శ్రీ దశమ్ గ్రంథ్

పేజీ - 343

ਇਉ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਬਨੀਆ ਜਨੁ ਸਾਲਨ ਕੇ ਹਿਤ ਰੋਰ ਬਨਾਵੈ ॥੪੯੨॥

eiau upajee upamaa baneea jan saalan ke hit ror banaavai |492|

వారి మనస్సు ఒక్క క్షణం కూడా కృష్ణుడిని విడిచిపెట్టదు, ఎవరైనా అడవి కూరగాయల రుచిలో మాంసం రుచిని ఆస్వాదించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారని అనిపిస్తుంది.492.

ਰਾਜਾ ਪਰੀਛਤ ਬਾਚ ਸੁਕ ਸੋ ॥

raajaa pareechhat baach suk so |

శుకుడిని ఉద్దేశించి పరిక్షత్ రాజు ప్రసంగం:

ਦੋਹਰਾ ॥

doharaa |

దోహ్రా

ਸੁਕ ਸੰਗ ਰਾਜੇ ਕਹੁ ਕਹੀ ਜੂਥ ਦਿਜਨ ਕੇ ਨਾਥ ॥

suk sang raaje kahu kahee jooth dijan ke naath |

(పరీక్షిత్) రాజు శుకదేవునితో ఇలా అన్నాడు, ఓ బ్రాహ్మణుల (ఋషుల) ప్రభువా!

ਅਗਨਿ ਭਾਵ ਕਿਹ ਬਿਧਿ ਕਹੈ ਕ੍ਰਿਸਨ ਭਾਵ ਕੇ ਸਾਥ ॥੪੯੩॥

agan bhaav kih bidh kahai krisan bhaav ke saath |493|

పరిక్షత్ రాజు శుకదేవునితో ఇలా అన్నాడు, ఓ గొప్ప బ్రాహ్మణా! కృష్ణుడు మరియు గోపికల విడిపోవడం మరియు కలయిక యొక్క స్థితి ఎలా కొనసాగుతుందో నాకు చెప్పండి? 493.

ਸੁਕ ਬਾਚ ਰਾਜਾ ਸੋ ॥

suk baach raajaa so |

రాజును ఉద్దేశించి శుకదేవ్ చేసిన ప్రసంగం:

ਸਵੈਯਾ ॥

savaiyaa |

స్వయ్య

ਰਾਜਨ ਪਾਸ ਬ੍ਯਾਸ ਕੋ ਬਾਲ ਕਥਾ ਸੁ ਅਰੌਚਕ ਭਾਤਿ ਸੁਨਾਵੈ ॥

raajan paas bayaas ko baal kathaa su arauachak bhaat sunaavai |

వ్యాసుని కుమారుడు (శుకదేవుడు) రాజు (పరీక్షిత్)కి ఆరోచ భావ కథ చెబుతాడు.

ਗ੍ਵਾਰਨੀਆ ਬਿਰਹਾਨੁਲ ਭਾਵ ਕਰੈ ਬਿਰਹਾਨਲ ਕੋ ਉਪਜਾਵੈ ॥

gvaaraneea birahaanul bhaav karai birahaanal ko upajaavai |

అప్పుడు శుకదేవ్ రాజుకు కృష్ణుడు మరియు గోపికల విడిపోవడం మరియు కలయిక యొక్క ఆసక్తికరమైన కథను వివరించాడు మరియు "గోపికలు వేరుగా కాలిపోతున్నారు మరియు నాలుగు వైపులా వేర్పాటు మంటను సృష్టిస్తున్నారు.

