శ్రీ దశమ్ గ్రంథ్

పేజీ - 171


ਭਈ ਇੰਦ੍ਰ ਕੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਬਿਨਾਸੰ ॥
bhee indr kee raajadhaanee binaasan |

బలి రాజు యజ్ఞాలలో దేవతల స్థానం లేదు మరియు ఇంద్రుని రాజధాని కూడా నాశనం చేయబడింది.

ਕਰੀ ਜੋਗ ਅਰਾਧਨਾ ਸਰਬ ਦੇਵੰ ॥
karee jog araadhanaa sarab devan |

దేవతలందరూ యోగపూజలు చేశారు

ਪ੍ਰਸੰਨੰ ਭਏ ਕਾਲ ਪੁਰਖੰ ਅਭੇਵੰ ॥੨॥
prasanan bhe kaal purakhan abhevan |2|

చాలా బాధతో, దేవతలందరూ భగవంతుడిని ధ్యానించారు, దాని ద్వారా సర్వోన్నత విధ్వంసక పురుషుడు సంతోషించాడు.2.

ਦੀਯੋ ਆਇਸੰ ਕਾਲਪੁਰਖੰ ਅਪਾਰੰ ॥
deeyo aaeisan kaalapurakhan apaaran |

అపరిమితమైన 'కల్ పురఖ్' విష్ణువుకు సంకేతం ఇచ్చింది

ਧਰੋ ਬਾਵਨਾ ਬਿਸਨੁ ਅਸਟਮ ਵਤਾਰੰ ॥
dharo baavanaa bisan asattam vataaran |

తాత్కాలికం కాని భగవంతుడు విష్ణువును దేవతలందరిలోంచి వామన్ అవతారం రూపంలో తన ఎనిమిదవ అభివ్యక్తిని స్వీకరించమని కోరాడు.

ਲਈ ਬਿਸਨੁ ਆਗਿਆ ਚਲਿਯੋ ਧਾਇ ਐਸੇ ॥
lee bisan aagiaa chaliyo dhaae aaise |

విష్ణువు అనుమతి తీసుకుని వెళ్ళిపోయాడు

ਲਹਿਯੋ ਦਾਰਦੀ ਭੂਪ ਭੰਡਾਰ ਜੈਸੇ ॥੩॥
lahiyo daaradee bhoop bhanddaar jaise |3|

విష్ణువు భగవంతుని అనుమతి కోరిన తరువాత, రాజు ఆజ్ఞతో సేవకుడిలా కదిలాడు.3.

ਨਰਾਜ ਛੰਦ ॥
naraaj chhand |

నారాజ్ చరణము

ਸਰੂਪ ਛੋਟ ਧਾਰਿ ਕੈ ॥
saroop chhott dhaar kai |

(విష్ణు బ్రహ్మన్) ఒక చిన్న రూపాన్ని పొందడం

ਚਲਿਯੋ ਤਹਾ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥
chaliyo tahaa bichaar kai |

కావాలనే అక్కడి నుంచి వెళ్లిపోయారు.

ਸਭਾ ਨਰੇਸ ਜਾਨ੍ਯੋ ॥
sabhaa nares jaanayo |

రాజుగారి ఆస్థానం తెలిసిన తర్వాత

ਤਹੀ ਸੁ ਪਾਵ ਠਾਨ੍ਰਯੋ ॥੪॥
tahee su paav tthaanrayo |4|

అతను తనను తాను మరుగుజ్జుగా మార్చుకున్నాడు మరియు కొంత ప్రతిబింబం తర్వాత, అతను బాలి రాజు యొక్క ఆస్థానం వైపు వెళ్ళాడు, అక్కడ చేరుకోగానే అతను దృఢంగా నిలబడ్డాడు.4.

ਸੁ ਬੇਦ ਚਾਰ ਉਚਾਰ ਕੈ ॥
su bed chaar uchaar kai |

(ఆ బ్రాహ్మణుడు) నాలుగు వేదాలను చక్కగా పఠించాడు

ਸੁਣ੍ਯੋ ਨ੍ਰਿਪੰ ਸੁਧਾਰ ਕੈ ॥
sunayo nripan sudhaar kai |

ఈ బ్రాహ్మణుడు నాలుగు వేదాలను పఠించాడు, వాటిని రాజు శ్రద్ధగా విన్నాడు.

ਬੁਲਾਇ ਬਿਪੁ ਕੋ ਲਯੋ ॥
bulaae bip ko layo |

(రాజు) బ్రాహ్మణుడిని (అతని వద్దకు) పిలిచాడు.

ਮਲਯਾਗਰ ਮੂੜਕਾ ਦਯੋ ॥੫॥
malayaagar moorrakaa dayo |5|

బాలి రాజు అప్పుడు బ్రాహ్మణుడిని పిలిచి గంధపు ఆసనంపై గౌరవప్రదంగా కూర్చోబెట్టాడు.

