श्री दसाम ग्रंथ

पान - 72


ਦੀਨਸਾਹ ਇਨ ਕੋ ਪਹਿਚਾਨੋ ॥
दीनसाह इन को पहिचानो ॥

त्यांना धर्माचा राजा समजा

ਦੁਨੀਪਤਿ ਉਨ ਕੋ ਅਨੁਮਾਨੋ ॥੯॥
दुनीपति उन को अनुमानो ॥९॥

पूर्वीचा अध्यात्मिक राजा आणि नंतरचा ऐहिक राजा म्हणून ओळखा.9.

ਜੋ ਬਾਬੇ ਕੋ ਦਾਮ ਨ ਦੈ ਹੈ ॥
जो बाबे को दाम न दै है ॥

जे बाबांच्या (उपदेशासाठी) पैसे दान करणार नाहीत,

ਤਿਨ ਤੇ ਗਹਿ ਬਾਬਰ ਕੇ ਲੈ ਹੈ ॥
तिन ते गहि बाबर के लै है ॥

जे गुरूचे पैसे देत नाहीत, बाबरचे उत्तराधिकारी त्यांच्याकडून जबरदस्तीने हिसकावून घेतील.

ਦੈ ਦੈ ਤਿਨ ਕੋ ਬਡੀ ਸਜਾਇ ॥
दै दै तिन को बडी सजाइ ॥

त्यांना कठोर शिक्षा देऊन,

ਪੁਨਿ ਲੈ ਹੈ ਗ੍ਰਹਿ ਲੂਟ ਬਨਾਇ ॥੧੦॥
पुनि लै है ग्रहि लूट बनाइ ॥१०॥

त्यांना खूप शिक्षा होईल (आणि त्यांची घरे तो लुटतील.10.

ਜਬ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਬੇਮੁਖ ਬਿਨਾ ਧਨ ॥
जब ह्वै है बेमुख बिना धन ॥

जेव्हा (ते) बेमुख (मसंद) संपत्तीपासून वंचित होतील,

ਤਬਿ ਚੜਿ ਹੈ ਸਿਖਨ ਕਹ ਮਾਗਨ ॥
तबि चड़ि है सिखन कह मागन ॥

ते अविचारी लोक पैसे नसतील, ते शिखांसाठी भिक मागतील.

ਜੇ ਜੇ ਸਿਖ ਤਿਨੈ ਧਨ ਦੈ ਹੈ ॥
जे जे सिख तिनै धन दै है ॥

जे शिखांना पैसे देतील,

ਲੂਟਿ ਮਲੇਛ ਤਿਨੂ ਕੌ ਲੈ ਹੈ ॥੧੧॥
लूटि मलेछ तिनू कौ लै है ॥११॥

आणि जे शीख त्यांना पैसे देतील, त्यांची घरे मलेच्छांकडून लुटली जातील.११.

ਜਬ ਹੁਇ ਹੈ ਤਿਨ ਦਰਬ ਬਿਨਾਸਾ ॥
जब हुइ है तिन दरब बिनासा ॥

जेव्हा त्यांची संपत्ती नष्ट होते,

ਤਬ ਧਰਿ ਹੈ ਨਿਜਿ ਗੁਰ ਕੀ ਆਸਾ ॥
तब धरि है निजि गुर की आसा ॥

जेव्हा त्यांची संपत्ती नष्ट होईल तेव्हा ते आपल्या गुरूवर आशा ठेवतील.

ਜਬ ਤੇ ਗੁਰ ਦਰਸਨ ਕੋ ਐ ਹੈ ॥
जब ते गुर दरसन को ऐ है ॥

जेव्हा ते गुरुदर्शनासाठी येतात,

ਤਬ ਤਿਨ ਕੋ ਗੁਰ ਮੁਖਿ ਨ ਲਗੈ ਹੈ ॥੧੨॥
तब तिन को गुर मुखि न लगै है ॥१२॥

तेव्हा ते सर्व गुरूंच्या दर्शनासाठी येतील, पण गुरु त्यांना स्वीकारणार नाहीत.१२.

ਬਿਦਾ ਬਿਨਾ ਜੈ ਹੈ ਤਬ ਧਾਮੰ ॥
बिदा बिना जै है तब धामं ॥

मग (ते शीख गुरूंच्या परवानगीशिवाय घरी परततील),

ਸਰਿ ਹੈ ਕੋਈ ਨ ਤਿਨ ਕੋ ਕਾਮੰ ॥
सरि है कोई न तिन को कामं ॥

मग गुरूंची परवानगी न घेता ते आपापल्या घरी परततील, त्यामुळे त्यांचे कोणतेही कार्य फलदायी होणार नाही.

ਗੁਰ ਦਰਿ ਢੋਈ ਨ ਪ੍ਰਭੁ ਪੁਰਿ ਵਾਸਾ ॥
गुर दरि ढोई न प्रभु पुरि वासा ॥

(ज्यांना) गुरूंच्या दारात आश्रय मिळत नाही (त्यांना) परमेश्वराच्या दारातही निवास मिळत नाही.