ਪੰਚ ਭੂ ਆਤਮ ਲੋਗਨ ਕੋ ਇਹ ਕਉਤੁਕ ਕੈ ਅਤਿ ਹੀ ਡਰ ਪਾਵੈ ॥

panch bhoo aatam logan ko ih kautuk kai at hee ddar paavai |

ఈ విధమైన హింసలు చేయడం ద్వారా ఐదుగురు భౌతిక వ్యక్తులు గొప్ప భయాన్ని ప్రదర్శిస్తున్నారు. (అంటే వియోగ అగ్ని యొక్క ప్రభావాన్ని ప్రదర్శిస్తోంది)

ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੋ ਧ੍ਯਾਨ ਕਰੇ ਜਬ ਹੀ ਬਿਰਹਾਨਲ ਕੀ ਲਪਟਾਨ ਬੁਝਾਵੈ ॥੪੯੪॥

kaanrah ko dhayaan kare jab hee birahaanal kee lapattaan bujhaavai |494|

గోపికల ఈ స్థితిని చూసి, గోపికలు కృష్ణుని గురించి ఆలోచించినప్పుడు సాధారణ వ్యక్తులు భయపడ్డారు, వారి ఏకాగ్రతను విలీనం చేసిన వియోగ జ్వాలలు వారికి బాధను కలిగించడం ప్రారంభించాయి.494.

ਬ੍ਰਿਖਭਾਸੁਰ ਗ੍ਵਾਰਨਿ ਏਕ ਬਨੈ ਬਛੁਰਾਸੁਰ ਮੂਰਤਿ ਏਕ ਧਰੈ ॥

brikhabhaasur gvaaran ek banai bachhuraasur moorat ek dharai |

ఒక గోపిక 'బృఖాసుర'గా, మరొకరు 'బచ్చురాసుర'గా అవతరిస్తాడు.

ਇਕ ਹ੍ਵੈ ਚਤੁਰਾਨਨ ਗ੍ਵਾਰ ਹਰੈ ਇਕ ਹ੍ਵੈ ਬ੍ਰਹਮਾ ਫਿਰਿ ਪਾਇ ਪਰੈ ॥

eik hvai chaturaanan gvaar harai ik hvai brahamaa fir paae parai |

ఎవరో వృషభాసురుడి వేషం ధరించారు మరియు బహ్రాసురుడు ఎవరో బ్రహ్మ రూపాన్ని ధరించి, గోపాలను దొంగిలించి, కృష్ణుడి పాదాలపై పడుతున్నారు.

ਇਕ ਹ੍ਵੈ ਬਗੁਲਾ ਭਗਵਾਨ ਕੇ ਸਾਥ ਮਹਾ ਕਰ ਕੈ ਮਨਿ ਕੋਪ ਲਰੈ ॥

eik hvai bagulaa bhagavaan ke saath mahaa kar kai man kop larai |

కొంగ (బకాసుర)గా మారడం ద్వారా ఆమె తన మనస్సులో చాలా కోపంతో కృష్ణుడితో పోరాడుతుంది.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਧੂ ਬ੍ਰਿਜ ਖੇਲ ਕਰੈ ਜਿਹ ਭਾਤਿ ਕਿਧੋ ਨੰਦ ਲਾਲ ਕਰੈ ॥੪੯੫॥

eih bhaat badhoo brij khel karai jih bhaat kidho nand laal karai |495|

ఎవరో కొంగగా మారారు మరియు కోపంతో కృష్ణుడితో పోరాడుతున్నారు మరియు ఈ విధంగా బ్రజ స్త్రీలందరూ ఒక నాటకాన్ని ప్రదర్శించడంలో మునిగిపోయారు, దీనిని కృష్ణుడు ముందుగా ఆడాడు.495.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਚਰਿਤ੍ਰ ਸਭੈ ਕਰ ਕੈ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਫੇਰਿ ਲਗੀ ਗੁਨ ਗਾਵਨ ॥

kaanrah charitr sabhai kar kai sabh gvaarin fer lagee gun gaavan |

అన్ని చరిత్రలు (కన్హా వంటివి) చేసిన తరువాత, గోపికలందరూ (కృష్ణుని) పుణ్యాలు పాడటం ప్రారంభించారు.

ਤਾਲ ਬਜਾਇ ਬਜਾ ਮੁਰਲੀ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਹੀ ਕਰਿ ਭਾਵਨ ॥

taal bajaae bajaa muralee kab sayaam kahai at hee kar bhaavan |

కృష్ణుని క్రియలన్నిటినీ ప్రదర్శించి, గోపికలందరూ అతనిని కీర్తిస్తూ పాడటం మొదలుపెట్టారు మరియు వేణువును వాయిస్తూ వివిధ రాగాలను సృష్టించి తమ ఆనందాన్ని ప్రదర్శించారు.

