ஸ்ரீ தசம் கிரந்த்

பக்கம் - 225

ਸੂਲ ਸਹੋਂ ਤਨ ਸੂਕ ਰਹੋਂ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂ ਸਿਰ ਸੂਲ ਸਹੋਂਗੀ ॥

sool sahon tan sook rahon par see na kahon sir sool sahongee |

முட்கள் குத்தி, உடல் அறுந்து போனால், என் தலையில் படும் முள்ளின் கஷ்டத்தைத் தாங்கிக் கொள்வேன்.

ਬਾਘ ਬੁਕਾਰ ਫਨੀਨ ਫੁਕਾਰ ਸੁ ਸੀਸ ਗਿਰੋ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂਗੀ ॥

baagh bukaar faneen fukaar su sees giro par see na kahongee |

புலிகளும் பாம்புகளும் என் தலையில் விழுந்தால் கூட நான் ஓஹோ அல்லது ஐயோ என்று சொல்ல மாட்டேன்.

ਬਾਸ ਕਹਾ ਬਨਬਾਸ ਭਲੋ ਨਹੀ ਪਾਸ ਤਜੋ ਪੀਯ ਪਾਇ ਗਹੋਂਗੀ ॥

baas kahaa banabaas bhalo nahee paas tajo peey paae gahongee |

எனக்கு அரண்மனையை விட காட்டில் நாடுகடத்தப்படுவது நல்லது, அன்பே! உன் காலடியில் வணங்கு.

ਹਾਸ ਕਹਾ ਇਹ ਉਦਾਸ ਸਮੈ ਗ੍ਰਿਹ ਆਸ ਰਹੋ ਪਰ ਮੈ ਨ ਰਹੋਂਗੀ ॥੨੪੯॥

haas kahaa ih udaas samai grih aas raho par mai na rahongee |249|

இந்த சோகமான நேரத்தில் என்னுடன் கேலி செய்யாதீர்கள், நான் உங்களுடன் இருந்தால் எங்கள் வீட்டிற்கு திரும்பி வருவேன், ஆனால் நீங்கள் இல்லாமல் நான் இங்கு வாழ மாட்டேன்.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਸੀਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach seetaa prat |

சீதையை நோக்கி ராமனின் பேச்சு:

ਰਾਸ ਕਹੋ ਤੁਹਿ ਬਾਸ ਕਰੋ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਸੁ ਕੀ ਸੇਵ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥

raas kaho tuhi baas karo grih saas kee sev bhalee bidh keejai |

ஓ சீதா! உங்கள் வீட்டில் வாழும் போது உங்கள் தாய்மாமியாருக்கு நேர்த்தியாக சேவை செய்ய முடியும் என்பதை நான் உங்களுக்கு உண்மையைச் சொல்கிறேன்.

ਕਾਲ ਹੀ ਬਾਸ ਬਨੈ ਮ੍ਰਿਗ ਲੋਚਨਿ ਰਾਜ ਕਰੋਂ ਤੁਮ ਸੋ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥

kaal hee baas banai mrig lochan raaj karon tum so sun leejai |

… காலம் விரைவில் கடந்து போகும், நான் உன்னுடன் சேர்ந்து ஆட்சி செய்வேன்.

ਜੌ ਨ ਲਗੈ ਜੀਯ ਅਉਧ ਸੁਭਾਨਨਿ ਜਾਹਿ ਪਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਚ ਭਨੀਜੈ ॥

jau na lagai jeey aaudh subhaanan jaeh pitaa grih saach bhaneejai |

உண்மையில், உங்கள் மனம் ஔதில் வீட்டில் இருப்பதை உணரவில்லை என்றால், ஓ வெற்றிகரமான முகமே! நீ உன் தந்தை வீட்டுக்குப் போ.

ਤਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਗਡੀ ਜੀਯ ਜਾਤ ਸਿਧਾਤ ਬਨੈ ਮੁਹਿ ਆਇਸ ਦੀਜੈ ॥੨੫੦॥

taat kee baat gaddee jeey jaat sidhaat banai muhi aaeis deejai |250|

என் மனதில் என் தந்தையின் அறிவுரை உள்ளது, எனவே நீங்கள் என்னை காட்டுக்குச் செல்ல அனுமதிக்கிறீர்கள்.