ਦੁਹੂੰ ਠਉਰ ਤੇ ਰਹੇ ਨਿਰਾਸਾ ॥੧੩॥
दुहूं ठउर ते रहे निरासा ॥१३॥

ज्याला गुरूंच्या घरी आश्रय मिळत नाही, त्याला परमेश्वराच्या दरबारात निवास मिळत नाही. तो या लोकात आणि परलोकात दोन्ही ठिकाणी निराश राहतो.13.

ਜੇ ਜੇ ਗੁਰ ਚਰਨਨ ਰਤ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ॥
जे जे गुर चरनन रत ह्वै है ॥

जे (लोक) गुरुच्या चरणी प्रेम करतात,

ਤਿਨ ਕੋ ਕਸਟਿ ਨ ਦੇਖਨ ਪੈ ਹੈ ॥
तिन को कसटि न देखन पै है ॥

जे गुरूंच्या चरणांचे भक्त आहेत, त्यांना दुःख स्पर्श करू शकत नाही.

ਰਿਧਿ ਸਿਧਿ ਤਿਨ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਮਾਹੀ ॥
रिधि सिधि तिन के ग्रिह माही ॥

रिद्धिया सिद्धी त्यांच्या घरी नेहमी उपस्थित असतात.

ਪਾਪ ਤਾਪ ਛ੍ਵੈ ਸਕੈ ਨ ਛਾਹੀ ॥੧੪॥
पाप ताप छ्वै सकै न छाही ॥१४॥

त्यांच्या घरात धन-समृद्धी सदैव राहते आणि पाप आणि व्याधी त्यांच्या सावलीजवळही येऊ शकत नाहीत.14.

ਤਿਹ ਮਲੇਛ ਛ੍ਵੈ ਹੈ ਨਹੀ ਛਾਹਾ ॥
तिह मलेछ छ्वै है नही छाहा ॥

मलेच (लोक) त्यांच्या सावलीलाही स्पर्श करू शकत नाहीत.

ਅਸਟ ਸਿਧ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਘਰਿ ਮਾਹਾ ॥
असट सिध ह्वै है घरि माहा ॥

मलेच्छा (असंस्कृत) त्यांच्या सावलीला, त्यांच्या घरातल्या आठ चमत्कारिक शक्तींना स्पर्श करू शकत नाहीत.

ਹਾਸ ਕਰਤ ਜੋ ਉਦਮ ਉਠੈ ਹੈ ॥
हास करत जो उदम उठै है ॥

हसणारे (उत्स्फूर्त) जे साहस करतात (पाय टाकतात),

ਨਵੋ ਨਿਧਿ ਤਿਨ ਕੇ ਘਰਿ ਐ ਹੈ ॥੧੫॥
नवो निधि तिन के घरि ऐ है ॥१५॥

जरी त्यांनी मौजमजेच्या मार्गाने नफा मिळवण्याचा प्रयत्न केला तरी नऊ खजिना स्वतःहून त्यांच्या घरी येतात.15.

ਮਿਰਜਾ ਬੇਗ ਹੁਤੋ ਤਿਹ ਨਾਮੰ ॥
मिरजा बेग हुतो तिह नामं ॥

त्याचे (अहिडियाचे) नाव मिर्झा बेग होते

ਜਿਨਿ ਢਾਹੇ ਬੇਮੁਖਨ ਕੇ ਧਾਮੰ ॥
जिनि ढाहे बेमुखन के धामं ॥

मिर्झा बेग असे त्या अधिकाऱ्याचे नाव आहे, ज्याने धर्मत्यागांची घरे पाडली.

ਸਭ ਸਨਮੁਖ ਗੁਰ ਆਪ ਬਚਾਏ ॥
सभ सनमुख गुर आप बचाए ॥

गुरूंनी स्वतः सर्व समोरासमोर असलेल्या शिखांना वाचवले.

ਤਿਨ ਕੇ ਬਾਰ ਨ ਬਾਕਨ ਪਾਏ ॥੧੬॥
तिन के बार न बाकन पाए ॥१६॥

जे विश्वासू राहिले, त्यांचे गुरूंनी रक्षण केले, त्यांची थोडीशीही हानी झाली नाही.16.

ਉਤ ਅਉਰੰਗ ਜੀਯ ਅਧਿਕ ਰਿਸਾਯੋ ॥
उत अउरंग जीय अधिक रिसायो ॥

दरम्यान, औरंगजेबाला मनातून खूप राग आला.

ਚਾਰ ਅਹਦੀਯਨ ਅਉਰ ਪਠਾਯੋ ॥
चार अहदीयन अउर पठायो ॥

तेथे औरंगजेबाचा मुलगा सर्वात संतप्त झाला, त्याने आणखी चार अधिकारी पाठवले.

