శ్రీ దశమ్ గ్రంథ్

పేజీ - 383


ਰੋਦਨ ਕੈ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਨੀਯਾ ਮਿਲਿ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਅਤਿ ਹੋਇ ਬਿਚਾਰੀ ॥
rodan kai sabh gvaaraneeyaa mil aaise kahiyo at hoe bichaaree |

గోపికలందరూ కలిసి ఏడుస్తూ ఇలా నిస్సహాయతను చాటుకున్నారు.

ਤ੍ਯਾਗਿ ਬ੍ਰਿਜੈ ਮਥੁਰਾ ਮੈ ਗਏ ਤਜਿ ਨੇਹ ਅਨੇਹ ਕੀ ਬਾਤ ਬਿਚਾਰੀ ॥
tayaag brijai mathuraa mai ge taj neh aneh kee baat bichaaree |

గోపికలందరూ తమ రోదనలో నిరాడంబరంగా చెబుతున్నారు, "ప్రేమ మరియు విడిపోవాలనే ఆలోచనలను విడిచిపెట్టి, కృష్ణుడు బ్రజ నుండి మధురకు వెళ్ళాడు.

ਏਕ ਗਿਰੈ ਧਰਿ ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਇਕ ਐਸੇ ਸੰਭਾਰਿ ਕਹੈ ਬ੍ਰਿਜਨਾਰੀ ॥
ek girai dhar yau keh kai ik aaise sanbhaar kahai brijanaaree |

ఒకరు (గోపి) భూమిపై పడ్డారు మరియు ఒక బ్రజ్-నారి జాగ్రత్త తీసుకుంటూ ఇలా చెబుతున్నాడు.

ਰੀ ਸਜਨੀ ਸੁਨੀਯੋ ਬਤੀਯਾ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਰਿ ਸਭੈ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥਿ ਬਿਸਾਰੀ ॥੮੬੫॥
ree sajanee suneeyo bateeyaa brij naar sabhai brijanaath bisaaree |865|

ఇలా చెబుతూ ఎవరో భూమిపై పడుతున్నారు మరియు ఎవరైనా తనను తాను రక్షించుకుంటున్నారు, ఓ స్నేహితులారా! నా మాట వినండి, బ్రజ ప్రభువు బ్రజ స్త్రీలందరినీ మరచిపోయాడు.

ਆਖਨਿ ਆਗਹਿ ਠਾਢਿ ਲਗੈ ਸਖੀ ਦੇਤ ਨਹੀ ਕਿ ਹੇਤ ਦਿਖਾਈ ॥
aakhan aageh tthaadt lagai sakhee det nahee ki het dikhaaee |

కృష్ణుడు ఎప్పుడూ నా కళ్ల ముందు నిలబడి ఉంటాడు కాబట్టి నాకు ఇంకేమీ కనిపించడం లేదు

ਜਾ ਸੰਗਿ ਕੇਲ ਕਰੇ ਬਨ ਮੈ ਤਿਹ ਤੇ ਅਤਿ ਹੀ ਜੀਯ ਮੈ ਦੁਚਿਤਾਈ ॥
jaa sang kel kare ban mai tih te at hee jeey mai duchitaaee |

వారు అతనితో రసిక నాటకంలో మునిగిపోయారు, ఇప్పుడు అతనిని గుర్తుంచుకోవడంలో వారి గందరగోళం పెరుగుతోంది

ਹੇਤੁ ਤਜਿਯੋ ਬ੍ਰਿਜ ਬਾਸਨ ਸੋ ਨ ਸੰਦੇਸ ਪਠਿਯੋ ਜੀਯ ਕੈ ਸੁ ਢਿਠਾਈ ॥
het tajiyo brij baasan so na sandes patthiyo jeey kai su dtitthaaee |

అతను బ్రజా నివాసుల ప్రేమను విడిచిపెట్టాడు మరియు అతను ఎటువంటి సందేశం పంపనందున కఠినమైన హృదయం కలిగి ఉన్నాడు.

