Sri Dasam Granth

Pahina - 225

ਸੂਲ ਸਹੋਂ ਤਨ ਸੂਕ ਰਹੋਂ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂ ਸਿਰ ਸੂਲ ਸਹੋਂਗੀ ॥

sool sahon tan sook rahon par see na kahon sir sool sahongee |

��Kung ang mga tinik ay nanunuot at ang katawan ay humihina, aking titiisin ang hirap ng tinik sa aking ulo.

ਬਾਘ ਬੁਕਾਰ ਫਨੀਨ ਫੁਕਾਰ ਸੁ ਸੀਸ ਗਿਰੋ ਪਰ ਸੀ ਨ ਕਹੋਂਗੀ ॥

baagh bukaar faneen fukaar su sees giro par see na kahongee |

�Kung ang mga tigre at mga ahas ay bumagsak sa aking ulo, kahit ganoon ay hindi ako magsasalita ng ��oh�� o�� sayang��.

ਬਾਸ ਕਹਾ ਬਨਬਾਸ ਭਲੋ ਨਹੀ ਪਾਸ ਤਜੋ ਪੀਯ ਪਾਇ ਗਹੋਂਗੀ ॥

baas kahaa banabaas bhalo nahee paas tajo peey paae gahongee |

��Para sa akin ang pagkatapon sa kagubatan ay mabuti para sa akin kaysa sa palasyo, O minamahal! yumuko sa iyong paanan.

ਹਾਸ ਕਹਾ ਇਹ ਉਦਾਸ ਸਮੈ ਗ੍ਰਿਹ ਆਸ ਰਹੋ ਪਰ ਮੈ ਨ ਰਹੋਂਗੀ ॥੨੪੯॥

haas kahaa ih udaas samai grih aas raho par mai na rahongee |249|

��Huwag kang magbiro sa akin sa malungkot na oras na ito, magkakaroon ako ng pag-asa at babalik sa ating tahanan kung makakasama kita, ngunit hindi ako mabubuhay dito kung wala ka.��249.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਸੀਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach seetaa prat |

Ang talumpati ng ram kay Sita:

ਰਾਸ ਕਹੋ ਤੁਹਿ ਬਾਸ ਕਰੋ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਸੁ ਕੀ ਸੇਵ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਕੀਜੈ ॥

raas kaho tuhi baas karo grih saas kee sev bhalee bidh keejai |

��O Sita! Sinasabi ko sa iyo ang totoo na mapaglilingkuran mo nang mabuti ang iyong biyenan habang naninirahan sa iyong tahanan.

ਕਾਲ ਹੀ ਬਾਸ ਬਨੈ ਮ੍ਰਿਗ ਲੋਚਨਿ ਰਾਜ ਕਰੋਂ ਤੁਮ ਸੋ ਸੁਨ ਲੀਜੈ ॥

kaal hee baas banai mrig lochan raaj karon tum so sun leejai |

��O mata-mata! Mabilis na lilipas ang oras, mamumuno ako kasama mo.

ਜੌ ਨ ਲਗੈ ਜੀਯ ਅਉਧ ਸੁਭਾਨਨਿ ਜਾਹਿ ਪਿਤਾ ਗ੍ਰਿਹ ਸਾਚ ਭਨੀਜੈ ॥

jau na lagai jeey aaudh subhaanan jaeh pitaa grih saach bhaneejai |

��Kung sa katunayan, ang iyong isip ay hindi komportable sa Oudh, O nakakaakit na mukha! Pumunta ka sa bahay ng tatay mo.

ਤਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਗਡੀ ਜੀਯ ਜਾਤ ਸਿਧਾਤ ਬਨੈ ਮੁਹਿ ਆਇਸ ਦੀਜੈ ॥੨੫੦॥

taat kee baat gaddee jeey jaat sidhaat banai muhi aaeis deejai |250|

��Sa aking isipan ang tagubilin ng aking ama ay nananatili, kaya't pinahihintulutan mo akong pumunta sa kagubatan.��250.

