Sri Dasam Granth

Pagina - 410


ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਰਾਮ ਕੀ ਓਰਿ ਧਵਾਇ ਤਹਾ ਰਥੁ ਜਾਇ ਪਰਿਯੋ ॥
kab sayaam nihaar kai raam kee or dhavaae tahaa rath jaae pariyo |

Poeta dicit quod videns Balram versus, currum suum fecit ad eum currere et in eum irruit

ਤਜਿ ਸੰਕ ਨਿਸੰਕ ਹੁਇ ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ਜਦੁਬੀਰ ਕਹਾ ਤਿਨ ਯੌ ਉਚਰਿਯੋ ॥
taj sank nisank hue judh kariyo jadubeer kahaa tin yau uchariyo |

Krishna dixit ���Ille est Dhan Singh, qui sine timore pugnavit

ਧਨਿ ਹੈ ਧਨ ਸਿੰਘ ਬਲੀ ਹਰਿ ਕੇ ਸਮੁਹੇ ਲਰਿ ਕੈ ਭਵ ਸਿੰਧ ਤਰਿਯੋ ॥੧੧੨੧॥
dhan hai dhan singh balee har ke samuhe lar kai bhav sindh tariyo |1121|

Bravo ei, qui os ad os pugnabat et trans oceanum transfixit. ���1121.

ਪ੍ਰੇਮ ਸੋ ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਮੁਖ ਤੇ ਪਰਲੋਕ ਸੁ ਲੋਕ ਰਹੇ ਸੁ ਬਿਚਾਰਿਯੋ ॥
prem so yau keh kai mukh te paralok su lok rahe su bichaariyo |

Cum affectione sic dicens, cogitavit Krishna de vita sua in hoc et in mundo sequenti

ਤੇਜ ਪ੍ਰਚੰਡ ਬਡੋ ਬਰਛਾ ਰਿਸ ਕੈ ਕਰਿ ਮੈ ਗਜ ਸਿੰਘ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
tej prachandd baddo barachhaa ris kai kar mai gaj singh sanbhaariyo |

Hinc Gaj Singh rabies atrox arripuit cuspidem in manu;

ਜਾਹੁ ਕਹਾ ਬਲਭਦ੍ਰ ਅਬੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥
jaahu kahaa balabhadr abai kab sayaam kahai ih bhaat uchaariyo |

Unde Shyam poeta, 'Nunc ubi Balaram ibit', sic dixit.

ਸੋ ਬਰ ਕੈ ਕਰ ਕੋ ਤਨ ਕੋ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਭ੍ਰਾਤ ਕੇ ਊਪਰਿ ਡਾਰਿਯੋ ॥੧੧੨੨॥
so bar kai kar ko tan ko jadubeer ke bhraat ke aoopar ddaariyo |1122|

et percussit Balram dicens: “O Balram! quo nunc ibis pro salute tua?

ਆਵਤ ਇਉ ਬਰਛਾ ਗਹਿ ਕੈ ਬਲਦੇਵ ਸੁ ਏਕ ਉਪਾਇ ਕਰਿਯੋ ਹੈ ॥
aavat iau barachhaa geh kai baladev su ek upaae kariyo hai |

Veniens sic, Balarama hastam tenens modium sumpsit.

ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਨਿਹੁਰਿਯੋ ਤਬ ਹੀ ਛਤ੍ਰੀ ਤਰਿ ਹੁਇ ਇਹ ਭਾਤਿ ਅਰਿਯੋ ਹੈ ॥
sayandan pai nihuriyo tab hee chhatree tar hue ih bhaat ariyo hai |

Cathinga venientem lanceam Balram hoc tulit consilium: videns ad equos, se expandit ibi se faciens quasi umbella

ਫੋਰਿ ਕੈ ਪਾਰਿ ਭਯੋ ਫਲ ਯੌ ਤਿਹ ਕੀ ਉਪਮਾ ਕਬਿ ਯੌ ਉਚਰਿਯੋ ਹੈ ॥
for kai paar bhayo fal yau tih kee upamaa kab yau uchariyo hai |

Fructus autem umbellae discerpendo transiit, cujus simile a poeta sic pronunciatur.

