శ్రీ దశమ్ గ్రంథ్

పేజీ - 484

ਤਾਹੀ ਸਮੈ ਚਪਲੰਗ ਤੁਰੰਗਨਿ ਆਪਨੀ ਚਾਲ ਕੋ ਰੂਪ ਦਿਖਾਯੋ ॥੧੮੬੪॥

taahee samai chapalang turangan aapanee chaal ko roop dikhaayo |1864|

చురుకైన గుర్రాలు తమ వేగాన్ని ప్రదర్శించి పారిపోయాయి.1864లో అతను రథంలో తన సీటు నుండి పడిపోబోతున్నాడు.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

దోహ్రా

ਭੁਜਾ ਪਕਰ ਕੇ ਸਾਰਥੀ ਰਥਿ ਤਬ ਡਾਰਿਯੋ ਧੀਰ ॥

bhujaa pakar ke saarathee rath tab ddaariyo dheer |

ధీరజ్వాన్ (శ్రీకృష్ణుడు) రథసారధిని చేయి పట్టుకుని రథంలో పడుకోబెట్టాడు.

ਸ੍ਯੰਦਨ ਹਾਕਤ ਆਪੁ ਹੀ ਚਲਿਯੋ ਲਰਤ ਬਲਬੀਰ ॥੧੮੬੫॥

sayandan haakat aap hee chaliyo larat balabeer |1865|

రథ సారథి చేయి పట్టుకుని రథాన్ని అదుపు చేస్తూ, యుద్ధం చేస్తున్నప్పుడు కృష్ణుడే దానిని నడిపాడు.1865.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

స్వయ్య

ਸਾਰਥੀ ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਨ ਲਖਿਯੋ ਬਲਿਦੇਵ ਕਹਿਓ ਰਿਸਿ ਤਾਹਿ ਸੁਨੈ ਕੈ ॥

saarathee sayandan pai na lakhiyo balidev kahio ris taeh sunai kai |

రథంపై ఉన్న (శ్రీకృష్ణుని) రథసారధిని చూడక, బలరాముడు కోపించి అతనితో (జరాసంధ రాజు) ఇలా అన్నాడు:

ਜਿਉ ਦਲ ਤੋਰ ਜਿਤਿਯੋ ਸਬ ਹੀ ਤੈਸੋ ਤੋ ਜਿਤ ਹੈ ਜਸ ਡੰਕ ਬਜੈ ਕੈ ॥

jiau dal tor jitiyo sab hee taiso to jit hai jas ddank bajai kai |

కృష్ణుడి రథంపై ఉన్న రథసారధిని బలరాం చూడకపోగా, కోపంతో “ఓ రాజా! నేను నీ సైన్యాన్ని ఏ విధంగా జయించానో, అదే విధంగా నిన్ను జయించిన తర్వాత విజయ ఢంకా మోగిస్తాను

ਮੂਢ ਭਿਰੇ ਪਤਿ ਚਉਦਹ ਲੋਕ ਕੇ ਸੰਗ ਸੁ ਆਪ ਕਉ ਭੂਪ ਕਹੈ ਕੈ ॥

moodt bhire pat chaudah lok ke sang su aap kau bhoop kahai kai |

ఒక మూర్ఖుడు పద్నాలుగు ప్రజల ప్రభువుతో పోరాడి తనను తాను రాజు అని పిలుచుకుంటాడు.

ਕੀਟ ਪਤੰਗ ਸੁ ਬਾਜਨ ਸੰਗਿ ਉਡਿਯੋ ਕਛੁ ਚਾਹਤ ਪੰਖ ਲਗੈ ਕੈ ॥੧੮੬੬॥

keett patang su baajan sang uddiyo kachh chaahat pankh lagai kai |1866|

“ఓ మూర్ఖుడా! మిమ్మల్ని మీరు రాజుగా పిలుచుకుంటూ, మీరు పద్నాలుగు ప్రపంచాల ప్రభువుతో పోరాడుతున్నారు మరియు చిన్న చిన్న పురుగులు మరియు కీటకాల వలె కనిపిస్తారు, రెక్కలు పొందడం వలన ఆకాశంలో ఎగురుతున్న గద్దతో పోటీ పడేందుకు ప్రయత్నిస్తున్నారు.1866.

