Sri Dasam Granth
Page - 98
ਭਾਜਿ ਦੈਤ ਇਕ ਸੁੰਭ ਪੈ ਗਇਓ ਤੁਰੰਗਮ ਡਾਰਿ ॥੨੦੩॥
bhaaj dait ik sunbh pai geio turangam ddaar |203|Then one of the demons went to Sumbh speedily on the horse.203.,
ਆਨਿ ਸੁੰਭ ਪੈ ਤਿਨ ਕਹੀ ਸਕਲ ਜੁਧ ਕੀ ਬਾਤ ॥
aan sunbh pai tin kahee sakal judh kee baat |He told Sumbh all that had happened in the war.,
ਤਬ ਭਾਜੇ ਦਾਨਵ ਸਭੈ ਮਾਰਿ ਲਇਓ ਤੁਅ ਭ੍ਰਾਤ ॥੨੦੪॥
tab bhaaje daanav sabhai maar leio tua bhraat |204|Telling him “When the goddess killed thy brother, then all the demons fled away.”204.,
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |SWAYYA,
ਸੁੰਭ ਨਿਸੁੰਭ ਹਨਿਓ ਸੁਨਿ ਕੈ ਬਰ ਬੀਰਨ ਕੇ ਚਿਤਿ ਛੋਭ ਸਮਾਇਓ ॥
sunbh nisunbh hanio sun kai bar beeran ke chit chhobh samaaeio |When Sumbh heard about the death of Nisumbh, the anger of that mighty warrior knew no bounds.,
ਸਾਜਿ ਚੜਿਓ ਗਜ ਬਾਜ ਸਮਾਜ ਕੈ ਦਾਨਵ ਪੁੰਜ ਲੀਏ ਰਨ ਆਇਓ ॥
saaj charrio gaj baaj samaaj kai daanav punj lee ran aaeio |Filled with great fury, he bedecked all the paraphernalia of elephants and horses, and taking the divisions of his army, he entered the battlefield.,
ਭੂਮਿ ਭਇਆਨਕ ਲੋਥ ਪਰੀ ਲਖਿ ਸ੍ਰਉਨ ਸਮੂਹ ਮਹਾ ਬਿਸਮਾਇਓ ॥
bhoom bheaanak loth paree lakh sraun samooh mahaa bisamaaeio |In that frightening field, seeing the corpses and the amassed blood, he was greatly astonished.,
ਮਾਨਹੁ ਸਾਰਸੁਤੀ ਉਮਡੀ ਜਲੁ ਸਾਗਰ ਕੇ ਮਿਲਿਬੇ ਕਹੁ ਧਾਇਓ ॥੨੦੫॥
maanahu saarasutee umaddee jal saagar ke milibe kahu dhaaeio |205|It seemed that the surging Saraswati is running to meet the ocean.205.,
ਚੰਡ ਪ੍ਰਚੰਡਿ ਸੁ ਕੇਹਰਿ ਕਾਲਿਕਾ ਅਉ ਸਕਤੀ ਮਿਲਿ ਜੁਧ ਕਰਿਓ ਹੈ ॥
chandd prachandd su kehar kaalikaa aau sakatee mil judh kario hai |The fierce Chandi, Lion Kalika other powers have waged a violent war together.,
ਦਾਨਵ ਸੈਨ ਹਤੀ ਇਨਹੂੰ ਸਭ ਇਉ ਕਹਿ ਕੈ ਮਨਿ ਕੋਪ ਭਰਿਓ ਹੈ ॥
daanav sain hatee inahoon sabh iau keh kai man kop bhario hai |“They have killed all the army of the demons,” saying this the mind of Sumbh was filled with rage.,
ਬੰਧੁ ਕਬੰਧ ਪਰਿਓ ਅਵਲੋਕ ਕੈ ਸੋਕ ਕੈ ਪਾਇ ਨ ਆਗੈ ਧਰਿਓ ਹੈ ॥
bandh kabandh pario avalok kai sok kai paae na aagai dhario hai |Seeing the trunk of the body of his brother on one side, and in deep sorrow he could not move a step forward.,
ਧਾਇ ਸਕਿਓ ਨ ਭਇਓ ਭਇ ਭੀਤਹ ਚੀਤਹ ਮਾਨਹੁ ਲੰਗੁ ਪਰਿਓ ਹੈ ॥੨੦੬॥
dhaae sakio na bheio bhe bheetah cheetah maanahu lang pario hai |206|He was so much frightened that he could not speedily go forward, it seemed that the leopard had become lame.206.
