శ్రీ దశమ్ గ్రంథ్

పేజీ - 225

ਸੂਲ ਸਹੋਂ ਤਨ ਸੂਕ ਰਹੋਂ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂ ਸਿਰ ਸੂਲ ਸਹੋਂਗੀ ॥

sool sahon tan sook rahon par see na kahon sir sool sahongee |

ముళ్ళు కుట్టి, శరీరం పైకెత్తిపోతే, నా తలపై ఉన్న ముల్లు కష్టాన్ని నేను భరిస్తాను.

ਬਾਘ ਬੁਕਾਰ ਫਨੀਨ ਫੁਕਾਰ ਸੁ ਸੀਸ ਗਿਰੋ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂਗੀ ॥

baagh bukaar faneen fukaar su sees giro par see na kahongee |

పులులు, సర్పాలు నా తలపై పడితే అప్పుడు కూడా నేను ఓహ్, అయ్యో అని అనను.

ਬਾਸ ਕਹਾ ਬਨਬਾਸ ਭਲੋ ਨਹੀ ਪਾਸ ਤਜੋ ਪੀਯ ਪਾਇ ਗਹੋਂਗੀ ॥

baas kahaa banabaas bhalo nahee paas tajo peey paae gahongee |

నాకు రాజభవనం కంటే అడవిలోని ప్రవాసం మంచిది, ఓ ప్రియతమా! నీ పాదాలకు నమస్కరించు.

ਹਾਸ ਕਹਾ ਇਹ ਉਦਾਸ ਸਮੈ ਗ੍ਰਿਹ ਆਸ ਰਹੋ ਪਰ ਮੈ ਨ ਰਹੋਂਗੀ ॥੨੪੯॥

haas kahaa ih udaas samai grih aas raho par mai na rahongee |249|

ఈ విచారకరమైన సమయంలో నాతో జోక్ చేయకు, నేను మీతో ఉంటే నాకు ఆశ ఉంది మరియు మా ఇంటికి తిరిగి వస్తాను, కానీ మీరు లేకుండా నేను ఇక్కడ నివసించను.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਸੀਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach seetaa prat |

సీతను ఉద్దేశించి రాముడి ప్రసంగం:

ਰਾਸ ਕਹੋ ਤੁਹਿ ਬਾਸ ਕਰੋ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਸੁ ਕੀ ਸੇਵ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥

raas kaho tuhi baas karo grih saas kee sev bhalee bidh keejai |

ఓ సీతా! మీ ఇంట్లో ఉంటూనే మీ అత్తగారికి చక్కగా సేవ చేయగలరని నిజం చెబుతున్నాను.

ਕਾਲ ਹੀ ਬਾਸ ਬਨੈ ਮ੍ਰਿਗ ਲੋਚਨਿ ਰਾਜ ਕਰੋਂ ਤੁਮ ਸੋ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥

kaal hee baas banai mrig lochan raaj karon tum so sun leejai |

ఓ డో-ఐడ్! కాలం త్వరగా గడిచిపోతుంది, నేను నీతో పాటు పరిపాలిస్తాను.

ਜੌ ਨ ਲਗੈ ਜੀਯ ਅਉਧ ਸੁਭਾਨਨਿ ਜਾਹਿ ਪਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਚ ਭਨੀਜੈ ॥

jau na lagai jeey aaudh subhaanan jaeh pitaa grih saach bhaneejai |

నిజమే అయితే, ఔద్‌లో మీ మనస్సు ఇంట్లో ఉన్నట్లు అనిపించకపోతే, ఓ విచిత్రమైన ముఖం! మీరు మీ నాన్నగారి ఇంటికి వెళ్లండి.

ਤਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਗਡੀ ਜੀਯ ਜਾਤ ਸਿਧਾਤ ਬਨੈ ਮੁਹਿ ਆਇਸ ਦੀਜੈ ॥੨੫੦॥

taat kee baat gaddee jeey jaat sidhaat banai muhi aaeis deejai |250|

నా మనస్సులో మా నాన్నగారి ఆదేశం కట్టుబడి ఉంది, కాబట్టి మీరు నన్ను అడవికి వెళ్ళడానికి అనుమతించండి.