ਛਾਡਤ ਹੈ ਅਜਹੁੰ ਤੁਹਿ ਕਉ ਪਤਿ ਚਉਦਹ ਲੋਕਨ ਕੇ ਸੰਗ ਨ ਲਰੁ ॥

chhaaddat hai ajahun tuhi kau pat chaudah lokan ke sang na lar |

“ఈ రోజు నేను నిన్ను విడిచి వెళ్తున్నాను, పద్నాలుగు లోకాలకూ ప్రభువుతో యుద్ధం చేయకు

ਗ੍ਯਾਨ ਕੀ ਬਾਤ ਧਰੋ ਮਨ ਮੈ ਸੁ ਅਗ੍ਯਾਨ ਕੀ ਚਿਤ ਤੇ ਬਾਤ ਬਿਦਾ ਕਰੁ ॥

gayaan kee baat dharo man mai su agayaan kee chit te baat bidaa kar |

జ్ఞానయుక్తమైన మాటను అంగీకరించి, మీ అజ్ఞానాన్ని విడిచిపెట్టండి

ਰਛਕ ਹੈ ਸਭ ਕੋ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਇਹੈ ਜੀਅ ਮੈ ਧਰੁ ॥

rachhak hai sabh ko brijanaath kahai kab sayaam ihai jeea mai dhar |

“కృష్ణుడు అందరికీ రక్షకుడని నమ్ము

ਤ੍ਯਾਗ ਕੈ ਆਹਵ ਸਸਤ੍ਰ ਸਬੈ ਸੁ ਅਬੈ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਪਾਇਨ ਪੈ ਪਰੁ ॥੧੮੬੭॥

tayaag kai aahav sasatr sabai su abai ghan sayaam ke paaein pai par |1867|

కాబట్టి మీరు మీ ఆయుధాలను విడిచిపెట్టి వెంటనే అతని పాదాలపై పడాలి. ”1867.

ਚੌਪਈ ॥

chauapee |

చౌపాయ్

ਜਬੈ ਹਲਾਯੁਧ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ॥

jabai halaayudh aaise kahiyo |

బులారం ఈ విధంగా చెప్పినప్పుడు

ਕ੍ਰੋਧ ਡੀਠ ਰਾਜਾ ਤਨ ਚਹਿਯੋ ॥

krodh ddeetth raajaa tan chahiyo |

(కాబట్టి) రాజు (తన) శరీరాన్ని కోపంతో చూశాడు.

ਕਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸਬ ਕੋ ਸੰਘਰ ਹੋਂ ॥

kahiyo nripat sab ko sanghar hon |

రాజు (ఇప్పుడే) అందరినీ చంపు అన్నాడు,

ਛਤ੍ਰੀ ਹੋਇ ਗ੍ਵਾਰ ਤੇ ਟਰ ਹੋਂ ॥੧੮੬੮॥

chhatree hoe gvaar te ttar hon |1868|

బలరాం ఈ మాటలు చెప్పినప్పుడు రాజు ఆగ్రహానికి లోనయ్యాడు, "నేను అందరినీ చంపుతాను మరియు క్షత్రియుడనైన నేను పాలపిట్టలకు భయపడను." 1868.

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

స్వయ్య

ਭਾਖਬੋ ਇਉ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਸੁਨ ਕੈ ਜਦੁਬੀਰ ਸਬੈ ਅਤਿ ਕੋਪ ਭਰੇ ਹੈ ॥

bhaakhabo iau nrip ko sun kai jadubeer sabai at kop bhare hai |

రాజుగారి ఈ మాటలు విని యాదవ యోధులందరూ మిక్కిలి కోపానికి లోనయ్యారు.

ਧਾਇ ਪਰੇ ਤਜਿ ਸੰਕ ਨਿਸੰਕ ਚਿਤੈ ਅਰਿ ਕਉ ਚਿਤੁ ਮੈ ਨ ਡਰੇ ਹੈ ॥

dhaae pare taj sank nisank chitai ar kau chit mai na ddare hai |

రాజు చెప్పిన ఈ మాటలు విన్న కృష్ణుడు ఆగ్రహానికి లోనయ్యాడు.

ਭੂਪ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਧਨੁ ਲੈ ਤਿਹ ਸੀਸ ਕਟੇ ਗਿਰ ਭੂਮਿ ਪਰੇ ਹੈ ॥

bhoop ayodhan mai dhan lai tih sees katte gir bhoom pare hai |

రాజు (జరాసంధ) కూడా యుద్ధభూమిలో విల్లు మరియు బాణం తీసుకొని నేలమీద పడిన వారి తలలను నరికాడు.