ਫੇਰਿ ਚਿਤਾਰ ਕਹਿਯੋ ਹਮਰੇ ਸੰਗਿ ਖੇਲ ਕਰਿਯੋ ਹਰਿ ਜੀ ਇਹ ਠਾਵਨ ॥

fer chitaar kahiyo hamare sang khel kariyo har jee ih tthaavan |

అప్పుడు గుర్తుకొచ్చి, ఈ ప్రదేశంలో కృష్ణుడు మాతో ఆటలు ఆడేవాడని చెప్పడం మొదలుపెట్టారు.

ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਸ੍ਯਾਮ ਕੀ ਭੂਲ ਗਈ ਸੁਧਿ ਬੀਚ ਲਗੀ ਮਨ ਕੇ ਦੁਖ ਪਾਵਨ ॥੪੯੬॥

gvaarin sayaam kee bhool gee sudh beech lagee man ke dukh paavan |496|

ఆ ప్రదేశంలో కృష్ణుడు ఆమెతో ఆడుకున్నాడని మరియు అలాంటి మాటలు చెప్పడంతో గోపికలు కృష్ణుడిపై స్పృహ కోల్పోయారు మరియు వారు అతని నుండి విడిపోవడానికి చాలా బాధలు అనుభవించారని ఎవరో చెబుతున్నారు.496.

ਅਤਿ ਹੋਇ ਗਈ ਤਨ ਮੈ ਹਰਿ ਸਾਥ ਸੁ ਗੋਪਿਨ ਕੀ ਸਭ ਹੀ ਘਰਨੀ ॥

at hoe gee tan mai har saath su gopin kee sabh hee gharanee |

గ్వాలాల భార్యలందరి శరీరాలు శ్రీకృష్ణుని పట్ల విపరీతమైన వ్యామోహం కలిగింది.

ਤਿਹ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਬਸਿ ਭਈ ਜੁ ਹੁਤੀ ਅਤਿ ਰੂਪਨ ਕੀ ਧਰਨੀ ॥

tih roop nihaar kai bas bhee ju hutee at roopan kee dharanee |

ఈ విధంగా, గోపాలుని భార్యలు కృష్ణుని ధ్యానంలో మునిగిపోయారు మరియు ప్రతి అందగత్తె అయిన వారందరూ కృష్ణుని అందానికి లోనయ్యారు.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਪਰੀ ਮੁਰਝਾਇ ਧਰੀ ਕਬਿ ਨੇ ਉਪਮਾ ਤਿਹ ਕੀ ਬਰਨੀ ॥

eih bhaat paree murajhaae dharee kab ne upamaa tih kee baranee |

ఆ విధంగా వారు భూమిపై స్పృహతప్పి పడిపోయారు, కవి ఈ విధంగా వర్ణించిన సామ్యం.

ਜਿਮ ਘੰਟਕ ਹੇਰ ਮੈ ਭੂਮਿ ਕੇ ਬੀਚ ਪਰੈ ਗਿਰ ਬਾਨ ਲਗੇ ਹਰਨੀ ॥੪੯੭॥

jim ghanttak her mai bhoom ke beech parai gir baan lage haranee |497|

అవి వాడిపోవడాన్ని చూసి కవి ఇలా అన్నాడు, అవి బాణంతో కొట్టి నేలపై విసిరిన దురదృష్టవశాత్తు పడి ఉన్నాయి.

ਬਰੁਨੀ ਸਰ ਭਉਹਨ ਕੋ ਧਨੁ ਕੈ ਸੁ ਸਿੰਗਾਰ ਕੇ ਸਾਜਨ ਸਾਥ ਕਰੀ ॥

barunee sar bhauhan ko dhan kai su singaar ke saajan saath karee |

జిమానీల బాణాలు భవన్‌లోని ధనుస్సులో బిగించి ఆభరణాలతో అలంకరించబడ్డాయి.