ਤਾਹੀ ਕੀ ਓਰਿ ਨਿਹਾਰਤ ਹੈ ਪਿਖੀਯੈ ਨਹੀ ਸ੍ਯਾਮ ਹਹਾ ਮੋਰੀ ਮਾਈ ॥੮੬੬॥
taahee kee or nihaarat hai pikheeyai nahee sayaam hahaa moree maaee |866|

ఓ నా తల్లీ! మనం ఆ కృష్ణుడి వైపు చూస్తున్నాం, కానీ అతను కనిపించడం లేదు.866

ਬਾਰਹਮਾਹ ॥
baarahamaah |

పన్నెండు నెలల ఆధారిత కవిత:

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

స్వయ్య

ਫਾਗੁਨ ਮੈ ਸਖੀ ਡਾਰਿ ਗੁਲਾਲ ਸਭੈ ਹਰਿ ਸਿਉ ਬਨ ਬੀਚ ਰਮੈ ॥
faagun mai sakhee ddaar gulaal sabhai har siau ban beech ramai |

ఫాల్గుణుని చిమ్మటలో, చిన్న ఆడపిల్లలు ఒకరిపై ఒకరు పొడి రంగులు వేసుకుంటూ అడవిలో కృష్ణుడితో తిరుగుతున్నారు.

ਪਿਚਕਾਰਨ ਲੈ ਕਰਿ ਗਾਵਤਿ ਗੀਤ ਸਭੈ ਮਿਲਿ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਤਉਨ ਸਮੈ ॥
pichakaaran lai kar gaavat geet sabhai mil gvaaran taun samai |

పంపులను చేతిలోకి తీసుకుని మనోహరమైన పాటలు పాడుతున్నారు.

ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਕੁੰਜ ਗਲੀਨ ਕੇ ਬੀਚ ਕਿਧੌ ਮਨ ਕੇ ਕਰਿ ਦੂਰ ਗਮੈ ॥
at sundar kunj galeen ke beech kidhau man ke kar door gamai |

చాలా అందమైన సందుల్లో మనసులోని బాధలు తొలగిపోయాయి.

ਅਰੁ ਤ੍ਯਾਗਿ ਤਮੈ ਸਭ ਧਾਮਨ ਕੀ ਇਹ ਸੁੰਦਰਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਮਾਨਿ ਤਮੈ ॥੮੬੭॥
ar tayaag tamai sabh dhaaman kee ih sundar sayaam kee maan tamai |867|

తమ మనసులోని దుఃఖాలను తొలగించుకుంటూ అలవోకగా పరుగెడుతూ అందమైన కృష్ణుని ప్రేమలో తమ ఇంటి అలంకారాన్ని మరచిపోయారు.867.

ਫੂਲਿ ਸੀ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਫੂਲਿ ਰਹੀ ਪਟ ਰੰਗਨ ਕੇ ਫੁਨਿ ਫੂਲ ਲੀਏ ॥
fool see gvaaran fool rahee patt rangan ke fun fool lee |

గోపికలు తమ వస్త్రాలకు పూలు పూసి పూవుల్లా వికసిస్తున్నారు

ਇਕ ਸ੍ਯਾਮ ਸੀਗਾਰ ਸੁ ਗਾਵਤ ਹੈ ਪੁਨਿ ਕੋਕਿਲਕਾ ਸਮ ਹੋਤ ਜੀਏ ॥
eik sayaam seegaar su gaavat hai pun kokilakaa sam hot jee |

తమను తాము పడుకోబెట్టిన తర్వాత వారు కృష్ణుడి కోసం నైటింగేల్ లాగా పాడుతున్నారు

ਰਿਤੁ ਨਾਮਹਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਯੋ ਸਜਨੀ ਤਿਹ ਤੇ ਸਭ ਛਾਜ ਸੁ ਸਾਜ ਦੀਏ ॥
rit naameh sayaam bhayo sajanee tih te sabh chhaaj su saaj dee |

ఇప్పుడు వసంత ఋతువు కాబట్టి వారు అన్ని అలంకారాలను విడిచిపెట్టారు

ਪਿਖਿ ਜਾ ਚਤੁਰਾਨਨ ਚਉਕਿ ਰਹੈ ਜਿਹ ਦੇਖਤ ਹੋਤ ਹੁਲਾਸ ਹੀਏ ॥੮੬੮॥
pikh jaa chaturaanan chauk rahai jih dekhat hot hulaas hee |868|

వారి మహిమను చూసి బ్రహ్మ కూడా ఆశ్చర్యపోతాడు.868.

