Sri Dasam Granth
Page - 937
ਜਨੁ ਸਾਵਕ ਸਾਯਕ ਕੇ ਮਾਰੇ ॥
jan saavak saayak ke maare |His looks had luring effect like the sight of a deer for the hunter.
ਚਿਤ ਮੈ ਅਧਿਕ ਰੀਝ ਕੇ ਰਹੈ ॥
chit mai adhik reejh ke rahai |
ਰਾਝਨ ਰਾਝਨ ਮੁਖ ਤੇ ਕਹੈ ॥੨॥
raajhan raajhan mukh te kahai |2|They would yearn for him, and always recited ‘Ranjha, Ranjha.’(2)
ਕਰਮ ਕਾਲ ਤਹ ਐਸੋ ਭਯੋ ॥
karam kaal tah aaiso bhayo |
ਤੌਨੇ ਦੇਸ ਕਾਲ ਪਰ ਗਯੋ ॥
tauane des kaal par gayo |There was time when the famine had spread over the country.
ਜਿਯਤ ਨ ਕੌ ਨਰ ਬਚਿਯੋ ਨਗਰ ਮੈ ॥
jiyat na kau nar bachiyo nagar mai |
ਸੋ ਉਬਰਿਯੋ ਜਾ ਕੇ ਧਨੁ ਘਰ ਮੈ ॥੩॥
so ubariyo jaa ke dhan ghar mai |3|Lot of people did not escape death and the only ones who were wealthy survived.(3)
ਚਿਤ੍ਰ ਦੇਵਿ ਇਕ ਰਾਨਿ ਨਗਰ ਮੈ ॥
chitr dev ik raan nagar mai |
ਰਾਝਾ ਏਕ ਪੂਤ ਤਿਹ ਘਰ ਮੈ ॥
raajhaa ek poot tih ghar mai |In the city a Rani named Chitardevi, there used to live who had this son named Ranjah.
ਤਾ ਕੇ ਔਰ ਨ ਬਚਿਯੋ ਕੋਈ ॥
taa ke aauar na bachiyo koee |
ਮਾਇ ਪੂਤ ਵੈ ਬਾਚੇ ਦੋਈ ॥੪॥
maae poot vai baache doee |4|Except those two, the mother and the son, none had survived.(4)
ਰਨਿਯਹਿ ਭੂਖ ਅਧਿਕ ਜਬ ਜਾਗੀ ॥
raniyeh bhookh adhik jab jaagee |
ਤਾ ਕੌ ਬੇਚਿ ਮੇਖਲਾ ਸਾਜੀ ॥
taa kau bech mekhalaa saajee |When the hunger tormented the woman, she thought of a plan.
ਨਿਤਿ ਪੀਸਨ ਪਰ ਦ੍ਵਾਰੇ ਜਾਵੈ ॥
nit peesan par dvaare jaavai |
ਜੂਠ ਚੂਨ ਚੌਕਾ ਚੁਨਿ ਖਾਵੈ ॥੫॥
jootth choon chauakaa chun khaavai |5|She would go to other houses to grind flour, and the left-over there, she would bring home to eat.(5)
ਐਸੇ ਹੀ ਭੂਖਨ ਮਰਿ ਗਈ ॥
aaise hee bhookhan mar gee |
ਪੁਨਿ ਬਿਧਿ ਤਹਾ ਬ੍ਰਿਸਟਿ ਅਤਿ ਦਈ ॥
pun bidh tahaa brisatt at dee |
ਸੂਕੇ ਭਏ ਹਰੇ ਜਨੁ ਸਾਰੇ ॥
sooke bhe hare jan saare |
ਬਹੁਰਿ ਜੀਤ ਕੇ ਬਜੇ ਨਗਾਰੇ ॥੬॥
bahur jeet ke baje nagaare |6|
ਤਹਾ ਏਕ ਰਾਝਾ ਹੀ ਉਬਰਿਯੋ ॥
tahaa ek raajhaa hee ubariyo |
ਔਰ ਲੋਗ ਸਭ ਤਹ ਕੋ ਮਰਿਯੋ ॥
aauar log sabh tah ko mariyo |This way she eliminated her hunger and, then, suddenly, Almighty
ਰਾਝੋ ਜਾਟ ਹੇਤ ਤਿਨ ਪਾਰਿਯੋ ॥
raajho jaatt het tin paariyo |
ਪੂਤ ਭਾਵ ਤੇ ਤਾਹਿ ਜਿਯਾਰਿਯੋ ॥੭॥
poot bhaav te taeh jiyaariyo |7|Had a benevolent observation; all that was dry became green(7)
ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਸਭ ਕੋ ਜਾਨੈ ॥
poot jaatt ko sabh ko jaanai |
ਤਿਸ ਤੇ ਕੋਊ ਨ ਰਹਿਯੋ ਪਛਾਨੈ ॥
tis te koaoo na rahiyo pachhaanai |All, now, realised that he (Ranjha) was the son of a Jat and no one realised his real identity (that he was the son of a Rani).
