Sri Dasam Granth

Tudalen - 225

ਸੂਲ ਸਹੋਂ ਤਨ ਸੂਕ ਰਹੋਂ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂ ਸਿਰ ਸੂਲ ਸਹੋਂਗੀ ॥

sool sahon tan sook rahon par see na kahon sir sool sahongee |

��Os bydd y drain yn pigo a'r corff yn pilio, byddaf yn dioddef caledi'r ddraenen ar fy mhen.

ਬਾਘ ਬੁਕਾਰ ਫਨੀਨ ਫੁਕਾਰ ਸੁ ਸੀਸ ਗਿਰੋ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂਗੀ ॥

baagh bukaar faneen fukaar su sees giro par see na kahongee |

��Os syrth y teigrod a'r seirff ar fy mhen, hyd yn oed yna ni ddywedaf ��oh�� neu ��alas��.

ਬਾਸ ਕਹਾ ਬਨਬਾਸ ਭਲੋ ਨਹੀ ਪਾਸ ਤਜੋ ਪੀਯ ਪਾਇ ਗਹੋਂਗੀ ॥

baas kahaa banabaas bhalo nahee paas tajo peey paae gahongee |

��Mae'r alltud yn y goedwig yn dda i mi na'r palas, O anwylyd! ymgrymu wrth dy draed.

ਹਾਸ ਕਹਾ ਇਹ ਉਦਾਸ ਸਮੈ ਗ੍ਰਿਹ ਆਸ ਰਹੋ ਪਰ ਮੈ ਨ ਰਹੋਂਗੀ ॥੨੪੯॥

haas kahaa ih udaas samai grih aas raho par mai na rahongee |249|

��Peidiwch â cellwair gyda mi ar yr awr drist hon, byddaf yn cael gobaith ac yn dychwelyd i'n cartref os byddaf gyda chwi, ond ni fyddaf yn byw yma heboch.��249.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਸੀਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach seetaa prat |

Araith hwrdd wedi'i chyfeirio at Sita :

ਰਾਸ ਕਹੋ ਤੁਹਿ ਬਾਸ ਕਰੋ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਸੁ ਕੀ ਸੇਵ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥

raas kaho tuhi baas karo grih saas kee sev bhalee bidh keejai |

��O Sita! Yr wyf yn dweud y gwir wrthych y byddwch yn gallu gwasanaethu eich mam-yng-nghyfraith yn braf tra'n byw yn eich cartref.

ਕਾਲ ਹੀ ਬਾਸ ਬਨੈ ਮ੍ਰਿਗ ਲੋਚਨਿ ਰਾਜ ਕਰੋਂ ਤੁਮ ਸੋ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥

kaal hee baas banai mrig lochan raaj karon tum so sun leejai |

��O doe-llygad! Bydd yr amser yn mynd heibio ar frys, fe lywodraethaf gyda thi.

ਜੌ ਨ ਲਗੈ ਜੀਯ ਅਉਧ ਸੁਭਾਨਨਿ ਜਾਹਿ ਪਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਚ ਭਨੀਜੈ ॥

jau na lagai jeey aaudh subhaanan jaeh pitaa grih saach bhaneejai |

��Os yn wir, nid yw eich meddwl yn teimlo yn gartrefol yn Oudh, O winsome-faced! Rydych chi'n mynd i dŷ eich tad.

ਤਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਗਡੀ ਜੀਯ ਜਾਤ ਸਿਧਾਤ ਬਨੈ ਮੁਹਿ ਆਇਸ ਦੀਜੈ ॥੨੫੦॥

taat kee baat gaddee jeey jaat sidhaat banai muhi aaeis deejai |250|

��Yn fy meddwl i y mae cyfarwyddyd fy nhad yn aros, gan hyny yr ydych yn caniatau i mi fyned i'r goedwig.��250.

ਲਛਮਣ ਬਾਚ ॥

lachhaman baach |

Araith Lakshman :

ਬਾਤ ਇਤੈ ਇਹੁ ਭਾਤ ਭਈ ਸੁਨਿ ਆਇਗੇ ਭ੍ਰਾਤ ਸਰਾਸਨ ਲੀਨੇ ॥

baat itai ihu bhaat bhee sun aaeige bhraat saraasan leene |

Wrth glywed y fath beth, daeth y brawd â bwa a saeth (Lachman yn ei law).

