Sri Dasam Granth
Page - 516
ਬਿਮੁਛਿਤ ਹ੍ਵੈ ਫਿਰ ਜੁਧ ਮਚਾਯੋ ॥
bimuchhit hvai fir judh machaayo |
ਕਉਤੁਕ ਸਭ ਲੋਕਨ ਦਰਸਾਯੋ ॥
kautuk sabh lokan darasaayo |Even on becoming unconscious, both of them continued fighting
ਕ੍ਰੋਧਿਤ ਹੁਇ ਸੁ ਯਾ ਬਿਧਿ ਅਰੈ ॥
krodhit hue su yaa bidh arai |
ਕੇਹਰਿ ਦੁਇ ਜਨੁ ਬਨ ਮੈ ਲਰੈ ॥੨੧੭੪॥
kehar due jan ban mai larai |2174|And all the people saw this wonderful drama, both fought in their fury like the two lions in the forest.2174.
ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |SWAYYA
ਜੁਧ ਬਿਖੇ ਥਕ ਗਯੋ ਰੁਕਮੀ ਤਬ ਧਾਇ ਹਲੀ ਇਕ ਘਾਇ ਚਲਾਯੋ ॥
judh bikhe thak gayo rukamee tab dhaae halee ik ghaae chalaayo |When Rukmi got tired while fighting, then Balram struck a blow on him
ਤਉ ਉਨ ਹੂ ਅਰਿ ਕੋ ਪੁਨਿ ਘਾਇ ਸੁ ਆਵਤ ਮਾਰਗ ਮੈ ਲਖਿ ਪਾਯੋ ॥
tau un hoo ar ko pun ghaae su aavat maarag mai lakh paayo |Rukmi saw the coming blow
ਤਉ ਹੀ ਸੰਭਾਰਿ ਗਦਾ ਅਪੁਨੀ ਅਰੁ ਚਿਤ ਬਿਖੈ ਅਤਿ ਰੋਸ ਬਢਾਯੋ ॥
tau hee sanbhaar gadaa apunee ar chit bikhai at ros badtaayo |
ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਤਿਹ ਬੀਰ ਤਬੈ ਸੁ ਗਦਾ ਕੋ ਗਦਾ ਸੰਗਿ ਘਾਇ ਬਚਾਯੋ ॥੨੧੭੫॥
sayaam bhanai tih beer tabai su gadaa ko gadaa sang ghaae bachaayo |2175|And then holding his mace, in great anger he intercepted the blow of the coming mace and saved himself.2175.
ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਅਰਿ ਕੋ ਜਬ ਹੀ ਇਹ ਆਵਤ ਘਾਇ ਕੋ ਬੀਚ ਨਿਵਾਰਿਯੋ ॥
sayaam bhanai ar ko jab hee ih aavat ghaae ko beech nivaariyo |
ਤਉ ਬਲਭਦ੍ਰ ਮਹਾ ਰਿਸਿ ਠਾਨਿ ਸੁ ਅਉਰ ਗਦਾ ਹੂ ਕੋ ਘਾਉ ਪ੍ਰਹਾਰਿਯੋ ॥
tau balabhadr mahaa ris tthaan su aaur gadaa hoo ko ghaau prahaariyo |When the enemy in this way intercepted the blow, then Balram struck another blow with his mace, getting greatly enraged
ਸੋ ਇਹ ਕੇ ਸਿਰ ਭੀਤਰ ਲਾਗ ਗਯੋ ਇਨ ਹੂ ਨਹੀ ਨੈਕੁ ਸੰਭਾਰਿਯੋ ॥
so ih ke sir bheetar laag gayo in hoo nahee naik sanbhaariyo |That blow fell upon the head of Rukmi and he could not control himself even slightly
ਝੂਮ ਕੈ ਦੇਹ ਪਰਿਯੋ ਧਰਨੀ ਰੁਕਮੀ ਪੁਨਿ ਅੰਤ ਕੇ ਧਾਮਿ ਸਿਧਾਰਿਯੋ ॥੨੧੭੬॥
jhoom kai deh pariyo dharanee rukamee pun ant ke dhaam sidhaariyo |2176|His body fell upon the earth while swinging and in this way Rukmi went to the other world.2176.
