Sri Dasam Granth

ਭਈ ਇੰਦ੍ਰ ਕੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਿਨਾਸੰ ॥

There was no position of gods in the Yajnas of king Bali and the capital of Indra was also destroyed.

ਕਰੀ ਜੋਗ ਅਰਾਧਨਾ ਸਰਬ ਦੇਵੰ ॥

ਪ੍ਰਸੰਨੰ ਭਏ ਕਾਲ ਪੁਰਖੰ ਅਭੇਵੰ ॥੨॥

In great agony, all the gods meditated on the Lord, by which the Supreme Destroyer Purusha was pleased.2.

ਦੀਯੋ ਆਇਸੰ ਕਾਲਪੁਰਖੰ ਅਪਾਰੰ ॥

ਧਰੋ ਬਾਵਨਾ ਬਿਸਨੁ ਅਸਟਮ ਵਤਾਰੰ ॥

The Non-temporal Lord asked Vishnu out of all gods to assume his eighth manifestation in the form of Vaman incarnation.

ਲਈ ਬਿਸਨੁ ਆਗਿਆ ਚਲਿਯੋ ਧਾਇ ਐਸੇ ॥

ਲਹਿਯੋ ਦਾਰਦੀ ਭੂਪ ਭੰਡਾਰ ਜੈਸੇ ॥੩॥

Vishnu after seeking permission of the Lord, moved like a servant at the command of a king.3.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥

NARAAJ STANZA

ਸਰੂਪ ਛੋਟ ਧਾਰਿ ਕੈ ॥

ਚਲਿਯੋ ਤਹਾ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥

ਸਭਾ ਨਰੇਸ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥

ਤਹੀ ਸੁ ਪਾਵ ਠਾਨ੍ਰਯੋ ॥੪॥

He transformed himself ad a dwarf and after some reflection, he moved towards the court of the king Bali, where, on reaching, he stood firmly.4.

ਸੁ ਬੇਦ ਚਾਰ ਉਚਾਰ ਕੈ ॥

ਸੁਣ੍ਯੋ ਨ੍ਰਿਪੰ ਸੁਧਾਰ ਕੈ ॥

This Brahmin recited all the four Vedas, which the king listened to attentively.

ਬੁਲਾਇ ਬਿਪੁ ਕੋ ਲਯੋ ॥

ਮਲਯਾਗਰ ਮੂੜਕਾ ਦਯੋ ॥੫॥

The king Bali then called th Brahmin and got him seated respectfully on a seat of sandalwood.5.

ਪਦਾਰਘ ਦੀਪ ਦਾਨ ਦੈ ॥

ਪ੍ਰਦਛਨਾ ਅਨੇਕ ਕੈ ॥

The king quaffed the water, with which the feet of the Brahmin had been washed and offered charities.

ਕਰੋਰਿ ਦਛਨਾ ਦਈ ॥

ਨ ਹਾਥਿ ਬਿਪ ਨੈ ਲਈ ॥੬॥

Then he circumambulated around the Brahmin several times, after that the king offered millions of charities, but the Brahmin did not touch anything with his hand.6.

ਕਹਿਯੋ ਨ ਮੋਰ ਕਾਜ ਹੈ ॥

ਮਿਥ੍ਯਾ ਇਹ ਤੋਰ ਸਾਜ ਹੈ ॥

The Brahmin said that all those things were of no use to him and all the ostentations offered by the king were false.

ਅਢਾਇ ਪਾਵ ਭੂਮਿ ਦੈ ॥

ਬਸੇਖ ਪੂਰ ਕੀਰਤਿ ਲੈ ॥੭॥

He then asked him to give only two and a half steps of the earth and accept the special eulogy.7.

ਚੌਪਈ ॥

CHAUPAI

ਜਬ ਦਿਜ ਐਸ ਬਖਾਨੀ ਬਾਨੀ ॥

ਭੂਪਤਿ ਸਹਤ ਨ ਜਾਨ੍ਯੋ ਰਾਨੀ ॥

When the Brahmin uttered these words, the king along with the queen could not understand its import.

ਪੈਰ ਅਢਾਇ ਭੂੰਮਿ ਦੇ ਕਹੀ ॥

ਦ੍ਰਿੜ ਕਰਿ ਬਾਤ ਦਿਜੋਤਮ ਗਹੀ ॥੮॥

That Brahmin again said the same thing with determination that he had asked only for two and a half steps of the earth.8.

ਦਿਜਬਰ ਸੁਕ੍ਰ ਹੁਤੋ ਨ੍ਰਿਪ ਤੀਰਾ ॥

ਜਾਨ ਗਯੋ ਸਭ ਭੇਦੁ ਵਜੀਰਾ ॥

Shukracharya, the preceptor of the king was with him at that time, and he alongwith all the ministers comprehended the mystery of asking only for earth.

ਜਿਯੋ ਜਿਯੋ ਦੇਨ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹੈ ॥

ਤਿਮੁ ਤਿਮੁ ਨਾਹਿ ਪੁਰੋਹਿਤ ਗਹੈ ॥੯॥

As many times the king orders for the donation of the earth, for so many times the preceptor Shukracharya asks him not to agree to it.9.

ਜਬ ਨ੍ਰਿਪ ਦੇਨ ਧਰਾ ਮਨੁ ਕੀਨਾ ॥

ਤਬ ਹੀ ਉਤਰ ਸੁਕ੍ਰ ਇਮ ਦੀਨਾ ॥

But when the king made up his mind firmly to give the required earth as alms, then Shukracharya giving his reply said this to the king,

ਲਘੁ ਦਿਜ ਯਾਹਿ ਨ ਭੂਪ ਪਛਾਨੋ ॥

ਬਿਸਨੁ ਅਵਤਾਰ ਇਸੀ ਕਰਿ ਮਾਨੋ ॥੧੦॥

“O king! do not consider him a small-sized Brahmin, consider him only as an incarnation of Vishnu.”10.

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਦਾਨਵ ਸਭ ਹਸੇ ॥

ਉਚਰਤ ਸੁਕ੍ਰ ਕਹਾ ਘਰਿ ਬਸੇ ॥

Hearing this, all the demons laughed and said: “Shukracharya is only thinking of useless thing,”

ਸਸਿਕ ਸਮਾਨ ਨ ਦਿਜ ਮਹਿ ਮਾਸਾ ॥

ਕਸ ਕਰਹੈ ਇਹ ਜਗ ਬਿਨਾਸਾ ॥੧੧॥

“The Brahmin, whose body doth not contain the flesh more than a rabbit, how can he destroy the world?”11.

ਦੋਹਰਾ ॥

DOHRA

ਸੁਕ੍ਰੋਬਾਚ ॥

Shukracharya said :

ਜਿਮ ਚਿਨਗਾਰੀ ਅਗਨਿ ਕੀ ਗਿਰਤ ਸਘਨ ਬਨ ਮਾਹਿ ॥

“The manner in which only a spark of fire, falling down, grows immensely in stature

ਅਧਿਕ ਤਨਿਕ ਤੇ ਹੋਤ ਹੈ ਤਿਮ ਦਿਜਬਰ ਨਰ ਨਾਹਿ ॥੧੨॥

“Likewise this small-sized Brahmin is not a man.”12.

ਚੌਪਈ ॥

CHAUPAI

ਹਸਿ ਭੂਪਤਿ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥

ਸੁਨਹੋ ਸੁਕ੍ਰ ਤੁਮ ਬਾਤ ਨ ਜਾਨੀ ॥

The king Bali, laughingly, said these words to Shukracharya: “O Shukracharya! You are not comprehending it, I shall not regain such an occasion,