ਫੇਰਿ ਕਹਿਓ ਦਲ ਕੋ ਜਬ ਸੁੰਭ ਸੁ ਮਾਨਿ ਚਲੇ ਤਬ ਦੈਤ ਘਨੇ ॥
fer kahio dal ko jab sunbh su maan chale tab dait ghane |When Sumbh commanded his army, many demons marched forward, obeying the orders.,
ਗਜਰਾਜ ਸੁ ਬਾਜਨ ਕੇ ਅਸਵਾਰ ਰਥੀ ਰਥੁ ਪਾਇਕ ਕਉਨ ਗਨੈ ॥
gajaraaj su baajan ke asavaar rathee rath paaeik kaun ganai |Who could count the riders of great elephants and horses, the chariots, warriors on chariots and warriors on foot?,
ਤਹਾ ਘੇਰ ਲਈ ਚਹੂੰ ਓਰ ਤੇ ਚੰਡਿ ਮਹਾ ਤਨ ਕੇ ਤਨ ਦੀਹ ਬਨੈ ॥
tahaa gher lee chahoon or te chandd mahaa tan ke tan deeh banai |They, of very huge bodies, besieged Chandi from all the four sides.,
ਮਨੋ ਭਾਨੁ ਕੋ ਛਾਇ ਲਇਓ ਉਮਡੈ ਘਨ ਘੋਰ ਘਮੰਡ ਘਟਾਨਿ ਸਨੈ ॥੨੦੭॥
mano bhaan ko chhaae leio umaddai ghan ghor ghamandd ghattaan sanai |207|It seemed that the overflowing proud and thundering dark clouds have enshrouded the sun.207.,
ਦੋਹਰਾ ॥
doharaa |DOHRA,
ਚਹੂੰ ਓਰਿ ਘੇਰੋ ਪਰਿਓ ਤਬੈ ਚੰਡ ਇਹ ਕੀਨ ॥
chahoon or ghero pario tabai chandd ih keen |When Chadi was besieged from all the four sides, she did this:,
ਕਾਲੀ ਸੋ ਹਸਿ ਤਿਨ ਕਹੀ ਨੈਨ ਸੈਨ ਕਰਿ ਦੀਨ ॥੨੦੮॥
kaalee so has tin kahee nain sain kar deen |208|She laughed and said to Kali, also hinting with her eyes.208.,
ਕਬਿਤੁ ॥
kabit |KABIT,
ਕੇਤੇ ਮਾਰਿ ਡਾਰੇ ਅਉ ਕੇਤਕ ਚਬਾਇ ਡਾਰੇ ਕੇਤਕ ਬਗਾਇ ਡਾਰੇ ਕਾਲੀ ਕੋਪ ਤਬ ਹੀ ॥
kete maar ddaare aau ketak chabaae ddaare ketak bagaae ddaare kaalee kop tab hee |When Chandi hinted to Kali, she killed many, chewed many and threw many far away, in great rage.,
ਬਾਜ ਗਜ ਭਾਰੇ ਤੇ ਤੋ ਨਖਨ ਸੋ ਫਾਰਿ ਡਾਰੇ ਐਸੇ ਰਨ ਭੈਕਰ ਨ ਭਇਓ ਆਗੈ ਕਬ ਹੀ ॥
baaj gaj bhaare te to nakhan so faar ddaare aaise ran bhaikar na bheio aagai kab hee |She ripped with her nails, many big elephants and horses, such a war was waged that had not been waged before.
