Sri Dasam Granth

Pagina - 484


ਤਾਹੀ ਸਮੈ ਚਪਲੰਗ ਤੁਰੰਗਨਿ ਆਪਨੀ ਚਾਲ ਕੋ ਰੂਪ ਦਿਖਾਯੋ ॥੧੮੬੪॥
taahee samai chapalang turangan aapanee chaal ko roop dikhaayo |1864|

Caturus erat de sella in curru, cum velocitatem praebuerunt equi alacres et fugerunt.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਭੁਜਾ ਪਕਰ ਕੇ ਸਾਰਥੀ ਰਥਿ ਤਬ ਡਾਰਿਯੋ ਧੀਰ ॥
bhujaa pakar ke saarathee rath tab ddaariyo dheer |

Dheerajvan (Sri Krishna) in brachio aurigam sumpsit et in curru cubare constituit.

ਸ੍ਯੰਦਨ ਹਾਕਤ ਆਪੁ ਹੀ ਚਲਿਯੋ ਲਰਤ ਬਲਬੀਰ ॥੧੮੬੫॥
sayandan haakat aap hee chaliyo larat balabeer |1865|

Ipse Krishna arripiens bracchium aurigae et currum currum eo pugnans egit.1865.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

SWAYYA

ਸਾਰਥੀ ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਨ ਲਖਿਯੋ ਬਲਿਦੇਵ ਕਹਿਓ ਰਿਸਿ ਤਾਹਿ ਸੁਨੈ ਕੈ ॥
saarathee sayandan pai na lakhiyo balidev kahio ris taeh sunai kai |

Iratus Balarama non videns aurigam Domini Krishna in currum iratus nuntiavit ei dicens

ਜਿਉ ਦਲ ਤੋਰ ਜਿਤਿਯੋ ਸਬ ਹੀ ਤੈਸੋ ਤੋ ਜਿਤ ਹੈ ਜਸ ਡੰਕ ਬਜੈ ਕੈ ॥
jiau dal tor jitiyo sab hee taiso to jit hai jas ddank bajai kai |

Cum Balram non videret aurigam Krishnae in curru Krishna, dixit in ira, “O rex! modo quo exercitum tuum vici, item te victam faciam tympanum victoriae

ਮੂਢ ਭਿਰੇ ਪਤਿ ਚਉਦਹ ਲੋਕ ਕੇ ਸੰਗ ਸੁ ਆਪ ਕਉ ਭੂਪ ਕਹੈ ਕੈ ॥
moodt bhire pat chaudah lok ke sang su aap kau bhoop kahai kai |

Stultus cum domino quattuordecim populo pugnat et se regem vocat.

ਕੀਟ ਪਤੰਗ ਸੁ ਬਾਜਨ ਸੰਗਿ ਉਡਿਯੋ ਕਛੁ ਚਾਹਤ ਪੰਖ ਲਗੈ ਕੈ ॥੧੮੬੬॥
keett patang su baajan sang uddiyo kachh chaahat pankh lagai kai |1866|

"O stulte! te ipsum regem vocans, pugnas cum Domino omnium quatuordecim mundorum, et appares prorsus sicut vermiculi et insecta, et alas captas falco volitando in caelum contendere.

ਛਾਡਤ ਹੈ ਅਜਹੁੰ ਤੁਹਿ ਕਉ ਪਤਿ ਚਉਦਹ ਲੋਕਨ ਕੇ ਸੰਗ ਨ ਲਰੁ ॥
chhaaddat hai ajahun tuhi kau pat chaudah lokan ke sang na lar |

"Ego hodie relinquo vobis, nolite pugnare cum Domino omnium quatuordecim mundorum"

ਗ੍ਯਾਨ ਕੀ ਬਾਤ ਧਰੋ ਮਨ ਮੈ ਸੁ ਅਗ੍ਯਾਨ ਕੀ ਚਿਤ ਤੇ ਬਾਤ ਬਿਦਾ ਕਰੁ ॥
gayaan kee baat dharo man mai su agayaan kee chit te baat bidaa kar |

Sapientem verba accipe et ignorantiam tuam desere

ਰਛਕ ਹੈ ਸਭ ਕੋ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਇਹੈ ਜੀਅ ਮੈ ਧਰੁ ॥
rachhak hai sabh ko brijanaath kahai kab sayaam ihai jeea mai dhar |

"Crede Krishna protectorem omnium"

ਤ੍ਯਾਗ ਕੈ ਆਹਵ ਸਸਤ੍ਰ ਸਬੈ ਸੁ ਅਬੈ ਘਨਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕੇ ਪਾਇਨ ਪੈ ਪਰੁ ॥੧੮੬੭॥
tayaag kai aahav sasatr sabai su abai ghan sayaam ke paaein pai par |1867|

Proinde tela relinquere ac statim ad pedes eius procidere.'1867.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

CHAUPAI

ਜਬੈ ਹਲਾਯੁਧ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ॥
jabai halaayudh aaise kahiyo |

Cum Bularam ita dixit

ਕ੍ਰੋਧ ਡੀਠ ਰਾਜਾ ਤਨ ਚਹਿਯੋ ॥
krodh ddeetth raajaa tan chahiyo |

(sic) rex irato vultu intuens corpus.

ਕਹਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸਬ ਕੋ ਸੰਘਰ ਹੋਂ ॥
kahiyo nripat sab ko sanghar hon |

Rex dixit (modo) omnes occidite;

ਛਤ੍ਰੀ ਹੋਇ ਗ੍ਵਾਰ ਤੇ ਟਰ ਹੋਂ ॥੧੮੬੮॥
chhatree hoe gvaar te ttar hon |1868|

Haec cum Balramus dixisset, iratus rex, dixit, "Omnia occidam, et eris Kshatriya, non timebo lactentes."

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

SWAYYA

ਭਾਖਬੋ ਇਉ ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਸੁਨ ਕੈ ਜਦੁਬੀਰ ਸਬੈ ਅਤਿ ਕੋਪ ਭਰੇ ਹੈ ॥
bhaakhabo iau nrip ko sun kai jadubeer sabai at kop bhare hai |

Talia verba regis audientes, omnes Yadavas milites ira magna repleti sunt.

ਧਾਇ ਪਰੇ ਤਜਿ ਸੰਕ ਨਿਸੰਕ ਚਿਤੈ ਅਰਿ ਕਉ ਚਿਤੁ ਮੈ ਨ ਡਰੇ ਹੈ ॥
dhaae pare taj sank nisank chitai ar kau chit mai na ddare hai |

Audiens hec regis verba, Krishna ira repletus est, et incunctanter irruit in eum

ਭੂਪ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਧਨੁ ਲੈ ਤਿਹ ਸੀਸ ਕਟੇ ਗਿਰ ਭੂਮਿ ਪਰੇ ਹੈ ॥
bhoop ayodhan mai dhan lai tih sees katte gir bhoom pare hai |

Rex quoque (Jarasandha) arcum et sagittam in bello tulit, et capita cadentium in terram abscidit.

ਮਾਨਹੁ ਪਉਨ ਪ੍ਰਚੰਡ ਬਹੈ ਛੁਟਿ ਬੇਲਨ ਤੇ ਗਿਰਿ ਫੂਲ ਝਰੇ ਹੈ ॥੧੮੬੯॥
maanahu paun prachandd bahai chhutt belan te gir fool jhare hai |1869|

Sumensque rex arcum in manu sua, concidit milites et fecit eos cadere in terram ita, ut si flamine vehementis venti fructus Beli decidisset.1869.

ਸੈਨ ਸੰਘਾਰਤ ਭੂਪ ਫਿਰੈ ਭਟ ਆਨਿ ਕਉ ਆਖ ਤਰੈ ਨਹੀ ਆਨੇ ॥
sain sanghaarat bhoop firai bhatt aan kau aakh tarai nahee aane |

Rex, exercitu delendo, nihil ad rem pertinere arbitrabatur

ਬਾਜ ਘਨੇ ਗਜ ਰਾਜਨ ਕੇ ਸਿਰ ਪਾਇਨ ਲਉ ਸੰਗਿ ਸ੍ਰਉਨ ਕੇ ਸਾਨੇ ॥
baaj ghane gaj raajan ke sir paaein lau sang sraun ke saane |

Regis equi sanguine imbuti a capite usque ad pedes

ਅਉਰ ਰਥੀਨ ਕਰੇ ਬਿਰਥੀ ਬਹੁ ਭਾਤਿ ਹਨੇ ਜੇਊ ਬਾਧਤ ਬਾਨੇ ॥
aaur ratheen kare birathee bahu bhaat hane jeaoo baadhat baane |

Multos essedarios currus privavit

ਸੂਰਨ ਕੇ ਪ੍ਰਤਿਅੰਗ ਗਿਰੇ ਮਾਨੋ ਬੀਜ ਬੁਯੋ ਛਿਤ ਮਾਹਿ ਕ੍ਰਿਸਾਨੇ ॥੧੮੭੦॥
sooran ke pratiang gire maano beej buyo chhit maeh krisaane |1870|

Membra bellatorum iacent in terra quasi semen sparsum a agricola.