ਲਛਮਣ ਬਾਚ ॥

lachhaman baach |

లక్ష్మణ్ ప్రసంగం:

ਬਾਤ ਇਤੈ ਇਹੁ ਭਾਤ ਭਈ ਸੁਨਿ ਆਇਗੇ ਭ੍ਰਾਤ ਸਰਾਸਨ ਲੀਨੇ ॥

baat itai ihu bhaat bhee sun aaeige bhraat saraasan leene |

ఈ రకమైన విషయం విని, సోదరుడు విల్లు మరియు బాణం (చేతిలో లక్ష్మణుడు)తో వచ్చాడు.

ਕਉਨ ਕੁਪੂਤ ਭਯੋ ਕੁਲ ਮੈ ਜਿਨ ਰਾਮਹਿ ਬਾਸ ਬਨੈ ਕਹੁ ਦੀਨੇ ॥

kaun kupoot bhayo kul mai jin raameh baas banai kahu deene |

అది విని లక్ష్మణుడు తన విల్లుతో వచ్చి ఇలా అన్నాడు, "రాముడిని వనవాసం చేయమని కోరిన మన వంశంలో ఆ పనికిమాలిన కొడుకు ఎవరు?

ਕਾਮ ਕੇ ਬਾਨ ਬਧਿਯੋ ਬਸ ਕਾਮਨਿ ਕੂਰ ਕੁਚਾਲ ਮਹਾ ਮਤਿ ਹੀਨੇ ॥

kaam ke baan badhiyo bas kaaman koor kuchaal mahaa mat heene |

మోహపు బాణం ద్వారా గుచ్చబడినది మరియు ఒక స్త్రీ (రాజు) చేత పట్టుకున్నది అబద్ధం, చెడు ప్రవర్తన మరియు చాలా అభిప్రాయాలు.

ਰਾਡ ਕੁਭਾਡ ਕੇ ਹਾਥ ਬਿਕਿਯੋ ਕਪਿ ਨਾਚਤ ਨਾਚ ਛਰੀ ਜਿਮ ਚੀਨੇ ॥੨੫੧॥

raadd kubhaadd ke haath bikiyo kap naachat naach chharee jim cheene |251|

ప్రేమ దేవుడి బాణాలచే గుచ్చబడిన ఈ మూర్ఖుడు (రాజు) క్రూరమైన దుష్ప్రవర్తనలో చిక్కుకుని, ఒక మూర్ఖపు స్త్రీ ప్రభావంతో కర్ర గుర్తును అర్థం చేసుకున్న కోతిలా నృత్యం చేస్తున్నాడు.251.

ਕਾਮ ਕੋ ਡੰਡ ਲੀਏ ਕਰ ਕੇਕਈ ਬਾਨਰ ਜਿਉ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਚ ਨਚਾਵੈ ॥

kaam ko ddandd lee kar kekee baanar jiau nrip naach nachaavai |

చేతిలో కోతిలాగా కామం అనే రాడ్ దశరథ రాజును నాట్యం చేస్తుంది.

ਐਠਨ ਐਠ ਅਮੈਠ ਲੀਏ ਢਿਗ ਬੈਠ ਸੂਆ ਜਿਮ ਪਾਠ ਪੜਾਵੈ ॥

aaitthan aaitth amaitth lee dtig baitth sooaa jim paatth parraavai |

కైకేయి తన చేతిలో మోహపు కర్రను తీసుకొని రాజును కోతిలా నాట్యమాడుతోంది, గర్విష్ఠి అయిన స్త్రీ రాజును పట్టుకుని అతనితో కూర్చొని చిలుకలా పాఠాలు చెబుతోంది.

ਸਉਤਨ ਸੀਸ ਹ੍ਵੈ ਈਸਕ ਈਸ ਪ੍ਰਿਥੀਸ ਜਿਉ ਚਾਮ ਕੇ ਦਾਮ ਚਲਾਵੈ ॥

sautan sees hvai eesak ees prithees jiau chaam ke daam chalaavai |

ప్రభువులకు ప్రభువు కావడంతో, ఆమె తెలివిగలవారి తలలపై రాజులా టాలిస్మాన్‌ను ప్రయోగిస్తుంది.

