श्री दसाम ग्रंथ

पान - 141


ਨਿਰਤ ਕਰਤ ਚਲੈ ਧਰਾ ਪਰਿ ਕਾਮ ਰੂਪ ਪ੍ਰਭਾਇ ॥
निरत करत चलै धरा परि काम रूप प्रभाइ ॥

तो कामदेव सारख्या सौंदर्याने वैभवशाली नृत्याविष्काराने पृथ्वीवर चालतो.

ਦੇਖਿ ਦੇਖਿ ਛਕੈ ਸਭੈ ਨ੍ਰਿਪ ਰੀਝਿ ਇਉ ਨ੍ਰਿਪਰਾਇ ॥੯॥੧੫੦॥
देखि देखि छकै सभै न्रिप रीझि इउ न्रिपराइ ॥९॥१५०॥

त्याला पाहून सर्व राजे प्रसन्न होतात आणि (युधिष्ठर) राजाचा राजाही.9.150.

ਬੀਣ ਬੇਣ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਾਜਤ ਬਾਸੁਰੀ ਸੁਰਨਾਇ ॥
बीण बेण म्रिदंग बाजत बासुरी सुरनाइ ॥

विणा, वेण मृदंग, बनसुरी, भेरी हे वादन होत आहे.

ਮੁਰਜ ਤੂਰ ਮੁਚੰਗ ਮੰਦਲ ਚੰਗ ਬੰਗ ਸਨਾਇ ॥
मुरज तूर मुचंग मंदल चंग बंग सनाइ ॥

असंख्य मुज, तूर, मुरचंग, मंडळ, चांगबेग आणि सरनाई

ਢੋਲ ਢੋਲਕ ਖੰਜਕਾ ਡਫ ਝਾਝ ਕੋਟ ਬਜੰਤ ॥
ढोल ढोलक खंजका डफ झाझ कोट बजंत ॥

ढोल, ढोलक, खंजरी, डफ आणि झांजही वाजवली जातात.

ਜੰਗ ਘੁੰਘਰੂ ਟਲਕਾ ਉਪਜੰਤ ਰਾਗ ਅਨੰਤ ॥੧੦॥੧੫੧॥
जंग घुंघरू टलका उपजंत राग अनंत ॥१०॥१५१॥

मोठी घंटा आणि छोटी घंटा वाजते आणि संगीताचे असंख्य प्रकार तयार होतात.10.151.

ਅਮਿਤ ਸਬਦ ਬਜੰਤ੍ਰ ਭੇਰਿ ਹਰੰਤ ਬਾਜ ਅਪਾਰ ॥
अमित सबद बजंत्र भेरि हरंत बाज अपार ॥

केटलड्रम वाजवल्यावर अमर्यादित आवाज निर्माण करतात आणि असंख्य घोडे शेजारी असतात.

ਜਾਤ ਜਉਨ ਦਿਸਾਨ ਕੇ ਪਛ ਲਾਗ ਹੀ ਸਿਰਦਾਰ ॥
जात जउन दिसान के पछ लाग ही सिरदार ॥

श्री बार्न नावाचा घोडा जिथे जातो तिथे सेनाप्रमुख त्याच्या मागे लागतात.

ਜਉਨ ਬਾਧ ਤੁਰੰਗ ਜੂਝਤ ਜੀਤੀਐ ਕਰਿ ਜੁਧ ॥
जउन बाध तुरंग जूझत जीतीऐ करि जुध ॥

जो कोणी घोड्याला साखळदंडाने बांधतो, ते त्याच्याशी लढतात आणि त्याला जिंकतात.

ਆਨ ਜੌਨ ਮਿਲੈ ਬਚੈ ਨਹਿ ਮਾਰੀਐ ਕਰਿ ਕ੍ਰੁਧ ॥੧੧॥੧੫੨॥
आन जौन मिलै बचै नहि मारीऐ करि क्रुध ॥११॥१५२॥

जो त्यांना प्राप्त करतो, तो वाचतो, अन्यथा जो सामना करतो, तो हिंसकपणे मारला जातो.11.152.

ਹੈਯ ਫੇਰ ਚਾਰ ਦਿਸਾਨ ਮੈ ਸਭ ਜੀਤ ਕੈ ਛਿਤਪਾਲ ॥
हैय फेर चार दिसान मै सभ जीत कै छितपाल ॥

घोडा चारही दिशांना पाठवून सर्व राजा जिंकला.