ਲਛਮਣ ਬਾਚ ॥

lachhaman baach |

லட்சுமணன் பேச்சு:

ਬਾਤ ਇਤੈ ਇਹੁ ਭਾਤ ਭਈ ਸੁਨਿ ਆਇਗੇ ਭ੍ਰਾਤ ਸਰਾਸਨ ਲੀਨੇ ॥

baat itai ihu bhaat bhee sun aaeige bhraat saraasan leene |

இந்த மாதிரியான விஷயத்தைக் கேட்ட அண்ணன் வில்லும் அம்பும் ஏந்தி (கையில் லக்மணன்) வந்தான்.

ਕਉਨ ਕੁਪੂਤ ਭਯੋ ਕੁਲ ਮੈ ਜਿਨ ਰਾਮਹਿ ਬਾਸ ਬਨੈ ਕਹੁ ਦੀਨੇ ॥

kaun kupoot bhayo kul mai jin raameh baas banai kahu deene |

இப்படிப் பேச்சு நடந்து கொண்டிருக்க, லக்ஷ்மணன் கையில் வில்லுடன் வந்து, "ராமரை வனவாசம் செய்யக் கேட்ட எங்கள் குலத்தில் யாராக இருக்க முடியும்?

ਕਾਮ ਕੇ ਬਾਨ ਬਧਿਯੋ ਬਸ ਕਾਮਨਿ ਕੂਰ ਕੁਚਾਲ ਮਹਾ ਮਤਿ ਹੀਨੇ ॥

kaam ke baan badhiyo bas kaaman koor kuchaal mahaa mat heene |

காமத்தின் அம்புகளால் துளைக்கப்பட்டு, ஒரு பெண்ணால் (அரசன்) ஆட்கொள்ளப்பட்டிருப்பது பொய்யானது, தவறான நடத்தை மற்றும் மிகவும் கருத்துடையது.

ਰਾਡ ਕੁਭਾਡ ਕੇ ਹਾਥ ਬਿਕਿਯੋ ਕਪਿ ਨਾਚਤ ਨਾਚ ਛਰੀ ਜਿਮ ਚੀਨੇ ॥੨੫੧॥

raadd kubhaadd ke haath bikiyo kap naachat naach chharee jim cheene |251|

�� இந்த முட்டாள்தனமான நபர் (ராஜா) ஒரு முட்டாள்தனமான பெண்ணின் தாக்கத்தின் கீழ், அன்பின் கடவுளின் அம்புகளால் துளைத்து, கொடூரமான தவறான நடத்தையில் சிக்கியுள்ளார், ஒரு குச்சியின் அடையாளத்தைப் புரிந்துகொள்வது குரங்கைப் போல நடனமாடுகிறது .251.

ਕਾਮ ਕੋ ਡੰਡ ਲੀਏ ਕਰ ਕੇਕਈ ਬਾਨਰ ਜਿਉ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਚ ਨਚਾਵੈ ॥

kaam ko ddandd lee kar kekee baanar jiau nrip naach nachaavai |

காமத்தின் தடி, கையில் குரங்கு போல, தசரத மன்னனை ஆட வைக்கிறது.

ਐਠਨ ਐਠ ਅਮੈਠ ਲੀਏ ਢਿਗ ਬੈਠ ਸੂਆ ਜਿਮ ਪਾਠ ਪੜਾਵੈ ॥

aaitthan aaitth amaitth lee dtig baitth sooaa jim paatth parraavai |

கைகேயி, காமத் தடியைக் கையில் ஏந்தியபடி, மன்னனைப் பிடித்த குரங்கைப் போல் மன்னன் நடனமாடச் செய்கிறாள்.

ਸਉਤਨ ਸੀਸ ਹ੍ਵੈ ਈਸਕ ਈਸ ਪ੍ਰਿਥੀਸ ਜਿਉ ਚਾਮ ਕੇ ਦਾਮ ਚਲਾਵੈ ॥

sautan sees hvai eesak ees prithees jiau chaam ke daam chalaavai |

எஜமானர்களுக்கு அதிபதியாக இருப்பதால், ஞானமுள்ளவர்களின் தலையில் அரசனைப் போல தாயத்தை செலுத்துகிறாள்.