ਕਉਨ ਕੁਪੂਤ ਭਯੋ ਕੁਲ ਮੈ ਜਿਨ ਰਾਮਹਿ ਬਾਸ ਬਨੈ ਕਹੁ ਦੀਨੇ ॥

kaun kupoot bhayo kul mai jin raameh baas banai kahu deene |

Yr oedd y siarad hwn yn myned rhagddo wrth ei glywed, daeth Lakshman a'i fwa yn ei law, a dywedodd, �â��Pwy all fod y mab dirodres hwnw yn ein clan sydd wedi gofyn am alltudiaeth o Ram ?

ਕਾਮ ਕੇ ਬਾਨ ਬਧਿਯੋ ਬਸ ਕਾਮਨਿ ਕੂਰ ਕੁਚਾਲ ਮਹਾ ਮਤਿ ਹੀਨੇ ॥

kaam ke baan badhiyo bas kaaman koor kuchaal mahaa mat heene |

Wedi'i dyllu gan saeth chwant ac wedi'i feddiannu gan fenyw (y brenin) mae'n ffug, yn anfoesgar ac yn llawn barn.

ਰਾਡ ਕੁਭਾਡ ਕੇ ਹਾਥ ਬਿਕਿਯੋ ਕਪਿ ਨਾਚਤ ਨਾਚ ਛਰੀ ਜਿਮ ਚੀਨੇ ॥੨੫੧॥

raadd kubhaadd ke haath bikiyo kap naachat naach chharee jim cheene |251|

��Mae'r person ffôl hwn (brenin) wedi'i dyllu gan saethau duw cariad, wedi'i gaethiwo mewn camymddwyn creulon, dan effaith gwraig ffôl yn dawnsio fel mwnci yn deall arwydd ffon.251.

ਕਾਮ ਕੋ ਡੰਡ ਲੀਏ ਕਰ ਕੇਕਈ ਬਾਨਰ ਜਿਉ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਚ ਨਚਾਵੈ ॥

kaam ko ddandd lee kar kekee baanar jiau nrip naach nachaavai |

Mae gwialen chwant, fel mwnci mewn llaw, yn gwneud i'r Brenin Dasharatha ddawnsio.

ਐਠਨ ਐਠ ਅਮੈਠ ਲੀਏ ਢਿਗ ਬੈਠ ਸੂਆ ਜਿਮ ਪਾਠ ਪੜਾਵੈ ॥

aaitthan aaitth amaitth lee dtig baitth sooaa jim paatth parraavai |

��Mae cymryd y ffon chwant yn ei llaw Kaikeyi yn achosi i'r brenin ddawnsio fel mwnci mae'r wraig falch honno wedi dal gafael yn y brenin ac wrth eistedd gydag ef mae hi'n dysgu gwersi iddo fel parot.

ਸਉਤਨ ਸੀਸ ਹ੍ਵੈ ਈਸਕ ਈਸ ਪ੍ਰਿਥੀਸ ਜਿਉ ਚਾਮ ਕੇ ਦਾਮ ਚਲਾਵੈ ॥

sautan sees hvai eesak ees prithees jiau chaam ke daam chalaavai |

A hithau'n arglwydd yr arglwyddi, mae hi'n trin y talisman fel brenin dros bennau'r call.

ਕੂਰ ਕੁਜਾਤ ਕੁਪੰਥ ਦੁਰਾਨਨ ਲੋਗ ਗਏ ਪਰਲੋਕ ਗਵਾਵੈ ॥੨੫੨॥

koor kujaat kupanth duraanan log ge paralok gavaavai |252|

Mae'r wraig hon yn marchogaeth dros bennau ei chyd-wragedd fel duw hods ac am gyfnod byr yn gwneud cerrynt o ledr fel y brenin (hy mae hi'n ymddwyn at ei dant). Nid yw y ddynes greulon, israddol, ddisgybledig a chegaidd hon wedi unig

ਲੋਗ ਕੁਟੇਵ ਲਗੇ ਉਨ ਕੀ ਪ੍ਰਭ ਪਾਵ ਤਜੇ ਮੁਹਿ ਕਯੋ ਬਨ ਐਹੈ ॥

log kuttev lage un kee prabh paav taje muhi kayo ban aaihai |

Mae'r bobl yn eu condemnio (y brenin a'r frenhines), sy'n dod o hyd i Ram Chandra wedi'i alltudio, felly sut alla i ddod (eistedd gartref)?