ਬਾਜਮੇਧ ਕਰਿਯੋ ਸਪੂਰਨ ਅਮਿਤ ਜਗ ਰਿਸਾਲ ॥
बाजमेध करियो सपूरन अमित जग रिसाल ॥

अशा प्रकारे घोड्याचा यज्ञ पूर्ण झाला, तो जगात खूप महान आणि अद्भुत आहे.

ਭਾਤ ਭਾਤ ਅਨੇਕ ਦਾਨ ਸੁ ਦੀਜੀਅਹਿ ਦਿਜਰਾਜ ॥
भात भात अनेक दान सु दीजीअहि दिजराज ॥

ब्राह्मणांना विविध प्रकारचे साहित्य दान म्हणून दिले.

ਭਾਤ ਭਾਤ ਪਟੰਬਰਾਦਿਕ ਬਾਜਿਯੋ ਗਜਰਾਜ ॥੧੨॥੧੫੩॥
भात भात पटंबरादिक बाजियो गजराज ॥१२॥१५३॥

तसेच अनेक प्रकारचे रेशमी कपडे, घोडे आणि महान हत्ती.12.153.

ਅਨੇਕ ਦਾਨ ਦੀਏ ਦਿਜਾਨਨ ਅਮਿਤ ਦਰਬ ਅਪਾਰ ॥
अनेक दान दीए दिजानन अमित दरब अपार ॥

असंख्य ब्राह्मणांना अनेक भेटवस्तू आणि बेहिशेबी संपत्ती दान म्हणून देण्यात आली.

ਹੀਰ ਚੀਰ ਪਟੰਬਰਾਦਿ ਸੁਵਰਨ ਕੇ ਬਹੁ ਭਾਰ ॥
हीर चीर पटंबरादि सुवरन के बहु भार ॥

हिरे, सामान्य कपडे, रेशमी कपडे आणि अनेक सोन्याचा भार यांचा समावेश आहे.

ਦੁਸਟ ਪੁਸਟ ਤ੍ਰਸੇ ਸਬੈ ਥਰਹਰਿਓ ਸੁਨਿ ਗਿਰਰਾਇ ॥
दुसट पुसट त्रसे सबै थरहरिओ सुनि गिरराइ ॥

सर्व महान शत्रू भयभीत झाले आणि पर्वताचा राजा सुमेरू देखील दानाचे तपशील ऐकून थरथर कापला.

ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਨ ਦੈ ਦ੍ਵਿਜੈ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਟ ਬਾਟ ਲੁਟਾਇ ॥੧੩॥੧੫੪॥
काटि काटि न दै द्विजै न्रिप बाट बाट लुटाइ ॥१३॥१५४॥

मुख्य सार्वभौम त्याचे तुकडे करू शकत नाहीत या भीतीने आणि नंतर ते तुकडे वितरित करू शकत नाही.13.154.

ਫੇਰ ਕੈ ਸਭ ਦੇਸ ਮੈ ਹਯ ਮਾਰਿਓ ਮਖ ਜਾਇ ॥
फेर कै सभ देस मै हय मारिओ मख जाइ ॥

ते देशभर हलवून, घोडा शेवटी यज्ञस्थळी मारला गेला

ਕਾਟਿ ਕੈ ਤਿਹ ਕੋ ਤਬੈ ਪਲ ਕੈ ਕਰੈ ਚਤੁ ਭਾਇ ॥
काटि कै तिह को तबै पल कै करै चतु भाइ ॥

नंतर त्याचे चार तुकडे (भाग) केले.

ਏਕ ਬਿਪ੍ਰਨ ਏਕ ਛਤ੍ਰਨ ਏਕ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਦੀਨ ॥
एक बिप्रन एक छत्रन एक इसत्रिन दीन ॥

एक भाग ब्राह्मणांना, एक क्षत्रियांना आणि एक भाग स्त्रियांना देण्यात आला.

ਚਤ੍ਰ ਅੰਸ ਬਚਿਯੋ ਜੁ ਤਾ ਤੇ ਹੋਮ ਮੈ ਵਹਿ ਕੀਨ ॥੧੪॥੧੫੫॥
चत्र अंस बचियो जु ता ते होम मै वहि कीन ॥१४॥१५५॥

उर्वरित चौथा भाग अग्निवेदीमध्ये जाळला गेला.14.155.