ਇਹ ਭਾਤਿ ਬਿਰੁਧ ਨਿਹਾਰ ਭਯੋ ਮੁਸਲੀਧਰ ਸ੍ਯਾਮ ਸੋ ਤੇਜ ਤਏ ਹੈ ॥
eih bhaat birudh nihaar bhayo musaleedhar sayaam so tej te hai |

Hoc genus oppositionis Balarama videns Sri Krishna iratus est.

ਭਾਖਿ ਦੋਊ ਨਿਜ ਸੂਤਨ ਕੋ ਰਿਪੁ ਸਾਮੁਹੇ ਜੁਧ ਕੇ ਕਾਜ ਗਏ ਹੈ ॥
bhaakh doaoo nij sootan ko rip saamuhe judh ke kaaj ge hai |

Hoc modo inter se videntes, Krishna et Balram ambo igne irae valde repleti sunt et ad pugnam ad hostem pervenerunt, rogantes ut procederent essedarios.

ਆਯੁਧ ਲੈ ਸੁ ਹਠੀ ਕਵਚੀ ਰਿਸ ਕੈ ਸੰਗਿ ਪਾਵਕ ਬੇਖ ਭਏ ਹੈ ॥
aayudh lai su hatthee kavachee ris kai sang paavak bekh bhe hai |

Arma tenentes armisque induti, ac etiam in magno furore hi heroum instar ignis

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਇਮ ਧਾਵਤ ਭੇ ਮਾਨਹੁ ਕੇਹਰਿ ਦੁਇ ਮ੍ਰਿਗ ਹੇਰਿ ਧਏ ਹੈ ॥੧੮੭੧॥
sayaam bhanai im dhaavat bhe maanahu kehar due mrig her dhe hai |1871|

Vidensque utrumque heroum, apparuit duos leones in silva cervos fugere.

ਧਨੁ ਸਾਇਕ ਲੈ ਰਿਸਿ ਭੂਪਤਿ ਕੇ ਤਨ ਘਾਇ ਕਰੇ ਬ੍ਰਿਜਰਾਜ ਤਬੈ ॥
dhan saaeik lai ris bhoopat ke tan ghaae kare brijaraaj tabai |

Eodem tempore Krishna arripuit arcum et sagittas in manibus regis ictum

ਪੁਨਿ ਚਾਰੋ ਈ ਬਾਨਨ ਸੋ ਹਯ ਚਾਰੋ ਈ ਰਾਮ ਭਨੈ ਹਨਿ ਦੀਨੇ ਸਬੈ ॥
pun chaaro ee baanan so hay chaaro ee raam bhanai han deene sabai |

Quattuor deinde sagittis percussit quattuor equos regis

ਤਿਲ ਕੋਟਿਕ ਸ੍ਯੰਦਨ ਕਾਟਿ ਕੀਯੋ ਧਨੁ ਕਾਟਿ ਦੀਯੋ ਕਰਿ ਕੋਪ ਜਬੈ ॥
til kottik sayandan kaatt keeyo dhan kaatt deeyo kar kop jabai |

In magna ira regis arcum concidit et currum suum confregit

ਨ੍ਰਿਪ ਪਿਆਦੋ ਗਦਾ ਗਹਿ ਸਉਹੇ ਗਯੋ ਅਤਿ ਜੁਧੁ ਭਯੋ ਕਹਿਹੌ ਸੁ ਅਬੈ ॥੧੮੭੨॥
nrip piaado gadaa geh sauhe gayo at judh bhayo kahihau su abai |1872|

Postea rex ulterius scipioni taliter proficit, quem nunc describam.

ਪਾਇਨ ਧਾਇ ਕੈ ਭੂਪ ਬਲੀ ਸੁ ਗਦਾ ਕਹੁ ਘਾਇ ਹਲੀ ਪ੍ਰਤ ਝਾਰਿਯੋ ॥
paaein dhaae kai bhoop balee su gadaa kahu ghaae halee prat jhaariyo |

Irruit itaque rex fortis pedes et proiecit clavam apud Balaram et interfecit eum.

ਕੋਪ ਹੁਤੋ ਸੁ ਜਿਤੋ ਤਿਹ ਮੈ ਸਬ ਸੂਰਨ ਕੋ ਸੁ ਪ੍ਰਤਛ ਦਿਖਾਰਿਯੋ ॥
kop huto su jito tih mai sab sooran ko su pratachh dikhaariyo |

Rex pede gradiens, scipioni Balram percussit ictum, et totus furor bellatoribus apparuit

ਕੂਦਿ ਹਲੀ ਭੁਇੰ ਠਾਢੋ ਭਯੋ ਜਸੁ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
kood halee bhuein tthaadto bhayo jas taa chhab ko kab sayaam uchaariyo |

Balarama desiluit (e curru) et stetit in terra. Imago eius sic a poeta Shyam dicta est.