ਜਉ ਹਟ ਬੈਠ ਰਹੋ ਘਰਿ ਮੋ ਜਸ ਕਯੋ ਚਲਿਹੈ ਰਘੁਬੰਸ ਲਜੈਹੈ ॥

jau hatt baitth raho ghar mo jas kayo chalihai raghubans lajaihai |

��Mae'r bobl wedi dechrau siarad yn wael am y brenin a'r frenhines, sut y gallaf fyw trwy gefnu ar draed Ram, felly byddaf hefyd yn mynd i'r coedwigoedd

ਕਾਲ ਹੀ ਕਾਲ ਉਚਾਰਤ ਕਾਲ ਗਯੋ ਇਹ ਕਾਲ ਸਭੋ ਛਲ ਜੈਹੈ ॥

kaal hee kaal uchaarat kaal gayo ih kaal sabho chhal jaihai |

Bydd amser yn mynd heibio gan ddweud yfory dim ond yfory, bydd yr 'amser' hwn yn goddiweddyd pawb.

ਧਾਮ ਰਹੋ ਨਹੀ ਸਾਚ ਕਹੋਂ ਇਹ ਘਾਤ ਗਈ ਫਿਰ ਹਾਥਿ ਨ ਐਹੈ ॥੨੫੩॥

dhaam raho nahee saach kahon ih ghaat gee fir haath na aaihai |253|

��Y mae yr holl amser wedi myned heibio wrth geisio cyfleusdra i weini hwrdd ac fel hyn bydd yr amser yn twyllo y cwbl. Yr wyf yn dweud y gwir na fyddaf yn aros gartref ac os collir y cyfle hwn i wasanaethu, ni allaf fanteisio arno.��253.

ਚਾਪ ਧਰੈ ਕਰ ਚਾਰ ਕੁ ਤੀਰ ਤੁਨੀਰ ਕਸੇ ਦੋਊ ਬੀਰ ਸੁਹਾਏ ॥

chaap dharai kar chaar ku teer tuneer kase doaoo beer suhaae |

Gan ddal bwa yn un llaw a dal y bwa (gyda chlo) yn y llaw arall, mae'r ddau ryfelwr yn dangos eu gogoniant.

ਆਵਧ ਰਾਜ ਤ੍ਰੀਯਾ ਜਿਹ ਸੋਭਤ ਹੋਨ ਬਿਦਾ ਤਿਹ ਤੀਰ ਸਿਧਾਏ ॥

aavadh raaj treeyaa jih sobhat hon bidaa tih teer sidhaae |

Gan ddal y bwa yn un llaw a thynhau'r crynu a dal tair a phedair saeth yn y llaw arall mae'r ddau frawd yn edrych yn drawiadol yr ochr y mae

ਪਾਇ ਪਰੇ ਭਰ ਨੈਨ ਰਹੇ ਭਰ ਮਾਤ ਭਲੀ ਬਿਧ ਕੰਠ ਲਗਾਏ ॥

paae pare bhar nain rahe bhar maat bhalee bidh kantth lagaae |

Maent wedi mynd a syrthio ar eu traed a'u llygaid wedi'u llenwi (gyda dŵr). Roedd mamau (yn llawn cwtsh) yn eu cofleidio'n dda

ਬੋਲੇ ਤੇ ਪੂਤ ਨ ਆਵਤ ਧਾਮਿ ਬੁਲਾਇ ਲਿਉ ਆਪਨ ਤੇ ਕਿਮੁ ਆਏ ॥੨੫੪॥

bole te poot na aavat dhaam bulaae liau aapan te kim aae |254|

Ymgrymasant cyn i'r mamau oedd yn eu cofleidio â'u mynwesau ddywedyd, ��O fab! yr ydych yn dyfod gyda phetrusder mawr pan y'ch gelwir ond pa fodd y daethoch heddyw eich hunain.��254.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach maataa prat |

Araith Ram wedi ei chyfeirio at y Fam :

ਤਾਤ ਦਯੋ ਬਨਬਾਸ ਹਮੈ ਤੁਮ ਦੇਹ ਰਜਾਇ ਅਬੈ ਤਹ ਜਾਊ ॥

taat dayo banabaas hamai tum deh rajaae abai tah jaaoo |

Mae fy nhad wedi rhoi alltud i mi, rydych chi'n caniatáu i mi fynd yno nawr.

ਕੰਟਕ ਕਾਨ ਬੇਹੜ ਗਾਹਿ ਤ੍ਰਿਯੋਦਸ ਬਰਖ ਬਿਤੇ ਫਿਰ ਆਊ ॥

kanttak kaan beharr gaeh triyodas barakh bite fir aaoo |

��Y mae'r tad wedi fy alltudio ac yn awr yr ydych yn caniatau i ni ymadael am y goedwig, dof yn ol ar y bedwaredd flwyddyn ar ddeg ar ol crwydro yn y goedwig yn llawn drain am dair blynedd ar ddeg.