ਜੇ ਬੇਮੁਖ ਤਾ ਤੇ ਬਚਿ ਆਏ ॥
जे बेमुख ता ते बचि आए ॥

जे त्याच्यापासून (मिर्झा बेग) निसटले ते असुरक्षित,

ਤਿਨ ਕੇ ਗ੍ਰਿਹ ਪੁਨਿ ਇਨੈ ਗਿਰਾਏ ॥੧੭॥
तिन के ग्रिह पुनि इनै गिराए ॥१७॥

जे धर्मत्यागी (शिक्षेतून) पूर्वी पळून गेले होते, ते तेथील अधिकाऱ्यांनी उद्ध्वस्त केले. १७.

ਜੇ ਤਜਿ ਭਜੇ ਹੁਤੇ ਗੁਰ ਆਨਾ ॥
जे तजि भजे हुते गुर आना ॥

जे गुरूची ओटी सोडून पळून गेले,

ਤਿਨ ਪੁਨਿ ਗੁਰੂ ਅਹਦੀਅਹਿ ਜਾਨਾ ॥
तिन पुनि गुरू अहदीअहि जाना ॥

जे गुरूंचा आश्रय सोडून आनंदपूरमधून पळून गेले होते आणि अधिकारी त्यांना गुरू मानतात.

ਮੂਤ੍ਰ ਡਾਰ ਤਿਨ ਸੀਸ ਮੁੰਡਾਏ ॥
मूत्र डार तिन सीस मुंडाए ॥

(अहिदांनी) मुंडण (त्यांच्या) मुंडक्या मूत्राने केल्या.

ਪਾਹੁਰਿ ਜਾਨਿ ਗ੍ਰਿਹਹਿ ਲੈ ਆਏ ॥੧੮॥
पाहुरि जानि ग्रिहहि लै आए ॥१८॥

ज्यांनी डोक्यावर लघवी लावून मुंडण केले, ते गुरु असल्याचे दिसून येते, या अधिकाऱ्यांनी इतरांकडून त्यांचा पत्ता विचारला.18.

ਜੇ ਜੇ ਭਾਜਿ ਹੁਤੇ ਬਿਨੁ ਆਇਸੁ ॥
जे जे भाजि हुते बिनु आइसु ॥

जे (गुरूंच्या) परवानगीशिवाय (आनंदपूरहून) पळून गेले,

ਕਹੋ ਅਹਦੀਅਹਿ ਕਿਨੈ ਬਤਾਇਸੁ ॥
कहो अहदीअहि किनै बताइसु ॥

जे आपल्या गुरूंच्या परवानगीशिवाय आनंदपूरहून पळून गेले होते, या अधिकाऱ्यांनी इतरांकडून त्यांचा पत्ता विचारला.

ਮੂੰਡ ਮੂੰਡਿ ਕਰਿ ਸਹਰਿ ਫਿਰਾਏ ॥
मूंड मूंडि करि सहरि फिराए ॥

(ते) शहराभोवती समोरासमोर फिरले,

ਕਾਰ ਭੇਟ ਜਨੁ ਲੈਨ ਸਿਧਾਏ ॥੧੯॥
कार भेट जनु लैन सिधाए ॥१९॥

त्यांचे मुंडण करून त्यांना शहरभर फिरवले आहे. असे दिसते की ते अधिका-यांनी प्रसाद गोळा करण्यासाठी पाठवले आहेत.19.

ਪਾਛੈ ਲਾਗਿ ਲਰਿਕਵਾ ਚਲੇ ॥
पाछै लागि लरिकवा चले ॥

त्यांच्या पाठोपाठ चालणारी मुले (ओई ओई कर्दे),

ਜਾਨੁਕ ਸਿਖ ਸਖਾ ਹੈ ਭਲੇ ॥
जानुक सिख सखा है भले ॥

त्यांच्या मागे धावणारी आणि त्यांची थट्टा करणारी मुलं त्यांच्या शिष्य आणि नोकरांसारखी दिसतात.

ਛਿਕੇ ਤੋਬਰਾ ਬਦਨ ਚੜਾਏ ॥
छिके तोबरा बदन चड़ाए ॥

(त्यांच्या) तोंडावर काढले आणि अर्पण केले,

ਜਨੁ ਗ੍ਰਿਹਿ ਖਾਨ ਮਲੀਦਾ ਆਏ ॥੨੦॥
जनु ग्रिहि खान मलीदा आए ॥२०॥

घोड्यांची तूर असलेली नाकातील पिशव्या, त्यांच्या चेहऱ्यावर बांधलेल्या, त्यांना त्यांच्या घरून गोड मांस खाण्यासाठी आल्याचे दिसते.20.

ਮਸਤਕਿ ਸੁਭੇ ਪਨਹੀਯਨ ਘਾਇ ॥
मसतकि सुभे पनहीयन घाइ ॥

(त्या सर्वांच्या कपाळावर बुटाच्या खुणा होत्या,

ਜਨੁ ਕਰਿ ਟੀਕਾ ਦਏ ਬਲਾਇ ॥
जनु करि टीका दए बलाइ ॥

त्यांच्या कपाळावरील जखमांच्या खुणा, चपलाने मारहाण करून, अधिका-यांनी (गुरु म्हणून) लावलेल्या पुढच्या खुणांसारख्या दिसतात.