Sri Dasam Granth
Page - 238
ਜਾਬਮਾਲ ਭਿਰੇ ਕਛੂ ਪੁਨ ਮਾਰਿ ਐਸੇ ਈ ਕੈ ਲਏ ॥
jaabamaal bhire kachhoo pun maar aaise ee kai le |Then Jambumali fought in the war but he was also killed in the same manner
ਭਾਜ ਕੀਨ ਪ੍ਰਵੇਸ ਲੰਕ ਸੰਦੇਸ ਰਾਵਨ ਸੋ ਦਏ ॥
bhaaj keen praves lank sandes raavan so de |The demons accompanying him sped towards Lanka to give the news to Ravana,
ਧੂਮਰਾਛ ਸੁ ਜਾਬਮਾਲ ਦੁਹਹੂੰ ਰਾਘਵ ਜੂ ਹਰਿਓ ॥
dhoomaraachh su jaabamaal duhahoon raaghav joo hario |That both Dhumraksha and Jambumali had been killed at the hands of Rama.
ਹੈ ਕਛੂ ਪ੍ਰਭੁ ਕੇ ਹੀਏ ਸੁਭ ਮੰਤ੍ਰ ਆਵਤ ਸੋ ਕਰੋ ॥੩੭੦॥
hai kachhoo prabh ke hee subh mantr aavat so karo |370|They requested him, “O Lord! now whatever please you, take any other measure.”370.
ਪੇਖ ਤੀਰ ਅਕੰਪਨੈ ਦਲ ਸੰਗਿ ਦੈ ਸੁ ਪਠੈ ਦਯੋ ॥
pekh teer akanpanai dal sang dai su patthai dayo |Seeing Akampan near him, Ravana sent him alongwith the forces.
ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬਜੇ ਬਜੰਤ੍ਰ ਨਿਨਦ ਸਦ ਪੁਰੀ ਭਯੋ ॥
bhaat bhaat baje bajantr ninad sad puree bhayo |On his departure, many kinds of musical instruments were played, which resounded in the whole city of Lanka.
ਸੁਰ ਰਾਇ ਆਦਿ ਪ੍ਰਹਸਤ ਤੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਮੰਤ੍ਰ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
sur raae aad prahasat te ih bhaat mantr bichaariyo |The ministers including Prahasta held consultation
ਸੀਅ ਦੇ ਮਿਲੋ ਰਘੁਰਾਜ ਕੋ ਕਸ ਰੋਸ ਰਾਵ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥੩੭੧॥
seea de milo raghuraaj ko kas ros raav sanbhaariyo |371|And thought that Ravana should return Sita to Ram and not offend him more.371.
ਛਪਯ ਛੰਦ ॥
chhapay chhand |CHHAPAI STANZA
ਝਲ ਹਲੰਤ ਤਰਵਾਰ ਬਜਤ ਬਾਜੰਤ੍ਰ ਮਹਾ ਧੁਨ ॥
jhal halant taravaar bajat baajantr mahaa dhun |The sound of musical instruments and the striking sound of the swords resounded,
ਖੜ ਹੜੰਤ ਖਹ ਖੋਲ ਧਯਾਨ ਤਜਿ ਪਰਤ ਚਵਧ ਮੁਨ ॥
kharr harrant khah khol dhayaan taj parat chavadh mun |And the meditation of the ascetics was distracted by the horrible voices of the battlefield.
ਇਕ ਇਕ ਲੈ ਚਲੈ ਇਕ ਤਨ ਇਕ ਅਰੁਝੈ ॥
eik ik lai chalai ik tan ik arujhai |The warriors came forward after one another and began to fight one to one.
ਅੰਧ ਧੁੰਧ ਪਰ ਗਈ ਹਥਿ ਅਰ ਮੁਖ ਨ ਸੁਝੈ ॥
andh dhundh par gee hath ar mukh na sujhai |There was such a terrible destruction that nothing could be recognized,
ਸੁਮੁਹੇ ਸੂਰ ਸਾਵੰਤ ਸਭ ਫਉਜ ਰਾਜ ਅੰਗਦ ਸਮਰ ॥
sumuhe soor saavant sabh fauj raaj angad samar |The mighty forces alongwith Angad are being seen,
ਜੈ ਸਦ ਨਿਨਦ ਬਿਹਦ ਹੂਅ ਧਨੁ ਜੰਪਤ ਸੁਰਪੁਰ ਅਮਰ ॥੩੭੨॥
jai sad ninad bihad hooa dhan janpat surapur amar |372|And the hails of victory began to resound in the sky.372.
ਇਤ ਅੰਗਦ ਯੁਵਰਾਜ ਦੁਤੀਅ ਦਿਸ ਬੀਰ ਅਕੰਪਨ ॥
eit angad yuvaraaj duteea dis beer akanpan |On this side the crown prince Angad and on that side the mighty Akampan,
ਕਰਤ ਬ੍ਰਿਸਟ ਸਰ ਧਾਰ ਤਜਤ ਨਹੀ ਨੈਕ ਅਯੋਧਨ ॥
karat brisatt sar dhaar tajat nahee naik ayodhan |Are not feeling tired of showering their arrows.