ਪੰਚ ਸੈ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ਸੁ ਰਾਜ ਕੈ ਇਹ ਦੀਪ ॥
पंच सै बरख प्रमान सु राज कै इह दीप ॥

या द्विपावर पाचशे वर्षे राज्य केल्यावर.

ਅੰਤ ਜਾਇ ਗਿਰੇ ਰਸਾਤਲ ਪੰਡ ਪੁਤ੍ਰ ਮਹੀਪ ॥
अंत जाइ गिरे रसातल पंड पुत्र महीप ॥

राजा पांडूचे हे पुत्र शेवटी हिमालयात (नही-जगात) पडले.

ਭੂਮ ਭਰਤ ਭਏ ਪਰੀਛਤ ਪਰਮ ਰੂਪ ਮਹਾਨ ॥
भूम भरत भए परीछत परम रूप महान ॥

त्यांच्यानंतर परीक्षित, जो सर्वात सुंदर आणि पराक्रमी होता, (त्यांचा नातू, अभिमन्याचा मुलगा) भारताचा राजा झाला.

ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਉਦਾਰ ਦਾਨ ਅਛਿਜ ਤੇਜ ਨਿਧਾਨ ॥੧੫॥੧੫੬॥
अमित रूप उदार दान अछिज तेज निधान ॥१५॥१५६॥

तो अमर्याद मोहक, उदार दाता आणि अजिंक्य वैभवाचा खजिना होता.15.156.

ਸ੍ਰੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੋਥੀ ਦੁਤੀਆ ਜਗ ਸਮਾਪਤੰ ॥
स्री गिआन प्रबोध पोथी दुतीआ जग समापतं ॥

श्री ज्ञान प्रबोध नावाच्या पुस्तकातील हा दुसरा त्यागाचा शेवट आहे.

ਅਥ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰੀਛਤ ਕੋ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥
अथ राजा प्रीछत को राज कथनं ॥

राजा परीक्षितच्या नियमाचे वर्णन येथे सुरू होते:

ਰੁਆਲ ਛੰਦ ॥
रुआल छंद ॥

ROOAAL STANZA

ਏਕ ਦਿਵਸ ਪਰੀਛਤਹਿ ਮਿਲਿ ਕੀਯੋ ਮੰਤ੍ਰ ਮਹਾਨ ॥
एक दिवस परीछतहि मिलि कीयो मंत्र महान ॥

एके दिवशी परीक्षित राजाने आपल्या मंत्र्यांचा सल्ला घेतला

ਗਜਾਮੇਧ ਸੁ ਜਗ ਕੋ ਕਿਉ ਕੀਜੀਐ ਸਵਧਾਨ ॥
गजामेध सु जग को किउ कीजीऐ सवधान ॥

हत्तीचे बलिदान पद्धतशीर कसे करावे?

ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਸੁ ਮਿਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰਨ ਮੰਤ੍ਰ ਕੀਓ ਬਿਚਾਰ ॥
बोलि बोलि सु मित्र मंत्रन मंत्र कीओ बिचार ॥

बोलणाऱ्या मित्रांना आणि मंत्र्यांनी कल्पना दिली

ਸੇਤ ਦੰਤ ਮੰਗਾਇ ਕੈ ਬਹੁ ਜੁਗਤ ਸੌ ਅਬਿਚਾਰ ॥੧॥੧੫੭॥
सेत दंत मंगाइ कै बहु जुगत सौ अबिचार ॥१॥१५७॥

बाकी सर्व विचार सोडून पांढऱ्या दातांचा हत्ती पाठवा.1.157.

ਜਗ ਮੰਡਲ ਕੋ ਰਚਿਯੋ ਤਹਿ ਕੋਟ ਅਸਟ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
जग मंडल को रचियो तहि कोट असट प्रमान ॥

यज्ञवेदी आठ कोसांच्या आत बांधण्यात आली होती

ਅਸਟ ਸਹੰਸ੍ਰ ਬੁਲਾਇ ਰਿਤੁਜੁ ਅਸਟ ਲਛ ਦਿਜਾਨ ॥
असट सहंस्र बुलाइ रितुजु असट लछ दिजान ॥

आठ हजार कर्मकांड करणारे आणि आठ लाख इतर ब्राह्मण

ਭਾਤ ਭਾਤ ਬਨਾਇ ਕੈ ਤਹਾ ਅਸਟ ਸਹੰਸ੍ਰ ਪ੍ਰਨਾਰ ॥
भात भात बनाइ कै तहा असट सहंस्र प्रनार ॥

विविध प्रकारचे आठ हजार नाले तयार करण्यात आले.

