Sri Dasam Granth
Page - 141
ਨਿਰਤ ਕਰਤ ਚਲੈ ਧਰਾ ਪਰਿ ਕਾਮ ਰੂਪ ਪ੍ਰਭਾਇ ॥
nirat karat chalai dharaa par kaam roop prabhaae |He walks on the earth with dancing pose, glorious in beauty like Cupid.
ਦੇਖਿ ਦੇਖਿ ਛਕੈ ਸਭੈ ਨ੍ਰਿਪ ਰੀਝਿ ਇਉ ਨ੍ਰਿਪਰਾਇ ॥੯॥੧੫੦॥
dekh dekh chhakai sabhai nrip reejh iau nriparaae |9|150|On seeing him all the kings are pleased and also (Yudhishtra) the king of king.9.150.
ਬੀਣ ਬੇਣ ਮ੍ਰਿਦੰਗ ਬਾਜਤ ਬਾਸੁਰੀ ਸੁਰਨਾਇ ॥
been ben mridang baajat baasuree suranaae |Vina, Ven Mridang, Bansuri and Bheri are being played.
ਮੁਰਜ ਤੂਰ ਮੁਚੰਗ ਮੰਦਲ ਚੰਗ ਬੰਗ ਸਨਾਇ ॥
muraj toor muchang mandal chang bang sanaae |Innumerable Muj, Toor, Murchang, Mandal, Changbeg and sarnaaee
ਢੋਲ ਢੋਲਕ ਖੰਜਕਾ ਡਫ ਝਾਝ ਕੋਟ ਬਜੰਤ ॥
dtol dtolak khanjakaa ddaf jhaajh kott bajant |Dhol, Dholak, Khanjari, Daph and Jhaanjh are also being played.
ਜੰਗ ਘੁੰਘਰੂ ਟਲਕਾ ਉਪਜੰਤ ਰਾਗ ਅਨੰਤ ॥੧੦॥੧੫੧॥
jang ghungharoo ttalakaa upajant raag anant |10|151|Big bell and small bells resound and innumerable modes of music are created.10.151.
ਅਮਿਤ ਸਬਦ ਬਜੰਤ੍ਰ ਭੇਰਿ ਹਰੰਤ ਬਾਜ ਅਪਾਰ ॥
amit sabad bajantr bher harant baaj apaar |Kettledrums when played produce unlimited sound and innumerable horses neigh.
ਜਾਤ ਜਉਨ ਦਿਸਾਨ ਕੇ ਪਛ ਲਾਗ ਹੀ ਸਿਰਦਾਰ ॥
jaat jaun disaan ke pachh laag hee siradaar |Wherever the horse named Sri Barn goes, the army chiefs follow him.
ਜਉਨ ਬਾਧ ਤੁਰੰਗ ਜੂਝਤ ਜੀਤੀਐ ਕਰਿ ਜੁਧ ॥
jaun baadh turang joojhat jeeteeai kar judh |Whosoever chains the horse, they fight with him and conquer him.
ਆਨ ਜੌਨ ਮਿਲੈ ਬਚੈ ਨਹਿ ਮਾਰੀਐ ਕਰਿ ਕ੍ਰੁਧ ॥੧੧॥੧੫੨॥
aan jauan milai bachai neh maareeai kar krudh |11|152|He who receives them, he is saved, otherwise one who confronts, is violently killed.11.152.
ਹੈਯ ਫੇਰ ਚਾਰ ਦਿਸਾਨ ਮੈ ਸਭ ਜੀਤ ਕੈ ਛਿਤਪਾਲ ॥
haiy fer chaar disaan mai sabh jeet kai chhitapaal |All the king were conquered by sending the horse in all the four directions.
ਬਾਜਮੇਧ ਕਰਿਯੋ ਸਪੂਰਨ ਅਮਿਤ ਜਗ ਰਿਸਾਲ ॥
baajamedh kariyo sapooran amit jag risaal |The horse-sacrifice was thus completed, it is very great and marvelous in the world.
ਭਾਤ ਭਾਤ ਅਨੇਕ ਦਾਨ ਸੁ ਦੀਜੀਅਹਿ ਦਿਜਰਾਜ ॥
bhaat bhaat anek daan su deejeeeh dijaraaj |Various types of materials were given to the Brahmins in charity.