ਭ੍ਰਾਤ ਜਿਤੇ ਰੁਕਮੀ ਕੇ ਹੁਤੇ ਬਧ ਭ੍ਰਾਤ ਨਿਹਾਰਿ ਕੈ ਕ੍ਰੋਧ ਭਰੇ ॥
bhraat jite rukamee ke hute badh bhraat nihaar kai krodh bhare |
ਬਰਛੀ ਅਰੁ ਬਾਨ ਕਮਾਨ ਕ੍ਰਿਪਾਨ ਗਦਾ ਗਹਿ ਯਾ ਪਰ ਆਇ ਪਰੇ ॥
barachhee ar baan kamaan kripaan gadaa geh yaa par aae pare |All the brothers of Rukmi, seeing him killed, got infuriated and taking their lances, bows, swords, maces etc, in their hands, fell upon Balram
ਕਿਲਕਾਰ ਦਸੋ ਦਿਸ ਘੇਰਤ ਭੇ ਮੁਸਲੀਧਰ ਤੇ ਨ ਰਤੀ ਕੁ ਡਰੇ ॥
kilakaar daso dis gherat bhe musaleedhar te na ratee ku ddare |
ਨਿਸ ਕੋ ਮਨੋ ਹੇਰਿ ਪਤੰਗ ਦੀਆ ਪਰ ਨੈਕੁ ਡਰੇ ਨਹੀ ਟੂਟ ਪਰੇ ॥੨੧੭੭॥
nis ko mano her patang deea par naik ddare nahee ttoott pare |2177|They, challenging him fearlessly, surrounded him from all the ten direction, like the moths falling upon an earthen lamp after seeing it, without any fear.2177.
ਸੰਗ ਹਲਾਯੁਧ ਕੇ ਉਨ ਹੂ ਸੁ ਉਤੈ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧ ਹੁਇ ਜੁਧੁ ਮਚਾਯੋ ॥
sang halaayudh ke un hoo su utai at krodh hue judh machaayo |They all fought with Balram in extreme anger
ਭ੍ਰਾਤ ਕੋ ਜੁਧ ਭਯੋ ਤ੍ਰੀਅ ਭ੍ਰਾਤ ਕੇ ਸੰਗ ਇਹੈ ਪ੍ਰਭ ਜੂ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥
bhraat ko judh bhayo treea bhraat ke sang ihai prabh joo sun paayo |Krishna also heard that a battle had been fought by Balram, with the brother of his wife
ਬੈਠ ਬਿਚਾਰ ਕੀਯੋ ਸਭ ਹੂੰ ਜੁ ਸਬੈ ਜਦੁਬੀਰ ਕੁਟੰਬ ਬੁਲਾਯੋ ॥
baitth bichaar keeyo sabh hoon ju sabai jadubeer kuttanb bulaayo |
ਅਉਰ ਕਥਾ ਦਈ ਛੋਰ ਹਲੀ ਕੀ ਸਹਾਇ ਕਉ ਕੋਪਿ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਧਾਯੋ ॥੨੧੭੮॥
aaur kathaa dee chhor halee kee sahaae kau kop kripaanidh dhaayo |2178|He thought about it and called all his family members, but untimately, he, without giving thought to all the other matter of Balram, rushed for this help.2178.
ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |DOHRA
ਜਮ ਰੂਪੀ ਬਲਭਦ੍ਰ ਪਿਖਿ ਹਰਿ ਆਗਮ ਸੁਨਿ ਪਾਇ ॥
jam roopee balabhadr pikh har aagam sun paae |
ਬੁਧਵੰਤਨ ਤਿਹ ਭਾਈਅਨ ਕਹੀ ਸੁ ਕਹਉ ਸੁਨਾਇ ॥੨੧੭੯॥
budhavantan tih bhaaeean kahee su khau sunaae |2179|When Balram, who appeared like Yama, heard about the coming of Krishna the words of wisdom that he said to the brother of Rukmi, I now relate them,2179
ਸਵੈਯਾ ॥
savaiyaa |SWAYYA
ਦੇਖਿ ਅਨੀ ਜਦੁਬੀਰ ਘਨੀ ਲੀਏ ਆਵਤ ਹੈ ਡਰੁ ਤੋਹਿ ਨ ਆਵੈ ॥
dekh anee jadubeer ghanee lee aavat hai ddar tohi na aavai |
ਕਉਨ ਬਲੀ ਪ੍ਰਗਟਿਯੋ ਭੂਅ ਮੈ ਤੁਮ ਹੀ ਨ ਕਹੋ ਇਨ ਸੋ ਸਮੁਹਾਵੈ ॥
kaun balee pragattiyo bhooa mai tum hee na kaho in so samuhaavai |“Krishna is coming with his army, have you no fear about it? Who is so powerful on the earth, who can fight with Krishna?
ਜਉ ਜੜ ਕੈ ਹਠ ਹੀ ਭਿਰ ਹੈ ਤੁ ਕਹਾ ਫਿਰ ਜੀਵਤ ਧਾਮਹਿ ਆਵੈ ॥
jau jarr kai hatth hee bhir hai tu kahaa fir jeevat dhaameh aavai |
ਆਜ ਸੋਊ ਬਚਿ ਹੈ ਇਹ ਅਉਸਰ ਜੋ ਭਜਿ ਕੈ ਭਟ ਪ੍ਰਾਨ ਬਚਾਵੈ ॥੨੧੮੦॥
aaj soaoo bach hai ih aausar jo bhaj kai bhatt praan bachaavai |2180|“If any fool fights with him in persistence, is it possible that he would be able to save himself? Only he will be able to save himself today, who will run away and thus save his life.”2180.
ਤਉ ਲਗ ਹੀ ਜੁਤ ਕੋਪ ਕ੍ਰਿਪਾਨਿਧਿ ਆਹਵ ਕੀ ਛਿਤ ਭੀਤਰ ਆਏ ॥
tau lag hee jut kop kripaanidh aahav kee chhit bheetar aae |Then Krishna reached the battlefield, who is the treasure of mercy
ਸ੍ਰਉਣ ਭਰਿਯੋ ਬਲਿਭਦ੍ਰ ਪਿਖਿਯੋ ਬਿਨੁ ਪ੍ਰਾਨ ਪਰੇ ਰੁਕਮੀ ਦਰਸਾਏ ॥
sraun bhariyo balibhadr pikhiyo bin praan pare rukamee darasaae |There he saw Balram, saturated with blood and also the dead Rukmi
ਭੂਪਤ ਅਉਰ ਘਨੇ ਹੀ ਪਿਖੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਹਰਿ ਘਾਇਨ ਆਏ ॥
bhoopat aaur ghane hee pikhe kab sayaam bhanai har ghaaein aae |
ਭ੍ਰਾਤ ਕਉ ਦੇਖ ਪ੍ਰਸੰਨ ਭਏ ਬਲਿ ਨਾਰਿ ਕੋ ਦੇਖਤ ਨੈਨ ਨਿਵਾਏ ॥੨੧੮੧॥
bhraat kau dekh prasan bhe bal naar ko dekhat nain nivaae |2181|He also saw there many other wounded kings, but he got pleased on seeing Balram and seeing the wife of Balram, he lowered down his eyes.2181.