ਮਾਨਹੁ ਕਲਿੰਦ੍ਰ ਕੇ ਸ੍ਰਿੰਗਹੁ ਤੇ ਨਿਕਸਿਯੋ ਅਹਿ ਕੋ ਫਨੁ ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਹੈ ॥੧੧੨੩॥
maanahu kalindr ke sringahu te nikasiyo eh ko fan kop bhariyo hai |1123|

Punctum lanceae discerpens corpus ad alteram partem videtur sicut anguis cucullatus iratus a summo monte prospiciens.1123.

ਬਲ ਸੋ ਬਲਿ ਖੈਚ ਲਯੋ ਬਰਛਾ ਤਿਹ ਕੇ ਕਰ ਸੋ ਤਿਰਛਾ ਸੁ ਭ੍ਰਮਾਯੋ ॥
bal so bal khaich layo barachhaa tih ke kar so tirachhaa su bhramaayo |

Hastam cum viribus trahens, Balram obliquo volvebat

ਯੌ ਚਮਕਿਯੋ ਦਮਕਿਯੋ ਨਭ ਮੈ ਚੁਟੀਆ ਉਡ ਤੇਜੁ ਮਨੋ ਦਰਸਾਯੋ ॥
yau chamakiyo damakiyo nabh mai chutteea udd tej mano darasaayo |

Emicuit et fluctuavit in caelo hoc modo quasi nodus alicuius summo iactante

ਸ੍ਰੀ ਬਲਭਦ੍ਰ ਅਯੋਧਨ ਮੈ ਰਿਸ ਕੈ ਗਜ ਸਿੰਘ ਕੀ ਓਰਿ ਚਲਾਯੋ ॥
sree balabhadr ayodhan mai ris kai gaj singh kee or chalaayo |

Balramus eandem lanceam in proelio percussit in Gaj Singh . ira magna

ਮਾਨਹੁ ਕਾਲ ਪਰੀਛਤ ਕਉ ਜਮਦੰਡ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕਿਧੋ ਚਮਕਾਯੋ ॥੧੧੨੪॥
maanahu kaal pareechhat kau jamadandd prachandd kidho chamakaayo |1124|

Eadem lancea percussus aspectus fuit igne fatali magno misso ad interficiendum regem Parikshat.1124.

ਗਜ ਸਿੰਘ ਅਨੇਕ ਉਪਾਇ ਕੀਏ ਨ ਬਚਿਯੋ ਉਰਿ ਆਇ ਲਗਿਯੋ ਬਰਛਾ ਬਰਿ ॥
gaj singh anek upaae kee na bachiyo ur aae lagiyo barachhaa bar |

Gaj Singh plures gradus sumpsit, sed seipsum servare non potuit

ਭੂਪ ਬਿਲੋਕਤ ਹੈ ਸਿਗਰੇ ਧੁਨਿ ਸੀਸ ਹਹਾ ਕਹਿ ਮੀਚਤ ਹੈ ਕਰ ॥
bhoop bilokat hai sigare dhun sees hahaa keh meechat hai kar |

In pectore lancea penetravit, omnes reges videbant et lamentabantur, manibus contortis

ਘਾਉ ਪ੍ਰਚੰਡ ਲਗਿਯੋ ਤਿਹ ਕੋ ਮੁਰਛਾਇ ਪਰਿਯੋ ਨ ਤਜ੍ਯੋ ਕਰ ਤੇ ਸਰ ॥
ghaau prachandd lagiyo tih ko murachhaae pariyo na tajayo kar te sar |

Vulnus horrendum accepit et exanimis factus est, sed sagittas e manu non dimisit

ਸ੍ਯੰਦਨ ਪੈ ਗਜ ਸਿੰਘ ਗਿਰਿਯੋ ਗਿਰਿ ਊਪਰਿ ਜਿਉ ਗਜਰਾਜ ਕਲੇਵਰ ॥੧੧੨੫॥
sayandan pai gaj singh giriyo gir aoopar jiau gajaraaj kalevar |1125|

Gaj Singh cecidit super equos currui sicut corpus elephanti cecidit super montem.1125.

