Sri Dasam Granth

Pagina - 163


ਚਤੁਰਥ ਭਨ ਧਾਤ ਸਿਤੰ ਰੁਕਮੰ ॥
chaturath bhan dhaat sitan rukaman |

Primus longus censeo ferrum, plumbum et aurum, quartum album metallum argenteum

ਬਹੁਰੋ ਕਥਿ ਤਾਬਰ ਕਲੀ ਪਿਤਰੰ ॥
bahuro kath taabar kalee pitaran |

Deinde aes dico, aes et aes.

ਕਥਿ ਅਸਟਮ ਜਿਸਤੁ ਹੈ ਧਾਤ ਧਰੰ ॥੯॥
kath asattam jisat hai dhaat dharan |9|

Deinde aes, stannum et aes nominans, octavum metallum pro zinco considero, quod in terra invenitur.

ਉਪਧਾਤ ਕਥਨੰ ॥
aupadhaat kathanan |

Updhat Descriptio:

ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥
tottak chhand |

TOTAK STANZA

ਸੁਰਮੰ ਸਿੰਗਰਫ ਹਰਤਾਲ ਗਣੰ ॥
suraman singaraf harataal ganan |

Surma, Shigarf, Ghattha (tres upadhats) numerantur

ਚਤੁਰਥ ਤਿਹ ਸਿੰਬਲਖਾਰ ਭਣੰ ॥
chaturath tih sinbalakhaar bhanan |

Nunc minora metalla describo sunt: antimonia, cinnabaris, auripigmentum luteum, bombax;

ਮ੍ਰਿਤ ਸੰਖ ਮਨਾਸਿਲ ਅਭ੍ਰਕਯੰ ॥
mrit sankh manaasil abhrakayan |

Murda Sankh, Munshil, Abhrak

ਭਨਿ ਅਸਟਮ ਲੋਣ ਰਸੰ ਲਵਣੰ ॥੧੦॥
bhan asattam lon rasan lavanan |10|

Potash, concha, mica, artemesia et calomel.10.

ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |

DOHRA

ਧਾਤੁ ਉਪਧਾਤ ਜਥਾ ਸਕਤਿ ਸੋਹੂੰ ਕਹੀ ਬਨਾਇ ॥
dhaat upadhaat jathaa sakat sohoon kahee banaae |

Haec metalla, secundum intellectum meum, a me descripta sunt.

ਖਾਨਨ ਮਹਿ ਭੀ ਹੋਤ ਹੈ ਕੋਈ ਕਹੂੰ ਕਮਾਇ ॥੧੧॥
khaanan meh bhee hot hai koee kahoon kamaae |11|

Qui habere ea potest.

ਚੌਪਈ ॥
chauapee |

CHAUPAI

ਰਤਨ ਉਪਰਤਨ ਨਿਕਾਸੇ ਤਬਹੀ ॥
ratan uparatan nikaase tabahee |

Ratna et Upartan exierunt, tunc solum

ਧਾਤ ਉਪਧਾਤ ਦਿਰਬ ਮੋ ਸਬ ਹੀ ॥
dhaat upadhaat dirab mo sab hee |

Cum gemmis maioribus et minoribus, maiora et minora exierunt

ਤਿਹ ਤਬ ਹੀ ਬਿਸਨਹਿ ਹਿਰ ਲਯੋ ॥
tih tab hee bisaneh hir layo |

Tum demum omnes Vishnus cepit.

ਅਵਰਨਿ ਬਾਟ ਅਵਰ ਨਹਿ ਦਯੋ ॥੧੨॥
avaran baatt avar neh dayo |12|

Quibus ablatis Vishnus reliquas res inter omnes distribuit.

ਸਾਰੰਗ ਸਰ ਅਸਿ ਚਕ੍ਰ ਗਦਾ ਲੀਅ ॥
saarang sar as chakr gadaa leea |

(Saranga) arcus, sagitta, (nandaga) kharag, (sudarshan) chakra et mace (Vishnu se servavit).