ਭਾਗੇ ਬਹੁ ਬੀਰ ਕਾਹੂੰ ਸੁਧ ਨ ਰਹੀ ਸਰੀਰ ਹਾਲ ਚਾਲ ਪਰੀ ਮਰੇ ਆਪਸ ਮੈ ਦਬ ਹੀ ॥
bhaage bahu beer kaahoon sudh na rahee sareer haal chaal paree mare aapas mai dab hee |Many warriors ran away, none of them remained conscious about his body, there was so much uproar, and many of them died by mutual pressing.,
ਪੇਖਿ ਸੁਰ ਰਾਇ ਮਨਿ ਹਰਖ ਬਢਾਇ ਸੁਰ ਪੁੰਜਨ ਬੁਲਾਇ ਕਰੈ ਜੈਜੈਕਾਰ ਸਬ ਹੀ ॥੨੦੯॥
pekh sur raae man harakh badtaae sur punjan bulaae karai jaijaikaar sab hee |209|Seeing the demon being killed, Indra, the king of gods, was very much pleased in his mind and calling all the groups of gods, he hailed the vicory.209.,
ਕ੍ਰੋਧਮਾਨ ਭਇਓ ਕਹਿਓ ਰਾਜਾ ਸਭ ਦੈਤਨ ਕੋ ਐਸੋ ਜੁਧੁ ਕੀਨੋ ਕਾਲੀ ਡਾਰਿਯੋ ਬੀਰ ਮਾਰ ਕੈ ॥
krodhamaan bheio kahio raajaa sabh daitan ko aaiso judh keeno kaalee ddaariyo beer maar kai |The king Sumbh became very furious and told all the demons: “That kali hath waged she hath killed and thrown down my warriors.”,
ਬਲ ਕੋ ਸੰਭਾਰਿ ਕਰਿ ਲੀਨੀ ਕਰਵਾਰ ਢਾਰ ਪੈਠੋ ਰਨ ਮਧਿ ਮਾਰੁ ਮਾਰੁ ਇਉ ਉਚਾਰ ਕੈ ॥
bal ko sanbhaar kar leenee karavaar dtaar paittho ran madh maar maar iau uchaar kai |Recouping his power, Sumbh held his sword and shield in his hands and shouting “Kill, Kill”, he entered the battlefield.,
ਸਾਥ ਭਏ ਸੁੰਭ ਕੇ ਸੁ ਮਹਾ ਬੀਰ ਧੀਰ ਜੋਧੇ ਲੀਨੇ ਹਥਿਆਰ ਆਪ ਆਪਨੇ ਸੰਭਾਰ ਕੈ ॥
saath bhe sunbh ke su mahaa beer dheer jodhe leene hathiaar aap aapane sanbhaar kai |The great heroes and warriors of great composure, took their poser, accompanied Sumbh.,
ਐਸੇ ਚਲੇ ਦਾਨੋ ਰਵਿ ਮੰਡਲ ਛਪਾਨੋ ਮਾਨੋ ਸਲਭ ਉਡਾਨੋ ਪੁੰਜ ਪੰਖਨ ਸੁ ਧਾਰ ਕੈ ॥੨੧੦॥
aaise chale daano rav manddal chhapaano maano salabh uddaano punj pankhan su dhaar kai |210|The demons marched like the flying locust swarms in order to enshroud the sun.210.,
ਸ੍ਵੈਯਾ ॥
svaiyaa |SWAYYA,
ਦਾਨਵ ਸੈਨ ਲਖੈ ਬਲਵਾਨ ਸੁ ਬਾਹਨਿ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡ ਭ੍ਰਮਾਨੋ ॥
daanav sain lakhai balavaan su baahan chandd prachandd bhramaano |Seeing the powerful forces of the demons, Chandi revolved the lion’s face swiftly.,
