Sri Dasam Granth

Tudalen - 474


ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

SWAYYA

ਮੂਸਲ ਲੈ ਮੁਸਲੀ ਕਰ ਮੈ ਅਰਿ ਕੋ ਪਲ ਮੈ ਦਲ ਪੁੰਜ ਹਰਿਓ ਹੈ ॥
moosal lai musalee kar mai ar ko pal mai dal punj hario hai |

Cymerodd Balram ei fyrllysg yn ei law, a lladdodd grŵp o elynion mewn amrantiad

ਬੀਰ ਪਰੇ ਧਰਨੀ ਪਰ ਘਾਇਲ ਸ੍ਰਉਨਤ ਸਿਉ ਤਨ ਤਾਹਿ ਭਰਿਓ ਹੈ ॥
beer pare dharanee par ghaaeil sraunat siau tan taeh bhario hai |

Mae'r rhyfelwyr â chyrff dirlawn gwaed, yn gorwedd yn glwyfus ar y ddaear

ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਜਸੁ ਉਚ ਮਹਾ ਮਨ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਕਰਿਓ ਹੈ ॥
taa chhab ko jas uch mahaa man beech bichaar kai sayaam kario hai |

Mae'r bardd Shyam, wrth ddisgrifio'r olygfa honno yn dweud ei fod yn ymddangos iddo

ਮਾਨਹੁ ਦੇਖਨ ਕਉ ਰਨ ਕਉਤੁਕ ਕ੍ਰੋਧ ਭਿਆਨਕ ਰੂਪ ਧਰਿਓ ਹੈ ॥੧੭੬੬॥
maanahu dekhan kau ran kautuk krodh bhiaanak roop dhario hai |1766|

Bod y ‘dicter’ wedi amlygu ei hun yn ôl pob golwg er mwyn gweld golygfeydd y rhyfel.1766.

ਇਤ ਓਰ ਹਲਾਯੁਧ ਜੁਧੁ ਕਰੈ ਉਤ ਸ੍ਰੀ ਗਰੜਧੁਜ ਕੋਪ ਭਰਿਓ ਹੈ ॥
eit or halaayudh judh karai ut sree gararradhuj kop bhario hai |

Ar yr ochr hon mae Balram yn ymladd ac ar yr ochr honno mae Krishna'n llenwi â chynddaredd

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਮੁਰਾਰਿ ਤਬੈ ਅਰਿ ਸੈਨ ਕੇ ਭੀਤਰ ਜਾਇ ਅਰਿਓ ਹੈ ॥
sasatr sanbhaar muraar tabai ar sain ke bheetar jaae ario hai |

Gan gymryd ei arfau, mae'n gwrthsefyll byddin y gelyn,

ਮਾਰਿ ਬਿਦਾਰ ਦਏ ਦਲ ਕਉ ਰਨ ਯਾ ਬਿਧਿ ਚਿਤ੍ਰ ਬਚਿਤ੍ਰ ਕਰਿਓ ਹੈ ॥
maar bidaar de dal kau ran yaa bidh chitr bachitr kario hai |

A lladd byddin y gelyn, mae wedi creu golygfa queer

ਬਾਜ ਪੈ ਬਾਜ ਰਥੀ ਰਥ ਪੈ ਗਜ ਪੈ ਗਜ ਸ੍ਵਾਰ ਪੈ ਸ੍ਵਾਰ ਪਰਿਓ ਹੈ ॥੧੭੬੭॥
baaj pai baaj rathee rath pai gaj pai gaj svaar pai svaar pario hai |1767|

Gwelir y march yn gorwedd ar y march, y marchog ar y cerbyd, eliffant ar yr eliffant a'r marchog ar y marchog.1767.