ਚਾਰੋ ਈ ਅਸ੍ਵਨ ਸੂਤ ਸਮੇਤ ਸੁ ਕੈ ਸਬ ਹੀ ਰਥ ਚੂਰਨ ਡਾਰਿਯੋ ॥੧੮੭੩॥
chaaro ee asvan soot samet su kai sab hee rath chooran ddaariyo |1873|

Desiluit Balram et descendit, ut staret in terra, et rex movit currum suum cum omnibus quattuor equis.1873.

ਇਤ ਭੂਪ ਗਦਾ ਗਹਿ ਆਵਤ ਭਯੋ ਉਤ ਲੈ ਕੇ ਗਦਾ ਮੁਸਲੀਧਰ ਧਾਯੋ ॥
eit bhoop gadaa geh aavat bhayo ut lai ke gadaa musaleedhar dhaayo |

Hinc rex scipioni suo progreditur et inde Balram quoque scipioni perrexit

ਆਇ ਅਯੋਧਨ ਬੀਚ ਦੁਹੂੰ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਰਨ ਦੁੰਦ ਮਚਾਯੋ ॥
aae ayodhan beech duhoon kab sayaam kahai ran dund machaayo |

Uterque in acie atrox bellum gessit;

ਜੁਧ ਕੀਯੋ ਬਹੁਤੇ ਚਿਰ ਲਉ ਨਹਿ ਆਪਿ ਗਿਰਿਓ ਉਤ ਕਉ ਨ ਗਿਰਾਯੋ ॥
judh keeyo bahute chir lau neh aap girio ut kau na giraayo |

Et invito diuturnitate belli, nemo eorum alterum superare potuit

ਐਸੇ ਰਿਝਾਵਤ ਭਯੋ ਸੁਰ ਲੋਗਨ ਧੀਰਨ ਬੀਰਨ ਕੋ ਰਿਝਵਾਯੋ ॥੧੮੭੪॥
aaise rijhaavat bhayo sur logan dheeran beeran ko rijhavaayo |1874|

Ita bellatores prudentes videntes pugnam eorum in mente sua delectaverunt.1874.

ਹਾਰ ਕੈ ਬੈਠ ਰਹੈ ਦੋਊ ਬੀਰ ਸੰਭਾਰਿ ਉਠੈ ਪੁਨਿ ਜੁਧੁ ਮਚਾਵੈ ॥
haar kai baitth rahai doaoo beer sanbhaar utthai pun judh machaavai |

Sedebant ambo milites, cum defessi et resurrexit ad pugnam;

ਰੰਚ ਨ ਸੰਕ ਕਰੈ ਚਿਤ ਮੈ ਰਿਸ ਕੈ ਦੋਊ ਮਾਰ ਹੀ ਮਾਰ ਉਘਾਵੈ ॥
ranch na sank karai chit mai ris kai doaoo maar hee maar ughaavai |

Uterque intrepide pugnabat et fremens fremebat: "occida, occide";

ਜੈਸੇ ਗਦਾਹਵ ਕੀ ਬਿਧਿ ਹੈ ਦੋਊ ਤੈਸੇ ਲਰੈ ਅਰੁ ਘਾਵ ਚਲਾਵੈ ॥
jaise gadaahav kee bidh hai doaoo taise larai ar ghaav chalaavai |

Ut scipioni belli ratio est: uterque pugnare et ferire (inter se).

ਨੈਕੁ ਟਰੈ ਨ ਅਰੈ ਹਠ ਬਾਧਿ ਗਦਾ ਕੋ ਗਦਾ ਸੰਗਿ ਵਾਰ ਬਚਾਵੈ ॥੧੮੭੫॥
naik ttarai na arai hatth baadh gadaa ko gadaa sang vaar bachaavai |1875|

Uterque ad morem macie pugnabat et suis locis nonnihil haesitans, a scipioni percussionibus suis mace se servabat.

ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਤਿ ਆਹਵ ਮੈ ਮੁਸਲੀ ਅਰੁ ਭੂਪਤਿ ਕੋਪ ਭਰੇ ਹੈ ॥
sayaam bhanai at aahav mai musalee ar bhoopat kop bhare hai |

Secundum poetam, Balram et Iarashand irati sunt in bello-arena