ਲਛਮਣ ਬਾਚ ॥

lachhaman baach |

Talumpati ni Lakshman:

ਬਾਤ ਇਤੈ ਇਹੁ ਭਾਤ ਭਈ ਸੁਨਿ ਆਇਗੇ ਭ੍ਰਾਤ ਸਰਾਸਨ ਲੀਨੇ ॥

baat itai ihu bhaat bhee sun aaeige bhraat saraasan leene |

Nang marinig ang ganitong uri ng bagay, dumating ang kapatid na may dalang busog at palaso (sa kanyang kamay si Lachman).

ਕਉਨ ਕੁਪੂਤ ਭਯੋ ਕੁਲ ਮੈ ਜਿਨ ਰਾਮਹਿ ਬਾਸ ਬਨੈ ਕਹੁ ਦੀਨੇ ॥

kaun kupoot bhayo kul mai jin raameh baas banai kahu deene |

Ang pag-uusap na ito ay nangyayari nang marinig ito, dumating si Lakshman na may hawak na busog sa kanyang kamay at nagsabi, �Sino kaya ang walang kwentang anak sa ating angkan na humiling ng pagpapatapon kay Ram?

ਕਾਮ ਕੇ ਬਾਨ ਬਧਿਯੋ ਬਸ ਕਾਮਨਿ ਕੂਰ ਕੁਚਾਲ ਮਹਾ ਮਤਿ ਹੀਨੇ ॥

kaam ke baan badhiyo bas kaaman koor kuchaal mahaa mat heene |

Tinusok ng palaso ng pagnanasa at inaalihan ng isang babae (ang hari) ay huwad, masama ang ugali at napaka-opinyon.

ਰਾਡ ਕੁਭਾਡ ਕੇ ਹਾਥ ਬਿਕਿਯੋ ਕਪਿ ਨਾਚਤ ਨਾਚ ਛਰੀ ਜਿਮ ਚੀਨੇ ॥੨੫੧॥

raadd kubhaadd ke haath bikiyo kap naachat naach chharee jim cheene |251|

��Ang hangal na taong ito (hari) na tinusok ng mga palaso ng diyos ng pag-ibig, nabitag sa malupit na masamang pag-uugali, sa ilalim ng epekto ng hangal na babae ay sumasayaw na parang unggoy na nauunawaan ang tanda ng isang patpat.251.

ਕਾਮ ਕੋ ਡੰਡ ਲੀਏ ਕਰ ਕੇਕਈ ਬਾਨਰ ਜਿਉ ਨ੍ਰਿਪ ਨਾਚ ਨਚਾਵੈ ॥

kaam ko ddandd lee kar kekee baanar jiau nrip naach nachaavai |

Ang pamalo ng pagnanasa, tulad ng isang unggoy sa kamay, ay nagpapasayaw kay Haring Dasharatha.

ਐਠਨ ਐਠ ਅਮੈਠ ਲੀਏ ਢਿਗ ਬੈਠ ਸੂਆ ਜਿਮ ਪਾਠ ਪੜਾਵੈ ॥

aaitthan aaitth amaitth lee dtig baitth sooaa jim paatth parraavai |

��Pagkuha ng tungkod ng pagnanasa sa kanyang kamay Si Kaikeyi ay naging dahilan upang ang hari ay sumayaw tulad ng isang unggoy na ang mapagmataas na babae ay humawak sa hari at umupo kasama niya tinuturuan siya ng mga aralin tulad ng isang loro.

ਸਉਤਨ ਸੀਸ ਹ੍ਵੈ ਈਸਕ ਈਸ ਪ੍ਰਿਥੀਸ ਜਿਉ ਚਾਮ ਕੇ ਦਾਮ ਚਲਾਵੈ ॥

sautan sees hvai eesak ees prithees jiau chaam ke daam chalaavai |

Bilang panginoon ng mga panginoon, hawak niya ang anting-anting na parang hari sa mga ulo ng matino.