ਕੂਰ ਕੁਜਾਤ ਕੁਪੰਥ ਦੁਰਾਨਨ ਲੋਗ ਗਏ ਪਰਲੋਕ ਗਵਾਵੈ ॥੨੫੨॥

koor kujaat kupanth duraanan log ge paralok gavaavai |252|

ఈ స్త్రీ తన సహ-భార్యల తలల మీద హొడ్స్ దేవుడిలా స్వారీ చేస్తోంది మరియు కొద్దిసేపు రాజు లాగా తోలు నాణేలను కరెంట్ చేస్తుంది (అంటే ఆమె తన ఇష్టానుసారం ప్రవర్తిస్తుంది). ఈ క్రూరమైన, హీనమైన, చెడు క్రమశిక్షణ మరియు చెడు నోరు లేని స్త్రీ మాత్రమే కాదు

ਲੋਗ ਕੁਟੇਵ ਲਗੇ ਉਨ ਕੀ ਪ੍ਰਭ ਪਾਵ ਤਜੇ ਮੁਹਿ ਕਯੋ ਬਨ ਐਹੈ ॥

log kuttev lage un kee prabh paav taje muhi kayo ban aaihai |

ప్రజలు వారిని (రాజు మరియు రాణి ఇద్దరూ) ఖండించడంలో నిమగ్నమై ఉన్నారు, వారు రామచంద్రను బహిష్కరించారు, కాబట్టి నేను (ఇంట్లో కూర్చొని) ఎలా అవుతాను?

ਜਉ ਹਟ ਬੈਠ ਰਹੋ ਘਰਿ ਮੋ ਜਸ ਕਯੋ ਚਲਿਹੈ ਰਘੁਬੰਸ ਲਜੈਹੈ ॥

jau hatt baitth raho ghar mo jas kayo chalihai raghubans lajaihai |

ప్రజలు రాజు మరియు రాణి ఇద్దరినీ చెడుగా మాట్లాడటం ప్రారంభించారు, నేను రాముడి పాదాలను విడిచిపెట్టి ఎలా జీవించగలను, అందుకే నేను కూడా అడవులకు వెళ్తాను.

ਕਾਲ ਹੀ ਕਾਲ ਉਚਾਰਤ ਕਾਲ ਗਯੋ ਇਹ ਕਾਲ ਸਭੋ ਛਲ ਜੈਹੈ ॥

kaal hee kaal uchaarat kaal gayo ih kaal sabho chhal jaihai |

రేపు మాత్రమే రేపు అంటూ టైం పాస్ అవుతుంది, ఈ 'టైమ్' అందరినీ ఓవర్ టేక్ చేస్తుంది.

ਧਾਮ ਰਹੋ ਨਹੀ ਸਾਚ ਕਹੋਂ ਇਹ ਘਾਤ ਗਈ ਫਿਰ ਹਾਥਿ ਨ ਐਹੈ ॥੨੫੩॥

dhaam raho nahee saach kahon ih ghaat gee fir haath na aaihai |253|

�� రామ్ సేవ చేసే అవకాశాన్ని వెతుక్కుంటూ కాలమంతా గడిచిపోయింది మరియు ఈ విధంగా సమయం అందరినీ మోసం చేస్తుంది. నేను ఇంట్లో ఉండనని నిజం చెబుతున్నాను మరియు ఈ సేవా అవకాశాన్ని కోల్పోతే, నేను దానిని ఉపయోగించుకోలేను.

ਚਾਪ ਧਰੈ ਕਰ ਚਾਰ ਕੁ ਤੀਰ ਤੁਨੀਰ ਕਸੇ ਦੋਊ ਬੀਰ ਸੁਹਾਏ ॥

chaap dharai kar chaar ku teer tuneer kase doaoo beer suhaae |

ఒక చేతిలో విల్లు పట్టుకుని మరో చేతిలో ధనుస్సు (తాళంతో) పట్టుకుని యోధులిద్దరూ తమ ప్రతాపాన్ని చూపిస్తున్నారు.