ਏਕ ਸਮੈ ਰਹੈ ਕਿੰਸੁਕ ਫੂਲਿ ਸਖੀ ਤਹ ਪਉਨ ਬਹੈ ਸੁਖਦਾਈ ॥
ek samai rahai kinsuk fool sakhee tah paun bahai sukhadaaee |

ఒకప్పుడు పలాల పూలు వికసించి ఓదార్పునిచ్చే గాలి వీస్తోంది

ਭਉਰ ਗੁੰਜਾਰਤ ਹੈ ਇਤ ਤੇ ਉਤ ਤੇ ਮੁਰਲੀ ਨੰਦ ਲਾਲ ਬਜਾਈ ॥
bhaur gunjaarat hai it te ut te muralee nand laal bajaaee |

నల్ల తేనెటీగలు అక్కడక్కడ మ్రోగుతున్నాయి, కృష్ణుడు తన వేణువు మీద వాయించాడు

ਰੀਝਿ ਰਹਿਯੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਸੁਰ ਮੰਡਲ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਬਰਨਿਯੋ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥
reejh rahiyo sun kai sur manddal taa chhab ko baraniyo nahee jaaee |

ఈ వేణువు విని దేవతలు సంతోషించారు మరియు ఆ దృశ్య సౌందర్యం వర్ణనాతీతం.

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਥੀ ਰਿਤੁ ਅਉਸਰ ਯਾਹਿ ਭਈ ਦੁਖਦਾਈ ॥੮੬੯॥
taun samai sukhadaaeik thee rit aausar yaeh bhee dukhadaaee |869|

అప్పట్లో ఆ ఋతువు ఆనందాన్ని కలిగించేది, కానీ ఇప్పుడు అదే బాధగా మారింది.869.

ਜੇਠ ਸਮੈ ਸਖੀ ਤੀਰ ਨਦੀ ਹਮ ਖੇਲਤ ਚਿਤਿ ਹੁਲਾਸ ਬਢਾਈ ॥
jetth samai sakhee teer nadee ham khelat chit hulaas badtaaee |

జెత్ నెలలో, ఓ మిత్రమా! మేము నది ఒడ్డున రసిక నాటకంలో మునిగిపోయాము, మా మనస్సులో సంతోషించాము

ਚੰਦਨ ਸੋ ਤਨ ਲੀਪ ਸਭੈ ਸੁ ਗੁਲਾਬਹਿ ਸੋ ਧਰਨੀ ਛਿਰਕਾਈ ॥
chandan so tan leep sabhai su gulaabeh so dharanee chhirakaaee |

మేము మా శరీరానికి చెప్పుతో ప్లాస్టర్ చేసాము మరియు భూమిపై రోజ్ వాటర్ చల్లుకున్నాము

ਲਾਇ ਸੁਗੰਧ ਭਲੀ ਕਪਰਿਯੋ ਪਰ ਤਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਬਰਨੀ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥
laae sugandh bhalee kapariyo par taa kee prabhaa baranee nahee jaaee |

మా బట్టలకు పరిమళం పూసుకున్నాం, ఆ మహిమ వర్ణనాతీతం

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਥੀ ਇਹ ਅਉਸਰ ਸ੍ਯਾਮ ਬਿਨਾ ਦੁਖਦਾਈ ॥੮੭੦॥
taun samai sukhadaaeik thee ih aausar sayaam binaa dukhadaaee |870|

ఆ సందర్భం ఎంతో ఆనందాన్ని కలిగించింది, కానీ ఇప్పుడు అదే సందర్భం కృష్ణుడు లేకుండా ఇబ్బందికరంగా మారింది.870.

ਪਉਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਚਲੈ ਜਿਹ ਅਉਸਰ ਅਉਰ ਬਘੂਲਨ ਧੂਰਿ ਉਡਾਈ ॥
paun prachandd chalai jih aausar aaur baghoolan dhoor uddaaee |

ఈదురుగాలులు వీచి దుమ్ము రేగినప్పుడు.

ਧੂਪ ਲਗੈ ਜਿਹ ਮਾਸ ਬੁਰੀ ਸੁ ਲਗੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਸੀਤਲ ਜਾਈ ॥
dhoop lagai jih maas buree su lagai sukhadaaeik seetal jaaee |

ఉధృతంగా గాలి వీచినప్పుడు, క్రేన్లు లేచి, సూర్యరశ్మి వేదన కలిగించే సమయం, ఆ సమయం కూడా మనకు ఆనందాన్ని ఇస్తుంది.

ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸੰਗ ਸਭੈ ਹਮ ਖੇਲਤ ਸੀਤਲ ਪਾਟਕ ਕਾਬਿ ਛਟਾਈ ॥
sayaam ke sang sabhai ham khelat seetal paattak kaab chhattaaee |

మేమంతా ఒకరిపై ఒకరు కృష్ణా నీళ్లు చల్లుకుంటూ ఆడుకున్నాం

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਥੀ ਰਿਤੁ ਅਉਸਰ ਯਾਹਿ ਭਈ ਦੁਖਦਾਈ ॥੮੭੧॥
taun samai sukhadaaeik thee rit aausar yaeh bhee dukhadaaee |871|

ఆ సమయం చాలా ఓదార్పునిస్తుంది, కానీ ఇప్పుడు అదే సమయం బాధాకరంగా మారింది.871.

ਜੋਰਿ ਘਟਾ ਘਟ ਆਏ ਜਹਾ ਸਖੀ ਬੂੰਦਨ ਮੇਘ ਭਲੀ ਛਬਿ ਪਾਈ ॥
jor ghattaa ghatt aae jahaa sakhee boondan megh bhalee chhab paaee |

చూడు ఓ మిత్రమా! మేఘాలు మమ్మల్ని చుట్టుముట్టాయి మరియు ఇది వర్షపు చినుకులచే సృష్టించబడిన అందమైన దృశ్యం

ਬੋਲਤ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਦਾਦਰ ਅਉ ਘਨ ਮੋਰਨ ਪੈ ਘਨਘੋਰ ਲਗਾਈ ॥
bolat chaatrik daadar aau ghan moran pai ghanaghor lagaaee |

కోకిల, నెమలి, కప్పల శబ్ధం ప్రతిధ్వనిస్తోంది

ਤਾਹਿ ਸਮੈ ਹਮ ਕਾਨਰ ਕੇ ਸੰਗਿ ਖੇਲਤ ਥੀ ਅਤਿ ਪ੍ਰੇਮ ਬਢਾਈ ॥
taeh samai ham kaanar ke sang khelat thee at prem badtaaee |

అటువంటి సమయంలో మేము కృష్ణుడితో రసిక నాటకంలో మునిగిపోయాము

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਥੀ ਰਿਤੁ ਅਉਸਰ ਯਾਹਿ ਭਈ ਦੁਖਦਾਈ ॥੮੭੨॥
taun samai sukhadaaeik thee rit aausar yaeh bhee dukhadaaee |872|

ఆ సమయం ఎంత సుఖంగా ఉంది మరియు ఇప్పుడు ఈ సమయం చాలా బాధ కలిగిస్తుంది.872.

ਮੇਘ ਪਰੈ ਕਬਹੂੰ ਉਘਰੈ ਸਖੀ ਛਾਇ ਲਗੈ ਦ੍ਰੁਮ ਕੀ ਸੁਖਦਾਈ ॥
megh parai kabahoon ugharai sakhee chhaae lagai drum kee sukhadaaee |

కొన్నిసార్లు మేఘాలు వర్షం కురిపించాయి మరియు చెట్టు నీడ సౌకర్యంగా కనిపించింది

ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸੰਗਿ ਫਿਰੈ ਸਜਨੀ ਰੰਗ ਫੂਲਨ ਕੇ ਹਮ ਬਸਤ੍ਰ ਬਨਾਈ ॥
sayaam ke sang firai sajanee rang foolan ke ham basatr banaaee |

మేము పూల వస్త్రాలు ధరించి కృష్ణుడితో కలిసి తిరిగాము

ਖੇਲਤ ਕ੍ਰੀੜ ਕਰੈ ਰਸ ਕੀ ਇਹ ਅਉਸਰ ਕਉ ਬਰਨਿਯੋ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥
khelat kreerr karai ras kee ih aausar kau baraniyo nahee jaaee |

తిరుగుతున్నప్పుడు, మేము రసిక నాటకంలో మునిగిపోయాము

ਸ੍ਯਾਮ ਸਨੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਥੀ ਰਿਤ ਸ੍ਯਾਮ ਬਿਨਾ ਅਤਿ ਭੀ ਦੁਖਦਾਈ ॥੮੭੩॥
sayaam sanai sukhadaaeik thee rit sayaam binaa at bhee dukhadaaee |873|

కృష్ణునితో మిగిలిపోయిన ఆ సందర్భాన్ని వర్ణించడం అసాధ్యం.873.

