श्री दसाम ग्रंथ

पान - 592


ਦੇਖਤ ਹੈ ਦਿਵ ਦੇਵ ਧਨੈ ਧਨਿ ਜੰਪਤ ਹੈ ॥
देखत है दिव देव धनै धनि जंपत है ॥

(ते युद्ध) प्रकाश ('दिव') रूपे देवांना पाहून धन्य होतात.

ਭੂਮ ਅਕਾਸ ਪਤਾਲ ਚਵੋ ਚਕ ਕੰਪਤ ਹੈ ॥
भूम अकास पताल चवो चक कंपत है ॥

देव आणि दानव दोघेही म्हणत आहेत, ब्रावो!" युद्धाकडे पाहून पृथ्वी, आकाश, नही-जग आणि चारही दिशा थरथर कापत आहेत.

ਭਾਜਤ ਨਾਹਿਨ ਬੀਰ ਮਹਾ ਰਣਿ ਗਾਜਤ ਹੈ ॥
भाजत नाहिन बीर महा रणि गाजत है ॥

योद्धे युद्धातून पळून जात नाहीत, तर ओरडतात ('बीट-बीट' ओरडतात).

ਜਛ ਭੁਜੰਗਨ ਨਾਰਿ ਲਖੇ ਛਬਿ ਲਾਜਤ ਹੈ ॥੪੦੬॥
जछ भुजंगन नारि लखे छबि लाजत है ॥४०६॥

योद्धे पळत नाहीत, तर युद्धक्षेत्रात गर्जना करीत आहेत, त्या योद्ध्यांचा पराक्रम पाहून यक्ष आणि नागांच्या स्त्रिया लाजत आहेत.406.

ਧਾਵਤ ਹੈ ਕਰਿ ਕੋਪ ਮਹਾ ਸੁਰ ਸੂਰ ਤਹਾ ॥
धावत है करि कोप महा सुर सूर तहा ॥

(बोलणे) रागाने मोठ्याने, योद्धे तेथे गर्दी करतात,

ਮਾਡਤ ਹੈ ਬਿਕਰਾਰ ਭਯੰਕਰ ਜੁਧ ਜਹਾ ॥
माडत है बिकरार भयंकर जुध जहा ॥

महान योद्धे, संतापले, त्यांनी हल्ला केला आणि एक भयानक आणि भयावह युद्ध सुरू केले.

ਪਾਵਤ ਹੈ ਸੁਰ ਨਾਰਿ ਸੁ ਸਾਮੁਹਿ ਜੁਝਤ ਹੈ ॥
पावत है सुर नारि सु सामुहि जुझत है ॥

समोर लढणारा योद्धा, देवी-पत्नी (अपप्रचार) ग्रहण करतो (करायला धावतो).

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਗੰਧ੍ਰਬ ਸਬੈ ਕ੍ਰਿਤ ਸੁਝਤ ਹੈ ॥੪੦੭॥
देव अदेव गंध्रब सबै क्रित सुझत है ॥४०७॥

कानात हौतात्म्य पत्करून ते स्वर्गीय कुमारींना भेटत आहेत आणि हे युद्ध सर्व देव, दानव आणि यक्ष यांच्यासाठी एक महान युद्ध आहे.407.

ਚੰਚਲਾ ਛੰਦ ॥
चंचला छंद ॥

चंचला श्लोक

ਮਾਰਬੇ ਕੋ ਤਾਹਿ ਤਾਕਿ ਧਾਏ ਬੀਰ ਸਾਵਧਾਨ ॥
मारबे को ताहि ताकि धाए बीर सावधान ॥

सुरवीर त्याला मारण्याच्या उद्देशाने हल्ला करत आहे.

ਹੋਨ ਲਾਗੇ ਜੁਧ ਕੇ ਜਹਾ ਤਹਾ ਸਬੈ ਬਿਧਾਨ ॥
होन लागे जुध के जहा तहा सबै बिधान ॥

कल्किला मारण्यासाठी योद्धे सावधपणे पुढे सरसावले आणि इकडे तिकडे युद्ध करू लागले.

ਭੀਮ ਭਾਤਿ ਧਾਇ ਕੈ ਨਿਸੰਕ ਘਾਇ ਕਰਤ ਆਇ ॥
भीम भाति धाइ कै निसंक घाइ करत आइ ॥

ते भीमासारखे धावत आहेत आणि उन्मादात नुकसान करत आहेत.