ਚਕ੍ਰ ਅਲਾਤ ਕੀ ਬਾਤ ਬਘੂਰਨ ਛਤ੍ਰ ਨਹੀ ਸਮ ਅਉ ਖਰਸਾਨੋ ॥
chakr alaat kee baat baghooran chhatr nahee sam aau kharasaano |Even the disc, wind, canopy nd grindstone cannot revolve so swiftly.,
ਤਾਰਿਨ ਮਾਹਿ ਸੁ ਐਸੋ ਫਿਰਿਓ ਜਨ ਭਉਰ ਨਹੀ ਸਰਤਾਹਿ ਬਖਾਨੋ ॥
taarin maeh su aaiso firio jan bhaur nahee sarataeh bakhaano |The lion hath revolved in that battlefield in such a way that even the whirlwind cannot compete with it.,
ਅਉਰ ਨਹੀ ਉਪਮਾ ਉਪਜੈ ਸੁ ਦੁਹੂੰ ਰੁਖ ਕੇਹਰਿ ਕੇ ਮੁਖ ਮਾਨੋ ॥੨੧੧॥
aaur nahee upamaa upajai su duhoon rukh kehar ke mukh maano |211|The can be no other comparison except that the face of the lion may be considered on both the sides of his body.211.,
ਜੁਧੁ ਮਹਾ ਅਸੁਰੰਗਨਿ ਸਾਥਿ ਭਇਓ ਤਬ ਚੰਡਿ ਪ੍ਰਚੰਡਹਿ ਭਾਰੀ ॥
judh mahaa asurangan saath bheio tab chandd prachanddeh bhaaree |At that time the powerful Chandi had fought a great war with huge gathering of demons.,
ਸੈਨ ਅਪਾਰ ਹਕਾਰਿ ਸੁਧਾਰਿ ਬਿਦਾਰਿ ਸੰਘਾਰਿ ਦਈ ਰਨਿ ਕਾਰੀ ॥
sain apaar hakaar sudhaar bidaar sanghaar dee ran kaaree |Challenging the unaccountable army, chastening and awakening it, Kali had destroyed it in the battlefield.,
ਖੇਤ ਭਇਓ ਤਹਾ ਚਾਰ ਸਉ ਕੋਸ ਲਉ ਸੋ ਉਪਮਾ ਕਵਿ ਦੇਖਿ ਬਿਚਾਰੀ ॥
khet bheio tahaa chaar sau kos lau so upamaa kav dekh bichaaree |The war was fought there upto four hundred kos and the poet hath imagined it like this:,
ਪੂਰਨ ਏਕ ਘਰੀ ਨ ਪਰੀ ਜਿ ਗਿਰੇ ਧਰਿ ਪੈ ਥਰ ਜਿਉ ਪਤਝਾਰੀ ॥੨੧੨॥
pooran ek gharee na paree ji gire dhar pai thar jiau patajhaaree |212|Only one ghari (small duration of time) was not complete, when the demons had fallen on the earth like the leaves (of trees) in autumn.212.,
ਮਾਰਿ ਚਮੂੰ ਚਤੁਰੰਗ ਲਈ ਤਬ ਲੀਨੋ ਹੈ ਸੁੰਭ ਚਮੁੰਡ ਕੋ ਆਗਾ ॥
maar chamoon chaturang lee tab leeno hai sunbh chamundd ko aagaa |When all the four divisions of army were killed, Sumbh marched forward to obstruct the advance of Chandi.,
ਚਾਲ ਪਰਿਓ ਅਵਨੀ ਸਿਗਰੀ ਹਰ ਜੂ ਹਰਿ ਆਸਨ ਤੇ ਉਠਿ ਭਾਗਾ ॥
chaal pario avanee sigaree har joo har aasan te utth bhaagaa |At that time the whole earth shook and Shiva rose and ran from his seat of contemplation.,