ਕੂਰ ਕੁਜਾਤ ਕੁਪੰਥ ਦੁਰਾਨਨ ਲੋਗ ਗਏ ਪਰਲੋਕ ਗਵਾਵੈ ॥੨੫੨॥

koor kujaat kupanth duraanan log ge paralok gavaavai |252|

இந்த பெண் தன் சக மனைவிகளின் தலைக்கு மேல் ஒரு கடவுள் போல் சவாரி செய்கிறாள், சிறிது நேரம் ராஜாவைப் போல தோல் நாணயங்களை மின்னோட்டம் செய்கிறாள் (அதாவது அவள் தன் விருப்பப்படி நடந்துகொள்கிறாள்). இந்த கொடூரமான, கீழ்த்தரமான, ஒழுக்கம் இல்லாத மற்றும் மோசமான வாய்மொழி பெண் மட்டும் இல்லை

ਲੋਗ ਕੁਟੇਵ ਲਗੇ ਉਨ ਕੀ ਪ੍ਰਭ ਪਾਵ ਤਜੇ ਮੁਹਿ ਕਯੋ ਬਨ ਐਹੈ ॥

log kuttev lage un kee prabh paav taje muhi kayo ban aaihai |

மக்கள் அவர்களை (ராஜா மற்றும் ராணி இருவரையும்) கண்டிப்பதில் ஈடுபட்டுள்ளனர், அவர்கள் ராம் சந்திரனை வெளியேற்றுவதைக் கண்டு, நான் எப்படி (வீட்டில் உட்கார்ந்து) ஆக முடியும்?

ਜਉ ਹਟ ਬੈਠ ਰਹੋ ਘਰਿ ਮੋ ਜਸ ਕਯੋ ਚਲਿਹੈ ਰਘੁਬੰਸ ਲਜੈਹੈ ॥

jau hatt baitth raho ghar mo jas kayo chalihai raghubans lajaihai |

ராமர் பாதங்களைத் துறந்து நான் எப்படி வாழ்வேன், அதனால் நானும் காடுகளுக்குச் செல்வேன்.

ਕਾਲ ਹੀ ਕਾਲ ਉਚਾਰਤ ਕਾਲ ਗਯੋ ਇਹ ਕਾਲ ਸਭੋ ਛਲ ਜੈਹੈ ॥

kaal hee kaal uchaarat kaal gayo ih kaal sabho chhal jaihai |

நாளை மட்டும் நாளை என்று காலம் கடக்கும், இந்த 'நேரம்' எல்லோரையும் முந்திச் செல்லும்.

ਧਾਮ ਰਹੋ ਨਹੀ ਸਾਚ ਕਹੋਂ ਇਹ ਘਾਤ ਗਈ ਫਿਰ ਹਾਥਿ ਨ ਐਹੈ ॥੨੫੩॥

dhaam raho nahee saach kahon ih ghaat gee fir haath na aaihai |253|

�� சேவை செய்யும் வாய்ப்பை தேடுவதில் முழுநேரமும் கடந்துவிட்டது. நான் வீட்டில் இருக்க மாட்டேன், இந்த சேவை வாய்ப்பை இழந்தால், என்னால் அதைப் பயன்படுத்த முடியாது என்று உண்மையைச் சொல்கிறேன்.

ਚਾਪ ਧਰੈ ਕਰ ਚਾਰ ਕੁ ਤੀਰ ਤੁਨੀਰ ਕਸੇ ਦੋਊ ਬੀਰ ਸੁਹਾਏ ॥

chaap dharai kar chaar ku teer tuneer kase doaoo beer suhaae |

ஒரு கையில் வில்லையும், மறு கையில் வில்லையும் (பூட்டுடன்) ஏந்தியபடி இரு வீரர்களும் தங்கள் மகிமையைக் காட்டி வருகின்றனர்.

