਸਖੀ ਸੁਪਨੇਹੀ ॥
नींद हमै नकवानी करी छिन ही छिन राम सखी सुपनेही ॥'त्याने माझी झोप हिरावून घेतली आहे आणि झोपेतही तो मला जाऊ देत नाही
ਜਾਗਤ ਸੋਵਤ ਰਾਤਹੂੰ ਦ੍ਯੋਸ ਕਹੂੰ ਮੁਹਿ ਰਾਝਨ ਚੈਨ ਨ ਦੇਹੀ ॥੨੦॥
जागत सोवत रातहूं द्योस कहूं मुहि राझन चैन न देही ॥२०॥एकटा. 'रात्रंदिवस रांझा मला शांत राहू देत नाही.'(२०)
ਚੌਪਈ ॥
चौपई ॥चौपायी
ਰਾਝਨ ਰਾਝਨ ਸਦਾ ਉਚਾਰੈ ॥
राझन राझन सदा उचारै ॥ती नेहमी 'रांझा रांझा' म्हणायची.
ਸੋਵਤ ਜਾਗਤ ਤਹਾ ਸੰਭਾਰੈ ॥
सोवत जागत तहा संभारै ॥आणि उठताना ती त्याला मिस करायची.
ਬੈਠਤ ਉਠਤ ਚਲਤ ਹੂੰ ਸੰਗਾ ॥
बैठत उठत चलत हूं संगा ॥बसणे, उठणे, फिरणे
ਤਾਹੀ ਕੌ ਜਾਨੈ ਕੈ ਅੰਗਾ ॥੨੧॥
ताही कौ जानै कै अंगा ॥२१॥(ती) त्याला सदस्य मानत असे. २१.
ਕਾਹੂੰ ਕੋ ਜੋ ਹੀਰ ਨਿਹਾਰੈ ॥
काहूं को जो हीर निहारै ॥हीर ज्याला पाहते,
ਰਾਝਨ ਹੀ ਰਿਦ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰੈ ॥
राझन ही रिद बीच बिचारै ॥ती सतत 'रांझण, रांझण' म्हणायची.
ਐਸੀ ਪ੍ਰੀਤਿ ਪ੍ਰਿਆ ਕੀ ਲਾਗੀ ॥
ऐसी प्रीति प्रिआ की लागी ॥(त्याला) प्रेयसीचे असे प्रेम वाटले
ਨੀਂਦ ਭੂਖ ਤਾ ਕੀ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥੨੨॥
नींद भूख ता की सभ भागी ॥२२॥तिचे प्रेम इतके तीव्र झाले की तिची सर्व भूक नाहीशी झाली.(२२)
ਰਾਝਨ ਹੀ ਕੇ ਰੂਪ ਵਹ ਭਈ ॥
राझन ही के रूप वह भई ॥ती रंज्याचे रूप झाले,
ਜ੍ਯੋ ਮਿਲਿ ਬੂੰਦਿ ਬਾਰਿ ਮੋ ਗਈ ॥
ज्यो मिलि बूंदि बारि मो गई ॥पाण्याच्या थेंबाप्रमाणे ती रांझात विलीन झाली.
ਜੈਸੇ ਮ੍ਰਿਗ ਮ੍ਰਿਗਯਾ ਕੋ ਲਹੇ ॥
जैसे म्रिग म्रिगया को लहे ॥(त्याची अवस्था) मृग्याला (शिकारी) पाहून हरणासारखी झाली.
ਹੋਤ ਬਧਾਇ ਬਿਨਾ ਹੀ ਗਹੇ ॥੨੩॥
होत बधाइ बिना ही गहे ॥२३॥ती हरीणाचे प्रतीक बनली जी न बांधता गुलाम बनते.(23)
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥दोहिरा
ਜੈਸੇ ਲਕਰੀ ਆਗ ਮੈ ਪਰਤ ਕਹੂੰ ਤੇ ਆਇ ॥
जैसे लकरी आग मै परत कहूं ते आइ ॥ती लाकडाचा तुकडा बनली, जी आगीत पडते,
ਪਲਕ ਦ੍ਵੈਕ ਤਾ ਮੈ ਰਹੈ ਬਹੁਰਿ ਆਗ ਹ੍ਵੈ ਜਾਇ ॥੨੪॥
पलक द्वैक ता मै रहै बहुरि आग ह्वै जाइ ॥२४॥आणि फक्त काही क्षणांसाठी लाकूड बनून राहते आणि नंतर स्वतःच अग्नी बनते. (२४)
ਹਰਿ ਜਾ ਅਸਿ ਐਸੇ ਸੁਨ੍ਯੋ ਕਰਤ ਏਕ ਤੇ ਦੋਇ ॥
हरि जा असि ऐसे सुन्यो करत एक ते दोइ ॥तलवारीने एक ते दोन कापल्याचा प्रकार सर्वत्र ऐकायला मिळतो.
ਬਿਰਹ ਬਢਾਰਨਿ ਜੋ ਬਧੇ ਏਕ ਦੋਇ ਤੇ ਹੋਇ ॥੨੫॥
बिरह बढारनि जो बधे एक दोइ ते होइ ॥२५॥पण जे विघटनाच्या तलवारीने ('बधर्नी') कापले जातात, ते दोन-एक रूप होतात. २५.