Sri Dasam Granth

Pagina - 353


ਕੰਠਸਿਰੀ ਅਰੁ ਬੇਸਰਿ ਮਾਗ ਧਰੈ ਜੋਊ ਸੁੰਦਰ ਸਾਜ ਨਵੀਨੋ ॥
kantthasiree ar besar maag dharai joaoo sundar saaj naveeno |

torquibus et minio in divortiis pilorum se ornant

ਜੋ ਅਵਤਾਰਨ ਤੇ ਅਵਤਾਰ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਜੁ ਹੈ ਸੁ ਨਗੀਨੋ ॥
jo avataaran te avataar kahai kab sayaam ju hai su nageeno |

Poeta Shyam, qui incarnationis quoque Krishnae incarnationes est, Nagina est (Gopi forma gemmarum).

ਤਾਹਿ ਕਿਧੌ ਅਤਿ ਹੀ ਛਲ ਕੈ ਸੁ ਚੁਰਾਇ ਮਨੋ ਮਨ ਗੋਪਿਨ ਲੀਨੋ ॥੫੮੮॥
taeh kidhau at hee chhal kai su churaae mano man gopin leeno |588|

Omnes etiam isti gemmae similes Krishnae, quae omnium Incarnationum maximae et summae fallaciae est, eum subripuerunt et animo abdiderunt.

ਕਾਨਰ ਸੋ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨੁ ਸੁਤਾ ਹਸਿ ਬਾਤ ਕਹੀ ਸੰਗ ਸੁੰਦਰ ਐਸੇ ॥
kaanar so brikhabhaan sutaa has baat kahee sang sundar aaise |

Radha oculos suos saltare fecit, dum subridens Krishna . loquitur

ਨੈਨ ਨਚਾਇ ਮਹਾ ਮ੍ਰਿਗ ਸੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਹੀ ਸੁ ਰੁਚੈ ਸੇ ॥
nain nachaae mahaa mrig se kab sayaam kahai at hee su ruchai se |

Oculi eius sunt valde venuste sicut cervus

ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਕਬਿ ਕੇ ਮਨ ਤੇ ਉਮਗੈ ਸੇ ॥
taa chhab kee at hee upamaa upajee kab ke man te umagai se |

Per- spicuum est illud scaenae simile in mentem poetae venisse. (esse videtur)

ਮਾਨਹੁ ਆਨੰਦ ਕੈ ਅਤਿ ਹੀ ਮਨੋ ਕੇਲ ਕਰੈ ਪਤਿ ਸੋ ਰਤਿ ਜੈਸੇ ॥੫੮੯॥
maanahu aanand kai at hee mano kel karai pat so rat jaise |589|

Eius spectaculi pulchritudinem laudans poeta dicit se in amoenitate amatoriis fabulae amo- rati cum deo amoris occupatos esse.

ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਕੋ ਹਰਿ ਕੰਚਨ ਸੇ ਤਨ ਮੈ ਮਨਿ ਕੀ ਮਨ ਤੁਲਿ ਖੁਭਾ ਹੈ ॥
gvaarin ko har kanchan se tan mai man kee man tul khubhaa hai |

Mens gopis praefixa est corpore Krishna instar gemmae

ਖੇਲਤ ਹੈ ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਗ ਸੋ ਜਿਨ ਕੀ ਬਰਨੀ ਨਹੀ ਜਾਤ ਸੁਭਾ ਹੈ ॥
khelat hai har ke sang so jin kee baranee nahee jaat subhaa hai |

Ludunt cum illo Krishna, cuius ingenium describi non potest

ਖੇਲਨ ਕੋ ਭਗਵਾਨ ਰਚੀ ਰਸ ਕੇ ਹਿਤ ਚਿਤ੍ਰ ਬਚਿਤ੍ਰ ਸਭਾ ਹੈ ॥
khelan ko bhagavaan rachee ras ke hit chitr bachitr sabhaa hai |

Sri Krishna magnam conventum creavit ut imago Rasa (amoris) ad luderet.

ਯੌ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਤਿਨ ਮੈ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨੁ ਸੁਤਾ ਮਨੋ ਚੰਦ੍ਰ ਪ੍ਰਭਾ ਹੈ ॥੫੯੦॥
yau upajee upamaa tin mai brikhabhaan sutaa mano chandr prabhaa hai |590|

Dominus etiam hunc lassibilem coetum pro amatoriis risum et in hac ecclesia creavit, Radha ut lunam splendidam spectat.590.