ਭਾਤ ਭਾਤ ਪਟੰਬਰਾਦਿਕ ਬਾਜਿਯੋ ਗਜਰਾਜ ॥੧੨॥੧੫੩॥
bhaat bhaat pattanbaraadik baajiyo gajaraaj |12|153|Also many types of silken clothes, horses and great elephant.12.153.
ਅਨੇਕ ਦਾਨ ਦੀਏ ਦਿਜਾਨਨ ਅਮਿਤ ਦਰਬ ਅਪਾਰ ॥
anek daan dee dijaanan amit darab apaar |Many gifts and unaccountable wealth was given in charity to innumerable Brahmins.
ਹੀਰ ਚੀਰ ਪਟੰਬਰਾਦਿ ਸੁਵਰਨ ਕੇ ਬਹੁ ਭਾਰ ॥
heer cheer pattanbaraad suvaran ke bahu bhaar |Including diamonds, common clothes, silken clothes and many loads of gold.
ਦੁਸਟ ਪੁਸਟ ਤ੍ਰਸੇ ਸਬੈ ਥਰਹਰਿਓ ਸੁਨਿ ਗਿਰਰਾਇ ॥
dusatt pusatt trase sabai tharahario sun giraraae |All the great enemies were horrified and even Sumeru, the king of mountain trembled on listening the details of charity.
ਕਾਟਿ ਕਾਟਿ ਨ ਦੈ ਦ੍ਵਿਜੈ ਨ੍ਰਿਪ ਬਾਟ ਬਾਟ ਲੁਟਾਇ ॥੧੩॥੧੫੪॥
kaatt kaatt na dai dvijai nrip baatt baatt luttaae |13|154|Fearing that the Chief Sovereign may not cut him into bits and then distribute the bits.13.154.
ਫੇਰ ਕੈ ਸਭ ਦੇਸ ਮੈ ਹਯ ਮਾਰਿਓ ਮਖ ਜਾਇ ॥
fer kai sabh des mai hay maario makh jaae |Moving it throughout the country, the horse was ultimately killed in the sacrificial place
ਕਾਟਿ ਕੈ ਤਿਹ ਕੋ ਤਬੈ ਪਲ ਕੈ ਕਰੈ ਚਤੁ ਭਾਇ ॥
kaatt kai tih ko tabai pal kai karai chat bhaae |Then it was cut into four pieces (parts).
ਏਕ ਬਿਪ੍ਰਨ ਏਕ ਛਤ੍ਰਨ ਏਕ ਇਸਤ੍ਰਿਨ ਦੀਨ ॥
ek bipran ek chhatran ek isatrin deen |One part was given to the Brahmins, one to Kshatriyas and one to women.
ਚਤ੍ਰ ਅੰਸ ਬਚਿਯੋ ਜੁ ਤਾ ਤੇ ਹੋਮ ਮੈ ਵਹਿ ਕੀਨ ॥੧੪॥੧੫੫॥
chatr ans bachiyo ju taa te hom mai veh keen |14|155|The remaining fourth part was burnt in the fire-altar.14.155.
ਪੰਚ ਸੈ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ਸੁ ਰਾਜ ਕੈ ਇਹ ਦੀਪ ॥
panch sai barakh pramaan su raaj kai ih deep |After ruling this Dvipa for five hundred years.
ਅੰਤ ਜਾਇ ਗਿਰੇ ਰਸਾਤਲ ਪੰਡ ਪੁਤ੍ਰ ਮਹੀਪ ॥
ant jaae gire rasaatal pandd putr maheep |These sons of king Pandu ultimately fell in the himalayas (neither-world).
ਭੂਮ ਭਰਤ ਭਏ ਪਰੀਛਤ ਪਰਮ ਰੂਪ ਮਹਾਨ ॥
bhoom bharat bhe pareechhat param roop mahaan |After them Parikshat, who was most beautiful and mighty, (their grandson, the son of Abhimanya) became the king of Bharat.
ਅਮਿਤ ਰੂਪ ਉਦਾਰ ਦਾਨ ਅਛਿਜ ਤੇਜ ਨਿਧਾਨ ॥੧੫॥੧੫੬॥
amit roop udaar daan achhij tej nidhaan |15|156|He was man of boundless charm, a generous donor and a treasure of invincible glory.15.156.
ਸ੍ਰੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੋਥੀ ਦੁਤੀਆ ਜਗ ਸਮਾਪਤੰ ॥
sree giaan prabodh pothee duteea jag samaapatan |This is the end of the Second Sacrifice in the book entitled SRI GYAN PRABODH.