ਏਕ ਕਟੇ ਅਧ ਬੀਚਹੁੰ ਤੇ ਭਟ ਏਕਨ ਕੇ ਸਿਰ ਕਾਟਿ ਗਿਰਾਏ ॥
ek katte adh beechahun te bhatt ekan ke sir kaatt giraae |

Mae rhai rhyfelwyr yn cael eu torri'n ddau hanner, mae pennau llawer o ryfelwyr wedi'u torri a'u taflu

ਏਕ ਕੀਏ ਬਿਰਥੀ ਤਬ ਹੀ ਗਿਰ ਭੂਮਿ ਪਰੇ ਸੰਗਿ ਬਾਨਨ ਘਾਏ ॥
ek kee birathee tab hee gir bhoom pare sang baanan ghaae |

Mae llawer yn gorwedd yn glwyfus ar y ddaear, yn cael eu hamddifadu o'u cerbydau

ਏਕ ਕੀਏ ਕਰ ਹੀਨ ਬਲੀ ਪਗ ਹੀਨ ਕਿਤੇ ਗਨਤੀ ਨਹਿ ਆਏ ॥
ek kee kar heen balee pag heen kite ganatee neh aae |

Mae llawer o bobl wedi colli eu dwylo a llawer o'u traed

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਕਿਨਹੂੰ ਨਹੀ ਧੀਰ ਧਰਿਓ ਤਬ ਹੀ ਰਨ ਛਾਡਿ ਪਰਾਏ ॥੧੭੬੮॥
sayaam bhanai kinahoon nahee dheer dhario tab hee ran chhaadd paraae |1768|

Ni ellir eu rhifo, dywed y bardd fod pawb wedi colli eu dygnwch a phawb wedi rhedeg i ffwrdd o faes y rhyfel.1768.

ਜਾ ਦਲ ਜੀਤ ਲਯੋ ਸਿਗਰੇ ਜਗੁ ਅਉਰ ਕਹੂੰ ਰਨ ਤੇ ਨਹੀ ਹਾਰਿਓ ॥
jaa dal jeet layo sigare jag aaur kahoon ran te nahee haario |

Byddin y gelyn, a oedd wedi goresgyn yr holl fyd ac ni chafodd erioed ei orchfygu

ਇੰਦ੍ਰ ਸੇ ਭੂਪ ਅਨੇਕ ਮਿਲੇ ਤਿਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨਹੀ ਜਾ ਪਗੁ ਟਾਰਿਓ ॥
eindr se bhoop anek mile tin te kabahoon nahee jaa pag ttaario |

Yr oedd y fyddin hon wedi ymladd yn ei herbyn yn unsain

ਸੋ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਜਾਇ ਦੀਯੋ ਪਲ ਮੈ ਨ ਕਿਨੂੰ ਧਨੁ ਬਾਨ ਸੰਭਾਰਿਓ ॥
so ghan sayaam bhajaae deeyo pal mai na kinoo dhan baan sanbhaario |

Achoswyd i'r un fyddin ffoi gan Krishna mewn amrantiad ac ni allai neb hyd yn oed godi ei fwa a'i saethau

ਦੇਵ ਅਦੇਵ ਕਰੈ ਉਪਮਾ ਇਮ ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਬਡੋ ਰਨ ਪਾਰਿਓ ॥੧੭੬੯॥
dev adev karai upamaa im sree jadubeer baddo ran paario |1769|

Mae'r duwiau a'r cythreuliaid ill dau yn gwerthfawrogi rhyfel Krishna.1769.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਦ੍ਵੈ ਅਛੂਹਨੀ ਸੈਨ ਰਨਿ ਦਈ ਸ੍ਯਾਮ ਜਬ ਘਾਇ ॥
dvai achhoohanee sain ran dee sayaam jab ghaae |

Pan laddodd Sri Krishna ddau ddyn anghyffyrddadwy mewn brwydr,

ਮੰਤ੍ਰੀ ਸੁਮਤਿ ਸਮੇਤ ਦਲੁ ਕੋਪ ਪਰਿਓ ਅਰਰਾਇ ॥੧੭੭੦॥
mantree sumat samet dal kop pario araraae |1770|

Pan ddinistriodd Krishna ddwy uned filwrol hynod o fawr, yna syrthiodd y gweinidog Sumati, gan herio mewn dicter, arno.1770.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

SWAYYA

ਧਾਇ ਪਰੇ ਕਰਿ ਕੋਪ ਤਬੈ ਭਟ ਦੈ ਮੁਖ ਢਾਲ ਲਏ ਕਰਵਾਰੈ ॥
dhaae pare kar kop tabai bhatt dai mukh dtaal le karavaarai |

Y pryd hwnnw syrthiodd y rhyfelwyr mewn dicter (a oedd) â tharianau ar eu hwynebau a chleddyfau yn eu dwylo.