ਹਸਤ ਸੁੰਡ ਪ੍ਰਮਾਨ ਤਾ ਮਹਿ ਹੋਮੀਐ ਘ੍ਰਿਤ ਧਾਰ ॥੨॥੧੫੮॥
हसत सुंड प्रमान ता महि होमीऐ घ्रित धार ॥२॥१५८॥

ज्यातून हत्तीच्या सोंडेच्या आकाराच्या स्पष्ट लोणीचा सतत प्रवाह वाहत होता.2.158.

ਦੇਸ ਦੇਸ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ਬਹੁ ਭਾਤ ਭਾਤ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥
देस देस बुलाइ कै बहु भात भात न्रिपाल ॥

निरनिराळ्या देशांतून निरनिराळ्या प्रकारचे राजे बोलावले.

ਭਾਤ ਭਾਤਨ ਕੇ ਦੀਏ ਬਹੁ ਦਾਨ ਮਾਨ ਰਸਾਲ ॥
भात भातन के दीए बहु दान मान रसाल ॥

त्यांना सन्मानाने विविध प्रकारच्या अनेक भेटवस्तू देण्यात आल्या.

ਹੀਰ ਚੀਰ ਪਟੰਬਰਾਦਿਕ ਬਾਜ ਅਉ ਗਜਰਾਜ ॥
हीर चीर पटंबरादिक बाज अउ गजराज ॥

हिरे, रेशमी वस्त्रे इत्यादी, घोडे आणि मोठे हत्ती यांचा समावेश होतो.

ਸਾਜ ਸਾਜ ਸਬੈ ਦੀਏ ਬਹੁ ਰਾਜ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪਰਾਜ ॥੩॥੧੫੯॥
साज साज सबै दीए बहु राज कौ न्रिपराज ॥३॥१५९॥

महान सार्वभौमांनी राजांना अतिशय सुशोभित केलेल्या सर्व गोष्टी दिल्या.3.159.

ਐਸਿ ਭਾਤਿ ਕੀਓ ਤਹਾ ਬਹੁ ਬਰਖ ਲਉ ਤਿਹ ਰਾਜ ॥
ऐसि भाति कीओ तहा बहु बरख लउ तिह राज ॥

अशा प्रकारे त्यांनी अनेक वर्षे तेथे राज्य केले.

ਕਰਨ ਦੇਵ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਅਰ ਜੀਤ ਕੈ ਬਹੁ ਸਾਜ ॥
करन देव प्रमान लउ अर जीत कै बहु साज ॥

राजा करणसारख्या अनेक प्रख्यात शत्रूंना त्यांच्या अनेक मौल्यवान वस्तूंसह जिंकले गेले.

ਏਕ ਦਿਵਸ ਚੜਿਓ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਸੈਲ ਕਾਜ ਅਖੇਟ ॥
एक दिवस चड़िओ न्रिप बर सैल काज अखेट ॥

एके दिवशी राजा आनंदी सहलीला आणि शिकारीला गेला.

ਦੇਖ ਮ੍ਰਿਗ ਭਇਓ ਤਹਾ ਮੁਨਰਾਜ ਸਿਉ ਭਈ ਭੇਟ ॥੪॥੧੬੦॥
देख म्रिग भइओ तहा मुनराज सिउ भई भेट ॥४॥१६०॥

त्याने एक हरण पाहिले आणि त्याचा पाठलाग केला आणि एक महान ऋषी भेटला.4.160.

ਪੈਡ ਯਾਹਿ ਗਯੋ ਨਹੀ ਮ੍ਰਿਗ ਰੇ ਰਖੀਸਰ ਬੋਲ ॥
पैड याहि गयो नही म्रिग रे रखीसर बोल ॥

(तो ऋषींना म्हणाला) हे महान ऋषि ! कृपया बोला, हरीण असे गेले का ?���

ਉਤ੍ਰ ਭੂਪਹਿ ਨ ਦੀਓ ਮੁਨਿ ਆਖਿ ਭੀ ਇਕ ਖੋਲ ॥
उत्र भूपहि न दीओ मुनि आखि भी इक खोल ॥

ऋषींनी डोळे उघडले नाही आणि राजाला काही उत्तर दिले नाही.