ਚੇਤ ਭਯੋ ਤਬ ਹੀ ਗਜ ਸਿੰਘ ਸੰਭਾਰਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ਕੁਵੰਡ ਚਲਾਯੋ ॥
chet bhayo tab hee gaj singh sanbhaar prachandd kuvandd chalaayo |

Ut primum Gaj Singh conscius est, apprehendit arcum validum et strictum traxit.

ਕਾਨ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ ਖੈਂਚ ਕੇ ਆਨਿ ਸੁ ਤਾਨ ਕੈ ਬਾਨ ਪ੍ਰਕੋਪ ਚਲਾਯੋ ॥
kaan pramaan lau khainch ke aan su taan kai baan prakop chalaayo |

Cum se in conscientiam reciperet, arcum suum terribilem Gaj Singh traxit et chorda sua trahens usque ad aurem sagittam magna ira emisit.

ਏਕ ਤੇ ਹੁਇ ਕੈ ਅਨੇਕ ਚਲੇ ਤਿਹ ਕੀ ਉਪਮਾ ਕਹੁ ਭਾਖਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥
ek te hue kai anek chale tih kee upamaa kahu bhaakh sunaayo |

(Sagittae illae) ab uno ad multos movent, eorum parabolam recitat.

ਪਉਨ ਕੇ ਭਛਕ ਤਛਕ ਲਛਕ ਲੈ ਬਲਿ ਕੀ ਸਰਨਾਗਤਿ ਆਯੋ ॥੧੧੨੬॥
paun ke bhachhak tachhak lachhak lai bal kee saranaagat aayo |1126|

Multae sagittae ex hac sagitta emissae et non ferentes furorem harum sagittarum Takashak, rex serpentum cum omnibus aliis serpentibus ad Balram confugit.

ਬਾਨ ਨ ਏਕ ਲਗਿਯੋ ਬਲਿ ਕੋ ਗਜ ਸਿੰਘ ਤਬੈ ਇਹ ਭਾਤਿ ਕਹਿਯੋ ਹੈ ॥
baan na ek lagiyo bal ko gaj singh tabai ih bhaat kahiyo hai |

Balram una sagitta non ictus fuit, tunc Gaj Singh sic dixit;

ਸੇਸ ਸੁਰੇਸ ਧਨੇਸ ਦਿਨੇਸ ਮਹੇਸ ਨਿਸੇਸ ਖਗੇਸ ਗਹਿਯੋ ਹੈ ॥
ses sures dhanes dines mahes nises khages gahiyo hai |

Tonantem in campo, Gaj Singh dixit, cepi omnia numina sicut Sheshanaga, Indra, Surya (Sun-deum), Kuber, Shiva, Chandra (luna-deum), Garuda etc.

ਜੁਧ ਬਿਖੈ ਅਬ ਲਉ ਸੁਨਿ ਲੈ ਸੋਊ ਬੀਰ ਹਨ੍ਯੋ ਮਨ ਮੈ ਜੁ ਚਹਿਯੋ ਹੈ ॥
judh bikhai ab lau sun lai soaoo beer hanayo man mai ju chahiyo hai |

Audi me plane, occidi in proelio;

ਏਕ ਅਚੰਭਵ ਹੈ ਮੁਹਿ ਦੇਖਤ ਤੋ ਤਨ ਮੈ ਕਸ ਜੀਵ ਰਹਿਯੋ ਹੈ ॥੧੧੨੭॥
ek achanbhav hai muhi dekhat to tan mai kas jeev rahiyo hai |1127|

Quemcumque occidere volui, sed miror cur adhuc superstitem?���1127.

ਯੌ ਕਹਿ ਕੈ ਬਤੀਯਾ ਬਲਿ ਸੋ ਬਰਛਾ ਧੁਜ ਸੰਜੁਤ ਖੈਂਚਿ ਚਲਾਯੋ ॥
yau keh kai bateeyaa bal so barachhaa dhuj sanjut khainch chalaayo |

Hoc modo cum Balaram collocutus, iunctam hastam cum Dhuja hausit et fugavit.