ਆਵਧ ਰਾਜ ਤ੍ਰੀਯਾ ਜਿਹ ਸੋਭਤ ਹੋਨ ਬਿਦਾ ਤਿਹ ਤੀਰ ਸਿਧਾਏ ॥

aavadh raaj treeyaa jih sobhat hon bidaa tih teer sidhaae |

ఒక చేతిలో విల్లు పట్టుకుని, వణుకు బిగించి, మరో చేతిలో మూడు-నాలుగు బాణాలు పట్టుకుని అన్నదమ్ములిద్దరూ ఆ వైపు చూస్తున్నారు.

ਪਾਇ ਪਰੇ ਭਰ ਨੈਨ ਰਹੇ ਭਰ ਮਾਤ ਭਲੀ ਬਿਧ ਕੰਠ ਲਗਾਏ ॥

paae pare bhar nain rahe bhar maat bhalee bidh kantth lagaae |

వాళ్ళు వెళ్ళి కాళ్ళ మీద పడ్డారు మరియు వారి కళ్ళు (నీటితో) నిండిపోయాయి. తల్లులు (కౌగిలింతలతో) వారిని బాగా కౌగిలించుకున్నారు

ਬੋਲੇ ਤੇ ਪੂਤ ਨ ਆਵਤ ਧਾਮਿ ਬੁਲਾਇ ਲਿਉ ਆਪਨ ਤੇ ਕਿਮੁ ਆਏ ॥੨੫੪॥

bole te poot na aavat dhaam bulaae liau aapan te kim aae |254|

తమను వక్షోజాలతో కౌగలించుకున్న తల్లుల ముందు వారు నమస్కరించారు, "ఓ కుమారా! మీరు పిలిచినప్పుడు చాలా సంకోచంతో వస్తారు కానీ ఈ రోజు మీరే ఎలా వచ్చారు.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach maataa prat |

తల్లిని ఉద్దేశించి రాముని ప్రసంగం:

ਤਾਤ ਦਯੋ ਬਨਬਾਸ ਹਮੈ ਤੁਮ ਦੇਹ ਰਜਾਇ ਅਬੈ ਤਹ ਜਾਊ ॥

taat dayo banabaas hamai tum deh rajaae abai tah jaaoo |

మా నాన్న నాకు వనవాసం ప్రసాదించారు, మీరు నన్ను ఇప్పుడు అక్కడికి వెళ్లనివ్వండి.

ਕੰਟਕ ਕਾਨ ਬੇਹੜ ਗਾਹਿ ਤ੍ਰਿਯੋਦਸ ਬਰਖ ਬਿਤੇ ਫਿਰ ਆਊ ॥

kanttak kaan beharr gaeh triyodas barakh bite fir aaoo |

తండ్రి నన్ను బహిష్కరించారు, ఇప్పుడు మీరు మమ్మల్ని అడవికి వెళ్ళడానికి అనుమతిస్తారు, నేను పదమూడు సంవత్సరాలు ముళ్లతో నిండిన అడవిలో తిరిగి పద్నాలుగో సంవత్సరంలో వస్తాను.

ਜੀਤ ਰਹੇ ਤੁ ਮਿਲੋ ਫਿਰਿ ਮਾਤ ਮਰੇ ਗਏ ਭੂਲਿ ਪਰੀ ਬਖਸਾਊ ॥

jeet rahe tu milo fir maat mare ge bhool paree bakhasaaoo |

అప్పుడు జీవించు, ఓ తల్లీ! మళ్లీ వచ్చి కలుస్తాను. అతను చనిపోతే (కాబట్టి ఏమి) మర్చిపోయారు, (అతను కేవలం) క్షమిస్తాడు.

ਭੂਪਹ ਕੈ ਅਰਿਣੀ ਬਰ ਤੇ ਬਸ ਕੇ ਬਲ ਮੋ ਫਿਰਿ ਰਾਜ ਕਮਾਊ ॥੨੫੫॥

bhoopah kai arinee bar te bas ke bal mo fir raaj kamaaoo |255|

ఓ తల్లీ! నేను జీవించి ఉంటే, మనం మళ్ళీ కలుద్దాం మరియు నేను చనిపోతే, ఆ ప్రయోజనం కోసం నేను నా తప్పులను క్షమించమని మిమ్మల్ని అభ్యర్థించడానికి వచ్చాను. అరణ్యంలో నివసించిన తర్వాత రాజు ఇచ్చిన వరం కారణంగా, నేను మళ్లీ రాజ్యాన్ని చేస్తాను.