ਮ੍ਰਿਤਕ ਸਰਪ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਜਿਹ ਅਗ੍ਰ ਤਾਹ ਉਠਾਇ ॥
म्रितक सरप निहार कै जिह अग्र ताह उठाइ ॥

मेलेला साप पाहून (राजा) धनुष्यबाणाच्या टोकाने उठवला

ਤਉਨ ਕੇ ਗਰ ਡਾਰ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਤ ਭਯੋ ਨ੍ਰਿਪਰਾਇ ॥੫॥੧੬੧॥
तउन के गर डार कै न्रिप जात भयो न्रिपराइ ॥५॥१६१॥

ऋषींच्या गळ्यात घातला मग महान सार्वभौम निघून गेले.5.161.

ਆਖ ਉਘਾਰ ਲਖੈ ਕਹਾ ਮੁਨ ਸਰਪ ਦੇਖ ਡਰਾਨ ॥
आख उघार लखै कहा मुन सरप देख डरान ॥

ऋषींनी डोळे उघडल्यावर काय पाहिले? तो साप (मानेभोवती) पाहून घाबरला.

ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਤ ਭਯੋ ਤਹਾ ਦਿਜ ਰਕਤ ਨੇਤ੍ਰ ਚੁਚਾਨ ॥
क्रोध करत भयो तहा दिज रकत नेत्र चुचान ॥

तेथे तो खूप रागावला आणि ब्राह्मणाच्या डोळ्यातून रक्त वाहू लागले.

ਜਉਨ ਮੋ ਗਰਿ ਡਾਰਿ ਗਿਓ ਤਿਹ ਕਾਟਿ ਹੈ ਅਹਿਰਾਇ ॥
जउन मो गरि डारि गिओ तिह काटि है अहिराइ ॥

(तो म्हणाला:) ���ज्याने हा साप माझ्या गळ्यात घातला आहे, त्याला सापांचा राजा चावेल.

ਸਪਤ ਦਿਵਸਨ ਮੈ ਮਰੈ ਯਹਿ ਸਤਿ ਸ੍ਰਾਪ ਸਦਾਇ ॥੬॥੧੬੨॥
सपत दिवसन मै मरै यहि सति स्राप सदाइ ॥६॥१६२॥

सात दिवसात त्याचा मृत्यू होईल. माझा हा शाप कधीही दुर्मिळ असेल.���6.162.

ਸ੍ਰਾਪ ਕੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਡਰਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਮੰਦ੍ਰ ਏਕ ਉਸਾਰ ॥
स्राप को सुनि कै डरियो न्रिप मंद्र एक उसार ॥

शापाची माहिती मिळताच राजा घाबरला. त्याला मिळाले आणि निवासस्थान बांधले.

ਮਧਿ ਗੰਗ ਰਚਿਯੋ ਧਉਲਹਰਿ ਛੁਇ ਸਕੈ ਨ ਬਿਆਰ ॥
मधि गंग रचियो धउलहरि छुइ सकै न बिआर ॥

तो वाडा गंगेच्या आत बांधण्यात आला होता, ज्याला हवेने स्पर्शही करता येत नव्हता

ਸਰਪ ਕੀ ਤਹ ਗੰਮਤਾ ਕੋ ਕਾਟਿ ਹੈ ਤਿਹ ਜਾਇ ॥
सरप की तह गंमता को काटि है तिह जाइ ॥

साप तिथे पोहोचला आणि राजाला चावला कसा?

ਕਾਲ ਪਾਇ ਕਟ੍ਯੋ ਤਬੈ ਤਹਿ ਆਨ ਕੈ ਅਹਿਰਾਇ ॥੭॥੧੬੩॥
काल पाइ कट्यो तबै तहि आन कै अहिराइ ॥७॥१६३॥

पण ठरलेल्या वेळेतच राजा साप तिथे आला आणि त्याने (राजाला) चावा घेतला.7.163.

ਸਾਠ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਦੁਇ ਮਾਸ ਯੌ ਦਿਨ ਚਾਰ ॥
साठ बरख प्रमान लउ दुइ मास यौ दिन चार ॥

परीक्षित राजाने साठ वर्षे दोन महिने चार दिवस राज्य केले.

ਜੋਤਿ ਜੋਤਿ ਬਿਖੈ ਰਲੀ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਕੀ ਕਰਤਾਰ ॥
जोति जोति बिखै रली न्रिप राज की करतार ॥

तेव्हा परीक्षित राजाच्या आत्म्याचा प्रकाश निर्मात्याच्या प्रकाशात विलीन झाला.