ਆਵਧ ਰਾਜ ਤ੍ਰੀਯਾ ਜਿਹ ਸੋਭਤ ਹੋਨ ਬਿਦਾ ਤਿਹ ਤੀਰ ਸਿਧਾਏ ॥

aavadh raaj treeyaa jih sobhat hon bidaa tih teer sidhaae |

ஒரு கையில் வில்லைப் பிடித்துக் கொண்டும், நடுக்கத்தை இறுக்கிக்கொண்டும், மறு கையில் மூன்று நான்கு அம்புகளை ஏந்தியவாறும் சகோதரர்கள் இருவரும் எந்தப் பக்கம் பார்க்கிறார்கள்.

ਪਾਇ ਪਰੇ ਭਰ ਨੈਨ ਰਹੇ ਭਰ ਮਾਤ ਭਲੀ ਬਿਧ ਕੰਠ ਲਗਾਏ ॥

paae pare bhar nain rahe bhar maat bhalee bidh kantth lagaae |

அவர்கள் சென்று காலில் விழுந்து, அவர்களின் கண்கள் (நீரால்) நிறைந்துள்ளன. தாய்மார்கள் (அணைத்தலில் நிரம்பியவர்கள்) அவர்களை நன்றாக அணைத்துக் கொண்டார்கள்

ਬੋਲੇ ਤੇ ਪੂਤ ਨ ਆਵਤ ਧਾਮਿ ਬੁਲਾਇ ਲਿਉ ਆਪਨ ਤੇ ਕਿਮੁ ਆਏ ॥੨੫੪॥

bole te poot na aavat dhaam bulaae liau aapan te kim aae |254|

தம்மை மார்போடு அணைத்த தாய்மார்கள் முன் வணங்கி, "ஓ மகனே! நீங்கள் அழைக்கப்படும்போது மிகுந்த தயக்கத்துடன் வருகிறீர்கள் ஆனால் இன்று நீங்களே எப்படி வந்திருக்கிறீர்கள்.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach maataa prat |

ராமர் அம்மாவிடம் பேசிய பேச்சு:

ਤਾਤ ਦਯੋ ਬਨਬਾਸ ਹਮੈ ਤੁਮ ਦੇਹ ਰਜਾਇ ਅਬੈ ਤਹ ਜਾਊ ॥

taat dayo banabaas hamai tum deh rajaae abai tah jaaoo |

என் தந்தை என்னை நாடுகடத்தினார், நீங்கள் இப்போது என்னை அங்கு செல்ல அனுமதியுங்கள்.

ਕੰਟਕ ਕਾਨ ਬੇਹੜ ਗਾਹਿ ਤ੍ਰਿਯੋਦਸ ਬਰਖ ਬਿਤੇ ਫਿਰ ਆਊ ॥

kanttak kaan beharr gaeh triyodas barakh bite fir aaoo |

தந்தை என்னை நாடு கடத்தினார், இப்போது நீங்கள் எங்களைக் காட்டிற்குச் செல்ல அனுமதிக்கிறீர்கள், பதின்மூன்று வருடங்கள் முட்கள் நிறைந்த காட்டில் சுற்றித் திரிந்த நான் பதினான்காம் ஆண்டில் திரும்பி வருவேன்.

ਜੀਤ ਰਹੇ ਤੁ ਮਿਲੋ ਫਿਰਿ ਮਾਤ ਮਰੇ ਗਏ ਭੂਲਿ ਪਰੀ ਬਖਸਾਊ ॥

jeet rahe tu milo fir maat mare ge bhool paree bakhasaaoo |

அப்போது வாழ்க அம்மா! மீண்டும் வந்து பார்க்கிறேன். அவர் இறந்துவிட்டால் (அதனால்) மறந்துவிட்டால், (அவர்) மன்னிப்பார்.

ਭੂਪਹ ਕੈ ਅਰਿਣੀ ਬਰ ਤੇ ਬਸ ਕੇ ਬਲ ਮੋ ਫਿਰਿ ਰਾਜ ਕਮਾਊ ॥੨੫੫॥

bhoopah kai arinee bar te bas ke bal mo fir raaj kamaaoo |255|

ஓ தாயே! நான் வாழ்ந்தால், மீண்டும் சந்திப்போம், நான் இறந்தால், அந்த நோக்கத்திற்காக நான் என் தவறுகளை மன்னிக்கும்படி உங்களிடம் கேட்க வந்தேன். காட்டில் வசித்தபின் அரசன் அளித்த வரத்தின் காரணமாக நான் மீண்டும் ஆட்சி செய்வேன்.