ਐਸੇ ਕਾਲ ਬੀਤ ਕੈ ਗਯੋ ॥
aaise kaal beet kai gayo |
ਤਾ ਮੈ ਮਦਨ ਦਮਾਮੋ ਦਯੋ ॥੮॥
taa mai madan damaamo dayo |8|The famine subsided and the age of sensuality over powered.(8)
ਮਹਿਖੀ ਚਾਰਿ ਨਿਤਿ ਗ੍ਰਿਹ ਆਵੈ ॥
mahikhee chaar nit grih aavai |
ਰਾਝਾ ਅਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੈ ॥
raajhaa apano naam sadaavai |He used to come back in the evening after grazing the cattle and became known as Ranjah.
ਪੂਤ ਜਾਟ ਕੋ ਤਿਹ ਸਭ ਜਾਨੈ ॥
poot jaatt ko tih sabh jaanai |
ਰਾਜਪੂਤੁ ਕੈ ਕੋ ਪਹਿਚਾਨੈ ॥੯॥
raajapoot kai ko pahichaanai |9|Every body thought him to be the son of a Jat and none acknowledged him as the son of a Raja.(9)
ਇਤੀ ਬਾਤ ਰਾਝਾ ਕੀ ਕਹੀ ॥
eitee baat raajhaa kee kahee |
ਅਬ ਚਲਿ ਬਾਤ ਹੀਰ ਪੈ ਰਹੀ ॥
ab chal baat heer pai rahee |Thus far we have talked about Ranjha, now we consider Heer.
ਤੁਮ ਕੌ ਤਾ ਕੀ ਕਥਾ ਸੁਨਾਊ ॥
tum kau taa kee kathaa sunaaoo |
ਤਾ ਤੇ ਤੁਮਰੋ ਹ੍ਰਿਦੈ ਸਿਰਾਊ ॥੧੦॥
taa te tumaro hridai siraaoo |10|I will narrate you their story to delight your mind.(10)
ਅੜਿਲ ॥
arril |Arril
ਇੰਦ੍ਰ ਰਾਇ ਕੇ ਨਗਰ ਅਪਸਰਾ ਇਕ ਰਹੈ ॥
eindr raae ke nagar apasaraa ik rahai |In the city ofInder Rai, a damsel lived,
ਮੈਨ ਕਲਾ ਤਿਹ ਨਾਮ ਸਕਲ ਜਗ ਯੌ ਕਹੈ ॥
main kalaa tih naam sakal jag yau kahai |Whose fame was spread all over the world.
ਤਾ ਕੌ ਰੂਪ ਨਰੇਸ ਜੋ ਕੋਊ ਨਿਹਾਰਹੀ ॥
taa kau roop nares jo koaoo nihaarahee |Any Raja who saw her would get pierced with the Cupid’s arrows.
ਹੋ ਗਿਰੈ ਧਰਨਿ ਪਰ ਝੂਮਿ ਮੈਨ ਸਰ ਮਾਰਹੀ ॥੧੧॥
ho girai dharan par jhoom main sar maarahee |11|Would fell flat on ground.(11)
ਚੌਪਈ ॥
chauapee |Chaupaee
ਤੌਨੇ ਸਭਾ ਕਪਿਲ ਮੁਨਿ ਆਯੋ ॥
tauane sabhaa kapil mun aayo |
ਔਸਰ ਜਹਾ ਮੈਨਕਾ ਪਾਯੋ ॥
aauasar jahaa mainakaa paayo |At that place, once the ascetic Kapil Munni had come and seen (the damsel) Maneka,
ਤਿਹ ਲਖਿ ਮੁਨਿ ਬੀਰਜ ਗਿਰਿ ਗਯੋ ॥
tih lakh mun beeraj gir gayo |
ਚਪਿ ਚਿਤ ਮੈ ਸ੍ਰਾਪਤ ਤਿਹ ਭਯੋ ॥੧੨॥
chap chit mai sraapat tih bhayo |12|On her sight, his semen dripped down and he pronounced a curse,(12)
ਤੁਮ ਗਿਰਿ ਮਿਰਤ ਲੋਕ ਮੈ ਪਰੋ ॥
tum gir mirat lok mai paro |
ਜੂਨਿ ਸਯਾਲ ਜਾਟ ਕੀ ਧਰੋ ॥
joon sayaal jaatt kee dharo |‘You go to the domain of humanity and take birth into the family of Sial Jat.’
ਹੀਰ ਆਪਨੋ ਨਾਮ ਸਦਾਵੋ ॥
heer aapano naam sadaavo |