ਜੀਤ ਰਹੇ ਤੁ ਮਿਲੋ ਫਿਰਿ ਮਾਤ ਮਰੇ ਗਏ ਭੂਲਿ ਪਰੀ ਬਖਸਾਊ ॥

jeet rahe tu milo fir maat mare ge bhool paree bakhasaaoo |

Byw gan hynny, O Fam! Byddaf yn dod i'ch gweld eto. Os bydd yn marw (felly beth) wedi ei anghofio, (mae'n unig) yn maddau.

ਭੂਪਹ ਕੈ ਅਰਿਣੀ ਬਰ ਤੇ ਬਸ ਕੇ ਬਲ ਮੋ ਫਿਰਿ ਰਾਜ ਕਮਾਊ ॥੨੫੫॥

bhoopah kai arinee bar te bas ke bal mo fir raaj kamaaoo |255|

�� O mam! os byddaf byw, byddwn yn cyfarfod eto ac os byddaf yn marw, yna i'r diben hwnnw rwyf wedi dod i ofyn i chi am faddeuant o fy nghamgymeriadau. Ar gyfrif yr arian a roddwyd gan y brenin ar ol trigo yn y goedwig, mi a lywodraethaf eto.��255.

ਮਾਤਾ ਬਾਚ ਰਾਮ ਸੋਂ ॥

maataa baach raam son |

Araith y Fam wedi ei chyfeirio at Ram:

ਮਨੋਹਰ ਛੰਦ ॥

manohar chhand |

MANOHAR STANZA

ਮਾਤ ਸੁਨੀ ਇਹ ਬਾਤ ਜਬੈ ਤਬ ਰੋਵਤ ਹੀ ਸੁਤ ਕੇ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥

maat sunee ih baat jabai tab rovat hee sut ke ur laagee |

Pan glywodd y fam hyn, dyma hi'n cofleidio ei mab yn crio.

ਹਾ ਰਘੁਬੀਰ ਸਿਰੋਮਣ ਰਾਮ ਚਲੇ ਬਨ ਕਉ ਮੁਹਿ ਕਉ ਕਤ ਤਿਆਗੀ ॥

haa raghubeer siroman raam chale ban kau muhi kau kat tiaagee |

Pan glywodd y fam y geiriau hyn, glynu wrth wddf ei mab a dweud, ��Alas, O Ram, person rhagorol clan Raghu! paham yr ydych yn myned i'r goedwig, gan fy ngadael yma ?��

ਨੀਰ ਬਿਨਾ ਜਿਮ ਮੀਨ ਦਸਾ ਤਿਮ ਭੂਖ ਪਿਆਸ ਗਈ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥

neer binaa jim meen dasaa tim bhookh piaas gee sabh bhaagee |

Daeth cyflwr pysgodyn heb ddŵr yn gyflwr Kushalya a daeth pob un (ei) bangiau newyn i ben.

ਝੂਮ ਝਰਾਕ ਝਰੀ ਝਟ ਬਾਲ ਬਿਸਾਲ ਦਵਾ ਉਨ ਕੀ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥੨੫੬॥

jhoom jharaak jharee jhatt baal bisaal davaa un kee ur laagee |256|

Terfynodd y sefyllfa a deimlir gan y pysgodyn wrth gefnu ar ddwfr, yr hwn oedd yn yr un cyflwr a'i holl newyn a'i thhurst, hi a syrthiodd yn anymwybodol gyda jerk a theimlodd ei chalon dân crasboeth.256.

ਜੀਵਤ ਪੂਤ ਤਵਾਨਨ ਪੇਖ ਸੀਆ ਤੁਮਰੀ ਦੁਤ ਦੇਖ ਅਘਾਤੀ ॥

jeevat poot tavaanan pekh seea tumaree dut dekh aghaatee |

O fab! Yr wyf yn byw trwy weled dy wyneb. O Sita! Rwy'n fodlon gweld eich disgleirdeb

