Sri Dasam Granth
Page - 83
ਕਾਨ ਸੁਨੀ ਧੁਨਿ ਦੇਵਨ ਕੀ ਸਭ ਦਾਨਵ ਮਾਰਨ ਕੋ ਪ੍ਰਨ ਕੀਨੋ ॥
kaan sunee dhun devan kee sabh daanav maaran ko pran keeno |When the most powerful Chandika heard the cries of gods with her own ears, she avowed to kill all the demons.,
ਹੁਇ ਕੈ ਪ੍ਰਤਛ ਮਹਾ ਬਰ ਚੰਡਿ ਸੁ ਕ੍ਰੁਧ ਹ੍ਵੈ ਜੁਧ ਬਿਖੈ ਮਨ ਦੀਨੋ ॥
hue kai pratachh mahaa bar chandd su krudh hvai judh bikhai man deeno |The mighty goddess manifested herself and in great rage, she engrossed her mind in thoughts of war.,
ਭਾਲ ਕੋ ਫੋਰ ਕੈ ਕਾਲੀ ਭਈ ਲਖਿ ਤਾ ਛਬਿ ਕੋ ਕਬਿ ਕੋ ਮਨ ਭੀਨੋ ॥
bhaal ko for kai kaalee bhee lakh taa chhab ko kab ko man bheeno |At that juncture, the goddess Kali appeared by bursting. Her forehead, visualizing this it appeared to the poet’s mind,
ਦੈਤ ਸਮੂਹਿ ਬਿਨਾਸਨ ਕੋ ਜਮ ਰਾਜ ਤੇ ਮ੍ਰਿਤ ਮਨੋ ਭਵ ਲੀਨੋ ॥੭੪॥
dait samoohi binaasan ko jam raaj te mrit mano bhav leeno |74|That in order to destroy all the demos, the death had incarnated in the form of Kali.74.,
ਪਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਧਰੇ ਬਲਵਾਨ ਸੁ ਕੋਪ ਕੈ ਬਿਜੁਲ ਜਿਉ ਗਰਜੀ ਹੈ ॥
paan kripaan dhare balavaan su kop kai bijul jiau garajee hai |That powerful goddess, taking the sword in her hand, in great ire, thundered like lightning.,
ਮੇਰੁ ਸਮੇਤ ਹਲੇ ਗਰੂਏ ਗਿਰ ਸੇਸ ਕੇ ਸੀਸ ਧਰਾ ਲਰਜੀ ਹੈ ॥
mer samet hale garooe gir ses ke sees dharaa larajee hai |Hearing her thunder, the great mountains like Sumeru shook and the earth resting on the hood of Sheshnaga trembled.,
ਬ੍ਰਹਮ ਧਨੇਸ ਦਿਨੇਸ ਡਰਿਓ ਸੁਨ ਕੈ ਹਰਿ ਕੀ ਛਤੀਆ ਤਰਜੀ ਹੈ ॥
braham dhanes dines ddario sun kai har kee chhateea tarajee hai |Brahma, Kuber, Sun etc., were frightened and the chest of Shiva throbbed.,
ਚੰਡ ਪ੍ਰਚੰਡ ਅਖੰਡ ਲੀਏ ਕਰਿ ਕਾਲਿਕਾ ਕਾਲ ਹੀ ਜਿਉ ਅਰਜੀ ਹੈ ॥੭੫॥
chandd prachandd akhandd lee kar kaalikaa kaal hee jiau arajee hai |75|Highly glorious Chandi, in her blanced state, creating Kalika like death, spoke thus.75.,
ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |DOHRA,
ਨਿਰਖ ਚੰਡਕਾ ਤਾਸ ਕੋ ਤਬੈ ਬਚਨ ਇਹ ਕੀਨ ॥
nirakh chanddakaa taas ko tabai bachan ih keen |Chandika, seeing her, thus spoke to her,
ਹੇ ਪੁਤ੍ਰੀ ਤੂੰ ਕਾਲਿਕਾ ਹੋਹੁ ਜੁ ਮੁਝ ਮੈ ਲੀਨ ॥੭੬॥
he putree toon kaalikaa hohu ju mujh mai leen |76|“O my daughter Kalika, merge in me.”76.,
ਸੁਨਤ ਬਚਨ ਯਹ ਚੰਡਿ ਕੋ ਤਾ ਮਹਿ ਗਈ ਸਮਾਇ ॥