ਸਾਮੁਹੇ ਆਇ ਹਠੀ ਹਠਿ ਸਿਉ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹਾ ਇਹ ਭਾਤਿ ਹਕਾਰੈ ॥
saamuhe aae hatthee hatth siau ghan sayaam kahaa ih bhaat hakaarai |

Roedd y rhyfelwyr yn gwylltio, gan godi'r cleddyfau a'r tarianau yn eu dwylo a syrthiodd ar Krishna, a'u heriodd, a daethant yn barhaus o'i flaen.

ਮੂਸਲ ਚਕ੍ਰ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕੈ ਸੁ ਹਤੈ ਹਰਿ ਕੌਚ ਉਠੈ ਚਿਨਗਾਰੈ ॥
moosal chakr gadaa geh kai su hatai har kauach utthai chinagaarai |

Ar yr ochr yma fe darodd Krishna ergydion ofnadwy, gan ddal gafael yn ei glwb, disgen, byrllysg ac ati yn ei ddwylo, a'r gwreichion yn deillio o'r arfwisgoedd.

ਮਾਨੋ ਲੁਹਾਰ ਲੀਏ ਘਨ ਹਾਥਨ ਲੋਹ ਕਰੇਰੇ ਕੋ ਕਾਮ ਸਵਾਰੈ ॥੧੭੭੧॥
maano luhaar lee ghan haathan loh karere ko kaam savaarai |1771|

Roedd yn ymddangos bod gof haearn yn gwneud haearn yn ôl ei ddymuniad trwy ergydion ei forthwyl.1771

ਤਉ ਲਗ ਹੀ ਬਰਮਾਕ੍ਰਿਤ ਊਧਵ ਆਏ ਹੈ ਸ੍ਯਾਮ ਸਹਾਇ ਕੇ ਕਾਰਨ ॥
tau lag hee baramaakrit aoodhav aae hai sayaam sahaae ke kaaran |

Tan hynny, cyrhaeddodd Kratvarma ac Uddhava am help Krishna

ਅਉਰ ਅਕ੍ਰੂਰ ਲਏ ਸੰਗ ਜਾਦਵ ਧਾਇ ਪਰਿਓ ਅਰ ਬੀਰ ਬਿਦਾਰਨ ॥
aaur akraoor le sang jaadav dhaae pario ar beer bidaaran |

Aeth Akrur hefyd â rhyfelwyr Yadava gydag ef i syrthio ar y gelynion er mwyn eu lladd

ਸਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ਸਭੈ ਅਪੁਨੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਮੁਖ ਮਾਰਿ ਉਚਾਰਨ ॥
sasatr sanbhaar sabhai apune kab sayaam kahai mukh maar uchaaran |

Meddai'r Bardd Shyam, mae'r holl ryfelwyr yn cadw eu harfau ac yn gweiddi.

ਓਰ ਦੁਹੂੰ ਅਤਿ ਜੁਧੁ ਭਯੋ ਸੁ ਗਦਾ ਬਰਛੀ ਕਰਵਾਰਿ ਕਟਾਰਨ ॥੧੭੭੨॥
or duhoon at judh bhayo su gadaa barachhee karavaar kattaaran |1772|

Gan ddal eu harfau a dylent “ladd, lladd”, ymladdwyd rhyfel ofnadwy o'r ddwy ochr â byrllysg, gwaywffon, cleddyfau, dagrau ac ati.1772.

