श्री दसाम ग्रंथ

पान - 242


ਰਥੰ ਬਿਸਟਤੰ ਬਯਾਘ੍ਰ ਚਰਮੰ ਅਭੀਤੰ ॥
रथं बिसटतं बयाघ्र चरमं अभीतं ॥

रथ सिंहाच्या कातडीने झाकलेला आहे आणि निर्भय आहे,

ਤਿਸੈ ਨਾਥ ਜਾਨੋ ਹਠੀ ਇੰਦ੍ਰ ਜੀਤੰ ॥੩੯੯॥
तिसै नाथ जानो हठी इंद्र जीतं ॥३९९॥

आणि जो सिंहाच्या कातडीवर रथात निर्भयपणे बसला आहे, हे भगवान, तो अखंड इंद्रजित (मेघंड) आहे.399.

ਨਹੈ ਪਿੰਗ ਬਾਜੀ ਰਥੰ ਜੇਨ ਸੋਭੈਂ ॥
नहै पिंग बाजी रथं जेन सोभैं ॥

ज्याचा रथ तपकिरी घोड्यांच्या छटाने सजलेला आहे,

ਮਹਾ ਕਾਇ ਪੇਖੇ ਸਭੈ ਦੇਵ ਛੋਭੈਂ ॥
महा काइ पेखे सभै देव छोभैं ॥

ज्याच्या रथात तपकिरी रंगाचे घोडे आहेत आणि ज्याचे विस्तीर्ण शरीर पाहून देवही घाबरतात.

ਹਰੇ ਸਰਬ ਗਰਬੰ ਧਨੰ ਪਾਲ ਦੇਵੰ ॥
हरे सरब गरबं धनं पाल देवं ॥

जो महान धनुर्धारी देवतांचा सर्व अभिमान दूर करतो,

ਮਹਾਕਾਇ ਨਾਮਾ ਮਹਾਬੀਰ ਜੇਵੰ ॥੪੦੦॥
महाकाइ नामा महाबीर जेवं ॥४००॥

आणि ज्याने सर्व देवांचा अभिमान धुळीला मिळवला आहे, त्याला व्यापक शरीर कुंभकरण म्हणतात.400.

ਲਗੇ ਮਯੂਰ ਬਰਣੰ ਰਥੰ ਜੇਨ ਬਾਜੀ ॥
लगे मयूर बरणं रथं जेन बाजी ॥

ज्याच्या रथावर मोरपंखी घोडे आहेत,

ਬਕੈ ਮਾਰ ਮਾਰੰ ਤਜੈ ਬਾਣ ਰਾਜੀ ॥
बकै मार मारं तजै बाण राजी ॥

ज्या रथावर मोरपंखी रंगाचे घोडे बसवले जातात आणि जो ‘मार, मार’ अशा घोषणा देत बाणांचा वर्षाव करत आहे.

ਮਹਾ ਜੁਧ ਕੋ ਕਰ ਮਹੋਦਰ ਬਖਾਨੋ ॥
महा जुध को कर महोदर बखानो ॥

त्याला 'महोदर', महान योद्धा समजा

ਤਿਸੈ ਜੁਧ ਕਰਤਾ ਬਡੋ ਰਾਮ ਜਾਨੋ ॥੪੦੧॥
तिसै जुध करता बडो राम जानो ॥४०१॥

हे राम! त्याचे नाव महोदर आहे आणि तो एक महान योद्धा मानला पाहिजे.401.

ਲਗੇ ਮੁਖਕੰ ਬਰਣ ਬਾਜੀ ਰਥੇਸੰ ॥
लगे मुखकं बरण बाजी रथेसं ॥

ज्याच्या सुंदर रथासमोर उंदरांनी रंगलेले घोडे आहेत,

ਹਸੈ ਪਉਨ ਕੇ ਗਉਨ ਕੋ ਚਾਰ ਦੇਸੰ ॥
हसै पउन के गउन को चार देसं ॥

ज्या रथाने चेहऱ्यासारखे पांढरे घोडे लावले जातात आणि जो चालताना वाऱ्याला लाजवेल.