sunat bachan yah chandd ko taa meh gee samaae |Hearing these words of Chandi, she merged in her,
ਜਿਉ ਗੰਗਾ ਕੀ ਧਾਰ ਮੈ ਜਮੁਨਾ ਪੈਠੀ ਧਾਇ ॥੭੭॥
jiau gangaa kee dhaar mai jamunaa paitthee dhaae |77|Like Yamuna falling into the current of Ganges.77.,
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |SWAYYA,
ਬੈਠ ਤਬੈ ਗਿਰਿਜਾ ਅਰੁ ਦੇਵਨ ਬੁਧਿ ਇਹੈ ਮਨ ਮਧਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥
baitth tabai girijaa ar devan budh ihai man madh bichaaree |Then the goddess Parvati together with the gods, reflected thus in their minds,
ਜੁਧ ਕੀਏ ਬਿਨੁ ਫੇਰ ਫਿਰੈ ਨਹਿ ਭੂਮਿ ਸਭੈ ਅਪਨੀ ਅਵਧਾਰੀ ॥
judh kee bin fer firai neh bhoom sabhai apanee avadhaaree |That the demons are considering the earth as their own, it is futile to get it back without the war.,
ਇੰਦ੍ਰ ਕਹਿਓ ਅਬ ਢੀਲ ਬਨੇ ਨਹਿ ਮਾਤ ਸੁਨੋ ਯਹ ਬਾਤ ਹਮਾਰੀ ॥
eindr kahio ab dteel bane neh maat suno yah baat hamaaree |Indra said, “O mother, listen to my supplication, we should not delay any more.”,
ਦੈਤਨ ਕੇ ਬਧ ਕਾਜ ਚਲੀ ਰਣਿ ਚੰਡ ਪ੍ਰਚੰਡ ਭੁਜੰਗਨਿ ਕਾਰੀ ॥੭੮॥
daitan ke badh kaaj chalee ran chandd prachandd bhujangan kaaree |78|Then the mighty Chhandi like a terrible black she-serpent, moved into the battlefield, in order to kill the demons.78.,
ਕੰਚਨ ਸੇ ਤਨ ਖੰਜਨ ਸੇ ਦ੍ਰਿਗ ਕੰਜਨ ਕੀ ਸੁਖਮਾ ਸਕੁਚੀ ਹੈ ॥
kanchan se tan khanjan se drig kanjan kee sukhamaa sakuchee hai |The body of the goddess is like gold, and her eyes are like the eyes of mamola (wagtail), before which the beauty of lotus in feeling shy.,
ਲੈ ਕਰਤਾਰ ਸੁਧਾ ਕਰ ਮੈ ਮਧ ਮੂਰਤਿ ਸੀ ਅੰਗ ਅੰਗ ਰਚੀ ਹੈ ॥
lai karataar sudhaa kar mai madh moorat see ang ang rachee hai |It seems that the creator, taking ambrosia in His hand, hath created an entity, saturated with nectar in every limb.,
ਆਨਨ ਕੀ ਸਰ ਕੋ ਸਸਿ ਨਾਹਿਨ ਅਉਰ ਕਛੂ ਉਪਮਾ ਨ ਬਚੀ ਹੈ ॥
aanan kee sar ko sas naahin aaur kachhoo upamaa na bachee hai |The moon doth not present an appropriate comparison for the face of goddess, nothing else also cannot be compared.,
ਸ੍ਰਿੰਗ ਸੁਮੇਰ ਕੇ ਚੰਡਿ ਬਿਰਾਜਤ ਮਾਨੋ ਸਿੰਘਾਸਨ ਬੈਠੀ ਸਚੀ ਹੈ ॥੭੯॥
sring sumer ke chandd biraajat maano singhaasan baitthee sachee hai |79|The goddess sitting on the summit of Sumeru appears like the queen of Indra (Sachi) seated on her throne.79.,
ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |DOHRA,