ਬ੍ਰਿਖਭਾਨੁ ਸੁਤਾ ਹਰਿ ਆਇਸ ਮਾਨ ਕੈ ਖੇਲਤ ਭੀ ਅਤਿ ਹੀ ਸ੍ਰਮ ਕੈ ॥
brikhabhaan sutaa har aaeis maan kai khelat bhee at hee sram kai |

Obediens Krishna, Radha ludit cum labore simpliciter

ਗਹਿ ਹਾਥ ਸੋ ਹਾਥ ਤ੍ਰੀਯਾ ਸਭ ਸੁੰਦਰ ਨਾਚਤ ਰਾਸ ਬਿਖੈ ਭ੍ਰਮ ਕੈ ॥
geh haath so haath treeyaa sabh sundar naachat raas bikhai bhram kai |

Omnes mulieres, manibus captantes, in gyris versantur in ludis amatoriis describendis

ਤਿਹ ਕੀ ਸੁ ਕਥਾ ਮਨ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰਿ ਕਰੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੀ ਕ੍ਰਮ ਕੈ ॥
tih kee su kathaa man beech bichaar karai kab sayaam kahee kram kai |

Poeta Shyam (poetae) recitasse narratur ex ordine in animo suo considerato.

ਮਨੋ ਗੋਪਿਨ ਕੇ ਘਨ ਸੁੰਦਰ ਮੈ ਬ੍ਰਿਜ ਭਾਮਿਨਿ ਦਾਮਿਨਿ ਜਿਉ ਦਮਕੈ ॥੫੯੧॥
mano gopin ke ghan sundar mai brij bhaamin daamin jiau damakai |591|

Poeta dicit intra glomerulos nubis glomeratos, pulcherrimas Braja feminas sicut fulgura coruscare.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਪਿਖਿ ਕੈ ਨਾਚਤ ਰਾਧਿਕਾ ਕ੍ਰਿਸਨ ਮਨੈ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥
pikh kai naachat raadhikaa krisan manai sukh paae |

Krishna valde gauisus erat ut Radha saltaret.

ਅਤਿ ਹੁਲਾਸ ਜੁਤ ਪ੍ਰੇਮ ਛਕਿ ਮੁਰਲੀ ਉਠਿਯੋ ਬਜਾਇ ॥੫੯੨॥
at hulaas jut prem chhak muralee utthiyo bajaae |592|

Videns Radhika saltationem, Krishna animo delectatus est et summa cum voluptate et affectione percepit, in canere suo ludere coepit.592.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

SWAYYA

ਨਟ ਨਾਇਕ ਸੁਧ ਮਲਾਰ ਬਿਲਾਵਲ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਬੀਚ ਧਮਾਰਨ ਗਾਵੈ ॥
natt naaeik sudh malaar bilaaval gvaarin beech dhamaaran gaavai |

Nat Nayak canit Shuddha Malhar, Bilawal et Dhamar (Adi Ragas) in Gopis.

ਸੋਰਠਿ ਸਾਰੰਗ ਰਾਮਕਲੀ ਸੁ ਬਿਭਾਸ ਭਲੇ ਹਿਤ ਸਾਥ ਬਸਾਵੈ ॥
soratth saarang raamakalee su bibhaas bhale hit saath basaavai |

Praecipuus saltator Krishna cantare et ludere in modis musicis coepit Shuddh Malhar, Bilawal, Sorath, Sarang, Ramkali et Vibhas etc.

ਗਾਵਹੁ ਹ੍ਵੈ ਮ੍ਰਿਗਨੀ ਤ੍ਰੀਯ ਕੋ ਸੁ ਬੁਲਾਵਤ ਹੈ ਉਪਮਾ ਜੀਯ ਭਾਵੈ ॥
gaavahu hvai mriganee treey ko su bulaavat hai upamaa jeey bhaavai |

Mulieres infatutas velut cervos ad cantum vocat, similitudinem hoc animum percutit.

ਮਾਨਹੁ ਭਉਹਨ ਕੋ ਕਸਿ ਕੈ ਧਨੁ ਨੈਨਨ ਕੇ ਮਨੋ ਤੀਰ ਚਲਾਵੈ ॥੫੯੩॥
maanahu bhauhan ko kas kai dhan nainan ke mano teer chalaavai |593|

Incepit attrahere canendo cervae feminae, et videbatur quod in arcu superciliis erat emissiones emittentes sagittas oculorum.