ਅਥ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰੀਛਤ ਕੋ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥
ath raajaa preechhat ko raaj kathanan |Here begins the Description of the Rule of the King Parikshat :
ਰੁਆਲ ਛੰਦ ॥
ruaal chhand |ROOAAL STANZA
ਏਕ ਦਿਵਸ ਪਰੀਛਤਹਿ ਮਿਲਿ ਕੀਯੋ ਮੰਤ੍ਰ ਮਹਾਨ ॥
ek divas pareechhateh mil keeyo mantr mahaan |One day the King Parikshat consulted his ministers
ਗਜਾਮੇਧ ਸੁ ਜਗ ਕੋ ਕਿਉ ਕੀਜੀਐ ਸਵਧਾਨ ॥
gajaamedh su jag ko kiau keejeeai savadhaan |As to how the elephant sacrifice be performed methodically?
ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਸੁ ਮਿਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰਨ ਮੰਤ੍ਰ ਕੀਓ ਬਿਚਾਰ ॥
bol bol su mitr mantran mantr keeo bichaar |The friends and the ministers who spoke gave the idea
ਸੇਤ ਦੰਤ ਮੰਗਾਇ ਕੈ ਬਹੁ ਜੁਗਤ ਸੌ ਅਬਿਚਾਰ ॥੧॥੧੫੭॥
set dant mangaae kai bahu jugat sau abichaar |1|157|That abandoning all other thoughts, the elephant of white teeth be sent for.1.157.
ਜਗ ਮੰਡਲ ਕੋ ਰਚਿਯੋ ਤਹਿ ਕੋਟ ਅਸਟ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
jag manddal ko rachiyo teh kott asatt pramaan |The sacrificial altar was constructed within eight kos
ਅਸਟ ਸਹੰਸ੍ਰ ਬੁਲਾਇ ਰਿਤੁਜੁ ਅਸਟ ਲਛ ਦਿਜਾਨ ॥
asatt sahansr bulaae rituj asatt lachh dijaan |Eight thousand ritual-performing and eight lakh other Brahmins
ਭਾਤ ਭਾਤ ਬਨਾਇ ਕੈ ਤਹਾ ਅਸਟ ਸਹੰਸ੍ਰ ਪ੍ਰਨਾਰ ॥
bhaat bhaat banaae kai tahaa asatt sahansr pranaar |Eight thousand drain of various types were prepared.
ਹਸਤ ਸੁੰਡ ਪ੍ਰਮਾਨ ਤਾ ਮਹਿ ਹੋਮੀਐ ਘ੍ਰਿਤ ਧਾਰ ॥੨॥੧੫੮॥
hasat sundd pramaan taa meh homeeai ghrit dhaar |2|158|Through which the continuous current of the clarified butter of the size of the elephant-trunk flowed.2.158.
ਦੇਸ ਦੇਸ ਬੁਲਾਇ ਕੈ ਬਹੁ ਭਾਤ ਭਾਤ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥
des des bulaae kai bahu bhaat bhaat nripaal |Various types of kings from various countries were called.
ਭਾਤ ਭਾਤਨ ਕੇ ਦੀਏ ਬਹੁ ਦਾਨ ਮਾਨ ਰਸਾਲ ॥
bhaat bhaatan ke dee bahu daan maan rasaal |They were given many gifts of various types with honour,
ਹੀਰ ਚੀਰ ਪਟੰਬਰਾਦਿਕ ਬਾਜ ਅਉ ਗਜਰਾਜ ॥
heer cheer pattanbaraadik baaj aau gajaraaj |Including diamonds, silken clothers etc., horses and big elephants.
ਸਾਜ ਸਾਜ ਸਬੈ ਦੀਏ ਬਹੁ ਰਾਜ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪਰਾਜ ॥੩॥੧੫੯॥
saaj saaj sabai dee bahu raaj kau nriparaaj |3|159|The great Sovereign gave all the things highly decorated to the kings.3.159.
ਐਸਿ ਭਾਤਿ ਕੀਓ ਤਹਾ ਬਹੁ ਬਰਖ ਲਉ ਤਿਹ ਰਾਜ ॥
aais bhaat keeo tahaa bahu barakh lau tih raaj |In this way he ruled there for many years.
ਕਰਨ ਦੇਵ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਅਰ ਜੀਤ ਕੈ ਬਹੁ ਸਾਜ ॥
karan dev pramaan lau ar jeet kai bahu saaj |Many eminent enemies like the king Karan were conquered alongwith many of their precious belongings.