ਤਉ ਧਨੁ ਲੈ ਕਰਿ ਮੈ ਮੁਸਲੀ ਸੋਊ ਆਵਤ ਨੈਨਨ ਸੋ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥
tau dhan lai kar mai musalee soaoo aavat nainan so lakh paayo |

Hoc dicens, traxit et misit lanceam, quod videbatur Balram, qui arcum in manu tenebat

ਉਗ੍ਰ ਪਰਾਕ੍ਰਮ ਕੈ ਸੰਗ ਬਾਨ ਅਚਾਨਕ ਸੋ ਕਟਿ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥
augr paraakram kai sang baan achaanak so katt bhoom giraayo |

Magna virtute subito eam sagittam concidit et in terram projecit. (esse videtur)

ਮਾਨਹੁ ਪੰਖਨ ਕੋ ਅਹਿਵਾ ਖਗਰਾਜ ਕੇ ਹਾਥਿ ਪਰਿਯੋ ਰਿਸਿ ਘਾਯੋ ॥੧੧੨੮॥
maanahu pankhan ko ahivaa khagaraaj ke haath pariyo ris ghaayo |1128|

Cum magnis viribus, lanceam illam intercepit et cadere fecit in terram sicut Garuda regem avium capiens et serpentem volantem.

ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਅਤਿ ਹੀ ਗਜ ਸਿੰਘ ਲਯੋ ਬਰਛਾ ਅਰਿ ਓਰ ਚਲਾਯੋ ॥
kop bhariyo at hee gaj singh layo barachhaa ar or chalaayo |

In magno furore Gaj Singh lanceam percussit in hostem, qui corpus Balram percussit

ਜਾਇ ਲਗਿਯੋ ਮੁਸਲੀਧਰ ਕੇ ਤਨਿ ਲਾਗਤ ਤਾ ਅਤਿ ਹੀ ਦੁਖ ਪਾਯੋ ॥
jaae lagiyo musaleedhar ke tan laagat taa at hee dukh paayo |

Accepto lanceae ictu, Balram magnum tormentum pertulit

ਪਾਰਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ਭਯੋ ਫਲ ਯੌ ਜਸੁ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਮਨ ਮੈ ਇਹ ਆਯੋ ॥
paar prachandd bhayo fal yau jas taa chhab ko man mai ih aayo |

Fructus immensus praeteriit, successus imaginis sic ad mentem venit.

ਮਾਨਹੁ ਗੰਗ ਕੀ ਧਾਰ ਕੇ ਮਧਿ ਉਤੰਗ ਹੁਇ ਕੂਰਮ ਸੀਸ ਉਚਾਯੋ ॥੧੧੨੯॥
maanahu gang kee dhaar ke madh utang hue kooram sees uchaayo |1129|

Hasta illa per corpus in alteram partem perforatum et ensem visibilem spectabat ut testudinum caput per Ganges currens promineret.

ਲਾਗਤ ਸਾਗ ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਬਲਭਦ੍ਰ ਸੁ ਸਯੰਦਨ ਤੇ ਗਹਿ ਖੈਚ ਕਢਿਯੋ ॥
laagat saag kee sree balabhadr su sayandan te geh khaich kadtiyo |

Cum venit Sang(st) , cepit eum Balaram et eiecit eum de curru.

ਮੁਰਝਾਇ ਕੈ ਭੂਮਿ ਪਰਿਯੋ ਨ ਮਰਿਯੋ ਸੁਰ ਬ੍ਰਿਛ ਗਿਰਿਯੋ ਮਨੋ ਜੋਤਿ ਮਢਿਯੋ ॥
murajhaae kai bhoom pariyo na mariyo sur brichh giriyo mano jot madtiyo |

Lanceam Balram de corpore suo evulsit et demissam in terram decidit, sicut arbor Elysia plene illustrata decidit in terram.

ਜਬ ਚੇਤ ਭਯੋ ਭ੍ਰਮ ਛੂਟਿ ਗਯੋ ਉਠਿ ਠਾਢੋ ਭਯੋ ਮਨਿ ਕੋਪੁ ਬਢਿਯੋ ॥
jab chet bhayo bhram chhoott gayo utth tthaadto bhayo man kop badtiyo |

Qui ubi rescivit, re cognita vehementer exarsit

ਰਥ ਹੇਰ ਕੈ ਧਾਇ ਚੜਿਯੋ ਬਰ ਸੋ ਗਿਰਿ ਪੈ ਮਨੋ ਕੂਦ ਕੈ ਸਿੰਘ ਚਢਿਯੋ ॥੧੧੩੦॥
rath her kai dhaae charriyo bar so gir pai mano kood kai singh chadtiyo |1130|

Videns currum, desiluit et conscendit ut leo saliens et ascendens in montem.