ਪਾਚਾਮਰ ਲੈ ਨਾਦ ਅਧਿਕ ਕੀਅ ॥
paachaamar lai naad adhik keea |

Arcum et sagittas, gladium, discum, scipiam et conchm etc.

ਸੂਲ ਪਿਨਾਕ ਬਿਸਹ ਕਰਿ ਲੀਨਾ ॥
sool pinaak bisah kar leenaa |

Tunc risit et tenebat fuscinam quae vocatur Pinak in manu

ਸੋ ਲੈ ਮਹਾਦੇਵ ਕਉ ਦੀਨਾ ॥੧੩॥
so lai mahaadev kau deenaa |13|

Et accepta tridente, vaccam nomine Pinak et Venenum in manibus dedit Shva.13.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

BHUJANG PRAYAAT STANZA

ਦੀਯੋ ਇੰਦ੍ਰ ਐਰਾਵਤੰ ਬਾਜ ਸੂਰੰ ॥
deeyo indr aairaavatan baaj sooran |

Dederunt Indrae elephantum Aravat et Surya in Chalasrava equum.

ਉਠੇ ਦੀਹ ਦਾਨੋ ਜੁਧੰ ਲੋਹ ਪੂਰੰ ॥
autthe deeh daano judhan loh pooran |

Elephanti nomine Airavat impositi Indrae et equum ad solem videntem, quem daemones furentes ad bellum gerebant.

ਅਨੀ ਦਾਨਵੀ ਦੇਖਿ ਉਠੀ ਅਪਾਰੰ ॥
anee daanavee dekh utthee apaaran |

Videntes autem turbae daemoniorum steterunt.

ਤਬੈ ਬਿਸਨ ਜੂ ਚਿਤਿ ਕੀਨੀ ਬਿਚਾਰੰ ॥੧੪॥
tabai bisan joo chit keenee bichaaran |14|

Vishnus daemonum progressus videns mente cogitabat.

ਅਥ ਨਰ ਨਾਰਾਇਣ ਅਵਤਾਰ ਕਥਨੰ ॥
ath nar naaraaein avataar kathanan |

Incipit descriptio incarnationum nomine Nare et Narayan.

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥
bhujang prayaat chhand |

BHUJANG PRAYAAT STANZA

ਨਰੰ ਅਉਰ ਨਾਰਾਇਣੰ ਰੂਪ ਧਾਰੀ ॥
naran aaur naaraaeinan roop dhaaree |

(Vishnu) in masculum et Narayan formae

ਭਯੋ ਸਾਮੁਹੇ ਸਸਤ੍ਰ ਅਸਤ੍ਰੰ ਸੰਭਾਰੀ ॥
bhayo saamuhe sasatr asatran sanbhaaree |

Exhibens se Narayan et Vishnu, arma et arma gerens, ante copias demonum venit.

ਭਟੰ ਐਠਿ ਫੈਂਟੇ ਭੁਜੰ ਠੋਕਿ ਭੂਪੰ ॥
bhattan aaitth faintte bhujan tthok bhoopan |

Milites vestimenta arcte ligant et reges arma tundunt

ਬਜੇ ਸੂਲ ਸੇਲੰ ਭਏ ਆਪ ਰੂਪੰ ॥੧੫॥
baje sool selan bhe aap roopan |15|

Fuscinae et hastae inter se collidere id bellum coeperunt.15.

ਪਰਿਯੋ ਆਪ ਮੋ ਲੋਹ ਕ੍ਰੋਹੰ ਅਪਾਰੰ ॥
pariyo aap mo loh krohan apaaran |

Magna ira inter se armis bellum erat.

ਧਰਿਯੋ ਐਸ ਕੈ ਬਿਸਨੁ ਤ੍ਰਿਤੀਆਵਤਾਰੰ ॥
dhariyo aais kai bisan triteeaavataaran |

In magna ira. Ictus armaturae pluere coeperunt et in hoc tempore Vishnu tertiam incarnationem suam manifestavit.