ਏਕ ਦਿਵਸ ਚੜਿਓ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ ਸੈਲ ਕਾਜ ਅਖੇਟ ॥
ek divas charrio nrip bar sail kaaj akhett |On one day the king went on a merry-making trip and hunting.
ਦੇਖ ਮ੍ਰਿਗ ਭਇਓ ਤਹਾ ਮੁਨਰਾਜ ਸਿਉ ਭਈ ਭੇਟ ॥੪॥੧੬੦॥
dekh mrig bheio tahaa munaraaj siau bhee bhett |4|160|He saw and pursued a deer and met a great sage.4.160.
ਪੈਡ ਯਾਹਿ ਗਯੋ ਨਹੀ ਮ੍ਰਿਗ ਰੇ ਰਖੀਸਰ ਬੋਲ ॥
paidd yaeh gayo nahee mrig re rakheesar bol |(He said to the sage) “O great sage! Please speak, did the deer go this way ?”
ਉਤ੍ਰ ਭੂਪਹਿ ਨ ਦੀਓ ਮੁਨਿ ਆਖਿ ਭੀ ਇਕ ਖੋਲ ॥
autr bhoopeh na deeo mun aakh bhee ik khol |The sage did not open his eye nor gave any answer to the king,
ਮ੍ਰਿਤਕ ਸਰਪ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਜਿਹ ਅਗ੍ਰ ਤਾਹ ਉਠਾਇ ॥
mritak sarap nihaar kai jih agr taah utthaae |Seeing a dead snake, (the king) raised it with the tip of his bow
ਤਉਨ ਕੇ ਗਰ ਡਾਰ ਕੈ ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਤ ਭਯੋ ਨ੍ਰਿਪਰਾਇ ॥੫॥੧੬੧॥
taun ke gar ddaar kai nrip jaat bhayo nriparaae |5|161|Put it around the neck of the sage then the Great Sovereign went away.5.161.
ਆਖ ਉਘਾਰ ਲਖੈ ਕਹਾ ਮੁਨ ਸਰਪ ਦੇਖ ਡਰਾਨ ॥
aakh ughaar lakhai kahaa mun sarap dekh ddaraan |What did the sage see on opening his eyes? He was frightened to see the snake (around his neck).
ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਤ ਭਯੋ ਤਹਾ ਦਿਜ ਰਕਤ ਨੇਤ੍ਰ ਚੁਚਾਨ ॥
krodh karat bhayo tahaa dij rakat netr chuchaan |There he became very angry and the blood oozed out form the eyes of the Brahmin.
ਜਉਨ ਮੋ ਗਰਿ ਡਾਰਿ ਗਿਓ ਤਿਹ ਕਾਟਿ ਹੈ ਅਹਿਰਾਇ ॥
jaun mo gar ddaar gio tih kaatt hai ahiraae |(He said:) “He, who hath put this snake around my neck, he will be bitten by the king of snakes
ਸਪਤ ਦਿਵਸਨ ਮੈ ਮਰੈ ਯਹਿ ਸਤਿ ਸ੍ਰਾਪ ਸਦਾਇ ॥੬॥੧੬੨॥
sapat divasan mai marai yeh sat sraap sadaae |6|162|“He will die within seven days. This curse of mine will ever be rure.”6.162.
ਸ੍ਰਾਪ ਕੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਡਰਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਮੰਦ੍ਰ ਏਕ ਉਸਾਰ ॥
sraap ko sun kai ddariyo nrip mandr ek usaar |Coming to know about the curse, the king was frightened. He got and Abode constructed.
ਮਧਿ ਗੰਗ ਰਚਿਯੋ ਧਉਲਹਰਿ ਛੁਇ ਸਕੈ ਨ ਬਿਆਰ ॥
madh gang rachiyo dhaulahar chhue sakai na biaar |That palace was constructed within the Ganges, which could not even be touched by air
ਸਰਪ ਕੀ ਤਹ ਗੰਮਤਾ ਕੋ ਕਾਟਿ ਹੈ ਤਿਹ ਜਾਇ ॥
sarap kee tah gamataa ko kaatt hai tih jaae |How could the snake reach there and bite the king?