ਮਾਨਹੁ ਪਉਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਬਹੈ ਛੁਟਿ ਬੇਲਨ ਤੇ ਗਿਰਿ ਫੂਲ ਝਰੇ ਹੈ ॥੧੮੬੯॥

maanahu paun prachandd bahai chhutt belan te gir fool jhare hai |1869|

రాజు తన విల్లును చేతిలోకి తీసుకొని, సైనికులను నరికి, బలమైన గాలి వీచడంతో, బెల్ చెట్టు యొక్క ఫలాలు నేలమీద పడినట్లుగా భూమిపై పడిపోయేలా చేసాడు.1869.

ਸੈਨ ਸੰਘਾਰਤ ਭੂਪ ਫਿਰੈ ਭਟ ਆਨਿ ਕਉ ਆਖ ਤਰੈ ਨਹੀ ਆਨੇ ॥

sain sanghaarat bhoop firai bhatt aan kau aakh tarai nahee aane |

రాజు, సైన్యాన్ని నాశనం చేయడం, ఏదీ ముఖ్యమైనదని భావించలేదు

ਬਾਜ ਘਨੇ ਗਜ ਰਾਜਨ ਕੇ ਸਿਰ ਪਾਇਨ ਲਉ ਸੰਗਿ ਸ੍ਰਉਨ ਕੇ ਸਾਨੇ ॥

baaj ghane gaj raajan ke sir paaein lau sang sraun ke saane |

రాజు గుర్రాలు తల నుండి పాదాల వరకు రక్తంతో నిండి ఉన్నాయి

ਅਉਰ ਰਥੀਨ ਕਰੇ ਬਿਰਥੀ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਹਨੇ ਜੇਊ ਬਾਧਤ ਬਾਨੇ ॥

aaur ratheen kare birathee bahu bhaat hane jeaoo baadhat baane |

అతను చాలా మంది రథసారధులను వారి రథాల నుండి దూరం చేసాడు

ਸੂਰਨ ਕੇ ਪ੍ਰਤਿਅੰਗ ਗਿਰੇ ਮਾਨੋ ਬੀਜ ਬੁਯੋ ਛਿਤ ਮਾਹਿ ਕ੍ਰਿਸਾਨੇ ॥੧੮੭੦॥

sooran ke pratiang gire maano beej buyo chhit maeh krisaane |1870|

రైతు చెదరగొట్టిన విత్తనంలా యోధుల అవయవాలు భూమిపై చెల్లాచెదురుగా పడి ఉన్నాయి.1870.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਰੁਧ ਨਿਹਾਰ ਭਯੋ ਮੁਸਲੀਧਰ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋ ਤੇਜ ਤਏ ਹੈ ॥

eih bhaat birudh nihaar bhayo musaleedhar sayaam so tej te hai |

ఈ విధమైన వ్యతిరేకత (పరిస్థితి) చూసి బలరాముడు శ్రీకృష్ణునిపై కోపగించుకున్నాడు.

ਭਾਖਿ ਦੋਊ ਨਿਜ ਸੂਤਨ ਕੋ ਰਿਪੁ ਸਾਮੁਹੇ ਜੁਧ ਕੇ ਕਾਜ ਗਏ ਹੈ ॥

bhaakh doaoo nij sootan ko rip saamuhe judh ke kaaj ge hai |

ఈ విధంగా ఒకరినొకరు చూసుకున్న కృష్ణుడు మరియు బలరాం ఇద్దరూ చాలా కోపంతో నిండిపోయారు మరియు యుద్ధం కోసం శత్రువుల ముందు చేరారు, తమ సారథులను ముందుకు సాగాలని కోరారు.

ਆਯੁਧ ਲੈ ਸੁ ਹਠੀ ਕਵਚੀ ਰਿਸ ਕੈ ਸੰਗਿ ਪਾਵਕ ਬੇਖ ਭਏ ਹੈ ॥

aayudh lai su hatthee kavachee ris kai sang paavak bekh bhe hai |

ఆయుధాలు పట్టుకుని, కవచాలు ధరించి, ఆవేశంతో ఈ వీరులు అగ్నిలా కనిపించారు.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਇਮ ਧਾਵਤ ਭੇ ਮਾਨਹੁ ਕੇਹਰਿ ਦੁਇ ਮ੍ਰਿਗ ਹੇਰਿ ਧਏ ਹੈ ॥੧੮੭੧॥

sayaam bhanai im dhaavat bhe maanahu kehar due mrig her dhe hai |1871|

మరియు ఈ వీరిద్దరినీ చూడగానే రెండు సింహాలు జింకలను అడవిలో పారిపోయేలా చేస్తున్నట్టు కనిపించింది.1871.