ਪੁਨਿ ਆਇ ਭਿਰਿਯੋ ਗਜ ਸਿੰਘ ਸੋ ਬੀਰ ਬਲੀ ਮਨ ਮੈ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਡਰਿਯੋ ॥
pun aae bhiriyo gaj singh so beer balee man mai nahee naik ddariyo |

Tunc fortis Surma venit et pugnavit cum Gaj Singh et non timuit in corde suo.

ਧਨੁ ਬਾਨ ਸੰਭਾਰਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਰਿਸਿ ਬੀਚ ਅਯੋਧਨ ਜੁਧ ਕਰਿਯੋ ॥
dhan baan sanbhaar kripaan gadaa ris beech ayodhan judh kariyo |

Et iterum accessit et pugnavit cum Gaj Singh et continuit arcum et sagittas, gladium, scipiam etc.

ਜੋਊ ਆਵਤ ਭਯੋ ਸਰੁ ਸਤ੍ਰਨ ਕੋ ਸੰਗਿ ਬਾਨਨ ਕੇ ਸੋਊ ਕਾਟਿ ਡਰਿਯੋ ॥
joaoo aavat bhayo sar satran ko sang baanan ke soaoo kaatt ddariyo |

Sagittis hostium suis sagittis intercepit

ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਬਲਦੇਵ ਮਹਾ ਰਨ ਕੀ ਛਿਤ ਤੇ ਨਹੀ ਪੈਗ ਟਰਿਯੋ ॥੧੧੩੧॥
kab sayaam kahai baladev mahaa ran kee chhit te nahee paig ttariyo |1131|

Poeta dicit Balram ne unum quidem gradum in acie.

ਬਹੁਰੋ ਹਲ ਮੂਸਲ ਲੈ ਕਰ ਮੈ ਅਰਿ ਸਿਉ ਅਰ ਕੈ ਅਤਿ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥
bahuro hal moosal lai kar mai ar siau ar kai at judh machaayo |

Tum mohala et aratro in manu pugnavit.

ਲੈ ਬਰਛਾ ਗਜ ਸਿੰਘ ਬਲੀ ਬਲਿ ਸਿਉ ਬਲਿਦੇਵ ਕੀ ਓਰਿ ਚਲਾਯੋ ॥
lai barachhaa gaj singh balee bal siau balidev kee or chalaayo |

Et arrepto aratro et scipioni Balram atrox praelium pugnavit, et hinc Gaj Singh etiam versus Balram jecit lanceam.

ਆਵਤ ਸੋ ਲਖਿ ਕੈ ਫਲ ਕੋ ਹਲ ਕਟਿ ਕੈ ਪੁਨ ਭੂਮਿ ਗਿਰਾਯੋ ॥
aavat so lakh kai fal ko hal katt kai pun bhoom giraayo |

Quod videns lanceam venientem, Balram aratro eam intercepit et ferrum suum in terram proiecit

ਸੋ ਫਲ ਹੀਨ ਭਯੋ ਜਬ ਹੀ ਕਸ ਕੈ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਕੇ ਗਾਤਿ ਲਗਾਯੋ ॥੧੧੩੨॥
so fal heen bhayo jab hee kas kai balibhadr ke gaat lagaayo |1132|

Et venit lancea illa sine ferro et percussit corpus Balram.1132.

ਖਗ ਕਰੰ ਗਹਿ ਕੈ ਗਜ ਸਿੰਘ ਅਨੰਤ ਕੇ ਊਪਰਿ ਕੋਪਿ ਚਲਾਯੋ ॥
khag karan geh kai gaj singh anant ke aoopar kop chalaayo |

Gaj Singh gladium in manu arripuit et Balram ('Anant') aggressus est.