ਐਸੇ ਸ੍ਰਿੰਗ ਸੁਮੇਰ ਕੇ ਸੋਭਤ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ॥
aaise sring sumer ke sobhat chandd prachandd |The powerful Chandi looks splendid on the summit of Sumeru thus,
ਚੰਦ੍ਰਹਾਸ ਕਰਿ ਬਰ ਧਰੇ ਜਨ ਜਮ ਲੀਨੇ ਦੰਡ ॥੮੦॥
chandrahaas kar bar dhare jan jam leene dandd |80|With the sword in her hand she seems like Yama carrying his club.80.,
ਕਿਸੀ ਕਾਜ ਕੋ ਦੈਤ ਇਕ ਆਇਓ ਹੈ ਤਿਹ ਠਾਇ ॥
kisee kaaj ko dait ik aaeio hai tih tthaae |For unknown reason, one of the demons came to that site.,
ਨਿਰਖ ਰੂਪ ਬਰੁ ਚੰਡਿ ਕੋ ਗਿਰਿਓ ਮੂਰਛਾ ਖਾਹਿ ॥੮੧॥
nirakh roop bar chandd ko girio moorachhaa khaeh |81|When he saw the horrible form of Kali, he fell down unconscious.81.,
ਉਠਿ ਸੰਭਾਰਿ ਕਰ ਜੋਰ ਕੈ ਕਹੀ ਚੰਡ ਸੋ ਬਾਤ ॥
autth sanbhaar kar jor kai kahee chandd so baat |When he came to his senses, that demon, pulling himself up, said to the goddess,
ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਸੁੰਭ ਕੋ ਭਾਤ ਹੌ ਕਹ੍ਯੋ ਬਚਨ ਸੁਕਚਾਤ ॥੮੨॥
nripat sunbh ko bhaat hau kahayo bachan sukachaat |82|“I am the brother of king Sumbh,” then the added with some hesitation,82
ਤੀਨ ਲੋਕ ਜਿਨਿ ਬਸਿ ਕੀਏ ਅਤਿ ਬਲ ਭੁਜਾ ਅਖੰਡ ॥
teen lok jin bas kee at bal bhujaa akhandd |“He hath brought under his control all the three worlds with his mighty armed strength,
ਐਸੋ ਭੂਪਤਿ ਸੁੰਭ ਹੈ ਤਾਹਿ ਬਰੇ ਬਰਿ ਚੰਡ ॥੮੩॥
aaiso bhoopat sunbh hai taeh bare bar chandd |83|“Such is the king Sumbh, O Superb Chandi, marry him.”83.,
ਸੁਨਿ ਰਾਕਸ ਕੀ ਬਾਤ ਕੋ ਦੇਵੀ ਉਤਰ ਦੀਨ ॥
sun raakas kee baat ko devee utar deen |Hearing the words of the demon, the goddess replied thus:,
ਜੁਧ ਕਰੈ ਬਿਨੁ ਨਹਿ ਬਰੋ ਸੁਨਹੁ ਦੈਤ ਮਤਹੀਨ ॥੮੪॥
judh karai bin neh baro sunahu dait mataheen |84|“O foolish demon, I cannot marry him without waging the war.”84.,
ਇਹ ਸੁਨਿ ਦਾਨਵ ਚਪਲ ਗਤਿ ਗਇਓ ਸੁੰਭ ਕੇ ਪਾਸ ॥
eih sun daanav chapal gat geio sunbh ke paas |Hearing this, that demon went to king Sumbh very swiftly,
ਪਰਿ ਪਾਇਨ ਕਰ ਜੋਰ ਕੈ ਕਰੀ ਏਕ ਅਰਦਾਸ ॥੮੫॥
par paaein kar jor kai karee ek aradaas |85|And with folded hands, falling at his feet, he supplicated thus:85.,
ਅਉਰ ਰਤਨ ਨ੍ਰਿਪ ਧਾਮ ਤੁਅ ਤ੍ਰੀਆ ਰਤਨ ਤੇ ਹੀਨ ॥
aaur ratan nrip dhaam tua treea ratan te heen |“O king, Thou hast all other gems except the gem of wife,
ਬਧੂ ਏਕ ਬਨ ਮੈ ਬਸੈ ਤਿਹ ਤੁਮ ਬਰੋ ਪ੍ਰਬੀਨ ॥੮੬॥
