శ్రీ దశమ్ గ్రంథ్

పేజీ - 406

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਬੀਰ ਜਿਤੇ ਅਸਿ ਹਾਥਨ ਲੈ ਅਰਿ ਊਪਰਿ ਧਾਏ ॥

sree jadubeer ke beer jite as haathan lai ar aoopar dhaae |

కృష్ణుని యోధులందరూ తమ కత్తులను తమ చేతుల్లోకి తీసుకొని శత్రువులపై పడ్డారు

ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਕਤਿ ਕੋਪੁ ਦੁਹੂੰ ਦਿਸਿ ਜੰਬੁਕ ਜੋਗਿਨ ਗ੍ਰਿਝ ਅਘਾਏ ॥

judh kariyo kat kop duhoon dis janbuk jogin grijh aghaae |

కోపోద్రిక్తులైన వారు ఎంతటి యుద్ధం చేసారు అంటే మొత్తం పది దిక్కులలో నక్కలు మరియు రాబందులు చనిపోయిన వారి మాంసాన్ని తినేశాయి.

ਬੀਰ ਗਿਰੇ ਦੁਹੂੰ ਓਰਨ ਕੇ ਗਹਿ ਫੇਟ ਕਟਾਰਿਨ ਸਿਉ ਲਰਿ ਘਾਏ ॥

beer gire duhoon oran ke geh fett kattaarin siau lar ghaae |

రెండు వైపులా యోధులు భూమిపై పడిపోయారు మరియు బాకులు దెబ్బతినడంతో పడి ఉన్నారు.

ਕਉਤਕ ਦੇਖ ਕੈ ਦੇਵ ਕਹੈ ਧੰਨ ਵੇ ਜਨਨੀ ਜਿਨ ਏ ਸੁਤ ਜਾਏ ॥੧੦੮੦॥

kautak dekh kai dev kahai dhan ve jananee jin e sut jaae |1080|

ఈ దృశ్యాన్ని చూసి దేవతలు కూడా అలాంటి పుత్రులకు జన్మనిచ్చిన ఆ తల్లులు ధన్యులని చెబుతున్నారు.1080.

ਅਉਰ ਜਿਤੇ ਬਰਬੀਰ ਹੁਤੇ ਅਤਿ ਰੋਸ ਭਰੇ ਰਨ ਭੂਮਹਿ ਆਏ ॥

aaur jite barabeer hute at ros bhare ran bhoomeh aae |

అక్కడ ఉన్న ఇతర యోధులందరూ కూడా యుద్ధభూమికి వచ్చారు

ਜਾਦਵ ਸੈਨ ਚਲੀ ਇਤ ਤੇ ਤਿਨ ਹੂੰ ਮਿਲ ਕੈ ਅਤਿ ਜੁਧੁ ਮਚਾਏ ॥

jaadav sain chalee it te tin hoon mil kai at judh machaae |

ఇటువైపు నుండి, యాదవుల సైన్యం ముందుకు సాగింది మరియు మరొక వైపు ఆ ప్రజలు భయంకరమైన పోరాటం ప్రారంభించారు.

ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਬਰਛੇ ਬਹੁ ਆਪਸ ਬੀਚ ਚਲਾਏ ॥

baan kamaan kripaan gadaa barachhe bahu aapas beech chalaae |

విల్లులు, బాణాలు, కత్తులు, గద్దలు, బాకులు ఇలా అన్ని ఆయుధాలు వాడారు.

ਭੇਦ ਚਮੂੰ ਜਦੁ ਬੀਰਨ ਕੀ ਸਭ ਹੀ ਜਦੁਰਾਇ ਕੇ ਊਪਰ ਧਾਏ ॥੧੦੮੧॥

bhed chamoon jad beeran kee sabh hee jaduraae ke aoopar dhaae |1081|

యాదవుల సైన్యాన్ని కలుసుకున్న తర్వాత, శత్రువుల సైన్యం కృష్ణుడిపై పడింది.1081.