ਮਾਸ ਅਸੂ ਹਮ ਕਾਨਰ ਕੇ ਸੰਗਿ ਖੇਲਤ ਚਿਤਿ ਹੁਲਾਸ ਬਢਾਈ ॥
maas asoo ham kaanar ke sang khelat chit hulaas badtaaee |

అశ్వినత మాసంలో ఎంతో ఆనందంతో కృష్ణుడితో ఆడుకున్నాం

ਕਾਨ੍ਰਹ ਤਹਾ ਪੁਨਿ ਗਾਵਤ ਥੋ ਅਤਿ ਸੁੰਦਰ ਰਾਗਨ ਤਾਨ ਬਸਾਈ ॥
kaanrah tahaa pun gaavat tho at sundar raagan taan basaaee |

కృష్ణుడు మత్తులో ఉన్నందున (తన వేణువు) వాయించేవాడు మరియు మనోహరమైన సంగీత రీతుల రాగాలను రూపొందించాడు,

ਗਾਵਤ ਥੀ ਹਮ ਹੂੰ ਸੰਗ ਤਾਹੀ ਕੇ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਬਰਨਿਯੋ ਨਹੀ ਜਾਈ ॥
gaavat thee ham hoon sang taahee ke taa chhab ko baraniyo nahee jaaee |

మేము అతనితో పాడాము మరియు ఆ దృశ్యం వర్ణించలేనిది

ਤਾ ਸੰਗ ਮੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਥੀ ਰਿਤੁ ਸ੍ਯਾਮ ਬਿਨਾ ਅਬ ਭੀ ਦੁਖਦਾਈ ॥੮੭੪॥
taa sang mai sukhadaaeik thee rit sayaam binaa ab bhee dukhadaaee |874|

మేము అతని సహవాసంలో ఉండిపోయాము, ఆ సీజన్ ఆనందాన్ని ఇస్తుంది మరియు ఇప్పుడు అదే సీజన్ బాధగా మారింది.874.

ਕਾਤਿਕ ਕੀ ਸਖੀ ਰਾਸਿ ਬਿਖੈ ਰਤਿ ਖੇਲਤ ਥੀ ਹਰਿ ਸੋ ਚਿਤੁ ਲਾਈ ॥
kaatik kee sakhee raas bikhai rat khelat thee har so chit laaee |

కార్తీక మాసంలో, కృష్ణుడితో రసిక నాటకంలో మునిగిపోయాము

ਸੇਤਹਿ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਕੇ ਪਟ ਛਾਜਤ ਸੇਤ ਨਦੀ ਤਹ ਧਾਰ ਬਹਾਈ ॥
seteh gvaaran ke patt chhaajat set nadee tah dhaar bahaaee |

తెల్లని నది ప్రవాహంలో గోపికలు కూడా తెల్లని వస్త్రాలు ధరించారు

ਭੂਖਨ ਸੇਤਹਿ ਗੋਪਨਿ ਕੇ ਅਰੁ ਮੋਤਿਨ ਹਾਰ ਭਲੀ ਛਬਿ ਪਾਈ ॥
bhookhan seteh gopan ke ar motin haar bhalee chhab paaee |

గోపాలు కూడా తెల్లని ఆభరణాలు మరియు ముత్యాల హారాలు ధరించారు

ਤਉਨ ਸਮੈ ਸੁਖਦਾਇਕ ਥੀ ਰਿਤੁ ਅਉਸਰ ਯਾਹਿ ਭਈ ਦੁਖਦਾਈ ॥੮੭੫॥
taun samai sukhadaaeik thee rit aausar yaeh bhee dukhadaaee |875|

వారంతా బాగానే కనిపించారు, ఆ సమయం చాలా సౌకర్యంగా ఉంది మరియు ఇప్పుడు ఈ సమయం చాలా బాధాకరంగా మారింది.875.

ਮਘ੍ਰ ਸਮੈ ਸਬ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਸੰਗਿ ਹੁਇ ਖੇਲਤ ਥੀ ਮਨਿ ਆਨੰਦ ਪਾਈ ॥
maghr samai sab sayaam ke sang hue khelat thee man aanand paaee |

మాఘమాసంలో ఎంతో ఆనందంగా కృష్ణుడితో ఆడుకునేవాళ్లం

ਸੀਤ ਲਗੈ ਤਬ ਦੂਰ ਕਰੈ ਹਮ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਅੰਗ ਸੋ ਅੰਗ ਮਿਲਾਈ ॥
seet lagai tab door karai ham sayaam ke ang so ang milaaee |

మనకు చలిగా అనిపించినప్పుడు, కృష్ణుడి అవయవాలతో మా అవయవాలను కలపడం ద్వారా చల్లదనాన్ని తొలగించాము