ਆਵਤ ਹੀ ਬਰਮਾਕ੍ਰਿਤ ਜੂ ਅਰਿ ਸੈਨਹੁ ਤੇ ਸੁ ਘਨੇ ਭਟ ਕੂਟੇ ॥
aavat hee baramaakrit joo ar sainahu te su ghane bhatt kootte |

Kratvarma ar ddod torri i lawr rhyfelwyr lawer

ਏਕ ਪਰੇ ਬਿਬ ਖੰਡ ਤਹੀ ਅਰਿ ਏਕ ਗਿਰੇ ਧਰ ਪੈ ਸਿਰ ਫੂਟੇ ॥
ek pare bib khandd tahee ar ek gire dhar pai sir footte |

Mae rhywun wedi'i dorri'n ddwy ran ac mae pen rhywun wedi'i dorri i lawr

ਏਕ ਮਹਾ ਬਲਵਾਨ ਕਮਾਨਨ ਤਾਨਿ ਚਲਾਵਤ ਇਉ ਸਰ ਛੂਟੇ ॥
ek mahaa balavaan kamaanan taan chalaavat iau sar chhootte |

fwâu sawl rhyfelwr pwerus mae'r saethau'n cael eu gollwng fel hyn

ਕਾਜ ਬਸੇਰੇ ਕੇ ਰੈਨ ਸਮੇ ਮਧਿਆਨ ਮਨੋ ਤਰੁ ਪੈ ਖਗ ਟੂਟੇ ॥੧੭੭੩॥
kaaj basere ke rain same madhiaan mano tar pai khag ttootte |1773|

Ei bod yn ymddangos bod yr adar yn hedfan grwpiau tuag at y coed i orffwys gyda'r hwyr cyn i'r nos ddisgyn.1773.

ਏਕ ਕਬੰਧ ਲੀਏ ਕਰਵਾਰਿ ਫਿਰੈ ਰਨ ਭੂਮਿ ਕੇ ਭੀਤਰ ਡੋਲਤ ॥
ek kabandh lee karavaar firai ran bhoom ke bheetar ddolat |

Rhywle mae'r boncyffion diben yn crwydro ar faes y gad gan gymeryd y cleddyfau yn eu dwylo a

ਧਾਇ ਪਰੈ ਤਿਹ ਓਰ ਬਲੀ ਭਟ ਜੋ ਤਿਹ ਕੋ ਲਲਕਾਰ ਕੈ ਬੋਲਤ ॥
dhaae parai tih or balee bhatt jo tih ko lalakaar kai bolat |

Pwy bynnag sy'n herio yn y maes, mae'r rhyfelwyr yn disgyn arno

ਏਕ ਪਰੇ ਗਿਰ ਪਾਇ ਕਟੇ ਉਠਬੇ ਕਹੁ ਬਾਹਨ ਕੋ ਬਲੁ ਤੋਲਤ ॥
ek pare gir paae katte utthabe kahu baahan ko bal tolat |

Mae rhywun wedi cwympo oherwydd bod ei droed wedi'i thorri ac am godi, mae'n cymryd cynhaliaeth y cerbyd a s

ਏਕ ਕਟੀ ਭੁਜ ਯੌ ਤਰਫੈ ਜਲ ਹੀਨ ਜਿਉ ਮੀਨ ਪਰਿਓ ਝਕਝੋਲਤ ॥੧੭੭੪॥
ek kattee bhuj yau tarafai jal heen jiau meen pario jhakajholat |1774|

Rhywle mae'r fraich wedi'i thorri'n rhuthro fel pysgodyn allan o ddŵr.1774.

ਏਕ ਕਬੰਧ ਬਿਨਾ ਹਥਿਆਰਨ ਰਾਮ ਕਹੈ ਰਨ ਮਧਿ ਦਉਰੈ ॥
ek kabandh binaa hathiaaran raam kahai ran madh daurai |

Dywed y bardd Ram fod rhyw boncyff diben yn rhedeg ym maes y frwydr heb yr arf a

ਸੁੰਡਨ ਤੇ ਗਜ ਰਾਜਨ ਕੋ ਗਹਿ ਕੈ ਕਰਿ ਕੈ ਬਲ ਸੋ ਝਕਝੋਰੈ ॥
sunddan te gaj raajan ko geh kai kar kai bal so jhakajhorai |

