ਪੰਜਾਬੀ 
English 
پنجابی 
Español 
Français 
Deutsch 
Português 
Bahasa Indonesia 
Türkçe 
Tiếng Việt 
Filipino 
Svenska हिंदी संस्कृत 
Nederlands 
Română 
Magyar 
Polski 
Čeština 
Afrikaans 
Italiano Català 
Shqip 
Gaeilge Cymraeg 
Slovenčina 
Slovenščina 
Dansk 
Eesti 
Latviešu 
Lietuvių 
Norsk 
Malti 
Íslenska Galego 
Kreyòl Ayisyen 
Latin 
Bahasa Melayu 
Kiswahili 
Hrvatski 
Suomi 
Русский मराठी ગુજરાતી తెలుగు ಕನ್ನಡ தமிழ் മലയാളം 
বাংলা 
Ελληνικά 
日本語 
中文 اردو سنڌي 
فارسی 
العربية 
עברית 
한국어 श्री दसाम ग्रंथ
पान - 353
ਕੰਠਸਿਰੀ ਅਰੁ ਬੇਸਰਿ ਮਾਗ ਧਰੈ ਜੋਊ ਸੁੰਦਰ ਸਾਜ ਨਵੀਨੋ ॥
कंठसिरी अरु बेसरि माग धरै जोऊ सुंदर साज नवीनो ॥डोक्यावरील केसांच्या फांद्यामध्ये त्यांनी गळ्यात हार आणि सिंदूर घातला
ਜੋ ਅਵਤਾਰਨ ਤੇ ਅਵਤਾਰ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਜੁ ਹੈ ਸੁ ਨਗੀਨੋ ॥
जो अवतारन ते अवतार कहै कबि स्याम जु है सु नगीनो ॥कवी श्याम, जो कृष्ण अवतारांचाही अवतार आहे, तो नगिना (रत्नजडित गोपी रूपाचा) आहे.
ਤਾਹਿ ਕਿਧੌ ਅਤਿ ਹੀ ਛਲ ਕੈ ਸੁ ਚੁਰਾਇ ਮਨੋ ਮਨ ਗੋਪਿਨ ਲੀਨੋ ॥੫੮੮॥
ताहि किधौ अति ही छल कै सु चुराइ मनो मन गोपिन लीनो ॥५८८॥या सर्वांनीही अवतारांमध्ये श्रेष्ठ असलेल्या कृष्णासारखे रत्न धारण केले आहे आणि अत्यंत कपटाने त्याला चोरून आपल्या मनात लपवले आहे.588.
ਕਾਨਰ ਸੋ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨੁ ਸੁਤਾ ਹਸਿ ਬਾਤ ਕਹੀ ਸੰਗ ਸੁੰਦਰ ਐਸੇ ॥
कानर सो ब्रिखभानु सुता हसि बात कही संग सुंदर ऐसे ॥कृष्णाशी हसत बोलून राधाने तिचे डोळे नाचवले
ਨੈਨ ਨਚਾਇ ਮਹਾ ਮ੍ਰਿਗ ਸੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਹੀ ਸੁ ਰੁਚੈ ਸੇ ॥
नैन नचाइ महा म्रिग से कबि स्याम कहै अति ही सु रुचै से ॥तिचे डोळे कुत्र्यासारखे अत्यंत मोहक आहेत
ਤਾ ਛਬਿ ਕੀ ਅਤਿ ਹੀ ਉਪਮਾ ਉਪਜੀ ਕਬਿ ਕੇ ਮਨ ਤੇ ਉਮਗੈ ਸੇ ॥
ता छबि की अति ही उपमा उपजी कबि के मन ते उमगै से ॥त्या दृश्याची एक अतिशय सुंदर उपमा कवीच्या मनात आली. (असे दिसते)
ਮਾਨਹੁ ਆਨੰਦ ਕੈ ਅਤਿ ਹੀ ਮਨੋ ਕੇਲ ਕਰੈ ਪਤਿ ਸੋ ਰਤਿ ਜੈਸੇ ॥੫੮੯॥
मानहु आनंद कै अति ही मनो केल करै पति सो रति जैसे ॥५८९॥त्या तमाशाच्या सौंदर्याची स्तुती करताना कवी म्हणतो की ते प्रेमाच्या देवतेबरोबर रतीसारख्या रमणीय रसिक खेळात गढून गेले आहेत.589.
ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਕੋ ਹਰਿ ਕੰਚਨ ਸੇ ਤਨ ਮੈ ਮਨਿ ਕੀ ਮਨ ਤੁਲਿ ਖੁਭਾ ਹੈ ॥
ग्वारिन को हरि कंचन से तन मै मनि की मन तुलि खुभा है ॥गोपींचे मन रत्नाप्रमाणे कृष्णाच्या शरीराने जडलेले आहे
ਖੇਲਤ ਹੈ ਹਰਿ ਕੇ ਸੰਗ ਸੋ ਜਿਨ ਕੀ ਬਰਨੀ ਨਹੀ ਜਾਤ ਸੁਭਾ ਹੈ ॥
खेलत है हरि के संग सो जिन की बरनी नही जात सुभा है ॥ते त्या कृष्णाशी खेळत आहेत, ज्याच्या स्वभावाचे वर्णन करता येत नाही
ਖੇਲਨ ਕੋ ਭਗਵਾਨ ਰਚੀ ਰਸ ਕੇ ਹਿਤ ਚਿਤ੍ਰ ਬਚਿਤ੍ਰ ਸਭਾ ਹੈ ॥
खेलन को भगवान रची रस के हित चित्र बचित्र सभा है ॥श्रीकृष्णाने रास (प्रेमाच्या) प्रतिमेप्रमाणे खेळण्यासाठी एक महान संमेलन तयार केले आहे.
ਯੌ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਤਿਨ ਮੈ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨੁ ਸੁਤਾ ਮਨੋ ਚੰਦ੍ਰ ਪ੍ਰਭਾ ਹੈ ॥੫੯੦॥
यौ उपजी उपमा तिन मै ब्रिखभानु सुता मनो चंद्र प्रभा है ॥५९०॥स्वामींनीही आपल्या प्रेमळ खेळासाठी ही अद्भुत सभा तयार केली आहे आणि या संमेलनात राधा चंद्रासारखी भव्य दिसत आहे.590.
ਬ੍ਰਿਖਭਾਨੁ ਸੁਤਾ ਹਰਿ ਆਇਸ ਮਾਨ ਕੈ ਖੇਲਤ ਭੀ ਅਤਿ ਹੀ ਸ੍ਰਮ ਕੈ ॥
ब्रिखभानु सुता हरि आइस मान कै खेलत भी अति ही स्रम कै ॥कृष्णाची आज्ञा मानून राधा एकांगी प्रयत्नाने खेळत आहे
ਗਹਿ ਹਾਥ ਸੋ ਹਾਥ ਤ੍ਰੀਯਾ ਸਭ ਸੁੰਦਰ ਨਾਚਤ ਰਾਸ ਬਿਖੈ ਭ੍ਰਮ ਕੈ ॥
गहि हाथ सो हाथ त्रीया सभ सुंदर नाचत रास बिखै भ्रम कै ॥सर्व स्त्रिया, त्यांचे हात पकडत, त्यांची कहाणी वर्णन करणाऱ्या रसिक खेळात गोलाकार खेळात व्यस्त आहेत.
ਤਿਹ ਕੀ ਸੁ ਕਥਾ ਮਨ ਬੀਚ ਬਿਚਾਰਿ ਕਰੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੀ ਕ੍ਰਮ ਕੈ ॥
तिह की सु कथा मन बीच बिचारि करै कबि स्याम कही क्रम कै ॥कवी श्याम म्हणतात, (कवींनी) आपल्या मनात विचार करून त्यांची कथा क्रमाने सांगितली आहे.
ਮਨੋ ਗੋਪਿਨ ਕੇ ਘਨ ਸੁੰਦਰ ਮੈ ਬ੍ਰਿਜ ਭਾਮਿਨਿ ਦਾਮਿਨਿ ਜਿਉ ਦਮਕੈ ॥੫੯੧॥
मनो गोपिन के घन सुंदर मै ब्रिज भामिनि दामिनि जिउ दमकै ॥५९१॥कवी म्हणतात की गोपींच्या ढगांच्या पुंजक्यात ब्रजातील अत्यंत सुंदर स्त्रिया विजेप्रमाणे चमकत आहेत.591.
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥डोहरा
ਪਿਖਿ ਕੈ ਨਾਚਤ ਰਾਧਿਕਾ ਕ੍ਰਿਸਨ ਮਨੈ ਸੁਖ ਪਾਇ ॥
पिखि कै नाचत राधिका क्रिसन मनै सुख पाइ ॥राधाला नाचताना पाहून कृष्णाला खूप आनंद झाला.
ਅਤਿ ਹੁਲਾਸ ਜੁਤ ਪ੍ਰੇਮ ਛਕਿ ਮੁਰਲੀ ਉਠਿਯੋ ਬਜਾਇ ॥੫੯੨॥
अति हुलास जुत प्रेम छकि मुरली उठियो बजाइ ॥५९२॥राधिकाला नाचताना पाहून कृष्णाला त्याच्या मनात प्रसन्नता वाटली आणि अत्यंत आनंदाने आणि आपुलकीने तो आपली बासरी वाजवू लागला.592.
ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥स्वय्या
ਨਟ ਨਾਇਕ ਸੁਧ ਮਲਾਰ ਬਿਲਾਵਲ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਬੀਚ ਧਮਾਰਨ ਗਾਵੈ ॥
नट नाइक सुध मलार बिलावल ग्वारिन बीच धमारन गावै ॥नट नायक गोपींमध्ये शुद्ध मल्हार, बिलावल आणि धमर (आदि राग) गातात.
ਸੋਰਠਿ ਸਾਰੰਗ ਰਾਮਕਲੀ ਸੁ ਬਿਭਾਸ ਭਲੇ ਹਿਤ ਸਾਥ ਬਸਾਵੈ ॥
सोरठि सारंग रामकली सु बिभास भले हित साथ बसावै ॥मुख्य नर्तक कृष्णाने शुध्द मल्हार, बिलावल, सोरथ, सारंग, रामकली आणि विभास इत्यादी संगीत पद्धतींवर गायला आणि वाजवायला सुरुवात केली.
ਗਾਵਹੁ ਹ੍ਵੈ ਮ੍ਰਿਗਨੀ ਤ੍ਰੀਯ ਕੋ ਸੁ ਬੁਲਾਵਤ ਹੈ ਉਪਮਾ ਜੀਯ ਭਾਵੈ ॥
गावहु ह्वै म्रिगनी त्रीय को सु बुलावत है उपमा जीय भावै ॥तो (त्यांच्या) गायनात हरणांप्रमाणे मोहित झालेल्या स्त्रियांना म्हणतो, (त्याचे) उपमा (कवीच्या) मनावर असे आघात करतात.
ਮਾਨਹੁ ਭਉਹਨ ਕੋ ਕਸਿ ਕੈ ਧਨੁ ਨੈਨਨ ਕੇ ਮਨੋ ਤੀਰ ਚਲਾਵੈ ॥੫੯੩॥
मानहु भउहन को कसि कै धनु नैनन के मनो तीर चलावै ॥५९३॥डोईसारख्या स्त्रिया गाऊन तो आकर्षित करू लागला आणि भुवयांच्या धनुष्यावर तो डोळ्यातील बाण घट्टपणे सोडत आहे असे वाटू लागले.593.
ਮੇਘ ਮਲਾਰ ਅਉ ਦੇਵਗੰਧਾਰਿ ਭਲੇ ਗਵਰੀ ਕਰਿ ਕੈ ਹਿਤ ਗਾਵੈ ॥
मेघ मलार अउ देवगंधारि भले गवरी करि कै हित गावै ॥मेघ, मल्हार, देव गांधारी आणि गौडी सुंदर गातात.
ਜੈਤਸਿਰੀ ਅਰੁ ਮਾਲਸਿਰੀ ਨਟ ਨਾਇਕ ਸੁੰਦਰ ਭਾਤਿ ਬਸਾਵੈ ॥
जैतसिरी अरु मालसिरी नट नाइक सुंदर भाति बसावै ॥मेघ मल्हार, देवगंधर, गौरी, जैतश्री, मालश्री इत्यादी संगीताच्या तालावर कृष्ण सुंदरपणे गातो आणि वाजवत असतो.
ਰੀਝ ਰਹੀ ਬ੍ਰਿਜ ਕੀ ਸਭ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਰੀਝ ਰਹੈ ਸੁਰ ਜੋ ਸੁਨ ਪਾਵੈ ॥
रीझ रही ब्रिज की सभ ग्वारिन रीझ रहै सुर जो सुन पावै ॥ब्रजातील सर्व स्त्रिया आणि देवताही, जे ते ऐकत आहेत, ते मोहित होत आहेत
ਅਉਰ ਕੀ ਬਾਤ ਕਹਾ ਕਹੀਯੈ ਤਜਿ ਇੰਦ੍ਰ ਸਭਾ ਸਭ ਆਸਨ ਆਵੈ ॥੫੯੪॥
अउर की बात कहा कहीयै तजि इंद्र सभा सभ आसन आवै ॥५९४॥आणखी काय सांगायचे तर, इंद्राच्या दरबारातील देवताही आपली आसने सोडून हे राग ऐकायला येत आहेत.594.