ਮੇਘ ਮਲਾਰ ਅਉ ਦੇਵਗੰਧਾਰਿ ਭਲੇ ਗਵਰੀ ਕਰਿ ਕੈ ਹਿਤ ਗਾਵੈ ॥
megh malaar aau devagandhaar bhale gavaree kar kai hit gaavai |

Megh, Malhar, Dev Gandhari et Gowdi pulchre canit.

ਜੈਤਸਿਰੀ ਅਰੁ ਮਾਲਸਿਰੀ ਨਟ ਨਾਇਕ ਸੁੰਦਰ ਭਾਤਿ ਬਸਾਵੈ ॥
jaitasiree ar maalasiree natt naaeik sundar bhaat basaavai |

Krishna canit et pulchre canit in modis musicis Megh Malhar, Devgandhar, Gauri, Jaitshri, Malshri etc.

ਰੀਝ ਰਹੀ ਬ੍ਰਿਜ ਕੀ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਰੀਝ ਰਹੈ ਸੁਰ ਜੋ ਸੁਨ ਪਾਵੈ ॥
reejh rahee brij kee sabh gvaarin reejh rahai sur jo sun paavai |

Omnes mulieres Braja et etiam deos, qui illud audiunt, fascinantur

ਅਉਰ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹਾ ਕਹੀਯੈ ਤਜਿ ਇੰਦ੍ਰ ਸਭਾ ਸਭ ਆਸਨ ਆਵੈ ॥੫੯੪॥
aaur kee baat kahaa kaheeyai taj indr sabhaa sabh aasan aavai |594|

Quid plura, etiam dii atrii Indrae, relictis sedibus suis, veniunt ad audiendum Ragas (modos musicos).

ਖੇਲਤ ਰਾਸ ਮੈ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਸ ਸੰਗ ਤ੍ਰੀਯਾ ਮਿਲਿ ਤੀਨੋ ॥
khelat raas mai sayaam kahai at hee ras sang treeyaa mil teeno |

Shyam, inquit, tres gopis simul (absorptis) rasa (amoris) concinunt.

ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਅਰੁ ਚੰਦ੍ਰਮੁਖੀ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਸਜਿ ਸਾਜ ਨਵੀਨੋ ॥
chandrabhagaa ar chandramukhee brikhabhaan sutaa saj saaj naveeno |

In fabula amatoria absorbetur, Krishna cum ornata loquitur Chandarbhaga, Chandarmukhi et Radha edxtreme ardenter.

ਅੰਜਨ ਆਖਨ ਦੈ ਬਿੰਦੂਆ ਇਕ ਭਾਲ ਮੈ ਸੇਾਂਧੁਰ ਸੁੰਦਰ ਦੀਨੋ ॥
anjan aakhan dai bindooaa ik bhaal mai seaandhur sundar deeno |

Oculis his est antimonii fixum signum in fronte, et crocum in capillorum.

ਯੌ ਉਜਪੀ ਉਪਮਾ ਤ੍ਰੀਯ ਕੈ ਸੁਭ ਭਾਗ ਪ੍ਰਕਾਸ ਅਬੈ ਮਨੋ ਕੀਨੋ ॥੫੯੫॥
yau ujapee upamaa treey kai subh bhaag prakaas abai mano keeno |595|

Fortuna harum mulierum modo iam surrexisse videtur.

ਖੇਲਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੋ ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਰਸ ਜੋ ਉਮਹਿਯੋ ਹੈ ॥
khelat kaanrah so chandrabhagaa kab sayaam kahai ras jo umahiyo hai |

Imber profundissimus voluptatis expertus est, cum Chandarbhaga et Krishna simul ludebant

ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੀ ਅਤਿ ਹੀ ਤਿਹ ਸੋ ਬਹੁ ਲੋਗਨ ਕੋ ਉਪਹਾਸ ਸਹਿਯੋ ਹੈ ॥
preet karee at hee tih so bahu logan ko upahaas sahiyo hai |

Haec gopis in alto amore erga Krishna multorum ludibria sustinuit

ਮੋਤਿਨ ਮਾਲ ਢਰੀ ਗਰ ਤੇ ਕਬਿ ਨੇ ਤਿਹ ਕੋ ਜਸੁ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਹੈ ॥
motin maal dtaree gar te kab ne tih ko jas aaise kahiyo hai |

Circum collum vestitur margaritarum corona, cujus victoria sic describitur a poeta.