ਚਕ੍ਰ ਤ੍ਰਿਸੂਲ ਗਦਾ ਗਹਿ ਬੀਰ ਕਰੰ ਧਰ ਕੈ ਅਸਿ ਅਉਰ ਕਟਾਰੀ ॥

chakr trisool gadaa geh beer karan dhar kai as aaur kattaaree |

యోధులు డిస్కులు, త్రిశూలాలు, గద్దలు, కత్తులు మరియు బాకులు పట్టుకొని ఉన్నారు.

ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਪੁਕਾਰਿ ਪਰੇ ਲਰੇ ਘਾਇ ਕਰੇ ਨ ਟਰੇ ਬਲ ਭਾਰੀ ॥

maar hee maar pukaar pare lare ghaae kare na ttare bal bhaaree |

ఆ బలవంతులు, చంపండి, చంపండి అని అరుస్తూ తమ స్థానాల నుండి వెనక్కి తగ్గడం లేదు

ਸ੍ਯਾਮ ਬਿਦਾਰ ਦਈ ਧੁਜਨੀ ਤਿਹ ਕੀ ਉਪਮਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥

sayaam bidaar dee dhujanee tih kee upamaa ih bhaat bichaaree |

కృష్ణుడు వారి సైన్యాన్ని నాశనం చేసాడు, (వీటిని కవి) ఈ విధంగా ఉచ్చరించాడు.

ਮਾਨਹੁ ਖੇਤ ਸਰੋਵਰ ਮੈ ਧਸਿ ਕੈ ਗਜਿ ਬਾਰਜ ਬ੍ਰਯੂਹ ਬਿਡਾਰੀ ॥੧੦੮੨॥

maanahu khet sarovar mai dhas kai gaj baaraj brayooh biddaaree |1082|

కృష్ణుడు శత్రు సేనలను ధ్వంసం చేసాడు మరియు ఏనుగు తొట్టెలోకి ప్రవేశించి తామరపువ్వులను నాశనం చేసినట్లు తెలుస్తోంది.1082.

ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਨਾਥ ਕੇ ਬਾਨਨ ਅਗ੍ਰ ਡਰੈ ਅਰਿ ਇਉ ਕਿਹੂੰ ਧੀਰ ਧਰਿਯੋ ਨਾ ॥

sree jadunaath ke baanan agr ddarai ar iau kihoon dheer dhariyo naa |

కృష్ణుడి బాణాలకు భయపడిన శత్రువులు సహనం కోల్పోతున్నారు

ਬੀਰ ਸਬੈ ਹਟ ਕੇ ਠਟਕੇ ਭਟਕੇ ਰਨ ਭੀਤਰ ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਨਾ ॥

beer sabai hatt ke tthattake bhattake ran bheetar judh kariyo naa |

యోధులందరూ సిగ్గుతో వెళ్లిపోతారు మరియు వారెవరూ యుద్ధాన్ని కొనసాగించాలని కోరుకోరు.

ਮੂਸਲ ਅਉ ਹਲ ਪਾਨਿ ਲਯੋ ਬਲਿ ਪੇਖਿ ਭਜੇ ਦਲ ਕੋਊ ਅਰਿਯੋ ਨਾ ॥

moosal aau hal paan layo bal pekh bhaje dal koaoo ariyo naa |

బలరాముడు తీసిన మొహాన్ని, నాగలిని చూసి సైన్యమంతా పారిపోయింది.

ਜਿਉ ਮ੍ਰਿਗ ਕੇ ਗਨ ਛਾਡਿ ਚਲੈ ਬਨ ਡੀਠ ਪਰਿਯੋ ਮ੍ਰਿਗਰਾਜ ਕੋ ਛਉਨਾ ॥੧੦੮੩॥

jiau mrig ke gan chhaadd chalai ban ddeetth pariyo mrigaraaj ko chhaunaa |1083|

బలరాం చేతిలో గద్దె, నాగలి పట్టుకుని ఉండడం చూసి శత్రుసైన్యం పారిపోయింది, సింహాన్ని చూసి భయపడి జింకలు అడవిని వదిలి పారిపోతున్నట్లు ఈ దృశ్యం కనిపిస్తుంది.1083.