ਖੇਲਤ ਰਾਸ ਮੈ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਅਤਿ ਹੀ ਰਸ ਸੰਗ ਤ੍ਰੀਯਾ ਮਿਲਿ ਤੀਨੋ ॥
खेलत रास मै स्याम कहै अति ही रस संग त्रीया मिलि तीनो ॥(कवी) श्याम म्हणतात, तिन्ही गोपी एकत्र (मग्न) रस (प्रेमाचा) गातात.
ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਅਰੁ ਚੰਦ੍ਰਮੁਖੀ ਬ੍ਰਿਖਭਾਨ ਸੁਤਾ ਸਜਿ ਸਾਜ ਨਵੀਨੋ ॥
चंद्रभगा अरु चंद्रमुखी ब्रिखभान सुता सजि साज नवीनो ॥रम्य नाटकात गढून गेलेला, कृष्ण सुशोभित चंद्रभागा, चंद्रमुखी आणि राधा यांच्याशी अत्यंत उत्कटतेने बोलत आहे.
ਅੰਜਨ ਆਖਨ ਦੈ ਬਿੰਦੂਆ ਇਕ ਭਾਲ ਮੈ ਸੇਾਂਧੁਰ ਸੁੰਦਰ ਦੀਨੋ ॥
अंजन आखन दै बिंदूआ इक भाल मै सेांधुर सुंदर दीनो ॥या गोपींच्या डोळ्यात सुरमा, कपाळावर स्थिर चिन्ह आणि डोक्यावरील केसांच्या विभक्तीवर केशर आहे.
ਯੌ ਉਜਪੀ ਉਪਮਾ ਤ੍ਰੀਯ ਕੈ ਸੁਭ ਭਾਗ ਪ੍ਰਕਾਸ ਅਬੈ ਮਨੋ ਕੀਨੋ ॥੫੯੫॥
यौ उजपी उपमा त्रीय कै सुभ भाग प्रकास अबै मनो कीनो ॥५९५॥या महिलांचे नशीब आत्ताच उगवलेले दिसते.595.
ਖੇਲਤ ਕਾਨ੍ਰਹ ਸੋ ਚੰਦ੍ਰਭਗਾ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਰਸ ਜੋ ਉਮਹਿਯੋ ਹੈ ॥
खेलत कान्रह सो चंद्रभगा कबि स्याम कहै रस जो उमहियो है ॥जेव्हा चंद्रभागा आणि कृष्ण एकत्र खेळले तेव्हा आनंदाचा एक खोल वर्षाव अनुभवला गेला
ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੀ ਅਤਿ ਹੀ ਤਿਹ ਸੋ ਬਹੁ ਲੋਗਨ ਕੋ ਉਪਹਾਸ ਸਹਿਯੋ ਹੈ ॥
प्रीति करी अति ही तिह सो बहु लोगन को उपहास सहियो है ॥कृष्णाच्या प्रेमात असलेल्या या गोपींनी अनेक लोकांची थट्टा सहन केली
ਮੋਤਿਨ ਮਾਲ ਢਰੀ ਗਰ ਤੇ ਕਬਿ ਨੇ ਤਿਹ ਕੋ ਜਸੁ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ ਹੈ ॥
मोतिन माल ढरी गर ते कबि ने तिह को जसु ऐसे कहियो है ॥त्याच्या गळ्यात मोत्यांची माळ घातली जाते, ज्याच्या यशाचे वर्णन कवीने खालीलप्रमाणे केले आहे.
ਆਨਨ ਚੰਦ੍ਰ ਮਨੋ ਪ੍ਰਗਟੇ ਛਪਿ ਕੈ ਅੰਧਿਆਰੁ ਪਤਾਰਿ ਗਯੋ ਹੈ ॥੫੯੬॥
आनन चंद्र मनो प्रगटे छपि कै अंधिआरु पतारि गयो है ॥५९६॥तिच्या गळ्यातून मोत्यांची माळ खाली पडली आणि कवी म्हणतो की, चंद्रमुखाच्या प्रकटतेवर अंधार पाताळात लपला आहे.596.
ਦੋਹਰਾ ॥
दोहरा ॥डोहरा
ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰ ਕੈ ਇਉ ਉਪਜਯੋ ਜੀਯ ਭਾਵ ॥
ग्वारिन रूप निहार कै इउ उपजयो जीय भाव ॥गोपींचे रूप पाहून मन अशा प्रकारे निर्माण होते
ਰਾਜਤ ਜ੍ਯੋ ਮਹਿ ਚਾਦਨੀ ਕੰਜਨ ਸਹਿਤ ਤਲਾਵ ॥੫੯੭॥
राजत ज्यो महि चादनी कंजन सहित तलाव ॥५९७॥गोपींचे सौंदर्य पाहून असे वाटते की, चंद्रप्रकाशित रात्री कमळ-फुलांचे टाके भव्य दिसत आहेत.597.