ਧਨੁ ਸਾਇਕ ਲੈ ਰਿਸਿ ਭੂਪਤਿ ਕੇ ਤਨ ਘਾਇ ਕਰੇ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਤਬੈ ॥

dhan saaeik lai ris bhoopat ke tan ghaae kare brijaraaj tabai |

అదే సమయంలో, కృష్ణుడు తన విల్లు మరియు బాణాలను తన చేతుల్లోకి తీసుకుని, రాజుపై ఒక దెబ్బ కొట్టాడు

ਪੁਨਿ ਚਾਰੋ ਈ ਬਾਨਨ ਸੋ ਹਯ ਚਾਰੋ ਈ ਰਾਮ ਭਨੈ ਹਨਿ ਦੀਨੇ ਸਬੈ ॥

pun chaaro ee baanan so hay chaaro ee raam bhanai han deene sabai |

తర్వాత నాలుగు బాణాలతో రాజుగారి నాలుగు గుర్రాలను చంపేశాడు

ਤਿਲ ਕੋਟਿਕ ਸ੍ਯੰਦਨ ਕਾਟਿ ਕੀਯੋ ਧਨੁ ਕਾਟਿ ਦੀਯੋ ਕਰਿ ਕੋਪ ਜਬੈ ॥

til kottik sayandan kaatt keeyo dhan kaatt deeyo kar kop jabai |

గొప్ప కోపంతో, అతను రాజు యొక్క విల్లును కత్తిరించాడు మరియు అతని రథాన్ని కూడా పగలగొట్టాడు

ਨ੍ਰਿਪ ਪਿਆਦੋ ਗਦਾ ਗਹਿ ਸਉਹੇ ਗਯੋ ਅਤਿ ਜੁਧੁ ਭਯੋ ਕਹਿਹੌ ਸੁ ਅਬੈ ॥੧੮੭੨॥

nrip piaado gadaa geh sauhe gayo at judh bhayo kahihau su abai |1872|

ఆ తర్వాత రాజు తన జాపత్రితో మరింత ముందుకు సాగుతున్నాడు, నేను ఇప్పుడు వివరిస్తున్నాను.1872.

ਪਾਇਨ ਧਾਇ ਕੈ ਭੂਪ ਬਲੀ ਸੁ ਗਦਾ ਕਹੁ ਘਾਇ ਹਲੀ ਪ੍ਰਤ ਝਾਰਿਯੋ ॥

paaein dhaae kai bhoop balee su gadaa kahu ghaae halee prat jhaariyo |

బలమైన రాజు కాలినడకన పరుగెత్తుకుంటూ వచ్చి బలరాముడిపై గద్దను విసిరి చంపాడు.

ਕੋਪ ਹੁਤੋ ਸੁ ਜਿਤੋ ਤਿਹ ਮੈ ਸਬ ਸੂਰਨ ਕੋ ਸੁ ਪ੍ਰਤਛ ਦਿਖਾਰਿਯੋ ॥

kop huto su jito tih mai sab sooran ko su pratachh dikhaariyo |

రాజు, కాలినడకన నడుస్తూ, తన గద్దతో బలరాం మీద ఒక దెబ్బ కొట్టాడు మరియు అతని కోపం మొత్తం యోధులకు స్పష్టంగా కనిపించింది.

ਕੂਦਿ ਹਲੀ ਭੁਇੰ ਠਾਢੋ ਭਯੋ ਜਸੁ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥

kood halee bhuein tthaadto bhayo jas taa chhab ko kab sayaam uchaariyo |

బలరాముడు (రథం నుండి) దూకి నేలపై నిలబడ్డాడు. అతని చిత్రాన్ని కవి శ్యామ్ ఈ విధంగా ఉచ్ఛరించారు.