ਭਾਗਿ ਤਬੈ ਸਭ ਹੀ ਰਨ ਤੇ ਗਿਰਤੇ ਪਰਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਤੀਰ ਪੁਕਾਰੇ ॥

bhaag tabai sabh hee ran te girate parate nrip teer pukaare |

అప్పుడు అందరూ మైదానాల నుండి పారిపోయి, శిథిలమవుతున్న రాజు (జరాసంధ)కి కేకలు వేశారు.

ਤੇਰੇ ਹੀ ਜੀਵਤ ਹੇ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਸਿਗਰੇ ਰਿਸ ਕੈ ਬਲ ਸ੍ਯਾਮ ਸੰਘਾਰੇ ॥

tere hee jeevat he prabh joo sigare ris kai bal sayaam sanghaare |

దారిలో తడబడుతున్న సైనికులందరూ జరాసంధుని దగ్గరకు చేరుకుని, “ఓ ప్రభూ! కృష్ణుడు మరియు బలరాములు తమ ఆవేశంతో మీ సైనికులందరినీ చంపారు

ਮਾਰੇ ਅਨੇਕ ਨ ਏਕ ਬਚਿਯੋ ਬਹੁ ਬੀਰ ਗਿਰੇ ਰਨ ਭੂਮਿ ਮਝਾਰੇ ॥

maare anek na ek bachiyo bahu beer gire ran bhoom majhaare |

ఒక్క సైనికుడు కూడా ప్రాణాలతో బయటపడలేదు

ਤਾ ਤੇ ਸੁਨੋ ਬਿਨਤੀ ਹਮਰੀ ਉਨ ਜੀਤ ਭਈ ਤੁਮਰੇ ਦਲ ਹਾਰੇ ॥੧੦੮੪॥

taa te suno binatee hamaree un jeet bhee tumare dal haare |1084|

వీరంతా యుద్దభూమిలో భూమిపై పడిపోయారు, కాబట్టి మేము మీకు చెప్తున్నాము, ఓ రాజా! వారు విజయం సాధించారు మరియు మీ సైన్యం ఓడిపోయింది.

ਕੋਪ ਕਰਿਯੋ ਤਬ ਸੰਧਿ ਜਰਾ ਅਰਿ ਮਾਰਨ ਕਉ ਬਹੁ ਬੀਰ ਬੁਲਾਏ ॥

kop kariyo tab sandh jaraa ar maaran kau bahu beer bulaae |

అప్పుడు రాజు చాలా కోపంతో శత్రువులను చంపడానికి బలమైన యోధులను పిలిచాడు

ਆਇਸ ਪਾਵਤ ਹੀ ਨ੍ਰਿਪ ਕੈ ਮਿਲਿ ਕੈ ਹਰਿ ਕੇ ਬਧਬੇ ਕਹੁ ਧਾਏ ॥

aaeis paavat hee nrip kai mil kai har ke badhabe kahu dhaae |

రాజు ఆజ్ఞను అందుకున్న వారు కృష్ణుడిని చంపడానికి ముందుకు సాగారు

ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕੈ ਉਮਡੇ ਘਨ ਜਿਉ ਘਨ ਸ੍ਯਾਮ ਪੈ ਆਏ ॥

baan kamaan gadaa geh kai umadde ghan jiau ghan sayaam pai aae |

విల్లు, బాణాలు, గద్దలు మొదలైన వాటిని పట్టుకుని, మేఘాలుగా ఉబ్బి కృష్ణుడిపై పడ్డాయి.

ਆਇ ਪਰੇ ਹਰਿ ਊਪਰ ਸੋ ਮਿਲਿ ਕੈ ਬਗ ਮੇਲਿ ਤੁਰੰਗ ਉਠਾਏ ॥੧੦੮੫॥

aae pare har aoopar so mil kai bag mel turang utthaae |1085|

వారు తమ గుర్రాలపై కృష్ణునిపై దాడి చేశారు.1085.