ਰਥ ਤੇ ਤਬ ਆਪਹਿ ਧਾਇ ਕੈ ਸ੍ਯਾਮ ਜੂ ਜਾਇ ਹਲੀ ਕਹੁ ਅੰਕਿ ਲੀਓ ॥
rath te tab aapeh dhaae kai sayaam joo jaae halee kahu ank leeo |Then Krishna dismounted from the chariot and hugged him
ਫੁਨਿ ਅਉਰਨ ਜਾਹਿ ਗਹਿਯੋ ਰੁਕਮੀ ਤਿਹ ਕੋ ਸੁ ਭਲੀ ਬਿਧਿ ਦਾਹ ਕੀਓ ॥
fun aauran jaeh gahiyo rukamee tih ko su bhalee bidh daah keeo |Then others carried away the dead body of Rukmi and performed his funeral rites
ਉਤਿ ਦਉਰਿ ਰੁਕਮਨ ਭਇਯਨ ਬੀਚ ਗਈ ਤਿਨ ਜਾਏ ਸਮੋਧ ਕੀਓ ॥
aut daur rukaman bheiyan beech gee tin jaae samodh keeo |On the other side Rukmani reached amongst her brothers and instructed them not to fight with Krishna
ਕਿਹ ਕਾਜ ਕਹਿਯੋ ਇਨ ਸੋ ਤੁਮ ਜੂਝ ਕੀਯੋ ਜਿਨ ਸੋ ਭਟ ਕੋ ਨ ਬੀਓ ॥੨੧੮੨॥
kih kaaj kahiyo in so tum joojh keeyo jin so bhatt ko na beeo |2182|There is no other hero like him.2182.
ਚੌਪਈ ॥
chauapee |CHAUPAI
ਤਿਨ ਯੌ ਸ੍ਯਾਮ ਸਮੋਧ ਕਰਾਯੋ ॥
tin yau sayaam samodh karaayo |
ਪੌਤ੍ਰ ਬਧੂ ਲੈ ਡੇਰਨ ਆਯੋ ॥
pauatr badhoo lai dderan aayo |Krishna also made them understand and came to his place taking his daughter-in-law with him
ਸ੍ਯਾਮ ਕਥਾ ਹ੍ਵੈ ਹੈ ਮੈ ਕੈਹਉ ॥
sayaam kathaa hvai hai mai kaihau |
ਸ੍ਰੋਤਨ ਭਲੀ ਭਾਤਿ ਰਿਝਵੈ ਹਉ ॥੨੧੮੩॥
srotan bhalee bhaat rijhavai hau |2183|I, the poet Shyam, am relating the story and pleasing the listeners.2183.
ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ ਨਾਟਕ ਗ੍ਰੰਥੇ ਕ੍ਰਿਸਨਾਵਤਾਰੇ ਪੌਤ੍ਰ ਬਿਆਹ ਰੁਕਮੀ ਬਧ ਕਰਤ ਭਏ ਧਿਆਇ ਸਮਾਪਤਮ ॥
eit sree bachit naattak granthe krisanaavataare pauatr biaah rukamee badh karat bhe dhiaae samaapatam |End of the chapter entitled “Solemnising the marriage of the son and killing of Rukmi” in Krishnavatara.
ਅਥ ਊਖਾ ਕੋ ਬਿਆਹ ਕਥਨੰ ॥
ath aookhaa ko biaah kathanan |Now begings the description of the marriages of Usha
ਦਸ ਸੈ ਭੁਜਾ ਕੋ ਗਰਬੁ ਹਰਨ ਕਥਨੰ ॥
das sai bhujaa ko garab haran kathanan |And the description of the smashing of the pride of Sahasarabahu
ਚੌਪਈ ॥
chauapee |CHAUPAI
ਜਦੁਪਤਿ ਪੌਤ੍ਰ ਬ੍ਯਾਹ ਘਰ ਆਯੋ ॥
jadupat pauatr bayaah ghar aayo |
ਅਤਿ ਚਿਤਿ ਅਪਨੇ ਹਰਖ ਬਢਾਯੋ ॥
at chit apane harakh badtaayo |Krishna came home after the marriage of his son and became extremely pleased in his mind