ਧਰੇ ਬਾਣ ਪਾਣੰ ਕਿਧੋ ਕਾਲ ਰੂਪੰ ॥
धरे बाण पाणं किधो काल रूपं ॥

ज्याच्या हातात बाण आहे आणि जो काळाचे रूप आहे,

ਤਿਸੈ ਰਾਮ ਜਾਨੋ ਸਹੀ ਦਈਤ ਭੂਪੰ ॥੪੦੨॥
तिसै राम जानो सही दईत भूपं ॥४०२॥

आणि जो मृत्यूसारखा दिसतो (काल), बाण हातात धरून, हे राम! त्याला रावण, राक्षसांचा राजा मानणे.402.

ਫਿਰੈ ਮੋਰ ਪੁਛੰ ਢੁਰੈ ਚਉਰ ਚਾਰੰ ॥
फिरै मोर पुछं ढुरै चउर चारं ॥

ज्यावर मोराच्या पंखांची सुंदर घडी लटकते,

ਰੜੈ ਕਿਤ ਬੰਦੀ ਅਨੰਤੰ ਅਪਾਰੰ ॥
रड़ै कित बंदी अनंतं अपारं ॥

तो, ज्याच्या अंगावर मोराच्या पिसांची माशी ओवाळली जात आहे आणि ज्याच्यापुढे अनेक लोक नमस्काराच्या मुद्रेत उभे आहेत.

ਰਥੰ ਸੁਵਰਣ ਕੀ ਕਿੰਕਣੀ ਚਾਰ ਸੋਹੈ ॥
रथं सुवरण की किंकणी चार सोहै ॥

ज्याचा रथ सुंदर सोन्याच्या घंटांनी जडलेला आहे,

ਲਖੇ ਦੇਵ ਕੰਨਿਆ ਮਹਾ ਤੇਜ ਮੋਹੈ ॥੪੦੩॥
लखे देव कंनिआ महा तेज मोहै ॥४०३॥

ज्याचा रथ सोन्याच्या लहान घंटा आकर्षक वाटतात आणि ज्याला पाहून देव कन्या मोहित होतात.403.

ਛਕੈ ਮਧ ਜਾ ਕੀ ਧੁਜਾ ਸਾਰਦੂਲੰ ॥
छकै मध जा की धुजा सारदूलं ॥

ज्याचा ध्वज बब्बर सिंह (चिन्ह) ने सजवला आहे.

ਇਹੈ ਦਈਤ ਰਾਜੰ ਦੁਰੰ ਦ੍ਰੋਹ ਮੂਲੰ ॥
इहै दईत राजं दुरं द्रोह मूलं ॥

ज्याच्या बॅनरच्या मध्यभागी सिंहाचे चिन्ह आहे, तो रावण आहे, राक्षसांचा राजा आहे आणि त्याच्या मनात रामाबद्दल दुर्भावना आहे.

ਲਸੈ ਕ੍ਰੀਟ ਸੀਸੰ ਕਸੈ ਚੰਦ੍ਰ ਭਾ ਕੋ ॥
लसै क्रीट सीसं कसै चंद्र भा को ॥

ज्याच्या डोक्यावर मुकुट चमकतो, तो चंद्राची चमक फिकट करतो,

ਰਮਾ ਨਾਥ ਚੀਨੋ ਦਸੰ ਗ੍ਰੀਵ ਤਾ ਕੋ ॥੪੦੪॥
रमा नाथ चीनो दसं ग्रीव ता को ॥४०४॥

ज्याच्या मुगुटावर चंद्र आणि सूर्य आहेत, हे सर्व भरणाऱ्या परमेश्वरा! त्याला ओळखा, दहा डोक्याचा रावण आहे.404.

ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਬਜੇ ਬਜੰਤ੍ਰੰ ਅਪਾਰੰ ॥
दुहूं ओर बजे बजंत्रं अपारं ॥

दोन्ही बाजूंनी प्रचंड घंटा वाजू लागल्या,

ਮਚੇ ਸੂਰਬੀਰੰ ਮਹਾ ਸਸਤ੍ਰ ਧਾਰੰ ॥
मचे सूरबीरं महा ससत्र धारं ॥

दोन्ही बाजूंनी अनेक वाद्ये वाजू लागली आणि योद्धे मोठ्या शस्त्रांचा वर्षाव करू लागले.