ਰਸ ਕੋ ਮਨ ਮੈ ਅਤਿ ਹੀ ਕਰਿ ਕੋਪ ਸੁ ਕਾਨ੍ਰਹ ਕੇ ਸਾਮੁਹਿ ਜਾਇ ਅਰੀ ॥

ras ko man mai at hee kar kop su kaanrah ke saamuhi jaae aree |

తమ కనురెప్పల బాణాలు మరియు కనుబొమ్మల బాణాలు తయారు చేసి, తమను తాము మంచాలు వేసుకుని, గొప్ప కోపంతో, గోపికలు ఎదిరించి కృష్ణుడి ముందు నిలబడినట్లు అనిపించింది.

ਅਤਿ ਹੀ ਕਰਿ ਨੇਹੁ ਕੋ ਕ੍ਰੋਧੁ ਮਨੈ ਤਿਹ ਠਉਰ ਤੇ ਪੈਗ ਨ ਏਕ ਟਰੀ ॥

at hee kar nehu ko krodh manai tih tthaur te paig na ek ttaree |

మనసులో విపరీతమైన ప్రేమతో ఆ ప్రదేశం నుంచి ఒక్క అడుగు కూడా ముందుకు వేయలేదు.

ਮਨੋ ਮੈਨ ਹੀ ਸੋ ਅਤਿ ਹੀ ਰਨ ਕੈ ਧਰਨੀ ਪਰ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਜੂਝਿ ਪਰੀ ॥੪੯੮॥

mano main hee so at hee ran kai dharanee par gvaarin joojh paree |498|

ప్రేమలో తమ కోపాన్ని ప్రదర్శిస్తూ, వారు ఒక్క అడుగు కూడా వెనక్కి వెళ్లకుండా, ప్రేమ దేవుడితో పోరాడుతూ యుద్ధభూమిలో చనిపోయారు.498.

ਤਿਨ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਕੋ ਅਤਿ ਹੀ ਪਿਖਿ ਪ੍ਰੇਮ ਤਬੈ ਪ੍ਰਗਟੇ ਭਗਵਾਨ ਸਿਤਾਬੀ ॥

tin gvaarin ko at hee pikh prem tabai pragatte bhagavaan sitaabee |

ఆ గోపికల ప్రగాఢ ప్రేమను చూసి భగవంతుడు త్వరగా ప్రత్యక్షమయ్యాడు.

ਜੋਤਿ ਭਈ ਧਰਨੀ ਪਰ ਇਉ ਰਜਨੀ ਮਹਿ ਛੂਟਤ ਜਿਉ ਮਹਤਾਬੀ ॥

jot bhee dharanee par iau rajanee meh chhoottat jiau mahataabee |

గోపికల మచ్చలేని ప్రేమను చూసి, కృష్ణుడు త్వరగా కనిపించాడు, అతని అభివ్యక్తిపై, భూమిపై చాలా కాంతి ఉంది, ఇది రాత్రి సమయంలో బాణాసంచా మెరుస్తున్నప్పుడు కనిపిస్తుంది.

ਚਉਕ ਪਰੀ ਤਬ ਹੀ ਇਹ ਇਉ ਜੈਸੇ ਚਉਕ ਪਰੈ ਤਮ ਮੈ ਡਰਿ ਖੁਆਬੀ ॥

chauk paree tab hee ih iau jaise chauk parai tam mai ddar khuaabee |

వారు (గోపికలందరూ) అప్పుడు ఒక కలని చూసి రాత్రికి భయపడిపోయారు.

ਛਾਡਿ ਚਲਿਯੋ ਤਨ ਕੋ ਮਨ ਇਉ ਜਿਮ ਭਾਜਤ ਹੈ ਗ੍ਰਿਹ ਛਾਡਿ ਸਰਾਬੀ ॥੪੯੯॥

chhaadd chaliyo tan ko man iau jim bhaajat hai grih chhaadd saraabee |499|

గోపికలందరూ కృష్ణుడిని కలలో చూసి ఆశ్చర్యపోయారు, వారందరి మనస్సు తన ఇంటి నుండి పారిపోతున్న తాగుబోతులాగా వారి శరీరాలను విడిచిపెట్టింది.499.

ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਧਾਇ ਚਲੀ ਮਿਲਬੇ ਕਹੁ ਜੋ ਪਿਖਏ ਭਗਵਾਨ ਗੁਮਾਨੀ ॥

gvaarin dhaae chalee milabe kahu jo pikhe bhagavaan gumaanee |

గోపికలు అనుమానాస్పదంగా ఉన్న భగవంతుడిని (కృష్ణుడిని) చూడగానే, వారు అతనిని కలవడానికి పరిగెత్తారు.

ਜਿਉ ਮ੍ਰਿਗਨੀ ਮ੍ਰਿਗ ਦੇਖਿ ਚਲੈ ਜੁ ਹੁਤੀ ਅਤਿ ਰੂਪ ਬਿਖੈ ਅਭਿਮਾਨੀ ॥

jiau mriganee mrig dekh chalai ju hutee at roop bikhai abhimaanee |

తమ గర్వించదగిన స్వామిని చూసిన గోపికలందరూ గర్విష్ఠులు తమ జింకలను కలుసుకున్నట్లే అతనిని కలవడానికి పరిగెత్తారు

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਨੈ ਮੁਖ ਤੇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਖਾਨੀ ॥

taa chhab kee at hee upamaa kab nai mukh te ih bhaat bakhaanee |

ఆ చిత్రం యొక్క చాలా మంచి పోలికను కవి (అతని) ముఖం నుండి ఈ క్రింది విధంగా చెప్పారు,

ਜਿਉ ਜਲ ਚਾਤ੍ਰਿਕ ਬੂੰਦ ਪਰੈ ਜਿਮ ਕੂਦਿ ਪਰੈ ਮਛਲੀ ਪਿਖਿ ਪਾਨੀ ॥੫੦੦॥

jiau jal chaatrik boond parai jim kood parai machhalee pikh paanee |500|

వాన పక్షి వాన చుక్కను పొందినట్లు లేదా చేప నీరు చూసి అందులో దూకినట్లు వారు సంతోషించారని కవి ఈ దృశ్యాన్ని అలంకారికంగా పేర్కొన్నాడు.500.

ਰਾਜਤ ਹੈ ਪੀਅਰੋ ਪਟ ਕੰਧਿ ਬਿਰਾਜਤ ਹੈ ਮ੍ਰਿਗ ਸੇ ਦ੍ਰਿਗ ਦੋਊ ॥

raajat hai peearo patt kandh biraajat hai mrig se drig doaoo |

పసుపు రంగు దుపట్టా (శ్రీ కృష్ణుని) భుజాన్ని అలంకరించింది మరియు రెండు నైనాలు (జింక కళ్ళు వలె) అలంకరించబడి ఉంటాయి.

ਛਾਜਤ ਹੈ ਮਨਿ ਸੋ ਉਰ ਮੈ ਨਦੀਆ ਪਤਿ ਸਾਥ ਲੀਏ ਫੁਨਿ ਜੋਊ ॥

chhaajat hai man so ur mai nadeea pat saath lee fun joaoo |

కృష్ణుడి భుజంపై పసుపు పత్రం ఉంది, అతని జింక వంటి రెండు కళ్ళు అద్భుతంగా ఉన్నాయి, అతను నదులకు ప్రభువుగా కూడా అద్భుతంగా కనిపిస్తాడు.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਫਿਰੈ ਤਿਨ ਗੋਪਿਨ ਮੈ ਜਿਹ ਕੀ ਜਗ ਮੈ ਸਮ ਤੁਲਿ ਨ ਕੋਊ ॥

kaanrah firai tin gopin mai jih kee jag mai sam tul na koaoo |

ఈ లోకంలో సాటిలేని గోపికల మధ్య కాన్ తిరుగుతున్నాడు.

ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਰੀਝ ਰਹੀ ਬ੍ਰਿਜ ਕੀ ਸੋਊ ਰੀਝਤ ਹੈ ਚਕ ਦੇਖਤ ਸੋਊ ॥੫੦੧॥

gvaarin reejh rahee brij kee soaoo reejhat hai chak dekhat soaoo |501|

అతను ఆ గోపికల మధ్య కదులుతున్నాడు, వారు మొత్తం ప్రపంచంలోనే ప్రత్యేకమైనవారు, కృష్ణుడిని చూసి బ్రజ గోపికలు సంతోషించారు మరియు ఆశ్చర్యపోయారు.501.

ਕਬਿਤੁ ॥

kabit |

కబిట్.

ਕਉਲ ਜਿਉ ਪ੍ਰਭਾਤ ਤੈ ਬਿਛਰਿਯੋ ਮਿਲੀ ਬਾਤ ਤੈ ਗੁਨੀ ਜਿਉ ਸੁਰ ਸਾਤ ਤੈ ਬਚਾਯੋ ਚੋਰ ਗਾਤ ਤੈ ॥

kaul jiau prabhaat tai bichhariyo milee baat tai gunee jiau sur saat tai bachaayo chor gaat tai |

కమలం (సూర్యుడి నుండి) తెల్లవారుజామున వికసించినట్లు (గా) విభజన కలయిక గురించిన చర్చ నుండి, రాగం తెలిసినవాడిగా (ఏడు రాగాల రాగం నుండి) మరియు శరీరాన్ని రక్షించకుండా దొంగ (సంతోషంగా);

ਜੈਸੇ ਧਨੀ ਧਨ ਤੈ ਅਉ ਰਿਨੀ ਲੋਕ ਮਨਿ ਤੈ ਲਰਈਯਾ ਜੈਸੇ ਰਨ ਤੈ ਤਜਈਯਾ ਜਿਉ ਨਸਾਤ ਤੈ ॥

jaise dhanee dhan tai aau rinee lok man tai lareeyaa jaise ran tai tajeeyaa jiau nasaat tai |

కమలం, తెల్లవారుజామున కుడివైపున విడిపోయి, సూర్యుడిని ఆనందంగా కలుసుకున్నట్లే, ఒక గాయకుడు తృప్తి చెంది విలోమ రాగాలను గ్రహించినట్లు, ఒక దొంగ తన శరీరాన్ని ఎలాంటి హాని జరగకుండా కాపాడుకుని సంతోషించినట్లే, ధనవంతుడు సంతోషించినట్లే. దీని గురించి ఆలోచిస్తున్నాను

ਜੈਸੇ ਦੁਖੀ ਸੂਖ ਤੈ ਅਭੂਖੀ ਜੈਸੇ ਭੂਖ ਤੈ ਸੁ ਰਾਜਾ ਸਤ੍ਰ ਆਪਨੇ ਕੋ ਸੁਨੇ ਜੈਸੇ ਘਾਤ ਤੈ ॥

jaise dukhee sookh tai abhookhee jaise bhookh tai su raajaa satr aapane ko sune jaise ghaat tai |

పీడితుడు ఆనందంతో ఆనందించినట్లు, ఆకలితో ఆకలి వేయని వ్యక్తి వలె మరియు తన శత్రువు యొక్క నాశనాన్ని (విని) రాజు (సంతోషించిన) వలె;

ਹੋਤ ਹੈ ਪ੍ਰਸੰਨ ਜੇਤੇ ਏਤੇ ਏਤੀ ਬਾਤਨ ਤੈ ਹੋਤ ਹੈ ਪ੍ਰਸੰਨ੍ਯ ਗੋਪੀ ਤੈਸੇ ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਾਤ ਤੈ ॥੫੦੨॥

hot hai prasan jete ete etee baatan tai hot hai prasanay gopee taise kaanrah baat tai |502|

వేదనలో ఉన్న మనిషి దాని నుండి విముక్తి పొంది ఎలా సంతోషిస్తాడో, అజీర్ణంతో బాధపడేవాడు ఆకలితో సంతోషిస్తాడో మరియు రాజు తన శత్రువుని చంపిన వార్త విని సంతోషిస్తాడో, అదే విధంగా గోపికలు సంతోషిస్తారు. l న