Mae dal gafael ar foncyffion yr eliffantod yn eu hysgwyd yn dreisgar gyda grym

ਭੂਮਿ ਗਿਰੇ ਮ੍ਰਿਤ ਅਸ੍ਵਨ ਕੀ ਦੁਹੂੰ ਹਾਥਨ ਸੋ ਗਹਿ ਗ੍ਰੀਵ ਮਰੋਰੈ ॥
bhoom gire mrit asvan kee duhoon haathan so geh greev marorai |

Mae hefyd yn tynnu gwddf ceffylau marw sy'n gorwedd ar y ddaear gyda'i ddwylo a'i ddwylo

ਸ੍ਯੰਦਨ ਕੇ ਅਸਵਾਰਨ ਕੇ ਸਿਰ ਏਕ ਚਪੇਟ ਹੀ ਕੇ ਸੰਗਿ ਤੋਰੈ ॥੧੭੭੫॥
sayandan ke asavaaran ke sir ek chapett hee ke sang torai |1775|

Yn ceisio torri pennau'r marchogion marw ag un slap.1775.

ਕੂਦਤ ਹੈ ਰਨ ਮੈ ਭਟ ਏਕ ਕੁਲਾਚਨ ਦੈ ਕਰਿ ਜੁਧੁ ਕਰੈ ॥
koodat hai ran mai bhatt ek kulaachan dai kar judh karai |

Mae'r rhyfelwyr yn ymladd wrth neidio a siglo'n barhaus ar faes y gad

ਇਕ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨਨ ਤੇ ਕਬਿ ਰਾਮ ਕਹੈ ਨ ਰਤੀ ਕੁ ਡਰੈ ॥
eik baan kamaan kripaanan te kab raam kahai na ratee ku ddarai |

Nid oes arnynt ofn hyd yn oed ychydig o ffurfio'r bwâu, saethau a chleddyfau

ਇਕ ਕਾਇਰ ਤ੍ਰਾਸ ਬਢਾਇ ਚਿਤੈ ਰਨ ਭੂਮਿ ਹੂੰ ਤੇ ਤਜ ਸਸਤ੍ਰ ਟਰੈ ॥
eik kaaeir traas badtaae chitai ran bhoom hoon te taj sasatr ttarai |

Mae llawer llwfrgi yn ildio'u harfau ar faes y gad rhag ofn dod yn ôl i faes y gad a

ਇਕ ਲਾਜ ਭਰੇ ਪੁਨਿ ਆਇ ਅਰੈ ਲਰਿ ਕੈ ਮਰ ਕੈ ਗਿਰਿ ਭੂਮਿ ਪਰੈ ॥੧੭੭੬॥
eik laaj bhare pun aae arai lar kai mar kai gir bhoom parai |1776|

Ymladd a syrthio'n farw ar lawr.1776.

ਬ੍ਰਿਜਭੂਖਨ ਚਕ੍ਰ ਸੰਭਾਰਤ ਹੀ ਤਬ ਹੀ ਦਲੁ ਬੈਰਨ ਕੇ ਧਸਿ ਕੈ ॥
brijabhookhan chakr sanbhaarat hee tab hee dal bairan ke dhas kai |

Pan ddaliodd Krishna ei ddisgen i fyny, daeth lluoedd y gelyn yn ofnus

ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਕੀਏ ਬਲਵਾਨ ਘਨੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਸੁ ਕਛੂ ਹਸਿ ਕੈ ॥
bin praan kee balavaan ghane kab sayaam bhanai su kachhoo has kai |

Roedd Krishna wrth wenu yn amddifadu llawer o weithiau nerthol o'u grym bywyd

ਇਕ ਚੂਰਨ ਕੀਨ ਗਦਾ ਗਹਿ ਕੈ ਇਕ ਪਾਸ ਕੇ ਸੰਗ ਲੀਏ ਕਸਿ ਕੈ ॥
eik chooran keen gadaa geh kai ik paas ke sang lee kas kai |

(Yna) cymerodd y byrllysg a gwasgu rhai a (lladd) eraill trwy ei wasgu yn ei ganol.