ਜੂਝਿ ਜੂਝ ਕੈ ਮਰੈ ਸੁ ਦੇਵ ਲੋਕਿ ਬਸਤ ਜਾਇ ॥੪੦੮॥
जूझि जूझ कै मरै सु देव लोकि बसत जाइ ॥४०८॥

भीमासारखे शूर योद्धे निर्भयपणे प्रहार करत आहेत आणि लढून हौतात्म्य पत्करून त्यांना देवांच्या प्रदेशात स्थान मिळत आहे.408.

ਤਾਨਿ ਤਾਨਿ ਬਾਨ ਕੋ ਅਜਾਨੁ ਬਾਹ ਧਾਵਹੀ ॥
तानि तानि बान को अजानु बाह धावही ॥

गुडघ्यापर्यंत लांब हात असलेले बाण फिरतात.

ਜੂਝਿ ਜੂਝ ਕੈ ਮਰੈ ਅਲੋਕ ਲੋਕ ਪਾਵਹੀ ॥
जूझि जूझ कै मरै अलोक लोक पावही ॥

आपले धनुष्य ओढून आणि बाण सोडत, ते भगवान (कल्कि) च्या दिशेने पुढे जात आहेत आणि हौतात्म्य स्वीकारत आहेत, ते पुढच्या जगात जात आहेत.

ਰੰਗ ਜੰਗਿ ਅੰਗ ਨੰਗ ਭੰਗ ਅੰਗਿ ਹੋਇ ਪਰਤ ॥
रंग जंगि अंग नंग भंग अंगि होइ परत ॥

युद्धाच्या रंगात रंगलेल्यांचे जे काही भाग उघडे पडतात ते जमिनीवर पडतात.

ਟੂਕਿ ਟੂਕਿ ਹੋਇ ਗਿਰੈ ਸੁ ਦੇਵ ਸੁੰਦ੍ਰੀਨਿ ਬਰਤ ॥੪੦੯॥
टूकि टूकि होइ गिरै सु देव सुंद्रीनि बरत ॥४०९॥

ते लढाईत गढून गेले आहेत आणि त्याच्यापुढे तुटून पडत आहेत, हे योद्धे स्वर्गीय बंधूंसाठी तुकडे पडत आहेत आणि मृत्यूला कवटाळत आहेत.409.

ਤ੍ਰਿੜਕਾ ਛੰਦ ॥
त्रिड़का छंद ॥

तिरर्क श्लोक

ਤ੍ਰਿੜਰਿੜ ਤੀਰੰ ॥
त्रिड़रिड़ तीरं ॥

(टीप- इथे युद्ध-संगीतासाठी 'त्रिद्रीड' वगैरे शब्द वापरले आहेत. मात्र, ते निरर्थक आहे. त्यांच्या वापरातही अनेक फरक आहेत. बाण तडकणे (चाल).

ਬ੍ਰਿੜਰਿੜ ਬੀਰੰ ॥
ब्रिड़रिड़ बीरं ॥

बिअरची गुरगुरणे, ढोल वाजवणे,

ਦ੍ਰਿੜਰਿੜ ਢੋਲੰ ॥
द्रिड़रिड़ ढोलं ॥

शब्द ऐकू येतात (म्हणजे ड्रममधून

ਬ੍ਰਿੜਰਿੜ ਬੋਲੰ ॥੪੧੦॥
ब्रिड़रिड़ बोलं ॥४१०॥

योद्ध्यांचे बाण कडकडत आहेत आणि ढोल वाजवत आहेत.410.

ਤ੍ਰਿੜੜਿੜ ਤਾਜੀ ॥
त्रिड़ड़िड़ ताजी ॥

ताजी (अरबी घोडे) शेजारी,

ਬ੍ਰਿੜੜਿੜ ਬਾਜੀ ॥
ब्रिड़ड़िड़ बाजी ॥

घोडे शेजारी,

ਹ੍ਰਿੜੜਿੜ ਹਾਥੀ ॥
ह्रिड़ड़िड़ हाथी ॥

हत्ती तुमचे साथीदार आहेत

ਸ੍ਰਿੜੜਿੜ ਸਾਥੀ ॥੪੧੧॥
स्रिड़ड़िड़ साथी ॥४११॥

घोडे शेजारी आहेत आणि हत्ती गटात तुतारी वाजवत आहेत.411.