ਪਦਾਰਘ ਦੀਪ ਦਾਨ ਦੈ ॥
padaaragh deep daan dai |

(రాజు బ్రాహ్మణుని) పాదాలు కడిగి హారతి చేశాడు

ਪ੍ਰਦਛਨਾ ਅਨੇਕ ਕੈ ॥
pradachhanaa anek kai |

రాజు ఆ బ్రాహ్మణుని పాదాలు కడిగిన నీళ్లతో దానం చేసి దానధర్మాలు చేశాడు.

ਕਰੋਰਿ ਦਛਨਾ ਦਈ ॥
karor dachhanaa dee |

(అప్పుడు) కోట్లాది దర్శనాలు ఇచ్చారు

ਨ ਹਾਥਿ ਬਿਪ ਨੈ ਲਈ ॥੬॥
n haath bip nai lee |6|

అప్పుడు అతడు బ్రాహ్మణుని చుట్టూ అనేక సార్లు ప్రదక్షిణలు చేసాడు, ఆ తర్వాత రాజు లక్షలాది దానధర్మాలను అందించాడు, కాని బ్రాహ్మణుడు తన చేతితో దేనినీ తాకలేదు.6.

ਕਹਿਯੋ ਨ ਮੋਰ ਕਾਜ ਹੈ ॥
kahiyo na mor kaaj hai |

(బ్రాహ్మణుడు) అది నా పని కాదు అన్నాడు.

ਮਿਥ੍ਯਾ ਇਹ ਤੋਰ ਸਾਜ ਹੈ ॥
mithayaa ih tor saaj hai |

ఆ విషయాలన్నీ తనకు పనికిరావని, రాజు చేసిన ఆడంబరాలన్నీ అబద్ధమని బ్రాహ్మణుడు చెప్పాడు.

ਅਢਾਇ ਪਾਵ ਭੂਮਿ ਦੈ ॥
adtaae paav bhoom dai |

(నాకు) రెండున్నర మెట్ల భూమిని మంజూరు చేయండి.

ਬਸੇਖ ਪੂਰ ਕੀਰਤਿ ਲੈ ॥੭॥
basekh poor keerat lai |7|

ఆ తరువాత భూమి యొక్క రెండున్నర మెట్లు మాత్రమే ఇచ్చి ప్రత్యేక స్తుతిని స్వీకరించమని కోరాడు.7.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

చౌపాయ్

ਜਬ ਦਿਜ ਐਸ ਬਖਾਨੀ ਬਾਨੀ ॥
jab dij aais bakhaanee baanee |

బ్రాహ్మణుడు ఇలా మాట్లాడినప్పుడు,

ਭੂਪਤਿ ਸਹਤ ਨ ਜਾਨ੍ਯੋ ਰਾਨੀ ॥
bhoopat sahat na jaanayo raanee |

బ్రాహ్మణుడు ఈ మాటలు చెప్పినప్పుడు, రాణితో పాటు రాజు కూడా దాని ప్రాముఖ్యతను అర్థం చేసుకోలేకపోయారు.

ਪੈਰ ਅਢਾਇ ਭੂੰਮਿ ਦੇ ਕਹੀ ॥
pair adtaae bhoonm de kahee |

(శ్రేష్ఠ బ్రాహ్మణుడు) రెండున్నర అడుగులు ఇవ్వమని అడిగాడు

ਦ੍ਰਿੜ ਕਰਿ ਬਾਤ ਦਿਜੋਤਮ ਗਹੀ ॥੮॥
drirr kar baat dijotam gahee |8|

ఆ బ్రాహ్మణుడు మరల భూమిని రెండున్నర మెట్లు మాత్రమే అడిగానని దృఢ నిశ్చయంతో చెప్పాడు.8.

ਦਿਜਬਰ ਸੁਕ੍ਰ ਹੁਤੋ ਨ੍ਰਿਪ ਤੀਰਾ ॥
dijabar sukr huto nrip teeraa |

ఆ సమయంలో, రాజ్య పురోహితుడు శుక్రాచార్యుడు రాజుతో ఉన్నాడు.

ਜਾਨ ਗਯੋ ਸਭ ਭੇਦੁ ਵਜੀਰਾ ॥
jaan gayo sabh bhed vajeeraa |

ఆ సమయంలో రాజు యొక్క గురువైన శుక్రాచార్యుడు అతనితో ఉన్నాడు మరియు అతను మంత్రులందరితో కలిసి భూమిని మాత్రమే అడగడం యొక్క రహస్యాన్ని గ్రహించాడు.

ਜਿਯੋ ਜਿਯੋ ਦੇਨ ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹੈ ॥
jiyo jiyo den prithavee nrip kahai |

పృథ్వీని ఇవ్వడంపై రాజు మాట్లాడుతూ..