ਕੂਰ ਕੁਜਾਤ ਕੁਪੰਥ ਦੁਰਾਨਨ ਲੋਗ ਗਏ ਪਰਲੋਕ ਗਵਾਵੈ ॥੨੫੨॥

koor kujaat kupanth duraanan log ge paralok gavaavai |252|

Ang babaeng ito ay nakasakay sa ulo ng kanyang mga kasamahang asawa na parang diyos ng hods at panandaliang ginagawa ang mga barya ng balat na parang hari (ibig sabihin, kumikilos siya ayon sa gusto niya). Itong malupit, mababa, walang disiplina at masungit na babae ay walang onl

ਲੋਗ ਕੁਟੇਵ ਲਗੇ ਉਨ ਕੀ ਪ੍ਰਭ ਪਾਵ ਤਜੇ ਮੁਹਿ ਕਯੋ ਬਨ ਐਹੈ ॥

log kuttev lage un kee prabh paav taje muhi kayo ban aaihai |

Ang mga tao ay nakikibahagi sa pagkondena sa kanila (kapwa ang hari at ang reyna), na natagpuan si Ram Chandra na pinalayas, kaya paano ako magiging (nakaupo sa bahay)?

ਜਉ ਹਟ ਬੈਠ ਰਹੋ ਘਰਿ ਮੋ ਜਸ ਕਯੋ ਚਲਿਹੈ ਰਘੁਬੰਸ ਲਜੈਹੈ ॥

jau hatt baitth raho ghar mo jas kayo chalihai raghubans lajaihai |

�Nagsimula nang magsalita ng masama ang mga tao sa hari at sa reyna, paano ako mabubuhay sa pagtalikod sa mga paa ni Ram, kaya't pupunta rin ako sa kagubatan

ਕਾਲ ਹੀ ਕਾਲ ਉਚਾਰਤ ਕਾਲ ਗਯੋ ਇਹ ਕਾਲ ਸਭੋ ਛਲ ਜੈਹੈ ॥

kaal hee kaal uchaarat kaal gayo ih kaal sabho chhal jaihai |

Lilipas ang oras na nagsasabing bukas na lang, ang 'oras' na ito ay aabutan ang lahat.

ਧਾਮ ਰਹੋ ਨਹੀ ਸਾਚ ਕਹੋਂ ਇਹ ਘਾਤ ਗਈ ਫਿਰ ਹਾਥਿ ਨ ਐਹੈ ॥੨੫੩॥

dhaam raho nahee saach kahon ih ghaat gee fir haath na aaihai |253|

��Ang buong panahon ay lumipas sa paghahanap ng pagkakataong maglingkod sa tupa at sa paraang ito ay malilinlang ng panahon ang lahat. Sinasabi ko ang totoo na hindi ako mananatili sa bahay at kung mawala ang pagkakataong ito ng serbisyo, hindi ko ito magagamit.��253.

ਚਾਪ ਧਰੈ ਕਰ ਚਾਰ ਕੁ ਤੀਰ ਤੁਨੀਰ ਕਸੇ ਦੋਊ ਬੀਰ ਸੁਹਾਏ ॥

chaap dharai kar chaar ku teer tuneer kase doaoo beer suhaae |

Hawak ang busog sa isang kamay at hawak ang busog (na may kandado) sa kabilang kamay, parehong ipinapakita ng mga mandirigma ang kanilang kaluwalhatian.