badhoo ek ban mai basai tih tum baro prabeen |86|“One beautiful woman lives in the forest, O adept one, marry her.”86.,
ਸੋਰਠਾ ॥
soratthaa |SORATHA,
ਸੁਨੀ ਮਨੋਹਰਿ ਬਾਤ ਨ੍ਰਿਪ ਬੂਝਿਓ ਪੁਨਿ ਤਾਹਿ ਕੋ ॥
sunee manohar baat nrip boojhio pun taeh ko |When the king heard these bewitching words, he said,
ਮੋ ਸੋ ਕਹਿਯੈ ਭ੍ਰਾਤ ਬਰਨਨ ਤਾਹਿ ਸਰੀਰ ਕੋ ॥੮੭॥
mo so kahiyai bhraat baranan taeh sareer ko |87|“O brother, tell me, how she looks?”87.,
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |SWAYYA,
ਹਰਿ ਸੋ ਮੁਖ ਹੈ ਹਰਿਤੀ ਦੁਖ ਹੈ ਅਲਿਕੈ ਹਰ ਹਾਰ ਪ੍ਰਭਾ ਹਰਿਨੀ ਹੈ ॥
har so mukh hai haritee dukh hai alikai har haar prabhaa harinee hai |“Her face is like the moon, seeing which all the sufferings are effaced, her curly hair even steal the beauty of snakes.
ਲੋਚਨ ਹੈ ਹਰਿ ਸੇ ਸਰਸੇ ਹਰਿ ਸੇ ਭਰੁਟੇ ਹਰਿ ਸੀ ਬਰੁਨੀ ਹੈ ॥
lochan hai har se sarase har se bharutte har see barunee hai |“Her eyes are like the blossomed lotus, her eyebrows are like bow and her eyelashes like arrows.
ਕੇਹਰਿ ਸੋ ਕਰਿਹਾ ਚਲਬੋ ਹਰਿ ਪੈ ਹਰਿ ਕੀ ਹਰਿਨੀ ਤਰਨੀ ਹੈ ॥
kehar so karihaa chalabo har pai har kee harinee taranee hai |“Her waist is slim like that of a lion, her gait is like that of an elephant and makes shyful the glory of the wife of Cupaid.,
ਹੈ ਕਰ ਮੈ ਹਰਿ ਪੈ ਹਰਿ ਸੋ ਹਰਿ ਰੂਪ ਕੀਏ ਹਰ ਕੀ ਧਰਨੀ ਹੈ ॥੮੮॥
hai kar mai har pai har so har roop kee har kee dharanee hai |88|“She hath a sword in her hand and rides a lion, she is most magnificent like the sun the wife of god Shiva.88.
ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |KABIT,
ਮੀਨ ਮੁਰਝਾਨੇ ਕੰਜ ਖੰਜਨ ਖਿਸਾਨੇ ਅਲਿ ਫਿਰਤ ਦਿਵਾਨੇ ਬਨਿ ਡੋਲੈ ਜਿਤ ਤਿਤ ਹੀ ॥
meen murajhaane kanj khanjan khisaane al firat divaane ban ddolai jit tith hee |“Seeing the playfulness of the eyes, the big fish becomes shy, the tenderness makes the lotus shyful and the beauty makes the wagtail coy, considering the face as lotus, the black bees in their madness wander hither and thither in the forest.
ਕੀਰ ਅਉ ਕਪੋਤ ਬਿੰਬ ਕੋਕਿਲਾ ਕਲਾਪੀ ਬਨਿ ਲੂਟੇ ਫੂਟੇ ਫਿਰੈ ਮਨਿ ਚੈਨ ਹੂੰ ਨ ਕਿਤ ਹੀ ॥
keer aau kapot binb kokilaa kalaapee ban lootte footte firai man chain hoon na kit hee |“Seeing the nose, the parrots and looking at the neck, the pigeons and haring the voice, the nightingale consider themselves robbed, their mind feels comfort nowhere.,