ਮਾਤਾ ਬਾਚ ਰਾਮ ਸੋਂ ॥

maataa baach raam son |

ராமரிடம் அன்னையின் பேச்சு:

ਮਨੋਹਰ ਛੰਦ ॥

manohar chhand |

மனோகர் ஸ்டான்சா

ਮਾਤ ਸੁਨੀ ਇਹ ਬਾਤ ਜਬੈ ਤਬ ਰੋਵਤ ਹੀ ਸੁਤ ਕੇ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥

maat sunee ih baat jabai tab rovat hee sut ke ur laagee |

இதைக் கேட்ட தாய் மகனைக் கட்டிப்பிடித்து அழுதார்.

ਹਾ ਰਘੁਬੀਰ ਸਿਰੋਮਣ ਰਾਮ ਚਲੇ ਬਨ ਕਉ ਮੁਹਿ ਕਉ ਕਤ ਤਿਆਗੀ ॥

haa raghubeer siroman raam chale ban kau muhi kau kat tiaagee |

இந்த வார்த்தைகளைக் கேட்ட தாய், தன் மகனின் கழுத்தைப் பற்றிக்கொண்டு, "ஐயோ, ரகு குலத்தின் உன்னதமான ராம்! என்னை இங்கே விட்டுவிட்டு ஏன் காட்டுக்குப் போகிறாய்?

ਨੀਰ ਬਿਨਾ ਜਿਮ ਮੀਨ ਦਸਾ ਤਿਮ ਭੂਖ ਪਿਆਸ ਗਈ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥

neer binaa jim meen dasaa tim bhookh piaas gee sabh bhaagee |

தண்ணீர் இல்லாத மீனின் நிலை குசல்யாவின் நிலையாகி (அவரது) பசி வேதனைகள் அனைத்தும் நீங்கின.

ਝੂਮ ਝਰਾਕ ਝਰੀ ਝਟ ਬਾਲ ਬਿਸਾਲ ਦਵਾ ਉਨ ਕੀ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥੨੫੬॥

jhoom jharaak jharee jhatt baal bisaal davaa un kee ur laagee |256|

நீரைத் துறந்த மீனினால் உணரப்பட்ட நிலை, பசி, தாகம் எல்லாம் தீர்ந்து, துடித்து மயங்கி விழுந்தாள், நெஞ்சம் சுடுகாடாக எரிவதை உணர்ந்தாள்.256.

ਜੀਵਤ ਪੂਤ ਤਵਾਨਨ ਪੇਖ ਸੀਆ ਤੁਮਰੀ ਦੁਤ ਦੇਖ ਅਘਾਤੀ ॥

jeevat poot tavaanan pekh seea tumaree dut dekh aghaatee |

மகனே! உன் முகத்தைப் பார்த்து வாழ்கிறேன். ஓ சீதா! உங்கள் பிரகாசத்தைப் பார்த்து நான் திருப்தி அடைகிறேன்

ਚੀਨ ਸੁਮਿਤ੍ਰਜ ਕੀ ਛਬ ਕੋ ਸਭ ਸੋਕ ਬਿਸਾਰ ਹੀਏ ਹਰਖਾਤੀ ॥

cheen sumitraj kee chhab ko sabh sok bisaar hee harakhaatee |

ஓ மகனே! நான் உன் முகத்தைப் பார்த்து மட்டுமே வாழ்கிறேன், சீதையும் உன் தெய்வீகத்தைக் காண்பதில் மகிழ்ச்சி அடைகிறாள், லட்சுமணனின் அழகைக் கண்டு, சுமித்ரா தன் துக்கங்களையெல்லாம் மறந்து மகிழ்ந்தாள்.

ਕੇਕਈ ਆਦਿਕ ਸਉਤਨ ਕਉ ਲਖਿ ਭਉਹ ਚੜਾਇ ਸਦਾ ਗਰਬਾਤੀ ॥

kekee aadik sautan kau lakh bhauh charraae sadaa garabaatee |

கைகேயி முதலியவற்றைக் கண்டு எப்பொழுதும் பெருமை கொள்வேன்.