ਆਵਧ ਰਾਜ ਤ੍ਰੀਯਾ ਜਿਹ ਸੋਭਤ ਹੋਨ ਬਿਦਾ ਤਿਹ ਤੀਰ ਸਿਧਾਏ ॥

aavadh raaj treeyaa jih sobhat hon bidaa tih teer sidhaae |

Hawak ang busog sa isang kamay at hinihigpitan ang pala at hawak ang tatlo-apat na palaso sa kabilang kamay ay parehong kahanga-hanga ang magkapatid sa gilid kung saan ang

ਪਾਇ ਪਰੇ ਭਰ ਨੈਨ ਰਹੇ ਭਰ ਮਾਤ ਭਲੀ ਬਿਧ ਕੰਠ ਲਗਾਏ ॥

paae pare bhar nain rahe bhar maat bhalee bidh kantth lagaae |

Sila ay umalis at bumagsak sa kanilang mga paa at ang kanilang mga mata ay napuno (ng tubig). Mahusay na niyakap sila ng mga ina (napuno ng yakap).

ਬੋਲੇ ਤੇ ਪੂਤ ਨ ਆਵਤ ਧਾਮਿ ਬੁਲਾਇ ਲਿਉ ਆਪਨ ਤੇ ਕਿਮੁ ਆਏ ॥੨੫੪॥

bole te poot na aavat dhaam bulaae liau aapan te kim aae |254|

Sila ay yumukod sa harap ng mga ina na yumakap sa kanila sa kanilang mga dibdib ay nagsabi, �O anak! dumarating ka nang may matinding pag-aalinlangan kapag tinawag ka ngunit kung paano ka dumating ngayon mismo.��254.

ਰਾਮ ਬਾਚ ਮਾਤਾ ਪ੍ਰਤਿ ॥

raam baach maataa prat |

Ang talumpati ni Ram sa Ina:

ਤਾਤ ਦਯੋ ਬਨਬਾਸ ਹਮੈ ਤੁਮ ਦੇਹ ਰਜਾਇ ਅਬੈ ਤਹ ਜਾਊ ॥

taat dayo banabaas hamai tum deh rajaae abai tah jaaoo |

Ipinatapon ako ng aking ama, pinayagan mo akong pumunta doon ngayon.

ਕੰਟਕ ਕਾਨ ਬੇਹੜ ਗਾਹਿ ਤ੍ਰਿਯੋਦਸ ਬਰਖ ਬਿਤੇ ਫਿਰ ਆਊ ॥

kanttak kaan beharr gaeh triyodas barakh bite fir aaoo |

� Ipinatapon ako ng ama at ngayon ay pinahihintulutan mo kaming umalis sa kagubatan, babalik ako sa ikalabing-apat na taon pagkatapos ng paggala sa gubat na puno ng mga tinik sa loob ng labintatlong taon.

ਜੀਤ ਰਹੇ ਤੁ ਮਿਲੋ ਫਿਰਿ ਮਾਤ ਮਰੇ ਗਏ ਭੂਲਿ ਪਰੀ ਬਖਸਾਊ ॥

jeet rahe tu milo fir maat mare ge bhool paree bakhasaaoo |

Mabuhay ka, O Ina! Darating ako at magkikita kita muli. Kung siya ay namatay (kaya ano) ay nakalimutan, (siya lamang) nagpapatawad.

ਭੂਪਹ ਕੈ ਅਰਿਣੀ ਬਰ ਤੇ ਬਸ ਕੇ ਬਲ ਮੋ ਫਿਰਿ ਰਾਜ ਕਮਾਊ ॥੨੫੫॥

bhoopah kai arinee bar te bas ke bal mo fir raaj kamaaoo |255|

��O nanay! kung ako ay mabubuhay, tayo ay magkikitang muli at kung ako ay mamatay kung gayon para sa layuning iyon ay naparito ako upang humiling sa iyo ng kapatawaran sa aking mga pagkakamali. Dahil sa mga biyayang ipinagkaloob ng hari pagkatapos manirahan sa kagubatan, muli akong mamumuno.��255.