ਨਰੰ ਏਕੁ ਨਾਰਾਇਣੰ ਦੁਐ ਸਰੂਪੰ ॥
naran ek naaraaeinan duaai saroopan |

Una erat mas forma et altera forma Narayan.

ਦਿਪੈ ਜੋਤਿ ਸਉਦਰ ਜੁ ਧਾਰੇ ਅਨੂਪੰ ॥੧੬॥
dipai jot saudar ju dhaare anoopan |16|

Nar et Narayan ambo similes formas habuerunt et eorum luxus singularis Lustre.

ਉਠੈ ਟੂਕ ਕੋਪੰ ਗੁਰਜੰ ਪ੍ਰਹਾਰੇ ॥
autthai ttook kopan gurajan prahaare |

Surrexerunt galeas hastarum ictibus.

ਜੁਟੇ ਜੰਗ ਕੋ ਜੰਗ ਜੋਧਾ ਜੁਝਾਰੇ ॥
jutte jang ko jang jodhaa jujhaare |

Galeis galeis bellantes scipionibus verberant, Et fortes geruntur in bello.

ਉਡੀ ਧੂਰਿ ਪੂਰੰ ਛੁਹੀ ਐਨ ਗੈਨੰ ॥
auddee dhoor pooran chhuhee aain gainan |

Pulvis, qui volavit, operuit totum caelum.

ਡਿਗੇ ਦੇਵਤਾ ਦੈਤ ਕੰਪਿਯੋ ਤ੍ਰਿਨੈਨੰ ॥੧੭॥
ddige devataa dait kanpiyo trinainan |17|

Pulvis et dii et daemones errantes cadebant et etiam Shiva tremuit deus luscus.

ਗਿਰੇ ਬੀਰ ਏਕੰ ਅਨੇਕੰ ਪ੍ਰਕਾਰੰ ॥
gire beer ekan anekan prakaaran |

Bella per singula, heroum multis modis cadebant.

ਸੁਭੈ ਜੰਗ ਮੋ ਜੰਗ ਜੋਧਾ ਜੁਝਾਰੰ ॥
subhai jang mo jang jodhaa jujhaaran |

Multa genera bellatorum in campo ceciderunt et magni pugnatores in bello gravem spectaverunt.

ਪਰੀ ਤਛ ਮੁਛੰ ਸਭੈ ਅੰਗ ਭੰਗੰ ॥
paree tachh muchhan sabhai ang bhangan |

(cadaa bellatorum) mutila et mutila jacebant.

ਮਨੋ ਪਾਨ ਕੈ ਭੰਗ ਪੌਢੇ ਮਲੰਗੰ ॥੧੮॥
mano paan kai bhang pauadte malangan |18|

Fortes pugnatores, in frena concisi, incidere coeperunt, et apparebat luctatores ebriosos mentiri post cannabis bibendo.

ਦਿਸਾ ਮਉ ਨ ਆਈ ਅਨੀ ਦੈਤ ਰਾਜੰ ॥
disaa mau na aaee anee dait raajan |

Exercitus daemonis regis non comparuit (id est fugit).

ਭਜੈ ਸਰਬ ਦੇਵੰ ਤਜੇ ਸਰਬ ਸਾਜੰ ॥
bhajai sarab devan taje sarab saajan |

Plures ex alia parte daemonum copiae procedunt, viso quo dii, relictis omnibus rebus, effugerunt.

ਗਿਰੇ ਸੰਜ ਪੁੰਜ ਸਿਰੰ ਬਾਹੁ ਬੀਰੰ ॥
gire sanj punj siran baahu beeran |

Capita, arma et scuta pugnantium cecidissent.

ਸੁਭੈ ਬਾਨ ਜਿਉ ਚੇਤਿ ਪੁਹਪੰ ਕਰੀਰੰ ॥੧੯॥
subhai baan jiau chet puhapan kareeran |19|

Membra cadere coeperunt frequentes, et sagittae laetae ad modum florum capparis mense Chaitra.19.