ਬ੍ਰਿੜੜਿੜ ਬਾਣੰ ॥
ब्रिड़ड़िड़ बाणं ॥

बाणांना

ਜ੍ਰਿੜੜਿੜ ਜੁਆਣੰ ॥
ज्रिड़ड़िड़ जुआणं ॥

जुआन (योद्धा)

ਛ੍ਰਿੜੜਿੜ ਛੋਰੈਂ ॥
छ्रिड़ड़िड़ छोरैं ॥

पूर्ण शक्ती

ਜ੍ਰਿੜੜਿੜ ਜੋਰੈਂ ॥੪੧੨॥
ज्रिड़ड़िड़ जोरैं ॥४१२॥

योद्धे जबरदस्तीने बाण सोडत आहेत.412.

ਖ੍ਰਿੜਰਿੜ ਖੇਤੰ ॥
ख्रिड़रिड़ खेतं ॥

युद्धभूमीत

ਪ੍ਰਿੜਰਿੜ ਪ੍ਰੇਤੰ ॥
प्रिड़रिड़ प्रेतं ॥

(युद्धात) रंगात

ਝ੍ਰਿੜੜਿੜ ਨਾਚੈ ॥
झ्रिड़ड़िड़ नाचै ॥

तयार केले

ਰਿੜਝਿੜ ਰਾਚੈ ॥੪੧੩॥
रिड़झिड़ राचै ॥४१३॥

युद्धाच्या रंगात धुंद झालेली भुते रणांगणात नाचत आहेत.413.

ਹ੍ਰਿੜਰਿੜ ਹੂਰੰ ॥
ह्रिड़रिड़ हूरं ॥

हुर्रे, हुर्रे, हुर्रे

ਪ੍ਰਿੜਰਿੜ ਪੂਰੰ ॥
प्रिड़रिड़ पूरं ॥

ते आकाशात फिरत आहेत

ਕ੍ਰਿੜਰਿੜ ਕਾਛੀ ॥
क्रिड़रिड़ काछी ॥

आणि सुंदर सजवलेले

ਨ੍ਰਿੜਰਿੜ ਨਾਚੀ ॥੪੧੪॥
न्रिड़रिड़ नाची ॥४१४॥

आकाश स्वर्गीय मुलींनी भरले आहे आणि ते सर्व नाचत आहेत.4.14.

ਤ੍ਰਿੜਰਿੜ ਤੇਗੰ ॥
त्रिड़रिड़ तेगं ॥

तलवारी

ਬ੍ਰਿੜਰਿੜ ਬੇਗੰ ॥
ब्रिड़रिड़ बेगं ॥

पूर्ण वेगाने

ਚ੍ਰਿੜਰਿੜ ਚਮਕੈ ॥
च्रिड़रिड़ चमकै ॥

चमकणारा

ਝ੍ਰਿੜਰਿੜ ਝਮਕੈ ॥੪੧੫॥
झ्रिड़रिड़ झमकै ॥४१५॥

तलवारी चटकन चमकत आहेत आणि त्या गडगडाटाच्या आवाजात धडकत आहेत.415.

ਜ੍ਰਿੜਰਿੜ ਜੋਧੰ ॥
ज्रिड़रिड़ जोधं ॥

योद्धा

ਕ੍ਰਿੜਰਿੜ ਕ੍ਰੋਧੰ ॥
क्रिड़रिड़ क्रोधं ॥

रागाने

ਜ੍ਰਿੜਰਿੜ ਜੂਝੈ ॥
ज्रिड़रिड़ जूझै ॥

भरलेले आहेत

ਲ੍ਰਿੜਰਿੜ ਲੂਝੈ ॥੪੧੬॥
ल्रिड़रिड़ लूझै ॥४१६॥

योद्धे क्रोधाने लढत आहेत आणि मरत आहेत.416.

ਖ੍ਰਿੜਰਿੜ ਖੇਤੰ ॥
ख्रिड़रिड़ खेतं ॥

वाळवंटात

ਅਰਿੜਰਿੜ ਅਚੇਤੰ ॥
अरिड़रिड़ अचेतं ॥

(किती) बेशुद्ध आहेत