ਮਾਤਾ ਬਾਚ ਰਾਮ ਸੋਂ ॥

maataa baach raam son |

Talumpati ng Ina kay Ram:

ਮਨੋਹਰ ਛੰਦ ॥

manohar chhand |

MANOHAR STANZA

ਮਾਤ ਸੁਨੀ ਇਹ ਬਾਤ ਜਬੈ ਤਬ ਰੋਵਤ ਹੀ ਸੁਤ ਕੇ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥

maat sunee ih baat jabai tab rovat hee sut ke ur laagee |

Nang marinig ito ng ina ay niyakap niya ang kanyang anak na umiiyak.

ਹਾ ਰਘੁਬੀਰ ਸਿਰੋਮਣ ਰਾਮ ਚਲੇ ਬਨ ਕਉ ਮੁਹਿ ਕਉ ਕਤ ਤਿਆਗੀ ॥

haa raghubeer siroman raam chale ban kau muhi kau kat tiaagee |

Nang marinig ng ina ang mga salitang ito, kumapit siya sa leeg ng kanyang anak at sinabi, �Sayang, O Ram ang napakahusay na tao ng angkan ng Raghu! bakit ka pupunta sa gubat, iiwan mo ako dito?��

ਨੀਰ ਬਿਨਾ ਜਿਮ ਮੀਨ ਦਸਾ ਤਿਮ ਭੂਖ ਪਿਆਸ ਗਈ ਸਭ ਭਾਗੀ ॥

neer binaa jim meen dasaa tim bhookh piaas gee sabh bhaagee |

Ang kalagayan ng isang isda na walang tubig ay naging kalagayan ni Kushalya at natapos ang lahat (kanyang) gutom.

ਝੂਮ ਝਰਾਕ ਝਰੀ ਝਟ ਬਾਲ ਬਿਸਾਲ ਦਵਾ ਉਨ ਕੀ ਉਰ ਲਾਗੀ ॥੨੫੬॥

jhoom jharaak jharee jhatt baal bisaal davaa un kee ur laagee |256|

Ang posisyon na naramdaman ng isda sa pagtalikod sa tubig, na nasa parehong kalagayan at ang lahat ng kanyang gutom at uhaw ay natapos, siya ay nawalan ng malay sa isang haltak at ang kanyang puso ay nakaramdam ng nakakapasong apoy.256.

ਜੀਵਤ ਪੂਤ ਤਵਾਨਨ ਪੇਖ ਸੀਆ ਤੁਮਰੀ ਦੁਤ ਦੇਖ ਅਘਾਤੀ ॥

jeevat poot tavaanan pekh seea tumaree dut dekh aghaatee |

O anak! Nabubuhay ako sa pagtingin sa iyong mukha. O Sita! Nasisiyahan akong makita ang iyong liwanag

ਚੀਨ ਸੁਮਿਤ੍ਰਜ ਕੀ ਛਬ ਕੋ ਸਭ ਸੋਕ ਬਿਸਾਰ ਹੀਏ ਹਰਖਾਤੀ ॥

cheen sumitraj kee chhab ko sabh sok bisaar hee harakhaatee |

��Anak! Nabubuhay lamang ako sa pagkikita ng iyong mukha at nananatiling nasisiyahan si Sita sa paggunita sa iyong pagka-Diyos, sa pagkakita sa kagandahan ni Lakshman, nananatiling nasisiyahan si Sumitra, na nakakalimutan ang lahat ng kanyang kalungkutan.��

ਕੇਕਈ ਆਦਿਕ ਸਉਤਨ ਕਉ ਲਖਿ ਭਉਹ ਚੜਾਇ ਸਦਾ ਗਰਬਾਤੀ ॥

kekee aadik sautan kau lakh bhauh charraae sadaa garabaatee |

I am always proud after seeing Kaikai etc.