ਸਵੈਯਾ ॥
सवैया ॥स्वय्या
ਲੋਚਨ ਹੈ ਜਿਨ ਕੇ ਸੁ ਪ੍ਰਭਾਧਰ ਆਨਨ ਹੈ ਜਿਨ ਕੋ ਸਮ ਮੈਨਾ ॥
लोचन है जिन के सु प्रभाधर आनन है जिन को सम मैना ॥ज्याचे डोळे कमळासारखे आहेत आणि ज्याचे मुख कामदेवासारखे आहेत.
ਕੈ ਕੈ ਕਟਾਛ ਚੁਰਾਇ ਲਯੋ ਮਨ ਪੈ ਤਿਨ ਕੋ ਜੋਊ ਰਛਕ ਧੈਨਾ ॥
कै कै कटाछ चुराइ लयो मन पै तिन को जोऊ रछक धैना ॥ज्यांचे डोळे कमळासारखे आहेत आणि उरलेले शरीर प्रेमाच्या देवतेसारखे आहे, त्यांचे मन गाईंच्या रक्षक कृष्णाने चिन्हांसह चोरले आहे.
ਕੇਹਰਿ ਸੀ ਜਿਨ ਕੀ ਕਟਿ ਹੈ ਸੁ ਕਪੋਤ ਸੋ ਕੰਠ ਸੁ ਕੋਕਿਲ ਬੈਨਾ ॥
केहरि सी जिन की कटि है सु कपोत सो कंठ सु कोकिल बैना ॥ज्याचा चेहरा सिंहासारखा पातळ, मान कबुतरासारखा आणि आवाज कोकिळेसारखा.
ਤਾਹਿ ਲਯੋ ਹਰਿ ਕੈ ਹਰਿ ਕੋ ਮਨ ਭਉਹ ਨਚਾਇ ਨਚਾਇ ਕੈ ਨੈਨਾ ॥੫੯੮॥
ताहि लयो हरि कै हरि को मन भउह नचाइ नचाइ कै नैना ॥५९८॥ज्यांची कंबर सिंहासारखी, कंठ कबुतरासारखा आणि वाणी कोकिळासारखी, त्यांचे मन कृष्णाने आपल्या भुवया व डोळ्यांच्या खुणांनी पळवून नेले आहे.598.
ਕਾਨ੍ਰਹ ਬਿਰਾਜਤ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਮੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਜਿਨ ਕੋ ਕਛੁ ਭਉ ਨਾ ॥
कान्रह बिराजत ग्वारिन मै कबि स्याम कहै जिन को कछु भउ ना ॥कृष्ण त्या गोपींमध्ये विराजमान आहे, ज्यांना कोणाची भीती वाटत नाही
ਤਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਕੋ ਨੈਕੁ ਸੁਨੈ ਜਿਨ ਕੇ ਸੰਗ ਭ੍ਰਾਤ ਕਰਿਯੋ ਬਨਿ ਗਉਨਾ ॥
तात की बात को नैकु सुनै जिन के संग भ्रात करियो बनि गउना ॥वडिलांचे म्हणणे ऐकून भावासह वनात गेलेल्या रामसमान कृष्णाबरोबर ते फिरत आहेत.
ਤਾ ਕੀ ਲਟੈ ਲਟਕੈ ਤਨ ਮੋ ਜੋਊ ਸਾਧਨ ਕੇ ਮਨਿ ਗਿਆਨ ਦਿਵਉਨਾ ॥
ता की लटै लटकै तन मो जोऊ साधन के मनि गिआन दिवउना ॥त्याच्या केसांचे कुलूप
ਸੰਦਲ ਪੈ ਉਪਜੀ ਉਪਮਾ ਮਨੋ ਲਾਗ ਰਹੇ ਅਹਿ ਰਾਜਨ ਛਉਨਾ ॥੫੯੯॥
संदल पै उपजी उपमा मनो लाग रहे अहि राजन छउना ॥५९९॥जे संतांनाही ज्ञानाने उजळून टाकतात आणि ते चंदनावरील काळ्या नागाच्या पिलांसारखे दिसतात.599.
ਖੇਲਤ ਹੈ ਸੋਊ ਗ੍ਵਾਰਿਨ ਮੈ ਜੋਊ ਊਪਰ ਪੀਤ ਧਰੇ ਉਪਰਉਨਾ ॥
खेलत है सोऊ ग्वारिन मै जोऊ ऊपर पीत धरे उपरउना ॥ज्याने पिवळी वस्त्रे परिधान केली आहेत, तो गोपींशी खेळत आहे