ਕਰੈ ਅਤ੍ਰ ਪਾਤੰ ਨਿਪਾਤੰਤ ਸੂਰੰ ॥
करै अत्र पातं निपातंत सूरं ॥

(ते) अस्त्र धारण करतात आणि योद्ध्यांना मारतात.

ਉਠੇ ਮਧ ਜੁਧੰ ਕਮਧੰ ਕਰੂਰੰ ॥੪੦੫॥
उठे मध जुधं कमधं करूरं ॥४०५॥

शस्त्रे मारली गेली आणि योद्धे पडले आणि या युद्धात भयंकर डोके नसलेली सोंड उठली आणि हलली.405

ਗਿਰੈ ਰੁੰਡ ਮੁੰਡੰ ਭਸੁੰਡੰ ਅਪਾਰੰ ॥
गिरै रुंड मुंडं भसुंडं अपारं ॥

फक्त शरीर, डोके आणि खोड पडले आहे.

ਰੁਲੇ ਅੰਗ ਭੰਗੰ ਸਮੰਤੰ ਲੁਝਾਰੰ ॥
रुले अंग भंगं समंतं लुझारं ॥

हत्तींची सोंड, डोकी आणि सोंडे पडू लागली आणि योद्धांच्या गटांचे चिरलेले लिमळे धुळीत लोटले.

ਪਰੀ ਕੂਹ ਜੂਹੰ ਉਠੇ ਗਦ ਸਦੰ ॥
परी कूह जूहं उठे गद सदं ॥

कोकिळे रानात पडत आहेत. त्यामुळे भयानक आवाज येतो.

ਜਕੇ ਸੂਰਬੀਰੰ ਛਕੇ ਜਾਣ ਮਦੰ ॥੪੦੬॥
जके सूरबीरं छके जाण मदं ॥४०६॥

रणांगणात भयंकर आरडाओरडा होत होता आणि नशेच्या नशेत योद्धे डोलत होते.४०६.

ਗਿਰੇ ਝੂਮ ਭੂਮੰ ਅਘੂਮੇਤਿ ਘਾਯੰ ॥
गिरे झूम भूमं अघूमेति घायं ॥

घुमेरी खाऊन सुरवीर पृथ्वीवर पडत आहेत.

ਉਠੇ ਗਦ ਸਦੰ ਚੜੇ ਚਉਪ ਚਾਯੰ ॥
उठे गद सदं चड़े चउप चायं ॥

योद्धांचे जखमी गट डोलत आहेत आणि पृथ्वीवर पडताना आश्चर्यचकित होत आहेत आणि दुप्पट आवेशाने उठत आहेत आणि आपल्या गदा मारत आहेत.

ਜੁਝੈ ਬੀਰ ਏਕੰ ਅਨੇਕੰ ਪ੍ਰਕਾਰੰ ॥
जुझै बीर एकं अनेकं प्रकारं ॥

(अनेक) योद्धा अनेक प्रकारे लढून शहीद होतो.

ਕਟੇ ਅੰਗ ਜੰਗੰ ਰਟੈਂ ਮਾਰ ਮਾਰੰ ॥੪੦੭॥
कटे अंग जंगं रटैं मार मारं ॥४०७॥

योद्ध्यांनी अनेक प्रकारे युद्ध सुरू केले आहे, चिरलेले हातपाय पडत आहेत, तरीही योद्धे ओरडत आहेत ���मार, मार���.407.

ਛੁਟੈ ਬਾਣ ਪਾਣੰ ਉਠੈਂ ਗਦ ਸਦੰ ॥
छुटै बाण पाणं उठैं गद सदं ॥

(योद्ध्यांच्या) हातातून बाण सुटतात, (ज्यांच्या) भयंकर शब्द निघतात.

ਰੁਲੇ ਝੂਮ ਭੂਮੰ ਸੁ ਬੀਰੰ ਬਿਹਦੰ ॥
रुले झूम भूमं सु बीरं बिहदं ॥

बाण सोडल्याने एक भयानक आवाज निर्माण होतो आणि मोठ्या शरीराचे योद्धे डोलताना जमिनीवर पडतात.