ਤਾਕਹੁ ਤਾਤ ਅਨਾਥ ਜਿਉ ਆਜ ਚਲੇ ਬਨ ਕੋ ਤਜਿ ਕੈ ਬਿਲਲਾਤੀ ॥੨੫੭॥

taakahu taat anaath jiau aaj chale ban ko taj kai bilalaatee |257|

Ang mga reyna na ito na nakita si Kaikeyi at iba pang mga asawa, at ipinahayag ang kanilang paghamak, ay nakaramdam ng pagmamalaki dahil sa kanilang paggalang sa sarili, nakaramdam ng pagmamalaki dahil sa kanilang paggalang sa sarili, ngunit tingnan mo, ngayon ang kanilang mga anak na lalaki ay pupunta sa kagubatan, iniiwan silang umiiyak. parang mga ulila,

ਹੋਰ ਰਹੇ ਜਨ ਕੋਰ ਕਈ ਮਿਲਿ ਜੋਰ ਰਹੇ ਕਰ ਏਕ ਨ ਮਾਨੀ ॥

hor rahe jan kor kee mil jor rahe kar ek na maanee |

Crores ng mga tao ay humihinto (Ipagbawal ang pagpunta) nang sama-sama at nagsasama-sama, (ngunit hindi nakinig si Rama sa sinuman).

ਲਛਨ ਮਾਤ ਕੇ ਧਾਮ ਬਿਦਾ ਕਹੁ ਜਾਤ ਭਏ ਜੀਅ ਮੋ ਇਹ ਠਾਨੀ ॥

lachhan maat ke dhaam bidaa kahu jaat bhe jeea mo ih tthaanee |

Marami ring iba pang mga tao na sama-samang nagbigay-diin sa hindi pagpayag ni Ram na umalis sa kagubatan, ngunit hindi siya sumang-ayon sa sinuman. Pumunta rin si Lakshman sa palasyo ng kanyang ina upang magpaalam sa kanya.

ਸੋ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਪਪਾਤ ਧਰਾ ਪਰ ਘਾਤ ਭਲੀ ਇਹ ਬਾਤ ਬਖਾਨੀ ॥

so sun baat papaat dharaa par ghaat bhalee ih baat bakhaanee |

Nahulog siya (Sumitra) sa lupa nang marinig ito. Ang pagkakataong ito ay maaaring ilarawan bilang mga sumusunod

ਜਾਨੁਕ ਸੇਲ ਸੁਮਾਰ ਲਗੇ ਛਿਤ ਸੋਵਤ ਸੂਰ ਵਡੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥੨੫੮॥

jaanuk sel sumaar lage chhit sovat soor vadde abhimaanee |258|

Sinabi niya sa kanyang ina, Ang lupa ay puno ng mga makasalanang gawain at ito na ang tamang panahon para mamuhay kasama si Ram.�� Matapos marinig ang mga salitang iyon, ang kanyang ina ay nahulog tulad ng dakila at mapagmataas na mandirigma na bumagsak sa suntok ng sibat. at natutulog.258.

ਕਉਨ ਕੁਜਾਤ ਕੁਕਾਜ ਕੀਯੋ ਜਿਨ ਰਾਘਵ ਕੋ ਇਹ ਭਾਤ ਬਖਾਨਯੋ ॥

kaun kujaat kukaaj keeyo jin raaghav ko ih bhaat bakhaanayo |

Anong hamak ang gumawa nito (mali) na nagsalita ng ganito kay Ram Chandra.

ਲੋਕ ਅਲੋਕ ਗਵਾਇ ਦੁਰਾਨਨ ਭੂਪ ਸੰਘਾਰ ਤਹਾ ਸੁਖ ਮਾਨਯੋ ॥

lok alok gavaae duraanan bhoop sanghaar tahaa sukh maanayo |

��Sino ang masamang tao ang gumawa ng gawaing ito at nagsabi ng mga bagay na iyon kay Ram? Nawala na niya ang kanyang merito dito at sa susunod na mundo at kung sino ang pumatay sa hari, ay nag-isip tungkol sa pagtatamo ng pinakamataas na kaginhawahan.