ਚੀਨ ਸੁਮਿਤ੍ਰਜ ਕੀ ਛਬ ਕੋ ਸਭ ਸੋਕ ਬਿਸਾਰ ਹੀਏ ਹਰਖਾਤੀ ॥

cheen sumitraj kee chhab ko sabh sok bisaar hee harakhaatee |

��O fab! Dim ond ar weld eich wyneb yr wyf yn byw ac mae Sita hefyd yn dal yn falch o ddelweddu eich dwyfoldeb, o weld harddwch Lakshman, mae Sumitra yn dal yn falch, gan anghofio ei holl ofidiau.�

ਕੇਕਈ ਆਦਿਕ ਸਉਤਨ ਕਉ ਲਖਿ ਭਉਹ ਚੜਾਇ ਸਦਾ ਗਰਬਾਤੀ ॥

kekee aadik sautan kau lakh bhauh charraae sadaa garabaatee |

Rwyf bob amser yn falch ar ôl gweld Kaikai ayb.

ਤਾਕਹੁ ਤਾਤ ਅਨਾਥ ਜਿਉ ਆਜ ਚਲੇ ਬਨ ਕੋ ਤਜਿ ਕੈ ਬਿਲਲਾਤੀ ॥੨੫੭॥

taakahu taat anaath jiau aaj chale ban ko taj kai bilalaatee |257|

Yr oedd y breninesau hyn yn gweled Kaikeyi a chyd-wragedd eraill, ac yn mynegi eu dirmyg, yn teimlo balchder ar gyfrif eu hunan-barch, yn teimlo balchder ar gyfrif eu hunan-barch, ond wele, heddyw y mae eu meibion yn myned i'r goedwig, gan eu gadael yn wylo. fel plant amddifad,

ਹੋਰ ਰਹੇ ਜਨ ਕੋਰ ਕਈ ਮਿਲਿ ਜੋਰ ਰਹੇ ਕਰ ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ॥

hor rahe jan kor kee mil jor rahe kar ek na maanee |

Mae crores o bobl yn stopio (Gwahardd rhag mynd) gyda'i gilydd ac ymuno â dwylo, (ond ni wrandawodd Rama ar unrhyw un).

ਲਛਨ ਮਾਤ ਕੇ ਧਾਮ ਬਿਦਾ ਕਹੁ ਜਾਤ ਭਏ ਜੀਅ ਮੋ ਇਹ ਠਾਨੀ ॥

lachhan maat ke dhaam bidaa kahu jaat bhe jeea mo ih tthaanee |

Roedd yna lawer o bobl eraill hefyd a roddodd bwyslais ar y cyd ar beidio â chaniatáu i Ram adael am y goedwig, ond nid oedd yn cytuno ag unrhyw un. Aeth Lakshman hefyd i balas ei mam er mwyn ffarwelio â hi.

ਸੋ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਪਪਾਤ ਧਰਾ ਪਰ ਘਾਤ ਭਲੀ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥

so sun baat papaat dharaa par ghaat bhalee ih baat bakhaanee |

Syrthiodd hi (Sumitra) ar y ddaear yn clywed hyn. Gellir disgrifio'r cyfle hwn fel a ganlyn

ਜਾਨੁਕ ਸੇਲ ਸੁਮਾਰ ਲਗੇ ਛਿਤ ਸੋਵਤ ਸੂਰ ਵਡੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥੨੫੮॥

jaanuk sel sumaar lage chhit sovat soor vadde abhimaanee |258|

Dywedodd wrth ei fam, "Y mae'r ddaear yn llawn gweithredoedd pechadurus a dyma'r amser cyfleus i fyw gyda Ram." ac yn cysgu.258.

ਕਉਨ ਕੁਜਾਤ ਕੁਕਾਜ ਕੀਯੋ ਜਿਨ ਰਾਘਵ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤ ਬਖਾਨਯੋ ॥

kaun kujaat kukaaj keeyo jin raaghav ko ih bhaat bakhaanayo |

Yr hyn sy'n ddigalon yw rhywun sydd wedi gwneud hyn (camwedd) sydd wedi siarad felly â Ram Chandra.

ਲੋਕ ਅਲੋਕ ਗਵਾਇ ਦੁਰਾਨਨ ਭੂਪ ਸੰਘਾਰ ਤਹਾ ਸੁਖ ਮਾਨਯੋ ॥

lok alok gavaae duraanan bhoop sanghaar tahaa sukh maanayo |

��Pa berson cymedrig sydd wedi gwneud y weithred hon ac wedi dweud pethau o'r fath wrth Ram? Mae wedi colli ei deilyngdod yn y byd hwn a'r nesaf a'r hwn sy'n lladd y brenin, wedi meddwl am gaffael cysur goruchaf.