శ్రీ దశమ్ గ్రంథ్

పేజీ - 1242


ਜਹ ਮੂਰਖ ਨਹਿ ਸੂਝਤ ਚਾਲਾ ॥੪੯॥
jah moorakh neh soojhat chaalaa |49|

పరిస్థితి తెలియని మూర్ఖుడు. 49.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਾਖਿ ਖਾਨ ਸਭ ਧਾਏ ॥
eih bidh bhaakh khaan sabh dhaae |

అంటూ పఠాన్లంతా పరుగు పరుగున వచ్చారు

ਬਾਧੇ ਚੁੰਗ ਚੌਪ ਤਨ ਆਏ ॥
baadhe chung chauap tan aae |

మరియు వారు సమూహాలలో గందరగోళంతో (నిండిన) శరీరాలతో వచ్చారు.

ਸਮਸਦੀਨ ਲਛਿਮਨ ਜਹ ਘਾਯੋ ॥
samasadeen lachhiman jah ghaayo |

షమ్స్‌దీన్‌ను లచ్‌మన్ ఎక్కడ చంపాడు,

ਤਿਹ ਠਾ ਸਕਲ ਸੈਨ ਮਿਲਿ ਆਯੋ ॥੫੦॥
tih tthaa sakal sain mil aayo |50|

సైన్యం మొత్తం ఆ ప్రదేశానికి చేరుకుంది. 50.

ਲੋਦੀ ਸੂਰ ਨਯਾਜੀ ਚਲੇ ॥
lodee soor nayaajee chale |

లోడి, సుర్ (పఠాన్ల కులం) నియాజీ

ਲੀਨੇ ਸੰਗ ਸੂਰਮਾ ਭਲੇ ॥
leene sang sooramaa bhale |

వారు తమతో మంచి యోధులను తీసుకెళ్లారు.

ਦਾਓਜਈ ਰੁਹੇਲੇ ਆਏ ॥
daaojee ruhele aae |

(వీటితో పాటు) దౌజాయి ('దౌడ్జాయ్' పఠాన్‌ల శాఖ) రుహేలే,

ਆਫਰੀਦਿਯਨ ਤੁਰੈ ਨਚਾਏ ॥੫੧॥
aafareediyan turai nachaae |51|

అఫిరిది (పఠాన్లు) కూడా (వారి) గుర్రాలను నృత్యం చేశారు. 51.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

ద్వంద్వ:

ਬਾਵਨ ਖੇਲ ਪਠਾਨ ਤਹ ਸਭੈ ਪਰੇ ਅਰਿਰਾਇ ॥
baavan khel patthaan tah sabhai pare ariraae |

బవాన్ ఖేల్ పఠాన్‌లు (యాభై రెండు వంశాల పఠాన్‌లు) అందరూ అక్కడ పడిపోయారు.

ਭਾਤਿ ਭਾਤਿ ਬਾਨਾ ਬਧੇ ਗਨਨਾ ਗਨੀ ਨ ਜਾਇ ॥੫੨॥
bhaat bhaat baanaa badhe gananaa ganee na jaae |52|

(అవి) వివిధ బట్టలతో అలంకరించబడ్డాయి, అవి లెక్కించబడవు. 52.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

ఇరవై నాలుగు:

ਪਖਰਿਯਾਰੇ ਦ੍ਵਾਰਨ ਨਹਿ ਮਾਵੈ ॥
pakhariyaare dvaaran neh maavai |

గుర్రపు స్వాములు గేటు వద్ద ఉండలేదు.

ਜਹਾ ਤਹਾ ਭਟ ਤੁਰੰਗ ਨਚਾਵੈ ॥
jahaa tahaa bhatt turang nachaavai |

గుర్రాలు నాట్యం చేస్తున్న యోధులు.

ਬਾਨਨ ਕੀ ਆਂਧੀ ਤਹ ਆਈ ॥
baanan kee aandhee tah aaee |

బాణాల తుఫాను వచ్చింది,

ਹਾਥ ਪਸਾਰਾ ਲਖਾ ਨ ਜਾਈ ॥੫੩॥
haath pasaaraa lakhaa na jaaee |53|

(అందువల్ల) అతను చేతులు చాచినప్పుడు కూడా చూడలేకపోయాడు. 53.