ਤਿਮੁ ਤਿਮੁ ਨਾਹਿ ਪੁਰੋਹਿਤ ਗਹੈ ॥੯॥
tim tim naeh purohit gahai |9|

భూమిని దానం చేయమని రాజు ఎన్నిసార్లు ఆదేశిస్తే, దానికి అంగీకరించవద్దని శుక్రాచార్యుడు చాలాసార్లు కోరాడు.9.

ਜਬ ਨ੍ਰਿਪ ਦੇਨ ਧਰਾ ਮਨੁ ਕੀਨਾ ॥
jab nrip den dharaa man keenaa |

భూమిని ఇవ్వడానికి రాజు సంకల్పించగా,

ਤਬ ਹੀ ਉਤਰ ਸੁਕ੍ਰ ਇਮ ਦੀਨਾ ॥
tab hee utar sukr im deenaa |

అయితే రాజు అవసరమైన భూమిని భిక్షగా ఇవ్వాలని దృఢంగా సంకల్పించగా, శుక్రాచార్య తన సమాధానం ఇస్తూ రాజుతో ఇలా అన్నాడు.

ਲਘੁ ਦਿਜ ਯਾਹਿ ਨ ਭੂਪ ਪਛਾਨੋ ॥
lagh dij yaeh na bhoop pachhaano |

"ఓ రాజా! దీనిని చిన్న బ్రాహ్మణుడిగా భావించవద్దు.

ਬਿਸਨੁ ਅਵਤਾਰ ਇਸੀ ਕਰਿ ਮਾਨੋ ॥੧੦॥
bisan avataar isee kar maano |10|

ఓ రాజా! అతన్ని చిన్న బ్రాహ్మణుడిగా పరిగణించవద్దు, విష్ణువు యొక్క అవతారంగా మాత్రమే పరిగణించండి.

ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਦਾਨਵ ਸਭ ਹਸੇ ॥
sunat bachan daanav sabh hase |

(శుక్రాచార్యుని మాట విని) దిగ్గజాలందరూ నవ్వడం మొదలుపెట్టారు

ਉਚਰਤ ਸੁਕ੍ਰ ਕਹਾ ਘਰਿ ਬਸੇ ॥
aucharat sukr kahaa ghar base |

అది విని రాక్షసులందరూ నవ్వుతూ ఇలా అన్నారు: శుక్రాచార్యుడు పనికిమాలిన దాని గురించి మాత్రమే ఆలోచిస్తున్నాడు.

ਸਸਿਕ ਸਮਾਨ ਨ ਦਿਜ ਮਹਿ ਮਾਸਾ ॥
sasik samaan na dij meh maasaa |

ఈ బ్రాహ్మణునికి మాంసము లేదు.

ਕਸ ਕਰਹੈ ਇਹ ਜਗ ਬਿਨਾਸਾ ॥੧੧॥
kas karahai ih jag binaasaa |11|

కుందేలు కంటే ఎక్కువగా మాంసాన్ని కలిగి లేని బ్రాహ్మణుడు ప్రపంచాన్ని ఎలా నాశనం చేస్తాడు?

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

దోహ్రా

ਸੁਕ੍ਰੋਬਾਚ ॥
sukrobaach |

శుక్రాచార్య చెప్పారు:

ਜਿਮ ਚਿਨਗਾਰੀ ਅਗਨਿ ਕੀ ਗਿਰਤ ਸਘਨ ਬਨ ਮਾਹਿ ॥
jim chinagaaree agan kee girat saghan ban maeh |

నిప్పుల మెరుపు మాత్రమే కిందికి పడి విపరీతంగా ఎదిగే విధానం

ਅਧਿਕ ਤਨਿਕ ਤੇ ਹੋਤ ਹੈ ਤਿਮ ਦਿਜਬਰ ਨਰ ਨਾਹਿ ॥੧੨॥
adhik tanik te hot hai tim dijabar nar naeh |12|

అలాగే ఈ చిన్న సైజు బ్రాహ్మణుడు మనిషి కాదు.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

చౌపాయ్

ਹਸਿ ਭੂਪਤਿ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥
has bhoopat ih baat bakhaanee |

బాలి రాజు నవ్వుతూ ఇలా అన్నాడు.

ਸੁਨਹੋ ਸੁਕ੍ਰ ਤੁਮ ਬਾਤ ਨ ਜਾਨੀ ॥
sunaho sukr tum baat na jaanee |

బలి రాజు నవ్వుతూ శుక్రాచార్యునితో ఇలా అన్నాడు: ఓ శుక్రాచార్య! మీరు దానిని అర్థం చేసుకోవడం లేదు, నేను అలాంటి సందర్భాన్ని తిరిగి పొందలేను,