ਮਾਤਾ ਬਾਚ ਰਾਮ ਸੋਂ ॥

maataa baach raam son |

రాముడిని ఉద్దేశించి తల్లి ప్రసంగం:

ਮਨੋਹਰ ਛੰਦ ॥

manohar chhand |

మనోహర్ చరణము

ਮਾਤ ਸੁਨੀ ਇਹ ਬਾਤ ਜਬੈ ਤਬ ਰੋਵਤ ਹੀ ਸੁਤ ਕੇ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥

maat sunee ih baat jabai tab rovat hee sut ke ur laagee |

ఇది విన్న తల్లి ఏడుస్తూ కొడుకును కౌగిలించుకుంది.

ਹਾ ਰਘੁਬੀਰ ਸਿਰੋਮਣ ਰਾਮ ਚਲੇ ਬਨ ਕਉ ਮੁਹਿ ਕਉ ਕਤ ਤਿਆਗੀ ॥

haa raghubeer siroman raam chale ban kau muhi kau kat tiaagee |

ఆ మాటలు విన్న తల్లి తన కొడుకు మెడకు తగిలించుకుని ఇలా అంది. నన్ను ఇక్కడ వదిలి ఎందుకు అడవికి వెళ్తున్నావు?

ਨੀਰ ਬਿਨਾ ਜਿਮ ਮੀਨ ਦਸਾ ਤਿਮ ਭੂਖ ਪਿਆਸ ਗਈ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥

neer binaa jim meen dasaa tim bhookh piaas gee sabh bhaagee |

నీరు లేని చేప పరిస్థితి కుశల్య స్థితిగా మారింది మరియు అతని (అతని) ఆకలి బాధలన్నీ తీరాయి.

ਝੂਮ ਝਰਾਕ ਝਰੀ ਝਟ ਬਾਲ ਬਿਸਾਲ ਦਵਾ ਉਨ ਕੀ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥੨੫੬॥

jhoom jharaak jharee jhatt baal bisaal davaa un kee ur laagee |256|

నీళ్లను వదలివేయడంపై చేపలు అనుభవించిన స్థితి, అదే స్థితిలో ఉన్న మరియు ఆమె ఆకలి మరియు తాపడం అంతా ముగిసిపోయింది, ఆమె ఒక కుదుపుతో స్పృహతప్పి పడిపోయింది మరియు ఆమె గుండె మండుతున్న మంటలను అనుభవించింది.256.

ਜੀਵਤ ਪੂਤ ਤਵਾਨਨ ਪੇਖ ਸੀਆ ਤੁਮਰੀ ਦੁਤ ਦੇਖ ਅਘਾਤੀ ॥

jeevat poot tavaanan pekh seea tumaree dut dekh aghaatee |

ఓ కుమారా! నీ ముఖం చూసి బతుకుతున్నాను. ఓ సీతా! నీ ప్రకాశాన్ని చూసి నేను సంతృప్తి చెందాను

ਚੀਨ ਸੁਮਿਤ੍ਰਜ ਕੀ ਛਬ ਕੋ ਸਭ ਸੋਕ ਬਿਸਾਰ ਹੀਏ ਹਰਖਾਤੀ ॥

cheen sumitraj kee chhab ko sabh sok bisaar hee harakhaatee |

ఓ కొడుకు! నేను నీ ముఖాన్ని చూసి బ్రతుకుతున్నాను మరియు సీత కూడా నీ దైవత్వాన్ని దర్శిస్తూనే ఉంటుంది, లక్ష్మణుని అందాన్ని చూసి సుమిత్ర తన బాధలన్నింటినీ మరచిపోయి ప్రసన్నంగా ఉంటుంది.

ਕੇਕਈ ਆਦਿਕ ਸਉਤਨ ਕਉ ਲਖਿ ਭਉਹ ਚੜਾਇ ਸਦਾ ਗਰਬਾਤੀ ॥

kekee aadik sautan kau lakh bhauh charraae sadaa garabaatee |

కైకై మొదలైనవాటిని చూసిన తర్వాత నాకు ఎప్పుడూ గర్వంగా ఉంటుంది.