ਇਹ ਬਿਧਿ ਸੋਰ ਨਗਰ ਮੈ ਪਯੋ ॥
eih bidh sor nagar mai payo |

దీంతో నగరంలో సందడి నెలకొంది. (కనిపించడం ప్రారంభమవుతుంది)

ਜਨੁ ਰਵਿ ਉਲਟਿ ਪਲਟ ਹ੍ਵੈ ਗਯੋ ॥
jan rav ulatt palatt hvai gayo |

సూర్యుడు తలక్రిందులుగా మారినట్లు,

ਜੈਸੇ ਜਲਧਿ ਬਾਰਿ ਪਰਹਰੈ ॥
jaise jaladh baar paraharai |

లేదా సముద్రం నీరు ఉబ్బినట్లు (అంటే పోటు వచ్చింది)

ਉਛਰਿ ਉਛਰਿ ਮਛਰੀ ਜ੍ਯੋਂ ਮਰੈ ॥੫੪॥
auchhar uchhar machharee jayon marai |54|

లేదా చేపలు దూకి చనిపోతున్నాయి. 54.

ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਨਾਵ ਨਦੀ ਕੀ ਧਾਰਾ ॥
jih bidh naav nadee kee dhaaraa |

నదీ ప్రవాహంలో పడవలా

ਬਹੀ ਜਾਤ ਕੋਊ ਨਹਿ ਰਖਵਾਰਾ ॥
bahee jaat koaoo neh rakhavaaraa |

దూరంగా కూరుకుపోతోంది మరియు సంరక్షకుడు లేడు.

ਤੈਸੀ ਦਸਾ ਨਗਰ ਕੀ ਭਈ ॥
taisee dasaa nagar kee bhee |

నగరం పరిస్థితి అలా తయారైంది.

ਜਨੁ ਬਿਨੁ ਸਕ੍ਰ ਸਚੀ ਹ੍ਵੈ ਗਈ ॥੫੫॥
jan bin sakr sachee hvai gee |55|

(ఇలా అనిపించింది) శచి ఇంద్రుడు లేకుండా పోయినట్లు. 55.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

ద్వంద్వ:

ਇਹਿ ਦਿਸਿ ਸਭ ਛਤ੍ਰੀ ਚੜੇ ਉਹਿ ਦਿਸਿ ਚੜੇ ਪਠਾਨ ॥
eihi dis sabh chhatree charre uhi dis charre patthaan |

ఇటువైపు నుంచి ఛత్రీలు అందరూ ఎక్కారు, అటువైపు నుంచి పఠాన్లు ఎక్కారు.

ਸੁਨਹੁ ਸੰਤ ਚਿਤ ਦੈ ਸਭੈ ਜਿਹ ਬਿਧਿ ਭਯੋ ਨਿਦਾਨ ॥੫੬॥
sunahu sant chit dai sabhai jih bidh bhayo nidaan |56|

ఓ సాధువులారా! మీ పూర్ణ హృదయంతో వినండి, మార్గం (మొత్తం ధ్వనించే మద్యపానం) ముగిసింది. 56.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

భుజంగ్ ప్రయాత్ పద్యం:

ਜਬੈ ਜੋਰਿ ਬਾਨਾ ਅਨੀ ਖਾਨ ਆਏ ॥
jabai jor baanaa anee khaan aae |

పఠాన్ల సైన్యం విల్లంబులతో వచ్చినప్పుడు

ਇਤੈ ਛੋਭਿ ਛਤ੍ਰੀ ਸਭੈ ਬੀਰ ਧਾਏ ॥
eitai chhobh chhatree sabhai beer dhaae |

కాబట్టి ఇక్కడ నుండి ఛత్రీ యోధులందరూ కోపంతో పైకి వచ్చారు.

ਚਲੇ ਬਾਨ ਐਸੇ ਦੁਹੂੰ ਓਰ ਭਾਰੇ ॥
chale baan aaise duhoon or bhaare |

అంత బరువైన బాణాలు రెండు వైపుల నుండి వెళ్ళాయి

ਲਗੈ ਅੰਗ ਜਾ ਕੇ ਨ ਜਾਹੀ ਨਿਕਾਰੇ ॥੫੭॥
lagai ang jaa ke na jaahee nikaare |57|

శరీరంలో కూరుకుపోయిన దానిని, (అప్పుడు) తొలగించలేము. 57.

ਤਬੈ ਲਛਿਮਨ ਕੁਮਾਰ ਜੂ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ ॥
tabai lachhiman kumaar joo kop kai kai |

దీంతో లక్ష్మణ్‌కుమార్‌కు కోపం వచ్చింది

ਹਨੇ ਖਾਨ ਬਾਨੀ ਸਭੈ ਸਸਤ੍ਰ ਲੈ ਕੈ ॥
hane khaan baanee sabhai sasatr lai kai |

ముఖి ('బాని') పఠాన్‌లను ఆయుధాలతో చంపాడు.