ਆਨਨ ਚੰਦ੍ਰ ਮਨੋ ਪ੍ਰਗਟੇ ਛਪਿ ਕੈ ਅੰਧਿਆਰੁ ਪਤਾਰਿ ਗਯੋ ਹੈ ॥੫੯੬॥
aanan chandr mano pragatte chhap kai andhiaar pataar gayo hai |596|

Monile margaritarum e collo decidit et dicit poeta, ut videtur, ad ostensionem faciei lunae, tenebras se occultasse in inferis.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਇਉ ਉਪਜਯੋ ਜੀਯ ਭਾਵ ॥
gvaarin roop nihaar kai iau upajayo jeey bhaav |

Formam gopis videndo, mens sic creata est

ਰਾਜਤ ਜ੍ਯੋ ਮਹਿ ਚਾਦਨੀ ਕੰਜਨ ਸਹਿਤ ਤਲਾਵ ॥੫੯੭॥
raajat jayo meh chaadanee kanjan sahit talaav |597|

Videns pulchritudinem gopis, videtur quod piscina loti florum splendida in luce per noctem spectet.

ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |

SWAYYA

ਲੋਚਨ ਹੈ ਜਿਨ ਕੇ ਸੁ ਪ੍ਰਭਾਧਰ ਆਨਨ ਹੈ ਜਿਨ ਕੋ ਸਮ ਮੈਨਾ ॥
lochan hai jin ke su prabhaadhar aanan hai jin ko sam mainaa |

Oculi quorum similes lotos et quorum facies Kamadeva.

ਕੈ ਕੈ ਕਟਾਛ ਚੁਰਾਇ ਲਯੋ ਮਨ ਪੈ ਤਿਨ ਕੋ ਜੋਊ ਰਛਕ ਧੈਨਾ ॥
kai kai kattaachh churaae layo man pai tin ko joaoo rachhak dhainaa |

Illi, quorum oculi sunt ut lotos et reliquum corpus ut deus amoris, animus abreptus a Krishna, vaccarum protector, notis.

ਕੇਹਰਿ ਸੀ ਜਿਨ ਕੀ ਕਟਿ ਹੈ ਸੁ ਕਪੋਤ ਸੋ ਕੰਠ ਸੁ ਕੋਕਿਲ ਬੈਨਾ ॥
kehar see jin kee katt hai su kapot so kantth su kokil bainaa |

Cuius facies gracile est ut leo, collum ut columba, et vox sicut cuculus.

ਤਾਹਿ ਲਯੋ ਹਰਿ ਕੈ ਹਰਿ ਕੋ ਮਨ ਭਉਹ ਨਚਾਇ ਨਚਾਇ ਕੈ ਨੈਨਾ ॥੫੯੮॥
taeh layo har kai har ko man bhauh nachaae nachaae kai nainaa |598|

Illi, quorum lumbus est sicut leonis, guttur sicut columbae et loquela sicut philomena, mens eorum ab Krishna abducta est cum notis superciliis et oculis.

ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਿਰਾਜਤ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਜਿਨ ਕੋ ਕਛੁ ਭਉ ਨਾ ॥
kaanrah biraajat gvaarin mai kab sayaam kahai jin ko kachh bhau naa |

Krishna in gopis illis sedet, qui quemquam non timent

ਤਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਕੋ ਨੈਕੁ ਸੁਨੈ ਜਿਨ ਕੇ ਸੰਗ ਭ੍ਰਾਤ ਕਰਿਯੋ ਬਨਿ ਗਉਨਾ ॥
taat kee baat ko naik sunai jin ke sang bhraat kariyo ban gaunaa |

Errant cum illo Ram-similis Krishna, qui cum fratre ad silvam ierat audiendo verba patris sui.

ਤਾ ਕੀ ਲਟੈ ਲਟਕੈ ਤਨ ਮੋ ਜੋਊ ਸਾਧਨ ਕੇ ਮਨਿ ਗਿਆਨ ਦਿਵਉਨਾ ॥
taa kee lattai lattakai tan mo joaoo saadhan ke man giaan divaunaa |

cincinnos crines

ਸੰਦਲ ਪੈ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਮਨੋ ਲਾਗ ਰਹੇ ਅਹਿ ਰਾਜਨ ਛਉਨਾ ॥੫੯੯॥
sandal pai upajee upamaa mano laag rahe eh raajan chhaunaa |599|

Quae etiam sanctos scientia illustrant, et videntur sicut pulli serpentium nigrorum in thyina.

ਖੇਲਤ ਹੈ ਸੋਊ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਮੈ ਜੋਊ ਊਪਰ ਪੀਤ ਧਰੇ ਉਪਰਉਨਾ ॥
khelat hai soaoo gvaarin mai joaoo aoopar peet dhare upraunaa |

Is, qui flava vestimenta gerit, ludit cum gopis