ਤਾਕਹੁ ਤਾਤ ਅਨਾਥ ਜਿਉ ਆਜ ਚਲੇ ਬਨ ਕੋ ਤਜਿ ਕੈ ਬਿਲਲਾਤੀ ॥੨੫੭॥

taakahu taat anaath jiau aaj chale ban ko taj kai bilalaatee |257|

இந்த ராணிகள் கைகேயியையும் மற்ற சக மனைவிகளையும் பார்த்து, தங்கள் இகழ்ச்சியை வெளிப்படுத்தினர், தங்கள் சுயமரியாதையால் பெருமிதம் அடைந்தனர், தங்கள் சுயமரியாதைக்காக பெருமைப்பட்டனர், ஆனால் பாருங்கள், இன்று அவர்களின் மகன்கள் காட்டிற்குச் செல்கிறார்கள், அவர்களை அழுது விட்டு அனாதைகள் போல்,

ਹੋਰ ਰਹੇ ਜਨ ਕੋਰ ਕਈ ਮਿਲਿ ਜੋਰ ਰਹੇ ਕਰ ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ॥

hor rahe jan kor kee mil jor rahe kar ek na maanee |

கோடிக்கணக்கான மக்கள் தடுத்து நிறுத்துகிறார்கள் (செல்லுவதைத் தடை செய்கிறார்கள்) ஒன்றாக கைகோர்க்கிறார்கள், (ஆனால் ராமர் யாரையும் கேட்கவில்லை).

ਲਛਨ ਮਾਤ ਕੇ ਧਾਮ ਬਿਦਾ ਕਹੁ ਜਾਤ ਭਏ ਜੀਅ ਮੋ ਇਹ ਠਾਨੀ ॥

lachhan maat ke dhaam bidaa kahu jaat bhe jeea mo ih tthaanee |

ராமரைக் காட்டிற்குச் செல்ல அனுமதிக்கக் கூடாது என்று கூட்டாக வலியுறுத்தும் பலர் இருந்தனர், ஆனால் அவர் யாருடனும் உடன்படவில்லை. லக்ஷ்மணனும் அவளிடம் விடைபெறுவதற்காக அவளது தாயாரின் அரண்மனைக்குச் சென்றான்.

ਸੋ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਪਪਾਤ ਧਰਾ ਪਰ ਘਾਤ ਭਲੀ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥

so sun baat papaat dharaa par ghaat bhalee ih baat bakhaanee |

இதைக் கேட்டு அவள் (சுமித்ரா) பூமியில் விழுந்தாள். இந்த வாய்ப்பை பின்வருமாறு விவரிக்கலாம்

ਜਾਨੁਕ ਸੇਲ ਸੁਮਾਰ ਲਗੇ ਛਿਤ ਸੋਵਤ ਸੂਰ ਵਡੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥੨੫੮॥

jaanuk sel sumaar lage chhit sovat soor vadde abhimaanee |258|

அவன் தன் தாயிடம், பூமியில் பாவச் செயல்கள் நிறைந்திருக்கிறது, ராமனுடன் வாழ இதுவே சரியான தருணம் என்றார். உறக்கமும்.258.

ਕਉਨ ਕੁਜਾਤ ਕੁਕਾਜ ਕੀਯੋ ਜਿਨ ਰਾਘਵ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤ ਬਖਾਨਯੋ ॥

kaun kujaat kukaaj keeyo jin raaghav ko ih bhaat bakhaanayo |

ராம சந்திரனிடம் இப்படிப் பேசியவன் என்ன கீழ்த்தரமான செயலைச் செய்தான்.

ਲੋਕ ਅਲੋਕ ਗਵਾਇ ਦੁਰਾਨਨ ਭੂਪ ਸੰਘਾਰ ਤਹਾ ਸੁਖ ਮਾਨਯੋ ॥

lok alok gavaae duraanan bhoop sanghaar tahaa sukh maanayo |

இந்தச் செயலைச் செய்துவிட்டு ராமனிடம் இப்படிச் சொன்னான் என்றால் என்ன அர்த்தம்? அவன் இம்மையிலும் மறுமையிலும் தன் தகுதியை இழந்து, அரசனைக் கொன்றவன், உயர்ந்த சுகத்தைப் பெறுவதைப் பற்றி எண்ணினான்.