ਨਚੇ ਜੰਗ ਰੰਗੰ ਤਤਥਈ ਤਤਥਿਯੰ ॥
नचे जंग रंगं ततथई ततथियं ॥

युद्धाच्या रंगात नशेत ते वार करतात.

ਛੁਟੈ ਬਾਨ ਰਾਜੀ ਫਿਰੈ ਛੂਛ ਹਥਿਯੰ ॥੪੦੮॥
छुटै बान राजी फिरै छूछ हथियं ॥४०८॥

युद्धात सर्वजण संगीताच्या तालावर नाचत आहेत आणि अनेक जण बाण सोडत रिकाम्या हाताने इकडे-तिकडे फिरत आहेत.408.

ਗਿਰੇ ਅੰਕੁਸੰ ਬਾਰਣੰ ਬੀਰ ਖੇਤੰ ॥
गिरे अंकुसं बारणं बीर खेतं ॥

अनेक अंकुश, हत्ती आणि योद्धे युद्धभूमीवर पडले आहेत.

ਨਚੇ ਕੰਧ ਹੀਣੰ ਕਬੰਧੰ ਅਚੇਤੰ ॥
नचे कंध हीणं कबंधं अचेतं ॥

योद्ध्यांचा नाश करणाऱ्या भाले खाली पडत आहेत आणि बेभान डोके नसलेल्या सोंड रणांगणात नाचत आहेत.

ਭਰੈਂ ਖੇਚਰੀ ਪਤ੍ਰ ਚਉਸਠ ਚਾਰੀ ॥
भरैं खेचरी पत्र चउसठ चारी ॥

अठ्ठावन्न (चौसष्ट) जोगं रक्त भरतात.

ਚਲੇ ਸਰਬ ਆਨੰਦਿ ਹੁਐ ਮਾਸਹਾਰੀ ॥੪੦੯॥
चले सरब आनंदि हुऐ मासहारी ॥४०९॥

अठ्ठावन्न योगिनींनी आपले वाट्या रक्ताने भरले आहेत आणि सर्व मांसभक्षक मोठ्या आनंदाने फिरत आहेत 409.

ਗਿਰੇ ਬੰਕੁੜੇ ਬੀਰ ਬਾਜੀ ਸੁਦੇਸੰ ॥
गिरे बंकुड़े बीर बाजी सुदेसं ॥

बनके योद्धे घोड्यांच्या पाठीवर पडलेले आहेत.

ਪਰੇ ਪੀਲਵਾਨੰ ਛੁਟੇ ਚਾਰ ਕੇਸੰ ॥
परे पीलवानं छुटे चार केसं ॥

फोपीश योद्धे आणि सुंदर घोडे पडत आहेत आणि दुसरीकडे हत्तींचे चालक केस विस्कटून पडले आहेत.

ਕਰੈ ਪੈਜ ਵਾਰੰ ਪ੍ਰਚਾਰੰਤ ਬੀਰੰ ॥
करै पैज वारं प्रचारंत बीरं ॥

अनेक (युद्धाचे) मानक-धारक अपमानकारक खोटे बोलतात.

ਉਠੈ ਸ੍ਰੋਣਧਾਰੰ ਅਪਾਰੰ ਹਮੀਰੰ ॥੪੧੦॥
उठै स्रोणधारं अपारं हमीरं ॥४१०॥

शूर सेनानी आपल्या शत्रूवर पूर्ण ताकदीनिशी प्रहार करत आहेत, त्यामुळे सतत रक्त वाहत आहे.410.

ਛੁਟੈਂ ਚਾਰਿ ਚਿਤ੍ਰੰ ਬਚਿਤ੍ਰੰਤ ਬਾਣੰ ॥
छुटैं चारि चित्रं बचित्रंत बाणं ॥

सुंदरपणे रंगवलेले आश्चर्यकारक धनुष्य आणि बाण हातातून सोडले जातात

ਚਲੇ ਬੈਠ ਕੈ ਸੂਰਬੀਰੰ ਬਿਮਾਣੰ ॥
चले बैठ कै सूरबीरं बिमाणं ॥

विचित्र प्रकारचे बाण, सुंदर चित्रे बनवून, शरीराला छेद देत वेगाने पुढे जात आहेत आणि त्याबरोबर योद्धे मृत्यूच्या हवाई वाहनांमध्ये उडत आहेत.