ਹਥ ਬਥ ਮਿਲ ਗਈ ਲੁਥ ਬਿਥਰੀ ਅਹਾੜੰ ॥
hath bath mil gee luth bitharee ahaarran |The hands are meeting hands and the corpses are lying scattered,
ਘੁਮੇ ਘਾਇ ਅਘਾਇ ਬੀਰ ਬੰਕੜੇ ਬਬਾੜੰ ॥
ghume ghaae aghaae beer bankarre babaarran |The brave fighters are roaming and killing one another after challenging them.
ਪਿਖਤ ਬੈਠ ਬਿਬਾਣ ਬਰ ਧੰਨ ਧੰਨ ਜੰਪਤ ਅਮਰ ॥
pikhat baitth bibaan bar dhan dhan janpat amar |The gods are hailing them while sitting in their air-vehicles.
ਭਵ ਭੂਤ ਭਵਿਖਯ ਭਵਾਨ ਮੋ ਅਬ ਲਗ ਲਖਯੋ ਨ ਅਸ ਸਮਰ ॥੩੭੩॥
bhav bhoot bhavikhay bhavaan mo ab lag lakhayo na as samar |373|They are saying that they have never seen such-like horrible war earlier.373.
ਕਹੂੰ ਮੁੰਡ ਪਿਖੀਅਹ ਕਹੂੰ ਭਕ ਰੁੰਡ ਪਰੇ ਧਰ ॥
kahoon mundd pikheeah kahoon bhak rundd pare dhar |Somewhere the heads are being seen and somewhere the headless trunks are visible
ਕਿਤਹੀ ਜਾਘ ਤਰਫੰਤ ਕਹੂੰ ਉਛਰੰਤ ਸੁ ਛਬ ਕਰ ॥
kitahee jaagh tarafant kahoon uchharant su chhab kar |Somewhere the legs are writhing and jumping
ਭਰਤ ਪਤ੍ਰ ਖੇਚਰੰ ਕਹੂੰ ਚਾਵੰਡ ਚਿਕਾਰੈਂ ॥
bharat patr khecharan kahoon chaavandd chikaarain |Somewhere the vampires are filling their vessels with blood
ਕਿਲਕਤ ਕਤਹ ਮਸਾਨ ਕਹੂੰ ਭੈਰਵ ਭਭਕਾਰੈਂ ॥
kilakat katah masaan kahoon bhairav bhabhakaarain |Somewhere the shrieks of vultures are being heard
ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਜੈ ਕਪਿ ਕੀ ਭਈ ਹਣਯੋ ਅਸੁਰ ਰਾਵਣ ਤਣਾ ॥
eih bhaat bijai kap kee bhee hanayo asur raavan tanaa |Somewhere the ghosts are shouting violently and somewhere the Bhairavas are laughing.
ਭੈ ਦਗ ਅਦਗ ਭਗੇ ਹਠੀ ਗਹਿ ਗਹਿ ਕਰ ਦਾਤਨ ਤ੍ਰਿਣਾ ॥੩੭੪॥
bhai dag adag bhage hatthee geh geh kar daatan trinaa |374|In this way there was victory of Angad and he killed Akampan, the son of Ravana. On his death the frightened demons fled with the blades of grass in their mouths.374.
ਉਤੈ ਦੂਤ ਰਾਵਣੈ ਜਾਇ ਹਤ ਬੀਰ ਸੁਣਾਯੋ ॥
autai doot raavanai jaae hat beer sunaayo |On that side the messengers gave the news of the death of Akampan to Ravana,
ਇਤ ਕਪਿਪਤ ਅਰੁ ਰਾਮ ਦੂਤ ਅੰਗਦਹਿ ਪਠਾਯੋ ॥
eit kapipat ar raam doot angadeh patthaayo |And on this side Angand the lord of monkeys was sent as envoy of Ram to Ravna.
ਕਹੀ ਕਥ ਤਿਹ ਸਥ ਗਥ ਕਰਿ ਤਥ ਸੁਨਾਯੋ ॥
kahee kath tih sath gath kar tath sunaayo |He was sent to tell all the facts to Ravna
ਮਿਲਹੁ ਦੇਹੁ ਜਾਨਕੀ ਕਾਲ ਨਾਤਰ ਤੁਹਿ ਆਯੋ ॥
milahu dehu jaanakee kaal naatar tuhi aayo |And also advise him to return Sita in order to stall his death.