ਕਿਤੇ ਖੇਤ ਮਾਰੇ ਪਰੇ ਬੀਰ ਐਸੇ ॥
kite khet maare pare beer aaise |

ఎక్కడో రణరంగంలో వీరంతా ఇలా చనిపోయి పడి ఉన్నారు

ਬਿਰਾਜੈ ਕਟੇ ਇੰਦ੍ਰ ਕੇ ਕੇਤੁ ਜੈਸੇ ॥੫੮॥
biraajai katte indr ke ket jaise |58|

ఇంద్రుని ధ్వజములు తెగినట్లే. 58.

ਪੀਏ ਜਾਨੁ ਭੰਗੈ ਮਲੰਗੈ ਪਰੇ ਹੈ ॥
pee jaan bhangai malangai pare hai |

(యుద్ధభూమిలో పడుకున్నప్పుడు ఇలా కనిపించారు) మలంగ్ భాంగ్ తాగి పడుకున్నట్లు.

ਕਹੂੰ ਕੋਟਿ ਸੌਡੀਨ ਸੀਸੈ ਝਰੇ ਹੈ ॥
kahoon kott sauaddeen seesai jhare hai |

చాలా ఏనుగుల తలలు ఎక్కడో పడిపోయాయి.

ਕਹੂੰ ਉਸਟ ਮਾਰੇ ਸੁ ਲੈ ਭੂਮਿ ਤੋਪੈ ॥
kahoon usatt maare su lai bhoom topai |

ఎక్కడో చంపబడిన ఒంటెలు యుద్ధభూమిలో సుపరిచితులుగా కనిపించాయి.

ਕਹੂੰ ਖੇਤ ਖਾਡੇ ਲਸੈ ਨਗਨ ਧੋਪੈ ॥੫੯॥
kahoon khet khaadde lasai nagan dhopai |59|

యుద్ధభూమిలో ఎక్కడో ఒట్టి కత్తులు, కత్తులు రెపరెపలాడుతున్నాయి. 59.

ਕਹੂੰ ਬਾਨ ਕਾਟੇ ਪਰੇ ਭੂਮਿ ਐਸੇ ॥
kahoon baan kaatte pare bhoom aaise |

ఎక్కడో బాణాలతో తెగిపడిన (వీరులు) ఇలా నేలపై పడి ఉన్నారు

ਬੁਯੋ ਕੋ ਕ੍ਰਿਸਾਨੈ ਕਢੇ ਈਖ ਜੈਸੇ ॥
buyo ko krisaanai kadte eekh jaise |

రైతు విత్తడానికి చెరకు (గుత్తి) పండించినట్లుగా.

ਕਹੂੰ ਲਹਿਲਹੈ ਪੇਟ ਮੈ ਯੌ ਕਟਾਰੀ ॥
kahoon lahilahai pett mai yau kattaaree |

పొట్టలో ఎక్కడో స్టింగ్ ఇలా మెరుస్తోంది,

ਮਨੋ ਮਛ ਸੋਹੈ ਬਧੇ ਬੀਚ ਜਾਰੀ ॥੬੦॥
mano machh sohai badhe beech jaaree |60|

వలలో చిక్కిన చేప ఆనందిస్తున్నట్లు. 60.

ਕਿਤੈ ਪੇਟ ਪਾਟੇ ਪਰੇ ਖੇਤ ਬਾਜੀ ॥
kitai pett paatte pare khet baajee |

యుద్ధభూమిలో ఎక్కడో చిరిగిన పొట్టలతో గుర్రాలు పడి ఉన్నాయి.

ਕਹੂੰ ਮਤ ਦੰਤੀ ਫਿਰੈ ਛੂਛ ਤਾਜੀ ॥
kahoon mat dantee firai chhoochh taajee |

ఎక్కడో అడవి ఏనుగులు, గుర్రాలు తమ రైడర్లతో అలసిపోయాయి.

ਕਹੂੰ ਮੂੰਡ ਮਾਲੀ ਪੁਐ ਮੁੰਡ ਮਾਲਾ ॥
kahoon moondd maalee puaai mundd maalaa |

ఎక్కడో శివుడు ('మూండ్ మాలి') తలల మాల అర్పిస్తున్నాడు.