ਕਾਲ ਪਾਇ ਕਟ੍ਯੋ ਤਬੈ ਤਹਿ ਆਨ ਕੈ ਅਹਿਰਾਇ ॥੭॥੧੬੩॥
kaal paae kattayo tabai teh aan kai ahiraae |7|163|But within the due time, the king snakes came there and bit (the king).7.163.
ਸਾਠ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਦੁਇ ਮਾਸ ਯੌ ਦਿਨ ਚਾਰ ॥
saatth barakh pramaan lau due maas yau din chaar |(The king Parikshat) ruled for sixty years, two months and four days.
ਜੋਤਿ ਜੋਤਿ ਬਿਖੈ ਰਲੀ ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਕੀ ਕਰਤਾਰ ॥
jot jot bikhai ralee nrip raaj kee karataar |Then the light of the soul of the king Parikshat merged in the light of the Creator.
ਭੂਮ ਭਰਥ ਭਏ ਤਬੈ ਜਨਮੇਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥
bhoom bharath bhe tabai janamej raaj mahaan |Then the great king Janmeja become the Sustainer of the earth.
ਸੂਰਬੀਰ ਹਠੀ ਤਪੀ ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰ ਨਿਧਾਨ ॥੮॥੧੬੪॥
soorabeer hatthee tapee das chaar chaar nidhaan |8|164|He was a great hero, headstrong, ascetic and adept in eighteen learinings.8.164.
ਇਤਿ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰੀਛਤ ਸਮਾਪਤੰ ਭਏ ਰਾਜਾ ਜਨਮੇਜਾ ਰਾਜ ਪਾਵਤ ਭਏ ॥
eit raajaa preechhat samaapatan bhe raajaa janamejaa raaj paavat bhe |The end of the Episode of King Parikshat.The Rule of King Janmeja begins :
ਰੂਆਲ ਛੰਦ ॥
rooaal chhand |ROOAAL STANZA
ਰਾਜ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਪਾਇ ਕੈ ਜਨਮੇਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥
raaj ko grih paae kai janamej raaj mahaan |Born in the house of a king, the great king Jammeja
ਸੂਰਬੀਰ ਹਠੀ ਤਪੀ ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰ ਨਿਧਾਨ ॥
soorabeer hatthee tapee das chaar chaar nidhaan |Was a great hero, headstrong, ascetic and adept in eighteen learnings.
ਪਿਤਰ ਕੇ ਬਧ ਕੋਪ ਤੇ ਸਬ ਬਿਪ੍ਰ ਲੀਨ ਬੁਲਾਇ ॥
pitar ke badh kop te sab bipr leen bulaae |Being enraged at the death of his father, he called all the Brahmins
ਸਰਪ ਮੇਧ ਕਰਿਯੋ ਲਗੇ ਮਖ ਧਰਮ ਕੇ ਚਿਤ ਚਾਇ ॥੧॥੧੬੫॥
sarap medh kariyo lage makh dharam ke chit chaae |1|165|And engaged himself in the performance of the snake-sacrifice in the zest of his mind for Dharma.1.165.
ਏਕ ਕੋਸ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਮਖ ਕੁੰਡ ਕੀਨ ਬਨਾਇ ॥
ek kos pramaan lau makh kundd keen banaae |The sacrificial pit was constructed within one kos.
ਮੰਤ੍ਰ ਸਕਤ ਕਰਨੈ ਲਗੇ ਤਹਿ ਹੋਮ ਬਿਪ੍ਰ ਬਨਾਇ ॥
mantr sakat karanai lage teh hom bipr banaae |After preparing the fire-altar, the Brahmins began to recite mantras methodically.
ਆਨ ਆਨ ਗਿਰੈ ਲਗੇ ਤਹਿ ਸਰਪ ਕੋਟ ਅਪਾਰ ॥
aan aan girai lage teh sarap kott apaar |Millions and innumerable serpents came to fall there in the fire.
ਜਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰ ਉਠੀ ਜੈਤ ਧੁਨ ਭੂਮ ਭੂਰ ਉਦਾਰ ॥੨॥੧੬੬॥
jatr tatr utthee jait dhun bhoom bhoor udaar |2|166|Here, there and everywhere resounded the strain of victory of the pious king.2.166.
ਹਸਤ ਏਕ ਦੂ ਹਸਤ ਤੀਨ ਚਉ ਹਸਤ ਪੰਚ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥
hasat ek doo hasat teen chau hasat panch pramaan |The snakes measuring one arm’s length, two arms’ length, and there, four and five arms’ length