ਤਾਕਹੁ ਤਾਤ ਅਨਾਥ ਜਿਉ ਆਜ ਚਲੇ ਬਨ ਕੋ ਤਜਿ ਕੈ ਬਿਲਲਾਤੀ ॥੨੫੭॥

taakahu taat anaath jiau aaj chale ban ko taj kai bilalaatee |257|

ఈ రాణులు కైకేయిని, ఇతర సహోద్యోగులను చూసి, తమ ధిక్కారాన్ని వ్యక్తం చేస్తూ, తమ ఆత్మగౌరవం గురించి గర్వంగా భావించారు, తమ ఆత్మగౌరవం గురించి గర్వంగా భావించారు, కానీ చూడండి, ఈ రోజు వారి కొడుకులు అడవికి వెళ్లి ఏడుస్తున్నారు. అనాథల వలె,

ਹੋਰ ਰਹੇ ਜਨ ਕੋਰ ਕਈ ਮਿਲਿ ਜੋਰ ਰਹੇ ਕਰ ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ॥

hor rahe jan kor kee mil jor rahe kar ek na maanee |

కోట్లాది మంది కలిసి ఆపి (వెళ్లకుండా నిషేధిస్తున్నారు) చేతులు కలుపుతున్నారు, (కానీ రాముడు ఎవరి మాట వినలేదు).

ਲਛਨ ਮਾਤ ਕੇ ਧਾਮ ਬਿਦਾ ਕਹੁ ਜਾਤ ਭਏ ਜੀਅ ਮੋ ਇਹ ਠਾਨੀ ॥

lachhan maat ke dhaam bidaa kahu jaat bhe jeea mo ih tthaanee |

రాముడిని అడవికి వెళ్లనివ్వకూడదని సమిష్టిగా నొక్కిచెప్పిన అనేక మంది వ్యక్తులు కూడా ఉన్నారు, కానీ అతను ఎవరితోనూ అంగీకరించలేదు. లక్ష్మణ్ కూడా ఆమెకు వీడ్కోలు చెప్పడానికి ఆమె తల్లి రాజభవనానికి వెళ్ళాడు.

ਸੋ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਪਪਾਤ ਧਰਾ ਪਰ ਘਾਤ ਭਲੀ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥

so sun baat papaat dharaa par ghaat bhalee ih baat bakhaanee |

అది విని ఆమె (సుమిత్ర) భూమి మీద పడింది. ఈ అవకాశాన్ని ఈ క్రింది విధంగా వర్ణించవచ్చు

ਜਾਨੁਕ ਸੇਲ ਸੁਮਾਰ ਲਗੇ ਛਿਤ ਸੋਵਤ ਸੂਰ ਵਡੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥੨੫੮॥

jaanuk sel sumaar lage chhit sovat soor vadde abhimaanee |258|

అతను తన తల్లితో ఇలా అన్నాడు: భూమి మొత్తం పాపపు పనులతో నిండి ఉంది మరియు రాముడితో కలిసి జీవించడానికి ఇదే సరైన సమయం. మరియు నిద్రిస్తుంది.258.

ਕਉਨ ਕੁਜਾਤ ਕੁਕਾਜ ਕੀਯੋ ਜਿਨ ਰਾਘਵ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤ ਬਖਾਨਯੋ ॥

kaun kujaat kukaaj keeyo jin raaghav ko ih bhaat bakhaanayo |

రామచంద్రుడితో ఇలా మాట్లాడిన వాడు ఎంత నీచమైన పని చేసాడు.

ਲੋਕ ਅਲੋਕ ਗਵਾਇ ਦੁਰਾਨਨ ਭੂਪ ਸੰਘਾਰ ਤਹਾ ਸੁਖ ਮਾਨਯੋ ॥

lok alok gavaae duraanan bhoop sanghaar tahaa sukh maanayo |

ఏ వ్యక్తి ఈ పని చేసాడు మరియు రామ్‌తో అలాంటి మాటలు చెప్పాడు? అతను ఈ మరియు తదుపరి ప్రపంచంలో తన యోగ్యతను కోల్పోయాడు మరియు రాజును ఎవరు చంపారో, అత్యున్నత సౌలభ్యాన్ని పొందడం గురించి ఆలోచించారు.