ਰੋਸ ਭਰੇ ਮਿਲਿ ਆਨਿ ਪਰੇ ਹਰਿ ਕਉ ਲਲਕਾਰ ਕੇ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥

ros bhare mil aan pare har kau lalakaar ke judh machaayo |

వారు తీవ్ర ఆగ్రహావేశాలతో అరుస్తూనే కృష్ణుడితో యుద్ధం చేయడం ప్రారంభించారు

ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਗਹਿ ਯੌ ਤਿਨ ਸਾਰ ਸੋ ਸਾਰ ਬਜਾਯੋ ॥

baan kamaan kripaan gadaa geh yau tin saar so saar bajaayo |

వారు తమ బాణాలు, కత్తులు మరియు గద్దలు చేతిలో పట్టుకుని ఉక్కుతో ఉక్కుతో కొట్టారు

ਘਾਇਲ ਆਪ ਭਏ ਭਟ ਸੋ ਅਰੁ ਸਸਤ੍ਰਨ ਸੋ ਹਰਿ ਕੋ ਤਨੁ ਘਾਯੋ ॥

ghaaeil aap bhe bhatt so ar sasatran so har ko tan ghaayo |

వారే గాయపడ్డారు, కానీ కృష్ణుడి శరీరంపై కూడా గాయపడ్డారు

ਦਉਰ ਪਰੇ ਹਲ ਮੂਸਲ ਲੈ ਬਲਿ ਬੈਰਨ ਕੋ ਦਲੁ ਮਾਰਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥੧੦੮੬॥

daur pare hal moosal lai bal bairan ko dal maar giraayo |1086|

బలరాం కూడా తన నాగలి మరియు గద్దతో పరుగెత్తాడు మరియు అతను శత్రువుల సైన్యాన్ని పడగొట్టాడు.1086.

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

దోహ్రా

ਜੂਝ ਪਰੈ ਜੇ ਨ੍ਰਿਪ ਬਲੀ ਹਰਿ ਸਿਉ ਜੁਧੁ ਮਚਾਇ ॥

joojh parai je nrip balee har siau judh machaae |

పరాక్రమశాలి అయిన శ్రీకృష్ణునితో యుద్ధంలో మరణించిన వారు,

ਤਿਨ ਬੀਰਨ ਕੇ ਨਾਮ ਸਬ ਸੋ ਕਬਿ ਕਹਤ ਸੁਨਾਇ ॥੧੦੮੭॥

tin beeran ke naam sab so kab kahat sunaae |1087|

కృష్ణుడితో పోరాడి పొలంలో పడిపోయిన గొప్ప యోధులను, కవి ఇప్పుడు వారి పేర్లను గణించాడు, 1087

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

స్వయ్య

ਸ੍ਰੀ ਨਰ ਸਿੰਘ ਬਲੀ ਗਜ ਸਿੰਘ ਚਲਿਯੋ ਧਨ ਸਿੰਘ ਸਰਾਸਨ ਲੈ ॥

sree nar singh balee gaj singh chaliyo dhan singh saraasan lai |

నర్సింహ, గజ్ సింగ్, ధన్ సింగ్ వంటి వీరోచిత యోధులు ముందుకు సాగారు

ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਬਡੋ ਰਨ ਸਿੰਘ ਨਰੇਸ ਤਹਾ ਕੋ ਚਲਿਯੋ ਦਿਜ ਕੋ ਧਨ ਦੈ ॥

haree singh baddo ran singh nares tahaa ko chaliyo dij ko dhan dai |

హరి సింగ్, రాన్ సింగ్ మొదలైన రాజులు కూడా బ్రాహ్మణులకు భిక్ష పెట్టి కదిలారు

ਜਦੁਬੀਰ ਸੋ ਜਾਇ ਕੈ ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਬਹੁਬੀਰ ਚਮੂੰ ਸੁ ਘਨੀ ਹਨਿ ਕੈ ॥

jadubeer so jaae kai judh kariyo bahubeer chamoon su ghanee han kai |

(అందరూ) వెళ్లి శ్రీకృష్ణునితో యుద్ధం చేసి అనేక మంది యోధులను మరియు చాలా పెద్ద సైన్యాన్ని చంపారు.

ਹਰਿ ਊਪਰਿ ਬਾਨ ਅਨੇਕ ਹਨੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਹਮਰੀ ਰਨਿ ਜੈ ॥੧੦੮੮॥

har aoopar baan anek hane ih bhaat kahiyo hamaree ran jai |1088|

నాలుగు విభాగాలతో కూడిన పెద్ద సైన్యం కదిలి కృష్ణుడితో పోరాడి, తమను తాము అభినందిస్తూ, కృష్ణుడిపై అనేక బాణాలను ప్రయోగించారు.1088.