ਪਗ ਭੇਟ ਚਲਤ ਭਯੋ ਬਾਲ ਸੁਤ ਪ੍ਰਿਸਟ ਪਾਨ ਰਘੁਬਰ ਧਰੇ ॥
pag bhett chalat bhayo baal sut prisatt paan raghubar dhare |Angad, the son of Bali, went on his errand after touching the feet of Ram,
ਭਰ ਅੰਕ ਪੁਲਕਤ ਨ ਸਪਜਿਯੋ ਭਾਤ ਅਨਿਕ ਆਸਿਖ ਕਰੇ ॥੩੭੫॥
bhar ank pulakat na sapajiyo bhaat anik aasikh kare |375|Who bade him farewell by patting on his back and expressing many types of benedictions.375.
ਪ੍ਰਤਿ ਉਤਰ ਸੰਬਾਦ ॥
prat utar sanbaad |Responsive Dialogue :
ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
chhapai chhand |CHHAPAI STANZA
ਦੇਹ ਸੀਆ ਦਸਕੰਧ ਛਾਹਿ ਨਹੀ ਦੇਖਨ ਪੈਹੋ ॥
deh seea dasakandh chhaeh nahee dekhan paiho |Angad says, “O ten-headed Ravana! Return Sita, you will not be able to see her shadow (i.e. you will be killed).
ਲੰਕ ਛੀਨ ਲੀਜੀਐ ਲੰਕ ਲਖਿ ਜੀਤ ਨ ਜੈਹੋ ॥
lank chheen leejeeai lank lakh jeet na jaiho |Ravana says, “None can conquer me ever after the seixure of Lanka.”
ਕ੍ਰੁਧ ਬਿਖੈ ਜਿਨ ਘੋਰੁ ਪਿਖ ਕਸ ਜੁਧੁ ਮਚੈ ਹੈ ॥
krudh bikhai jin ghor pikh kas judh machai hai |Angad says again, “Your intellect has been spoiled by your rage, how will you be able to wage the war.”
ਰਾਮ ਸਹਿਤ ਕਪਿ ਕਟਕ ਆਜ ਮ੍ਰਿਗ ਸਯਾਰ ਖਵੈ ਹੈ ॥
raam sahit kap kattak aaj mrig sayaar khavai hai |Ravana replies, “I shall cause even today all the army of monkeys alongwith Ram to be devoured by the animals and jackals.”
ਜਿਨ ਕਰ ਸੁ ਗਰਬੁ ਸੁਣ ਮੂੜ ਮਤ ਗਰਬ ਗਵਾਇ ਘਨੇਰ ਘਰ ॥
jin kar su garab sun moorr mat garab gavaae ghaner ghar |Angad says, “O Ravana, do not be egoistic, this ego has destroyed many houses.”
ਬਸ ਕਰੇ ਸਰਬ ਘਰ ਗਰਬ ਹਮ ਏ ਕਿਨ ਮਹਿ ਦ੍ਵੈ ਦੀਨ ਨਰ ॥੩੭੬॥
bas kare sarab ghar garab ham e kin meh dvai deen nar |376|Ravana replies. “I am proud because I have brought under control all with my own power, then what power these two human beings Ram and Lakshman can wield.”376.
ਰਾਵਨ ਬਾਚ ਅੰਗਦ ਸੋ ॥
raavan baach angad so |Speech of Ravana addressed to Angad :
ਛਪੈ ਛੰਦ ॥
chhapai chhand |CHHAPAI STANZA
ਅਗਨ ਪਾਕ ਕਹ ਕਰੈ ਪਵਨ ਮੁਰ ਬਾਰ ਬੁਹਾਰੈ ॥
agan paak kah karai pavan mur baar buhaarai |The god of fire is my cook and the god of wind is my sweeper,
ਚਵਰ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਧਰੈ ਸੂਰ ਛਤ੍ਰਹਿ ਸਿਰ ਢਾਰੈ ॥
chavar chandramaa dharai soor chhatreh sir dtaarai |The moon-god swings the fly-whisk over my head and the sun-god wields the canopy over my head
ਮਦ ਲਛਮੀ ਪਿਆਵੰਤ ਬੇਦ ਮੁਖ ਬ੍ਰਹਮੁ ਉਚਾਰਤ ॥
mad lachhamee piaavant bed mukh braham uchaarat |Lakshmi, the goddess of wealth, serves drinks to me and Brahma recites the Vedic mantras for me.
ਬਰਨ ਬਾਰ ਨਿਤ ਭਰੇ ਔਰ ਕੁਲੁਦੇਵ ਜੁਹਾਰਤ ॥
baran baar nit bhare aauar kuludev juhaarat |Varuna is my water-carrier and pays obeisance in front of my family-god
ਨਿਜ ਕਹਤਿ ਸੁ ਬਲ ਦਾਨਵ ਪ੍ਰਬਲ ਦੇਤ ਧਨੁਦਿ ਜਛ ਮੋਹਿ ਕਰ ॥
nij kahat su bal daanav prabal det dhanud jachh mohi kar |This is my whole power-formation, besides them all the demon-forces are with me, for which reason the Yakshas etc. gladly present present all types of their wealth to me.