ਚਾਰੋ ਈ ਅਸ੍ਵਨ ਸੂਤ ਸਮੇਤ ਸੁ ਕੈ ਸਬ ਹੀ ਰਥ ਚੂਰਨ ਡਾਰਿਯੋ ॥੧੮੭੩॥

chaaro ee asvan soot samet su kai sab hee rath chooran ddaariyo |1873|

బలరాం దూకి భూమి మీద నిలబడటానికి వచ్చాడు మరియు రాజు తన రథాన్ని నాలుగు గుర్రాలతో పాటు పగలగొట్టాడు.1873.

ਇਤ ਭੂਪ ਗਦਾ ਗਹਿ ਆਵਤ ਭਯੋ ਉਤ ਲੈ ਕੇ ਗਦਾ ਮੁਸਲੀਧਰ ਧਾਯੋ ॥

eit bhoop gadaa geh aavat bhayo ut lai ke gadaa musaleedhar dhaayo |

ఇటువైపు, రాజు తన గద్దతో ముందుకు సాగాడు, అటువైపు బలరాం కూడా తన గద్దతో ముందుకు సాగాడు

ਆਇ ਅਯੋਧਨ ਬੀਚ ਦੁਹੂੰ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਰਨ ਦੁੰਦ ਮਚਾਯੋ ॥

aae ayodhan beech duhoon kab sayaam kahai ran dund machaayo |

వారిద్దరూ రణరంగంలో భయంకరమైన యుద్ధం చేశారు.

ਜੁਧ ਕੀਯੋ ਬਹੁਤੇ ਚਿਰ ਲਉ ਨਹਿ ਆਪਿ ਗਿਰਿਓ ਉਤ ਕਉ ਨ ਗਿਰਾਯੋ ॥

judh keeyo bahute chir lau neh aap girio ut kau na giraayo |

మరియు చాలా కాలం పాటు యుద్ధం కొనసాగినప్పటికీ, వారిలో ఎవరూ మరొకరిని ఓడించలేకపోయారు

ਐਸੇ ਰਿਝਾਵਤ ਭਯੋ ਸੁਰ ਲੋਗਨ ਧੀਰਨ ਬੀਰਨ ਕੋ ਰਿਝਵਾਯੋ ॥੧੮੭੪॥

aaise rijhaavat bhayo sur logan dheeran beeran ko rijhavaayo |1874|

ఈ విధంగా, వారి పోరాటాన్ని చూసి, తెలివైన యోధులు వారి మనస్సులో సంతోషించారు.1874.

ਹਾਰ ਕੈ ਬੈਠ ਰਹੈ ਦੋਊ ਬੀਰ ਸੰਭਾਰਿ ਉਠੈ ਪੁਨਿ ਜੁਧੁ ਮਚਾਵੈ ॥

haar kai baitth rahai doaoo beer sanbhaar utthai pun judh machaavai |

యోధులిద్దరూ అలసిపోయినప్పుడు కూర్చొని, పోరాడేందుకు మళ్లీ లేచారు

ਰੰਚ ਨ ਸੰਕ ਕਰੈ ਚਿਤ ਮੈ ਰਿਸ ਕੈ ਦੋਊ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਉਘਾਵੈ ॥

ranch na sank karai chit mai ris kai doaoo maar hee maar ughaavai |

“చంపండి, చంపండి” అనే అరుపులతో ఇద్దరూ నిర్భయంగా, కోపంగా పోరాడుతున్నారు.

ਜੈਸੇ ਗਦਾਹਵ ਕੀ ਬਿਧਿ ਹੈ ਦੋਊ ਤੈਸੇ ਲਰੈ ਅਰੁ ਘਾਵ ਚਲਾਵੈ ॥

jaise gadaahav kee bidh hai doaoo taise larai ar ghaav chalaavai |

జాపత్రి-యుద్ధం యొక్క పద్ధతి వలె, రెండూ పోరాడటం మరియు కొట్టుకోవడం (ఒకరినొకరు).

ਨੈਕੁ ਟਰੈ ਨ ਅਰੈ ਹਠ ਬਾਧਿ ਗਦਾ ਕੋ ਗਦਾ ਸੰਗਿ ਵਾਰ ਬਚਾਵੈ ॥੧੮੭੫॥

naik ttarai na arai hatth baadh gadaa ko gadaa sang vaar bachaavai |1875|

ఇద్దరూ జాడ-యుద్ధ పద్ధతి ప్రకారం పోరాడారు మరియు వారి స్థానాల నుండి కొంచెం కూడా కదలకుండా, వారు తమ సొంత గద్దతో గద్దె దెబ్బల నుండి తమను తాము రక్షించుకున్నారు.1875.