ਭੂਮ ਭਰਥ ਭਏ ਤਬੈ ਜਨਮੇਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥
भूम भरथ भए तबै जनमेज राज महान ॥

तेव्हा महान राजा जनमेज पृथ्वीचा पालनकर्ता झाला.

ਸੂਰਬੀਰ ਹਠੀ ਤਪੀ ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰ ਨਿਧਾਨ ॥੮॥੧੬੪॥
सूरबीर हठी तपी दस चार चार निधान ॥८॥१६४॥

तो एक महान नायक होता, अष्टपैलू, तपस्वी आणि अठरा विद्यांमध्ये पारंगत होता.8.164.

ਇਤਿ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰੀਛਤ ਸਮਾਪਤੰ ਭਏ ਰਾਜਾ ਜਨਮੇਜਾ ਰਾਜ ਪਾਵਤ ਭਏ ॥
इति राजा प्रीछत समापतं भए राजा जनमेजा राज पावत भए ॥

राजा परीक्षितच्या भागाचा शेवट. राजा जनमेजाचा शासन सुरू होतो:

ਰੂਆਲ ਛੰਦ ॥
रूआल छंद ॥

ROOAAL STANZA

ਰਾਜ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਪਾਇ ਕੈ ਜਨਮੇਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥
राज को ग्रिह पाइ कै जनमेज राज महान ॥

एका राजाच्या घरी जन्मलेला, महान राजा जमेजा

ਸੂਰਬੀਰ ਹਠੀ ਤਪੀ ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰ ਨਿਧਾਨ ॥
सूरबीर हठी तपी दस चार चार निधान ॥

तो एक महान वीर होता, बळकट, तपस्वी आणि अठरा विद्यांमध्ये पारंगत होता.

ਪਿਤਰ ਕੇ ਬਧ ਕੋਪ ਤੇ ਸਬ ਬਿਪ੍ਰ ਲੀਨ ਬੁਲਾਇ ॥
पितर के बध कोप ते सब बिप्र लीन बुलाइ ॥

वडिलांच्या मृत्यूने संतप्त होऊन त्यांनी सर्व ब्राह्मणांना बोलावले

ਸਰਪ ਮੇਧ ਕਰਿਯੋ ਲਗੇ ਮਖ ਧਰਮ ਕੇ ਚਿਤ ਚਾਇ ॥੧॥੧੬੫॥
सरप मेध करियो लगे मख धरम के चित चाइ ॥१॥१६५॥

आणि धर्मासाठी मनाच्या तळमळीने सर्पदंशाच्या कार्यात गुंतले.1.165.

ਏਕ ਕੋਸ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਮਖ ਕੁੰਡ ਕੀਨ ਬਨਾਇ ॥
एक कोस प्रमान लउ मख कुंड कीन बनाइ ॥

यज्ञाचा खड्डा एक कोसात बांधला होता.

ਮੰਤ੍ਰ ਸਕਤ ਕਰਨੈ ਲਗੇ ਤਹਿ ਹੋਮ ਬਿਪ੍ਰ ਬਨਾਇ ॥
मंत्र सकत करनै लगे तहि होम बिप्र बनाइ ॥

अग्नीवेदी तयार केल्यानंतर ब्राह्मणांनी पद्धतशीरपणे मंत्र पठण करण्यास सुरुवात केली.

ਆਨ ਆਨ ਗਿਰੈ ਲਗੇ ਤਹਿ ਸਰਪ ਕੋਟ ਅਪਾਰ ॥
आन आन गिरै लगे तहि सरप कोट अपार ॥

लाखो आणि असंख्य नाग तिथे आगीत पडायला आले.

ਜਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਉਠੀ ਜੈਤ ਧੁਨ ਭੂਮ ਭੂਰ ਉਦਾਰ ॥੨॥੧੬੬॥
जत्र तत्र उठी जैत धुन भूम भूर उदार ॥२॥१६६॥

इकडे, तिकडे आणि सर्वत्र धर्मनिष्ठ राजाच्या विजयाचा गजर झाला.2.166.

ਹਸਤ ਏਕ ਦੂ ਹਸਤ ਤੀਨ ਚਉ ਹਸਤ ਪੰਚ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
हसत एक दू हसत तीन चउ हसत पंच प्रमान ॥

एका हाताची लांबी, दोन हातांची लांबी आणि तेथे चार आणि पाच हातांची लांबी मोजणारे साप