ਹੋਇ ਇਕਤ੍ਰ ਇਤੇ ਨ੍ਰਿਪ ਯੌ ਹਰਿ ਊਪਰ ਬਾਨ ਚਲਾਵਨ ਲਾਗੇ ॥

hoe ikatr ite nrip yau har aoopar baan chalaavan laage |

ఇటువైపు రాజులందరూ ఒకచోట చేరి కృష్ణునిపై బాణాలు వేయడం ప్రారంభించారు

ਕੋਪ ਕੈ ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਤਿਨ ਹੂੰ ਬ੍ਰਿਜਨਾਇਕ ਤੇ ਪਗ ਦੁਇ ਕਰਿ ਆਗੇ ॥

kop kai judh kariyo tin hoon brijanaaeik te pag due kar aage |

రెండడుగులు ముందుకు వేసి, కోపంతో, కృష్ణుడితో యుద్ధం చేశారు

ਜੀਵ ਕੀ ਆਸ ਕਉ ਤ੍ਯਾਗਿ ਤਬੈ ਸਬ ਹੀ ਰਸ ਰੁਦ੍ਰ ਬਿਖੈ ਅਨੁਰਾਗੇ ॥

jeev kee aas kau tayaag tabai sab hee ras rudr bikhai anuraage |

వారందరూ యుద్ధంలో మునిగిపోయారు, వారి మనుగడపై ఆశను విడిచిపెట్టారు

ਚੀਰ ਧਰੇ ਸਿਤ ਆਏ ਹੁਤੇ ਛਿਨ ਬੀਚ ਭਏ ਸਭ ਆਰੁਨ ਬਾਗੇ ॥੧੦੮੯॥

cheer dhare sit aae hute chhin beech bhe sabh aarun baage |1089|

యోధులు ధరించే తెల్లని వస్త్రాలు క్షణంలో ఎర్రగా మారాయి.1089.

ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਤਿਨ ਬੀਰਨ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋ ਪਾਰਥ ਜ੍ਯੋ ਰਿਸ ਕੈ ਕਰਨੈ ਸੇ ॥

judh kariyo tin beeran sayaam so paarath jayo ris kai karanai se |

యోధులు చాలా ఆగ్రహించి, కృష్ణుడితో అలాంటి యుద్ధాన్ని చేసారు, అంతకుముందు అర్జునుడు కరణంతో యుద్ధం చేశాడు.

ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਬਹੁ ਸੈਨ ਹਨੀ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਅਰਿਯੋ ਰਨ ਭੂ ਮਧਿ ਐਸੇ ॥

kop bhariyo bahu sain hanee balibhadr ariyo ran bhoo madh aaise |

బలరాం కూడా కోపంతో మైదానంలో గట్టిగా నిలబడి సైన్యంలోని చాలా భాగాన్ని నాశనం చేశాడు

ਬੀਰ ਫਿਰੈ ਕਰਿ ਸਾਗਨਿ ਲੈ ਤਿਹ ਘੇਰਿ ਲਯੋ ਬਲਦੇਵਹਿ ਕੈਸੇ ॥

beer firai kar saagan lai tih gher layo baladeveh kaise |

(ఆ) సైనికులు చేతిలో ఈటెలతో కవాతు చేస్తున్నారు, వారు బలదేవ్‌ను ఎలా చుట్టుముట్టారు;

ਜੋਰਿ ਸੋ ਸਾਕਰਿ ਤੋਰਿ ਘਿਰਿਯੋ ਮਦ ਮਤ ਕਰੀ ਗਢਦਾਰਨ ਜੈਸੇ ॥੧੦੯੦॥

jor so saakar tor ghiriyo mad mat karee gadtadaaran jaise |1090|

తమ లాన్సులు పట్టుకొని ఊపుతూ యోధులు బలరాం చుట్టూ మత్తులో ఉన్న ఏనుగు తన బలంతో ఉక్కు గొలుసుల నుండి విముక్తి పొందినట్లు, కానీ లోతైన గొయ్యిలో చిక్కుకున్నారు.1090.