ਸੂਖ ਗਇਓ ਤ੍ਰਸ ਕੈ ਹਰਿ ਹਾਰਿ ਸੁ ਸੰਕਤਿ ਅੰਕ ਮਹਾ ਭਇਓ ਜਾਗਾ ॥
sookh geio tras kai har haar su sankat ank mahaa bheio jaagaa |The necklace (snake) of Shiva’s throat had withered because of fear, it trembled because of great fear in his heart.,
ਲਾਗ ਰਹਿਓ ਲਪਟਾਇ ਗਰੇ ਮਧਿ ਮਾਨਹੁ ਮੁੰਡ ਕੀ ਮਾਲ ਕੋ ਤਾਗਾ ॥੨੧੩॥
laag rahio lapattaae gare madh maanahu mundd kee maal ko taagaa |213|That snake clinging to Shiva’s throat appears like the string of the wreath of skulls.213.,
ਚੰਡਿ ਕੇ ਸਾਮੁਹਿ ਆਇ ਕੈ ਸੁੰਭ ਕਹਿਓ ਮੁਖਿ ਸੋ ਇਹ ਮੈ ਸਭ ਜਾਨੀ ॥
chandd ke saamuhi aae kai sunbh kahio mukh so ih mai sabh jaanee |Coming in front of Chandi, the demon Sumbh uttered from his mouth: “I have come to know all this.,
ਕਾਲੀ ਸਮੇਤ ਸਭੈ ਸਕਤੀ ਮਿਲਿ ਦੀਨੋ ਖਪਾਇ ਸਭੈ ਦਲੁ ਬਾਨੀ ॥
kaalee samet sabhai sakatee mil deeno khapaae sabhai dal baanee |“Alongwith Kali and other powers thou hast destroyed all the parts of my army.”,
ਚੰਡਿ ਕਹਿਓ ਮੁਖ ਤੇ ਉਨ ਕੋ ਤੇਊ ਤਾ ਛਿਨ ਗਉਰ ਕੇ ਮਧਿ ਸਮਾਨੀ ॥
chandd kahio mukh te un ko teaoo taa chhin gaur ke madh samaanee |At that time Chandi uttered these words from her month to Kali and other powers: “Merge in me” and at the same instant they all merged in Chandi,
ਜਿਉ ਸਰਤਾ ਕੇ ਪ੍ਰਵਾਹ ਕੇ ਬੀਚ ਮਿਲੇ ਬਰਖਾ ਬਹੁ ਬੂੰਦਨ ਪਾਨੀ ॥੨੧੪॥
jiau sarataa ke pravaah ke beech mile barakhaa bahu boondan paanee |214|Like the rain-water in the current of the steam.214.,
ਕੈ ਬਲਿ ਚੰਡਿ ਮਹਾ ਰਨ ਮਧਿ ਸੁ ਲੈ ਜਮਦਾੜ ਕੀ ਤਾ ਪਰਿ ਲਾਈ ॥
kai bal chandd mahaa ran madh su lai jamadaarr kee taa par laaee |In the war, Chnadi, taking the dagger, struck it with great force on the demon.,
ਬੈਠ ਗਈ ਅਰਿ ਕੇ ਉਰ ਮੈ ਤਿਹ ਸ੍ਰਉਨਤ ਜੁਗਨਿ ਪੂਰਿ ਅਘਾਈ ॥
baitth gee ar ke ur mai tih sraunat jugan poor aghaaee |It penetrated into the breast of the enemy, the vamps were fully satisfied with his blood.
ਦੀਰਘ ਜੁਧ ਬਿਲੋਕ ਕੈ ਬੁਧਿ ਕਵੀਸ੍ਵਰ ਕੇ ਮਨ ਮੈ ਇਹ ਆਈ ॥
deeragh judh bilok kai budh kaveesvar ke man mai ih aaee |Seeing that horrible war, the poet hath imagined it like this:,